Raylı Sistemler Aralık 2023

Günaydın Dostlar,

Raylı sistemlerin her türlüsünü severim. Bırakın gerçeğini oyuncağına da ilgim büyüktür. Tabii sadece sevmekle kalmıyorum, çok sık kullanıyorum da. İstanbul gibi bir şehirde bir yere raylı sistemle gidebilme imkânı varsa muhakkak kullanılmalıdır. Çok mecbur olmadıkça dışarıya hayatta arabayla çıkmam. Trafik ve park sorunu insanı yıpratıyor.

Çok sevdiğim ve çok kullandığım için de çok takip ederim. Yapımı devam eden hatları veya devam edemeyenleri hepsini yakından izlerim.

Fırsat buldukça ve bilgi aldıkça yapımı devam eden hatların durumunu sizlerle paylaşacağım.

İstanbul

M11 Gayrettepe İstanbul Havalimanı hattında Gayrettepe İstasyonu’nda test çalışmaları devam ediyor. Seçimlerden önce projenin ikinci etabının devreye alınması ve Gayrettepe İstasyonu’nun yolcu kabul etmeye başlaması bekleniyor. Böylece tam otomatik hattın toplam uzunluğu 37,5 kilometre olacak.

M11 İstanbul Havalimanı-Halkalı projesinin fiziksel ilerleme oranı %92’ye ulaştı. Yaklaşık 56 kilometrelik ana hat tünellerinin tamamı bitirildi. Kayaşehir’e kadar olan ilk etabın Mart 2024’te hizmete açılması planlanıyor. Halkalı bağlantısının da 2024 sonunda tamamlanacağı belirtiliyor.

M9 Ataköy-İkitelli hattının Ataköy – Bahariye kesiminin 2024 Mart ayında açılması planlanıyor. Projede fiziksel ilerleme oranı %92 seviyesine ulaştı. Ray montajı tamamlandı ve test sürüşleri başladı. Proje; Bakırköy, Bahçelievler, Küçükçekmece, Bağcılar ve Başakşehir ilçelerinden geçiyor. Proje bedeli (72 adet araç dahil) 10,6 milyar TL.

M3 Bakırköy-Kirazlı projesinde fiziksel ilerleme oranı %88’e ulaştı. 17 km’lik TBM kazısı tamamlandı ve ray montajı da bitirilerek test sürüşleri başladı. 8,4 kilometre uzunluğundaki 8 istasyonlu projenin 2024 Şubat ayında hizmete geçmesi planlanıyor. Her ne kadar proje şubat ayında yolcu alımına başlayacak olsa da ilk aşamada araç sıkıntısı olabileceği yönünde bilgiler paylaşılıyor. Bir saatte tek yönde 70 bin yolcu taşıyabilecek olan hattın proje bedeli (72 adet araç alımı dahil) 10,7 milyar TL.

M5 Çekmeköy-Sultanbeyli etabında ilerleme oranı %90’a yaklaştı. Projede tüm tünel inşaatı tamamlandı. Çekmeköy - Samandıra Merkez olarak belirlenen ilk kesimin Mart 2024’te hizmete açılması bekleniyor. Hattın diğer bölümünün de 2024 yılının sonunda hizmete geçeceği belirtilmiştir. Bu sayede Sultanbeyli’den Üsküdar’a kadar kesintisiz ulaşımın sağlanması mümkün olacaktır. Toplam yatırım büyüklüğü (150 adet araç dahil) 14,4 milyar TL.

M12 Göztepe-Ümraniye metro hattında fiziksel ilerleme oran %70’i geçti. Projede TBM kazıları tamamlandı ve ray döşeme işleri devam ediyor. 13 kilometre uzunluğundaki 11 istasyonlu hattın 2025 yılında tamamlanması hedefleniyor.  Toplam bütçesi (56 adet araç alımı dahil) 20,1 milyar TL.

M20 Sefaköy-Tüyap (Beylikdüzü) metrosu için onay bekleniyor. Metronun dış borçlanma talebi belediye meclisinde onaylanmış olsa da ne yazık ki 2023 yatırım programında yer almadı. 19,5 kilometre uzunluğundaki hat Sefaköy’den başlıyor. Metrobüs hattı ile birçok noktada entegrasyonu olan bu güzergâh 10 istasyondan oluşuyor ve Tüyap arkasındaki depo ve bakım merkezinde son buluyor.

