Ekonomi Postası Nisan 2023

Günaydın Dostlar,

Yılın dördüncü ayını da geride bıraktık. Gelin beraberce gelişmelere bir göz atalım.

Türkiye’de, şubat ayında %55,18 olan yıllık tüketici enflasyonu, martta baz etkisinin devreye girmesiyle %50,51’e düştü. Beklenti %51,3 olması yönündeydi. Aylık enflasyon da %2,29 oldu. Aylık enflasyonun %2,85 olması bekleniyordu. Şubat ayında %3,15 idi.

Şubat ayında %76,61 olan Üretici Fiyat Endeksi, martta yıllık %62,45 oldu. Aylık enflasyon da   %0,44 oldu. Şubat ayında %1,56 idi.

Açıklanan rakamlara bakıldığında şubatta işsiz sayısı bir önceki aya göre 65 bin kişi artarak 3 milyon 514 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %10,0 olarak açıklandı. Bir önceki ay açıklanan oran da %9,7 olarak belirtilmişti. İşsizlik rakamı, son üç ay içinde en az bir defa iş arama kanallarını kullanan ve on beş gün içinde işe başlamaya hazır olan insanları kapsar.

Mart ayında Türkiye’nin ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %4,4 oranında artarak 23,595 milyar dolar oldu. Aynı dönemde ithalat ise %3,4 artarak 31,936 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı %73,9 olarak açıklandı. Geçen ay %60,7 olmuştu.

Merkezi yönetim bütçesi martta 47,223 milyar TL açık verdi.  Şubat ayında 170,560 milyar TL açık vermişti. Mart ayında bütçe gelirleri 286,821 milyar TL (Geçen ay 218,828 milyar TL), bütçe giderleri de 334,044 milyar TL (geçen ay 389,388 milyar TL) olarak gelişti. Mart ayında faiz harcamaları 45,075 milyar TL olarak kaydedildi ve faiz dışı açık ise 2,148 milyar TL olarak açıklandı.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre, inşaat maliyet endeksi şubat ayında ocak ayına göre %2,08 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %72,37 oranında arttı. Geçen ay %78,52 olarak açıklanmıştı.

TCMB’nin yayımladığı konut fiyat endeksine göre şubatta fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %141,5 arttı. Ocak ayında artış %153,1 olmuştu. Aylık bazda artış ise %8,4 oldu. Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla %138,3, %142,1 ve %142,6 oranlarında arttı. 2023 Şubat’ta en yüksek yıllık değişim gösteren iller yüzde %174,3 ile Antalya, Burdur ve Isparta oldu. En düşük değişim gösterenler de %92,4 ile Kilis, Adıyaman ve Gaziantep oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye genelinde konut satışları mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %21,4 azalarak 105 bin 476 olarak gerçekleşti. Satışlar şubatta yıllık %18,0 azalmış ve 80 bin 031 konut satılmıştı. Konut satışlarında İstanbul 18 bin 166 konut satışı ve %17,2 ile en yüksek paya sahip oldu. Konut satış sayısının en az olduğu il 23 konut ile Ardahan oldu.

TÜİK verilerine göre mart ayında tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım ÜFE) bir önceki yılın aynı ayına göre %106,77 ve bir önceki aya göre %1,79 arttı. Geçen ay yıllık 127,56 ve aylık %6,58 artmıştı.

TÜİK verilerine göre şubat ayında tarımsal girdi fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %69,99 ve bir önceki aya göre %1,22 oranında arttı. Geçen ay yıllık %95,00 ve aylık %6,24 olmuştu.

Merkez Bankası 27 Nisan’da beklentilere paralel olarak politika faizini %8,5 seviyesinde sabit tuttu. Piyasada genel beklenti de faizin sabit kalması yönündeydi.

19 Nisan’da Merkez Bankası nisan ayına ilişkin piyasa katılımcıları anketi sonuçlarını açıkladı. Ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi %37,77 (martta %37,72), dolar/TL beklentisi 23,15 (martta 22,91) ve 2023 yılı büyüme beklentisi %3,5 (martta %3,5) olarak açıklandı.

Türk-İş'in Nisan 2023 açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre açlık sınırı 10 bin 135,50 TL, yoksulluk sınırı ise 33 bin 014,66 TL olarak açıkladı. Geçen ay açlık sınırı 9 bin 590 TL, yoksulluk sınırı da 31 bin 240 TL olarak açıklanmıştı.

TCMB verilerine göre imalat sanayi kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 1,4 puan artarak nisan ayında %75,6 oldu. Mart ayında %74,2 olarak açıklanmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu nisan ayı ekonomik güven endeksini 102,2 olarak açıkladı. Geçen ay 98,8 olmuştu.

Amerika’da, tarım dışı istihdam martta 236 bin artışla beklentilerin altında kaldı. Ekonomistlerin beklentisi 239 bin artması yönündeydi. İstihdam artışı, ABD Merkez Bankasının parasal sıkıştırma takvimi ve doların seyri açısından önem taşıyor. Şubat ayı tarım dışı istihdam artış rakamı 311 bin olarak açıklanmıştı, daha sonra 326 bine revize edildi.