M7 Esenyurt Uzatmasında ocak ayında TBM kazıları başlamıştı İlk aşamanın 2025 yılı sonunda bitirileceği açıklandı. Şu anda fiziksel ilerleme oranı %30 civarında. Birinci etabın uzunluğu yaklaşık 7 km. Mecidiyeköy-Mahmutbey Metrosu’nun devamı niteliğinde olan projede, ilk aşamada dört yeni istasyon inşa ediliyor. Bu projenin yatırım bedeli (220 adet araç dahil) 28,7 milyar TL. Bu yıl için 3,7 milyar TL harcama öngörülüyor.

M7 Kabataş Uzatmasında da çalışmalar devam ediyor. Kabataş İstasyonu’nun gelecek sene hizmete açılması bekleniyor. Beşiktaş İstasyonu’nun açılışının ise (arkeolojik kazılar nedeniyle) 2027 yılını bulabileceği konuşuluyor. Kabataş İstasyonu hizmete açıldığında trenler Beşiktaş İstasyonu’nu pas geçecek şekilde işletilecek.

M10 Pendik Sabiha Gökçen ve M4 Tuzla Uzatma hattında iptal edilen ve yeniden ihalesi yapılan projede çalışmalar tekrar başladı ve fiziksel ilerleme oranı %56’yı geçti. Bu yıl 1,3 milyar lira bütçe ayrılan hat, 13 kilometrelik 8 istasyonlu iki bağımsız metro hattından oluşuyor. Projenin 2025 yılında bitirilmesi planlanıyor. Toplam yatırım bedeli (240 adet araç dahil) 18,3 milyar TL.

M1B Kirazlı Halkalı metrosu yeniden ihale edilecek. Bir türlü yol alamayan ve sadece %8’lik fiziksel ilerleme kaydeden hat için yeni bir ihale yapılması bekleniyor. Toplam yatırım bedeli (272 adet araç dahil) 31,5 milyar TL. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği tahvil ihracı ile ihale öncesinde finansal olarak elini oldukça güçlendirdi. Yurtdışında yapılan beş yıl vadeli tahvil ihracı ile 715 milyon dolar borçlanmaya gidildi.

M14 Altunizade-Çamlıca metrosunun da 2025 yılında tamamlanması hedefleniyor. Şu ana kadar%35-%40 civarında fiziki ilerleme kaydedildi. 3,5 kilometrelik 4 istasyonlu metro hattının toplam yatırım tutarı (10 adet araç dahil) 3,8 milyar TL.

T6 Sirkeci-Kazlıçeşme raylı sistem projesinde geçtiğimiz günlerde katener hattına enerji verildi. Projenin 2023 yılı sonunda açılması için yoğun çaba harcanıyor. Test sürüşleri devam eden proje kapsamında 7,3 km uzunluğunda yürüyüş yolları ve bisiklet parkurları da yapılıyor. Toplam yatırım tutarı 1,5 milyar TL. Bu projede nostaljik görünümlü ve modern yolcu taşıma araçlarının kullanılacağı açıklanmış olsa da son zamanlarda Marmaray setlerinin kullanılacağı dedikoduları yayılmaya başladı.

İzmir

M1 F. Altay – Narlıdere metrosunda fiziksel ilerleme oranı %96’ya ulaştı. Üçyol-Fahrettin Altay hattına eklenecek olan yaklaşık 7,2 km uzunluğundaki Fahrettin Altay-Narlıdere Kaymakamlık arasında yer alacak olan hatta 7 adet istasyon bulunmaktadır. Hattın 7 Şubat 2024 günü hizmete alınacağı açıklanmıştır.

T3 Çiğli tramvayının temeli 2020 aralık ayında atılmıştı. Çiğli tramvayı, 414 milyon 182 bin 814 TL bedelle sözleşmesi imzalanan ve yaklaşık 11 km'lik çift hatlı ve 14 istasyondan oluşan bir hattır. Güzergâh, Karşıyaka Çevreyolu istasyonundan başlayarak Ataşehir, Çiğli İZBAN Durağına, Çiğli Bölge Eğitim Hastanesine, Ata Sanayi Bölgesine, Kâtip Çelebi Üniversitesi'ne ve Atatürk Organize Sanayi Bölgesi'ne hizmet edecek şekilde planlanmıştır. Açılış tarihi ise 14 Şubat 2024 olarak kesinleşmiştir.

M2 Üçyol – Buca metrosunda TBM (Tünel Açma Makinesi) kurulumu için hazırlıklar yapılıyor.

Halkapınar – Otogar metrosunun henüz ihalesi yapılmadı.

Adana

Hafif Raylı Sistem İkinci Etap, Mevcut hafif raylı sistem hattının uzatması niteliğinde olan bu hattın 2010-2013 yılları arasında projeleri hazırlandı, ÇED raporu alındı ve işler yatırım programına alınma aşamasına kadar getirildi. İkinci etap, Akıncılar İstasyonu'ndan başlayarak Kozan Yolu - Ege Bağatur Bulvarı - Yüreğir Devlet Hastanesi - PTT Evleri - Şehir Hastanesi - Öğrenci Yurtları - ÇÜ güzergahını takip ederek Yeni Adana Stadyumu'nda son bulacak. İkinci etap projesi tamamlandığında birinci etabın verimliliği büyük ölçüde artacak olsa da on yıldır bu proje yatırım programına alınmıyor. Yatırım programına alındığı zaman belediye inşaat ihalesini yapıp finansmanı da sağladıktan sonra inşaat başlayacaktır.

Medline Hastanesi - Şehir Hastanesi Tramvay Hattı, projelendirme aşamasındadır. Bu hat Medline Hastanesinden başlayarak Turgut Özal Bulvarını boydan boya geçiyor ve İller Bankası kavşağından doğuya, Adnan Kahveci Bulvarı'na döndükten sonra 15 Temmuz Şehitleri Köprüsü vasıtasıyla Şehir Hastanesi'ne ulaşıyor. Tramvay hattı bittiğinde Ruh Sağlığı ve Anadolu Lisesi istasyonlarında mevcut hafif raylı sistemle, Şehir Hastanesi'nde hafif raylı sistemin ikinci etabı ile aktarma imkânı da sağlayacak.

Yüksek Hızlı Tren

Ankara-İzmir yüksek hızlı tren hattının 2028 yılında hizmete alınması planlanıyor. Bu güne kadar çalışmaların %58’i tamamlandı. 9 istasyonlu hat Afyonkarahisar, Uşak, Manisa ve İzmir gibi illerimizin de hızlı tren ile buluşmasını sağlayacak. Hattın maliyetinin 10 yılda 15 kat arttığı konuşuluyor. Proje maliyeti 56 milyar TL olarak güncellenmiş durumda.

Ankara-Bursa yüksek hızlı tren hattının 2026 yılında hizmete alınması planlanıyor. Bu projedeki en önemli konu hattın isminin hızlı tren hattı olarak güncellenmesi. Maalesef “yüksek” kısmını kaybettik. Proje maliyeti 24 milyar TL olarak açıklandı.

İstanbul’da ve diğer birçok şehirde raylı sistem çalışmaları devam ediyor. Bu sabah bir kısmını sizler için özetlemeye çalıştım. Bakalım önümüzdeki günlerde ne gibi gelişmeler göreceğiz.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Ekonomi Postası Kasım 2023

Günaydın Dostlar,

Yılın on birinci ayını da geride bıraktık. Gelin beraberce gelişmelere bir göz atalım.

Türkiye’de, eylül ayında %61,53 olan yıllık tüketici enflasyonu, ekimde %61,36’ya düştü. Beklenti %62,12 olması yönündeydi. Aylık enflasyon da %3,43 oldu. Aylık enflasyonun %3,93 olması bekleniyordu. Eylül ayında %4,75 idi.

Eylül ayında %47,44 olan Üretici Fiyat Endeksi, ekimde yıllık %39,39 oldu. Aylık enflasyon da %1,94 oldu. Eylül ayında %3,40 idi.

Açıklanan rakamlara bakıldığında eylülde işsiz sayısı bir önceki aya göre 46 bin kişi azalarak 3 milyon 168 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %9,1 olarak açıklandı. Bir önceki ay açıklanan oran %9,2 olarak belirtilmişti. Eylül 2022’de %10,1 olmuştu. İşsizlik rakamı, son üç ay içinde en az bir defa iş arama kanallarını kullanan ve on beş gün içinde işe başlamaya hazır olan insanları kapsar.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre, inşaat maliyet endeksi eylül ayında ağustos ayına göre %2,46 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %67,93 oranında arttı. Geçen ay yıllık %66,46 olarak açıklanmıştı.