Mart ayı işsizlik oranı %3,5 olarak açıklandı. Beklenti de %3,6 olması yönündeydi. Önceki ay %3,6 olmuştu.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,0 artışla ekonomistlerin beklentilerinin altında gerçekleşti. Beklenti %5,2 olması yönündeydi. Şubatta %6,0 olarak açıklanmıştı. Aylık bazda bakıldığında ise bir önceki aya göre %0,1 olarak açıklanarak ekonomistlerin beklentilerine paralel gerçekleşti. Beklenti %0,2 olması yönündeydi. Geçen ay %0,4 olmuştu.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), martta tahminlerin altında gerçekleşti. Açıklanan verilere göre ÜFE, martta aylık bazda %0,5 azaldı ve yıllık %2,7 oldu. Beklentiler aylık %0,1, yıllık olarak da %3,0 artması yönündeydi. Şubatta yıllık %4,6 olarak açıklanmıştı.

Perakende satışlar mart ayında bir önceki aya göre %1,0 oranında geriledi. Ekonomistlerin ortalama beklentisi %0,5’lik bir düşüş olacağı yönündeydi. Şubat ayında %0,4 olarak açıklanmıştı. Yıllık bazdaki artış %2,94 olarak açıklandı. Önceki ay %5,39 idi.

Çin’de, TÜFE yıllık %0,7 olarak açıklandı. Beklenti %1,0 olması yönündeydi. Önceki ay %1,0 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon için beklenti %0,2 olması yönündeydi, açıklanan rakam  %-0,3 oldu. Geçen ay %-0,5 olmuştu.

Japonya’da, TÜFE yıllık %3,2 olarak acıkandı. Beklenti de %3,2 olması yönündeydi. Önceki ay %3,3 olmuştu.

Almanya’da, TÜFE yıllık %7,4 olarak açıklandı. Beklenti de %7,4 olması yönündeydi. Önceki ay %8,7 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %0,8 olarak açıklandı. Beklenti %0,8 olması yönündeydi. Geçen ay oran %0,8 olmuştu.

Hindistan’da, TÜFE yıllık %5,66 olarak açıklandı. Beklenti %5,80 olması yönündeydi. Önceki ay %6,44 olarak açıklanmıştı.

Rusya’da, TÜFE yıllık %3,5 olarak açıklandı. Beklenti %3,4 olması yönündeydi. Geçen ay %11,0 olmuştu.

Süpermarket Alışverişi

Benim takip ettiğim ürünlerin fiyatları, benim takip ettiğim marketlerde nisan ayında mart ayına göre %3,61 oranında arttı. Martta da %3,97 oranında arttığını düşünürsek iki ayın toplam artışı %7,73 oldu. 2022 Nisan ayında %3,49 oranında artış olmuştu. Bu artışla beraber Aralık 2022’den beri toplam artış oranı da %17,65 oldu. Hatırlayacağınız gibi geçen sene toplam süpermarket fiyat artışı %100,40 idi. 2022 Nisan’dan bugüne kadar olan duruma bakarsak %88,76 oranında artış olduğunu görüyoruz.

Ürün Grupları:

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün grubu %10,87 ile Et Tavuk Balık oldu. Fiyatı en çok azalan da %4,03 ile Deterjan & Temizlik oldu.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün grubu %72,02 ile Et Tavuk Balık oldu. Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok azalan da %3,22 ile Deterjan & Temizlik oldu.

Nisan 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün gurubu %140,74 ile Kişisel Bakım & Kozmetik oldu. Nisan 2022’ye göre fiyatı azalan herhangi bir ürün grubu yok.

Ürünler:

Geçen aya göre fiyatı en fazla artan ürünler: Patates: %34,69, Macar Salamı: %28,29, Duş Jeli: %25,15, Yüzey Temizleyici: %22,20, Atom Salata: %18,60.

Geçen aya göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Kabak: %27,97, Tuvalet Kağıdı: %14,27, Piliç Bonfile: %13,22, Kağıt Havlu: %12,51, Kare Çikolata: %6,92.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en fazla artan ürünler: Dolmalık Biber: %108,70, Dana Kıyma: %98,12, Kuru Soğan: %81,54, Dana Antrikot: %77,58, Patlıcan: %67,76.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Kağıt Peçete: %23,57, Tuvalet Kağıdı: %14,27, Kağıt Havlu: %12,51, Salkım Domates: %9,98, Kabuklu Ceviz: %8,52.

Nisan 2022’ye göre fiyatı en fazla artan ürünler: Kuru Soğan: %325,57, Duş Jeli: %192,13, Diş Macunu: %178,43, Dana Kıyma: %163,58, Macar Salamı: %161,37.

Nisan 2022’ye göre fiyatı düşen ürünler: Salkım Domates: %3,58.

Peki, bu artışlar ve indirimler bu ay en çok hangi günlerde olmuş? Artışlar en çok çarşamba (%27,54) ve perşembe günlerinde olmuş (%26,09). İndirimler de en çok perşembe (%35,59) ve salı günlerinde olmuş (%18,64). Semtinizde pazar kurulan günler genelde süpermarketlerin en çok indirim yaptığı günler oluyor.

İndirimler (geçen seneki oranlarda olmasa da) süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Her gün bir şeyler indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Restoranlar

Mart ayına göre benim takip ettiğim restoranlarda ve yemeklerde fiyatlar %5,17 oranında arttı. Böylece Aralık 2022’den beri toplam artış %33,69 oldu. 2022 Nisan’dan bugüne kadar olan duruma bakarsak %104,06 oranında artış olduğunu görüyoruz.