Ekim ayında Türkiye’nin ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %7,4 oranında artarak 22,871 milyar dolar (geçen ay 22,490 milyar dolar) oldu. Aynı dönemde ithalat ise %0,6 artarak 29,390 milyar dolar (geçen ay 27,505 milyar dolar) olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı %77,8 olarak açıklandı. Geçen ay %81,8 olmuştu.

Merkezi yönetim bütçesi 95,461 milyar TL açık verdi.  Eylül ayında da 129,218 milyar TL açık vermişti. Ekim ayında bütçe gelirleri 473,750 milyar TL (geçen ay 441,265 milyar TL), bütçe giderleri de 569,211 milyar TL (geçen ay 570,482 milyar TL) olarak gelişti. Ekim ayında faiz harcamaları 66,810 milyar TL olarak kaydedildi (geçen ay 70,764 milyar TL) ve faiz dışı açık ise 28,651 milyar TL olarak açıklandı.

TCMB’nin yayımladığı konut fiyat endeksine göre eylülde fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %89,2 arttı. Ağustos ayında artış %90,3 olmuştu. Aylık bazda artış ise %4,3 oldu (geçen ay %5,5). Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla %77,6, %102,7 ve %85,2 oranlarında arttı. 2023 Eylül’de en yüksek yıllık değişim gösteren iller yüzde %131,1 ile Çankırı, Kastamonu ve Sinop oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye genelinde konut satışları ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %8,7 azalarak 93 bin 761 olarak gerçekleşti. Satışlar eylülde yıllık %9,5 azalmış ve 102 bin 656 konut satılmıştı. Konut satışlarında İstanbul 14 bin 941 konut satışı ve %15,9 ile en yüksek paya sahip oldu. Konut satış sayısının en az olduğu il 40 konut ile Hakkari oldu.

TÜİK verilerine göre ekim ayında tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım ÜFE) bir önceki yılın aynı ayına göre %62,56 arttı ve bir önceki aya göre %1,13 azaldı. Geçen ay yıllık %71,96 ve aylık %4,47 artmıştı.

TÜİK verilerine göre eylül ayında tarımsal girdi fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %40,97 ve bir önceki aya göre %2,63 oranında arttı. Geçen ay yıllık %41,33 ve aylık %6,94 olmuştu.

17 Kasım’da Merkez Bankası kasım ayına ilişkin piyasa katılımcıları anketi sonuçlarını açıkladı. Ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi %67,23 (ekimde %68,01), dolar/TL beklentisi 30,00 (ekimde 30,05) ve 2023 yılı büyüme beklentisi %4,1 (ekimde %4,1) olarak açıklandı.

Türk-İş'in Kasım 2023 açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre açlık sınırı 14 bin 025 TL, yoksulluk sınırı ise 45 bin 686 TL olarak açıkladı. Geçen ay açlık sınırı 13 bin 684 TL, yoksulluk sınırı da 44 bin 573 TL olarak açıklanmıştı.

TCMB verilerine göre imalat sanayi kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,7 puan artarak kasım ayında %77,5 oldu. Ekim ayında %76,8 olarak açıklanmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu, kasım ayı ekonomik güven endeksinin ekim ayına göre %1,3 azalarak 95,3 olduğunu açıkladı. Geçen ay 96,5 olmuştu.

23 Kasım’da Merkez Bankası politika faizini yüzde 35,0’den yüzde 40,0’a yükseltti. Piyasadaki genel görüş de faizin %2,5 yükselmesi yönündeydi.

TÜİK tarafından yapılan açıklamaya göre, Türkiye ekonomisi 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,9 ile beklentilerin üzerinde büyüme kaydederken çeyreklik büyüme yüzde 0,3 ile beklentinin oldukça altında gerçekleşti. Büyümede yılın üçüncü çeyreğinde de yavaşlama olsa da iç talebin katkısı öne çıktı. Üçüncü çeyrekte yatırımların desteği de dikkat çekti.

Amerika’da, tarım dışı istihdam ekim ayında 150 bin artış gösterdi. Ekonomistler bu rakamın 180 bin olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyordu. Bununla birlikte geçen ayın rakamı revize edildi. Eylül ayı için 336 bin olarak açıklanan rakam, 297 bin olarak değiştirildi.  İstihdam artışı, ABD Merkez Bankasının parasal sıkıştırma takvimi ve doların seyri açısından önem taşıyor.