Mart ayına göre fiyatı en çok artan ürün fıstıklı baklava oldu. Artış oranı %15,14. İkinci sırada da %12,38 ile meşhur hamburgercinin meşhur menüsü var. Geçen aya göre fiyatı düşen tek ürün %0,83 ile schnitzel.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün %64,17 ile dürüm et döner oldu. İkinci sırada da %50,32 ile meşhur hamburgercinin meşhur menüsü var. Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok düşen ürünleri de yazacaktım ama fiyatı düşen bir ürün yok.

Nisan 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün de %142,86 ile mantı oldu. İkinci sırada da 137,90 ile kuzu şiş kebap var. Nisan 2022’ye göre fiyatı düşen herhangi bir ürün yok.

Gördüğünüz gibi en çok artanlar listesinin ilk sıralarında hep et ürünleri var.

Damacana

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %3,79, 2022 Aralık: %17,09, 2022 Nisan: %44,97, 2021 Nisan: %172,96.

Damacana siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi şiddetle tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var. Uygulamayı telefonunuza indirip siparişlerinizi buradan vermezseniz bayilerin belirlediği fiyatlardan ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Şeker (USD – Londra Borsası)

Şeker fiyatları, tedarikçi ülkelerden yeterince arz gerçekleşmemesi ve fon alımlarıyla birlikte artarak son 12 yılın en yüksek seviyesini gördü. Uzmanlar yüksek fiyatların ülkeleri ihracatı kısıtlamaya yönlendirebileceğini ve Brezilya'dan gelecek hasada dek piyasanın daha da sıkılaşabileceğini belirtiyor.

Meşrubattan çikolataya kadar her şeyde kullanılan tatlandırıcı fiyatları, kilit tedarikçi Hindistan'dan yapılan sınırlı ihracat beklentileri ve Pakistan ve Tayland’ın da aralarında olduğu diğer ülkelerden gelen cansız tedarik beklentileri nedeniyle yükseldi.

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %14,63, 2022 Aralık: %23,44, 2022 Nisan: %24,51, 2021 Nisan: %52,99, 2020 Nisan: %103,82, 2019 Nisan: %103,87, 2018 Nisan: %99,12, 2017 Nisan: %44,01.

2023 en yüksek değeri: 720,10 USD (27 Nisan 2023) En düşük değeri: 527,20 USD (06 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Şeker fiyatı raflarda mart ayına göre %2,32 arttı. Aralık 2022’ye göre: %2,32, Nisan 2022’ye göre: %56,00.

Kahve - Kakao

Kahve (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %5,15, 2022 Aralık: %14,54, 2022 Nisan: %16,22, 2021 Nisan: %44,42, 2020 Nisan: %66,39, 2019 Nisan: %101,71.

2023 en yüksek değeri: 205,25 USD (18 Nisan 2023) En düşük değeri: 143,90 USD (11 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kahve fiyatı raflarda mart ayına göre %1,63 arttı. Aralık 2022’ye göre: %28,38, 2022 Nisan’a göre: %87,46.

Kakao (GBP - Londra Borsası)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %5,14, 2022 Aralık: %6,87, 2022 Nisan: %25,68, 2021 Nisan: %35,34, 2020 Nisan: %16,79, 2019 Nisan: %20,41, 2018 Nisan: %24,86, 2017 Nisan: %44,69.

2023 en yüksek değeri: 2.280,00 GBP (21 Nisan 2023) En düşük değeri: 1.978,00 GBP (20 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kakao fiyatı raflarda mart ayına göre %6,31 azaldı. Aralık 2022’ye göre: %4,48, 2022 Nisan’a göre: %46,14.

Palmiye Yağı (MYR – Kuala Lumpur Borsası)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %1,24, 2022 Aralık: %5,22, 2022 Nisan: %39,94, 2021 Nisan: %3,55.

2023 en yüksek değeri: 4.327 RM (10 Nisan 2023) En düşük değeri: 3,652,00 RM (2 Şubat 2023)

Hububat (USD – Chicago Borsası)

Chicago Borsasında hububat ürünleri kile (bushel) olarak takip ediliyor.

Buğday

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021-2022 sezonu Bitkisel Ürün Denge Tablolarını yayınladı. Türkiye'nin ekmeklik buğdayda yeterlilik derecesi yüzde 79,9'a geriledi.

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %2,78, 2022 Aralık: %10,37, 2022 Nisan: %36,86, 2021 Nisan: %1,60, 2020 Nisan: %24,10.

2023 en yüksek değeri: 7,9200 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 6,2925 USD (27 Nisan 2023)

Mısır

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %2,83, 2022 Aralık: %0,44, 2022 Nisan: %16,50, 2021 Nisan: %7,52, 2020 Nisan: %102,88.

2023 en yüksek değeri: 6,8525 USD (17 Ocak 2023) En düşük değeri: 6,1150 USD (9 Mart 2023)

Yulaf

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %4,90, 2022 Aralık: %5,97, 2022 Nisan: %54,88, 2021 Nisan: %12,80, 2020 Nisan: %17,16.

2023 en yüksek değeri: 3,9400 USD (31 Ocak 2023) En düşük değeri: 3,0200 USD (28 Nisan 2023)

Yumurta (TL – Başmakçı Borsası)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %0,65, 2022 Aralık: %20,23, 2022 Nisan: %69,44, 2021 Nisan: %281,25, 2020 Nisan: %467,32, 2019 Nisan: %507,97.

2023 en yüksek değeri: 2,1500 TL (10 Nisan 2023) En düşük değeri: 1,7000 TL (01 Ocak 2023)

Türkiye’de şubat ayında 1,61 milyar adet tavuk yumurtası üretildi. Ocak ayında 1,73 milyar üretilmişti. 2022 Şubat ile mukayese ettiğimizde bu miktarın %3,7 oranında arttığını (2022 Şubat: 1,56 milyar) görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Yumurta fiyatı raflarda mart ayına göre %1,07 oranında arttı. Aralık 2022’ye göre: %12,26, 2022 Nisan’a göre: %87,50.

Süt (TL – Ulusal Süt Konseyi)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %0,00, 2022 Aralık: %0,00, 2022 Nisan: %49,12, 2021 Nisan: 203,57, 2020 Nisan: 269,57.

2023 en yüksek değeri: 8,50 TL (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 8,50 TL (01 Ocak 2023)

Türkiye’de şubat ayında 793 bin 384 ton inek sütü toplandı. Geçen ay 873 bin 974 ton olarak açıklanmıştı. 2022 Şubat ile mukayese ettiğimizde %0,5 arttığını (Şubat 2022: 789 bin 288 ton) görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Süt fiyatı raflarda mart ayına göre değişmedi. Aralık 2022’ye göre: %11,83, 2022 Nisan’a göre: %86,48.

Evdeki Dostlarımız

Kedi maması fiyatları,

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %1,44, 2022 Aralık: %23,15, 2022 Nisan: %90,49.

Kedi kumu fiyatları,

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %2,41, 2022 Aralık: %18,62, 2022 Nisan: %74,37.

Köpek maması fiyatları,

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %10,17, 2022 Aralık: %23,42, 2022 Nisan: %81,80.

Sigara

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %0,00, 2022 Aralık: %12,18, 2022 Nisan: %36,72.

Giyim ve Ayakkabı

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %4,91, 2022 Aralık: %6,26, 2022 Nisan: %74,13.

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün %160,15 ile kadın atlet oldu. Fiyatı en çok düşen ürün de %4,00 ile erkek günlük ayakkabı oldu.

2022 Aralık’a göre fiyatı en çok artan ürün %222,78 ile kadın atlet oldu. Fiyatı en çok düşen ürün de %61,16 ile kadın mont oldu.

2022 Nisan’a göre fiyatı en çok artan ürün %211,01 ile erkek gömlek oldu. 2022 Nisan’a göre fiyatı düşen bir ürün yok.

Doğalgaz – Elektrik - Su

Doğalgaz fiyatlarına sistem kullanım bedeli indirimi yapıldı. 1 Ocak 2023’ten geçerli olacak şekilde; İstanbul’da faaliyet gösteren ve yaklaşık 5,5 milyon aktif doğalgaz konut abonesi bulunan İGDAŞ’ın sistem kullanım bedellerinde indirime gidildi.

EPDK'nin bu kararı sonrasında nihai doğalgaz fiyatlarında %12-%13 düzeyinde bir indirim olacak.

Benim faturamdaki birim fiyat mart ayında %0,23 oranında artmıştı. Bu ay birim fiyatta %0,55 oranında artış oldu ve Aralık 2022’den beri toplam düşüş %10,42 oldu. Aralık 2021’den beri toplam artış %140,76.

Elektrik tavan fiyatında yüzde 14,75 indirime gidildi.

Yapılan açıklamaya göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu serbest piyasada elektrik tavan fiyatını 1 Nisan'dan itibaren 3050 TL/mwh'den 2600 TL/mwhy'ye düşürdü.

Benim faturamdaki birim fiyat mart ayına göre %5,73 oranında azaldı ve Aralık 2021’den beri toplam artış %101,47 oldu.

Su fiyatına 1 Aralık’ta %25,00 oranında zam yapılmıştı. Su fiyatı kullandığınız miktara çok bağlı. Şu anda 16 m³’e kadar olan kullanımlarda birim fiyat 14,61 TL/m³, 16 m³’ün üstündeki kullanımlar için birim fiyat 21,95 TL/m³. Gördüğünüz gibi arada çok fark var. Bu fiyatın üzerine KDV ve ÇTV eklendiğini de ayrıca belirteyim. ÇTV kullandığınız m³ başına 1,50 TL olarak hesap edilmektedir. İnsani su hakkı uygulaması kapsamında, kullandığınız her 2.5 metreküp suyun 0.5 metreküpü ücretsiz olarak verilmektedir.

Benim faturamdaki birim fiyat nisan ayında geçen aya göre %0,56 oranında azaldı. Böylece Aralık 2022’den beri toplam artış %25,11 oldu. Aralık 2021 ile mukayese edersek %157,67 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Hem faturamızı kontrol altında tutabilmek hem de dünyamızda gittikçe azalan su kaynaklarını korumak için suyu çok hesaplı kullanmalıyız.

Dolar – Euro

Dolar endeksi

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %2,04, 2022 Aralık: %2,70, 2022 Nisan: %0,93, 2021 Nisan: %10,71.

2023 en yüksek değeri: 105,634 (8 Mart 2023) En düşük değeri: 100,700 (13 Nisan 2023)

ABD 10 yıllık tahvil faizleri

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %5,18, 2022 Aralık: %4,30, 2022 Nisan: %26,25, 2021 Nisan: %113,62.

2023 en yüksek değeri: 4,062 (2 Mart 2023) En düşük değeri: 3,303 (6 Nisan 2023)

Dolar

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %1,80, 2022 Aralık: %3,59, 2022 Nisan: %31,47, 2021 Nisan: %136,86, 2020 Nisan: %182,99, 2019 Nisan: %235,84, 2018 Nisan: %376,70, 2017 Nisan: %428,79.

2023 en yüksek değeri: 19,4618 TL (29 Nisan 2023) En düşük değeri: 18,7320 TL (01 Ocak 2023)

Euro/USD paritesi

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %2,40, 2022 Aralık: %3,52, 2022 Nisan: %1,35, 2021 Nisan: %8,37.

2023 en yüksek değeri: 1,1044 (13 Nisan 2023) En düşük değeri: 1,0520 (05 Ocak 2023)

Euro

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %4,39, 2022 Aralık: %7,32, 2022 Nisan: %32,76, 2021 Nisan: %117,44, 2020 Nisan: %185,39, 2019 Nisan: %227,47, 2018 Nisan: %325,34, 2017 Nisan: %441,28.

2023 en yüksek değeri: 21,4790 TL (28 Nisan 2023) En düşük değeri: 19,7395 TL (07 Ocak 2023)

Borsa İstanbul

BİST 100

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %4,08, 2022 Aralık: %5,23, 2022 Nisan: %103,97.

2023 en yüksek değeri: 5661,10 (3 Ocak 2023) En düşük değeri: 4505,34 (7 Şubat 2023)

BİST 30

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %4,08, 2022 Aralık: %2,99, 2022 Nisan: %101,23.

2023 en yüksek değeri: 6111,47 (2 Ocak 2023) En düşük değeri: 4984,57 (7 Şubat 2023)

Kredi Risk Primi (CDS)

Kredi risk primi, (Credit Default Swap - CDS) alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan değerdir. Faiz doğası itibarıyla alacaklının geri ödememe riskini içeren bir risk primidir. Kredi risk primi ise bu riskin sistemli bir şekilde finansal enstrümana dönüştürülmüş ve sayısal olarak ifade edilmiş halidir. Alacaklı, kredinin olası geri ödenmeme riskine karşı verdiği borcu sigorta eder. Bu sigorta işlemi ve sigorta için belirlenen bedel ise kredi risk primine tekabül eder. Bu prim bir ülkeye olan finansal güven baz alınarak serbest piyasa tarafından belirlenir. Kredileri sigortalayanlar finansal güveni oluşturan parametrelere göre geri ödememe riskini ve riski satın almaya razı oldukları primin değerini belirlemeye çalışır. Kredi risk primi ifade edilirken her %1 faiz oranı 100 baz puana tekabül eder. Kredi risk priminin 100 olması durumda borç için beklenen risk faiz oranının %1 olduğu varsayılır.

Türkiye beş yıllık tahvil CDS

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %1,22, 2022 Aralık: %4,45, 2022 Nisan: %7,77, 2021 Nisan: %26,45.

2023 en yüksek değeri: 577,89 (22 Şubat 2023) En düşük değeri: 496,83 (04 Ocak 2023)

Kıymetli Metaller

Gram altın (TL)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %6,09, 2022 Aralık: %15,21, 2022 Nisan: %35,56, 2021 Nisan: %168,54, 2020 Nisan: %236,50, 2019 Nisan: %420,58, 2018 Nisan: %612,68.

2023 en yüksek değeri: 1.268,274 TL (13 Nisan 2023) En düşük değeri: 1.096,071 TL (01 Ocak 2023)

Ons altın (USD)

Ons altın, ABD enflasyon verisinin beklentilerin altında kalmasıyla nisan ayını yükseliş ile kapattı. Yatırım tavsiyesi olmamakla beraber, ABD merkezli bankacılık devi Citigroup 2023 için ortalama altın fiyatı tahminini %7,9 arttırarak 2.050 dolar seviyesine çıkardı.

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %3,89, 2022 Aralık: %10,62, 2022 Nisan: %3,12, 2021 Nisan: %13,75, 2020 Nisan: %16,76, 2019 Nisan: %55,17, 2018 Nisan: %49,51.

2023 en yüksek değeri: 2.041,30 USD (13 Nisan 2023) En düşük değeri: 1.809,20 USD (24 Şubat 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 50,50 USD (17 Mart). En büyük düşüş: 53,40 USD (3 Şubat)

TCMB 20 Nisan’da altın rezervini 49 milyar 253 milyon dolar olarak açıkladı. 14 Nisan’da 52 Milyar 119 milyon dolar olarak açıklanmıştı.

Altının gümüşe oranı

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %9,52, 2022 Aralık: %3,66, 2022 Nisan: %1,22, 2021 Nisan: %16,01.

2023 en yüksek değeri: 91,642 (10 Mart 2023) En düşük değeri: 75,032 (13 Ocak 2023)

Gümüş

Gram gümüş (TL)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %15,77, 2022 Aralık: %10,80, 2022 Nisan: %33,84, 2021 Nisan: %131,10, 2020 Nisan: %370,14, 2019 Nisan: %457,46, 2018 Nisan: %615,53.

2023 en yüksek değeri: 16,0221 TL (13 Nisan 2023) En düşük değeri: 12,2048 TL (8 Mart 2023)

Ons gümüş (USD)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %14,68, 2022 Aralık: %6,70, 2022 Nisan: %1,81, 2021 Nisan: %1,95, 2020 Nisan: %63,84, 2019 Nisan: %67,59, 2018 Nisan: %51,28.

2023 en yüksek değeri: 25,925 USD (13 Nisan 2023) En düşük değeri: 20,005 USD (8 Mart 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 1,418 USD (13 Mart). En büyük düşüş: 1,210 USD (3 Şubat)

Platin

Gram platin (TL)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %9,90, 2022 Aralık: %7,08, 2022 Nisan: %42,82.

2023 en yüksek değeri: 703,80 TL (23 Nisan 2023) En düşük değeri: 552,69 TL (24 Şubat 2023)

Ons platin (USD)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %8,44, 2022 Aralık: %3,44, 2022 Nisan: %9,91, 2021 Nisan: %12,63, 2020 Nisan: %38,05.

2023 en yüksek değeri: 1.1138,70 USD (21 Nisan 2023) En düşük değeri: 907,60 USD (24 Şubat 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 117,10 USD (01 Ocak). En büyük düşüş: 52,30 USD (3 Şubat 2023)

Paladyum

Ons paladyum (USD)

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %6,34, 2022 Aralık: %17,25, 2022 Nisan: %35,20, 2021 Nisan: %45,42, 2020 Nisan: %26,77

.

2023 en yüksek değeri: 1.806,70 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 1.362,10 USD (8 Mart 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 114,40 USD (13 Mart). En büyük düşüş: 109,88 USD (3 Ocak)

Endüstriyel Metaller (USD – Londra Metal Borsası)

Metal fiyatları Londra Metal Borsası tarafından açıklanıyor ve dünyanın her yerinde Amerikan doları üzerinden işlem görüyor.

Alüminyum

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %2,32, 2022 Aralık: %2,18, 2022 Nisan: %28,73, 2021 Nisan: %1,41, 2020 Nisan: %60,66, 2019 Nisan: %26,66, 2018 Nisan: %5,19, 2017 Nisan: %21,44.

2023 en yüksek değeri: 2.635,00 USD (18 Ocak 2023) En düşük değeri: 2.230,00 USD (17 Mart 2023)

Alüminyum Alaşım

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %3,41, 2022 Aralık: %2,05, 2022 Nisan: %25,63, 2021 Nisan: %1,62, 2020 Nisan: %65,64, 2019 Nisan: %44,43, 2018 Nisan: %3,39, 2017 Nisan: %15,34.

2023 en yüksek değeri: 2.161,00 USD (3 Ocak 2023) En düşük değeri: 1.937,00 USD (17 Nisan 2023)

Kurşun

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %1,93, 2022 Aralık: %2,96, 2022 Nisan: %10,61, 2021 Nisan: %7,71, 2020 Nisan: %30,14, 2019 Nisan: %10,83, 2018 Nisan: %8,74, 2017 Nisan: %3,87.

2023 en yüksek değeri: 2.333,00 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 2.033,00 USD (16 Şubat 2023)

Çinko

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %5,81, 2022 Aralık: %10,39, 2022 Nisan: %36,39, 2021 Nisan: %1,14, 2020 Nisan: %47,29, 2019 Nisan: %4,97, 2018 Nisan: %12,83, 2017 Nisan: %5,85.

2023 en yüksek değeri: 3.508,00 USD (27 Ocak 2023) En düşük değeri: 2.608,00 USD (27 Nisan 2023)

Bakır

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %0,02, 2022 Aralık: %5,61, 2022 Nisan: %13,50, 2021 Nisan: %4,83, 2020 Nisan: %75,16, 2019 Nisan: %37,01, 2018 Nisan: %29,38, 2017 Nisan: %54,86.

2023 en yüksek değeri: 9.435,00 USD (18 Ocak 2023) En düşük değeri: 8.208,00 USD (4 Ocak 2023)

Nikel

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %1,38, 2022 Aralık: %18,45, 2022 Nisan: %29,14, 2021 Nisan: %43,85, 2020 Nisan: %101,52, 2019 Nisan: %84,60, 2018 Nisan: %70,13, 2017 Nisan: %144,02.

2023 en yüksek değeri: 31.150,00 USD (3 Ocak 2023) En düşük değeri: 21.850,00 USD (23 Mart 2023)

Kalay

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %8,23, 2022 Aralık: %7,21, 2022 Nisan: %40,28, 2021 Nisan: %8,82, 2020 Nisan: %71,30, 2019 Nisan: %24,90, 2018 Nisan: %20,80, 2017 Nisan: %29,10.

2023 en yüksek değeri: 32.000,00 USD (27 Ocak 2023) En düşük değeri: 22.175,00 USD (16 Mart 2023)

Hasır Çelik (USD – Londra Borsası)

Yatırım tavsiyesi olmamakla beraber, Dünya Çelik Birliği (Worldsteel), küresel çelik talebinin bu yıl %2,3 artarak 1,822 milyar tona yükselmesinin beklendiğini açıkladı. Türkiye’de de çelik talebinin %7,4 artması bekleniyor.

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %7,50, 2022 Aralık: %1,75, 2022 Nisan: %27,59, 2021 Nisan: %6,37.

2023 en yüksek değeri: 759,00 USD (1 Mart 2023) En düşük değeri: 664,93 USD (01 Ocak 2023)

Demir Cevheri (USD – Chicago Borsası)

Demir cevheri, Çin'de inşaat sezonu başlamasına rağmen yumuşak seyreden çelik piyasası ve Avustralya'da önemli bir ihracat limanının yeniden açılması nedeniyle nisan ayını düşüş ile kapattı.

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %6,64, 2022 Aralık: %8,88, 2022 Nisan: %23,23, 2021 Nisan: %30,89.

2023 en yüksek değeri: 130,49 USD (13 Mart 2023) En düşük değeri: 111,28 USD (1 Ocak 2023)

Kereste (USD – Chicago Borsası))

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %1,22, 2022 Aralık: %2,24, 2022 Nisan: %59,80, 2021 Nisan: %68,68.

2023 en yüksek değeri: 527,70 USD (31 Ocak 2023) En düşük değeri: 344,00 USD (13 Ocak 2023)

Ham Petrol (USD – Brent Petrol)

Petrol fiyatları, mart ayında gördüğü dip seviyenin ardından bankacılık krizinin atlatıldığına dair iyimserlik ve OPEC+’nın üretim kesintisi haberinin etkisiyle nisan ayını yükselişle kapattı.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), aylık petrol piyasası raporuna göre küresel petrol talebi büyüme öngörüsü değişmedi. Buna göre, küresel petrol talebinin bu yıl geçen yıla kıyasla günlük 2 milyon 320 varil artarak 101 milyon 900 bin varile ulaşması bekleniyor.

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %5,07, 2022 Aralık: %1,60, 2022 Nisan: %21,76, 2021 Nisan: %27,36, 2020 Nisan: %203,78, 2019 Nisan: %16,09, 2018 Nisan: %16,39, 2017 Nisan: %54,41.

2023 en yüksek değeri: 88,19 USD (23 Ocak 2023) En düşük değeri: 72,77 USD (17 Mart 2023)

Benzin - Motorin - Otogaz

Benzin

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %5,86, 2022 Aralık: %16,73, 2022 Nisan: %14,20, 2021 Nisan: %207,45.

Mazot

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %1,65, 2022 Aralık: %7,59, 2022 Nisan: %5,15, 2021 Nisan: %216,23.

Otogaz

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %11,85, 2022 Aralık: %1,13, 2022 Nisan: %9,65, 2021 Nisan: %160,81.

Türkiye’de mart ayında 191 bin 729 aracın trafiğe kaydı yapıldı. Şubat ayında 109 bin 019 adet olarak açıklanmıştı. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %75,9 arttı. Bu araçların %40,2’si motosiklet ve %39,8’i otomobil olarak açıklandı.

Ulaştırma

Takip ettiğim güzergahlarda nasıl bir değişim olduğuna kısaca bakalım.

Sezonun yaklaşması ve bayramın gelmesiyle beraber ulaşım fiyatlarındaki balayı bitti.

Ulaştırma Değişim: 2023 Mart’a Göre: %10,78, 2022 Aralık: %16,81, 2022 Nisan: %70,34.

Uçak Değişim: 2023 Mart’a Göre: %10,92, 2022 Aralık: %16,86, 2022 Nisan: %71,17.

Yüksek Hızlı Tren Değişim: 2023 Mart’a Göre: %0,00, 2022 Aralık: %15,20, 2022 Nisan: %82,96.

Otobüs Değişim: 2023 Mart’a Göre: %9,46, 2022 Aralık: %14,04, 2022 Nisan: %18,45.

Metro ve Marmaray Değişim: 2023 Mart’a Göre: %0,00, 2022 Aralık: %36,91, 2022 Nisan: %42,79 (Ankara ve İstanbul)

Bilmiyorum bir şey ifade ediyor mu ama nisan ayında fiyatlar en çok perşembe günü arttı ve en çok çarşamba günü düştü.

Oteller

Değişim: 2023 Mart’a Göre: %8,31, 2022 Aralık: %22,94, 2022 Nisan: %127,17.

Nisan ayında geçen aya göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %51,99 ile Nevşehir ve %27,86 ile Bodrum oldu. Geçen aya göre en büyük düşüş gösteren iller/ilçeler %17,46 ile Eskişehir ve %7,67 ile Antalya.

Nisan ayında Aralık 2022’e göre fiyatı en çok artanlar Nevşehir %106,48 ve Bodrum %70,60 oldu. Fiyatı en çok düşenler İstanbul %3,40 ve Samsun %2,50.

Nisan ayında Nisan 2022’ye göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %338,72 ile Nevşehir ve %320,90 ile Kütahya oldu. Nisan 2022’ye göre fiyatı düşen il veya ilçe yok.

Nisan ayında fiyatlar en çok cumartesi günleri arttı ve en çok salı günleri düştü.

Bu Ay Açıklanan Diğer Güncellemeler

Tüketici Güven Endeksi

Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Tüketici Eğilim Anketi yapılarak belirlenir. Genelde her ayın son haftasında açıklanır.

Endeks en düşük 0 en yüksek 200 değerleri alabilir. Endeksin 100’den yüksek olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması da tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir.

Takip etmeyen dostlarımız için böyle kısacık bir açıklama yaptıktan sonra bakalım Türkiye’de nisan ayında durum nasıl?

TUİK verilerine göre tüketici güven endeksi nisan ayında bir önceki aya göre %9,2 oranında artarak 87,5 seviyesine çıktı. Mart ayında 80,1 olmuştu.

Mevcut dönemde hanenin maddi durumu nisan ayında %4,6 artarak 69,1 oldu. Mart ayında 66,0 olarak açıklanmıştı.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi mart ayında 79,6 iken, nisan ayında %12,8 artarak 89,8 oldu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi mart ayında 83,0 iken nisan ayında %14,7 oranında artarak 95,2 oldu.

Gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi %4,5 artlarak 96,1 oldu. Mart ayında bu değer 92,0 idi.

Endeksin 100’den küçük olması kötümser bir duruma işaret ediyor.

Satınalma Müdürleri Endeksleri (PMI)

Satınalma Müdürleri Endeksleri (Purchasing Managers’ Indexes – PMI), ekonomik faaliyet koşullarının ölçümü konusunda gerek küresel piyasalar gerekse ekonomi basını tarafından yakından takip edilen göstergeler arasında yer almaktadır. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin olarak ilgili ay içerisinde açıklanan ilk verilerden biri olması, resmi verilerden önce yayınlanması ve gerçekleşen verilerle gösterdiği korelasyon, PMI endekslerine önemli bir öncü gösterge niteliği kazandırmaktadır.

IHS Markit tarafından oluşturulan PMI endeksleri birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede imalat, hizmet, inşaat gibi sektörler için aylık raporlar biçiminde kamuoyuna açıklanmaktadır. Doğal olarak bu çalışmayı yapan başka firmalar da var. Endekslerin hesaplanması için yapılan ankette, katılımcı firmalara üretim, yeni siparişler, stok düzeyleri, istihdam, tedarikçi performansı ve fiyat eğilimleri gibi parametrelerin hangi yönde geliştiği sorulmaktadır.

PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük olması önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendirilmektedir. Endeksler, sektörlerin faaliyet konularındaki değişimin nicel büyüklüğünü değil de yönünü göstermesi açısından bir eğilim göstergesi özelliği taşımaktadır.

Türkiye’de bu endeksler İstanbul Sanayi Odası tarafından IHS Markit ile iş birliği kapsamında hazırlanıp her ay sanayicilerimiz ve kamuoyuyla paylaşılmaktadır.

PMI endeksleri hakkında bilgi sahip olduğumuza göre gelin beraberce başta Türkiye olmak üzere bazı önemli coğrafyalarda son aylardaki duruma bakalım.

PMI İmalat Sanayi Raporu

Türkiye: Kasım: 45,7, Aralık: 48,1, Ocak: 50,1, Şubat: 50,1, Mart: 50,9, Nisan: 51,5.

ABD: Kasım: 47,4, Aralık: 46,2, Ocak: 46,9, Şubat: 47,3, Mart: 49,2, Nisan: 50,2.

Çin: Kasım: 49,4, Aralık: 49,0, Ocak: 49,2, Şubat: 51,6, Mart: 50,0, Nisan: 49,5.

Japonya: Kasım: 49,0, Aralık: 48,9, Ocak: 48,9, Şubat: 47,7, Mart: 49,2, Nisan: 49,5.

AB: Kasım: 47,1, Aralık: 47,8, Ocak: 48,8, Şubat: 48,5, Mart: 47,3, Nisan: 45,8.

Almanya: Kasım: 46,2, Aralık: 47,1, Ocak: 47,3, Şubat: 46,3, Mart: 44,7, Nisan: 44,5.

B. Krallık: Kasım: 46,5, Aralık: 45,3, Ocak: 47,0, Şubat: 49,3, Mart: 47,9, Nisan: 47,8.

Fransa: Kasım: 48,3, Aralık: 49,2, Ocak: 50,5, Şubat: 47,4, Mart: 47,3, Nisan: 45,6.

Global: Kasım: 48,8, Aralık: 48,6, Ocak: 49,2, Şubat: 50,0, Mart: 49,6, Nisan: 49,6.

Türkiye'de mart ayında 50,9 olan manşet PMI, nisan ayında 51,5'e yükselerek imalat sektörünün faaliyet koşullarında bir önceki aya göre küçük bir iyileşmeye işaret etti. Faaliyet koşullarındaki güçlenme Aralık 2021'den beri en yüksek oranda gerçekleşti.

Nisan ayında birçok firma, talep koşullarındaki güçlenme sonucu yeni siparişler ve üretimde artış bildirdi.

Bazı anket katılımcıları, şubat ayındaki depremin ardından devam eden toparlanma nedeniyle iş yüklerinin arttığını bildirdi.

Bunlara ek olarak toplam yeni işler, ihracat siparişleri ve üretimdeki artışlar mart ayına göre daha hızlı gerçekleşti. Üretimdeki genişleme son yirmi ayın en yüksek oranında kaydedildi.

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in takip ettiği ürünlerin ve piyasaların durumu. Ne piyasa analizi ne de sizlere nasıl hareket etmeniz veya yatırım yapmanız yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri, gözlemleri ve risk tercihleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza ve alım yaptığınız yerlere göre sizin değerlendirmeleriniz çok daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Bu raporda düşen değerler kırmızı ile, yükselen değerler yeşil ile belirtilmiştir.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…