Ekim ayı işsizlik oranı %3,9 olarak açıklandı. Beklenti %3,8 olması yönündeydi. Önceki ay %3,8 olmuştu.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,2 artışla ekonomistlerin beklentilerinin altında gerçekleşti. Beklenti %3,3 olması yönündeydi. Eylül için %3,7 olarak açıklanmıştı. Aylık bazda bakıldığında ise bir önceki aya göre %0,0 artış olarak açıklanarak ekonomistlerin beklentilerinin altında gerçekleşti. Beklenti %0,1 olması yönündeydi. Geçen ay %0,4 olmuştu.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), ekimde tahminlerin altında gerçekleşti. Açıklanan verilere göre ÜFE, ekimde aylık bazda %-0,5 düştü ve yıllık 1,3 oldu. Beklentiler aylık %0,1 artması, yıllık olarak da %1,9 artması yönündeydi. Eylül için aylık %0,5 ve yıllık %2,2 olarak açıklanmıştı. Aylık oran daha sonra %0,4 olarak revize edildi.

Perakende satışlar ekim ayında bir önceki aya göre %0,1 oranında azaldı. Ekonomistlerin ortalama beklentisi %-0,3’lük bir düşüş olacağı yönündeydi. Eylül ayında %0,7 olarak açıklanmıştı, daha sonra %0,9 olarak revize edildi. Yıllık bazdaki artış %2,48 olarak açıklandı. Önceki ay %3,75 idi, daha sonra %4,05 olarak revize edildi.

Çin’de, TÜFE yıllık %-0,2 olarak açıklandı. Beklenti %-0,1 olması yönündeydi. Önceki ay %0,0 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %-0,1 olarak açıklandı. Beklenti %0,0 olması yönündeydi. Geçen ay %0,2 olmuştu.

Japonya’da, TÜFE yıllık %3,3 olarak acıkandı. Beklenti de %3,4 olması yönündeydi. Önceki ay da %3,0 olmuştu. Ancak veri, enflasyonun Japonya Merkez Bankası'nın yüzde 2 hedefinin üzerinde kaldığı üst üste 18. ay olmasına neden oldu..

Almanya’da, TÜFE yıllık %3,8 olarak açıklandı. Beklenti de %3,8 olması yönündeydi. Önceki ay %4,5 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %0,0 olarak açıklandı. Beklenti de %0,0 olması yönündeydi. Geçen ay oran %0,3 olmuştu.

Hindistan’da, TÜFE yıllık %4,87 olarak açıklandı. Beklenti %4,80 olması yönündeydi. Önceki ay %5,02 olarak açıklanmıştı.

Rusya’da, TÜFE yıllık %6,7 olarak açıklandı. Beklenti %6,7 olması yönündeydi. Geçen ay %6,0 olmuştu.

ABD Merkez Bankası (Fed) 1 Kasım’da politika faiz aralığını yüzde 5,25-5,50’de sabit tuttu. Ekonomistlerin medyan beklentisi de politika faiz aralığının bu seviyede tutulması yönündeydi. Fed bu yıla ilişkin yönlendirmesinde de piyasa beklentilerine paralel bir sinyal verdi.

İngiltere Merkez Bankası (BoE), 2 Kasım’da politika faizini sabit bırakarak %5,25 seviyesini korudu. Aralık 2021’de başlayan sıkılaşma döngüsünde banka politika faizini art arda 14 kez arttırarak son 15 yılın en yüksek seviyesine çıkarmıştı.

Çin Merkez Bankası, Çin'deki çoğu hane ve şirket kredisi için sabit olan bir yıllık kredi faiz oranını (LPR) değiştirmeyerek yüzde 3,45'te tuttu. Çin Merkez Bankası’ndan 20 Kasım’da yapılan açıklamaya göre, çoğu ipotek için sabit olan 5 yıllık LPR da yüzde 4,20'de sabit tutuldu.

Süpermarket Alışverişi

Benim takip ettiğim ürünlerin fiyatları, benim takip ettiğim marketlerde kasım ayında ekim ayına göre %3,14 oranında arttı. Ekim’de de %2,72 oranında arttığını düşünürsek iki ayın toplam artışı %5,95 oldu. 2022 Kasım ayında %5,16 oranında artış olmuştu. Bu artışla beraber Aralık 2022’den beri toplam artış oranı da %70,25 oldu. Hatırlayacağınız gibi geçen sene toplam süpermarket fiyat artışı %100,40 idi. 2022 Kasım’dan bugüne kadar olan duruma bakarsak %75,28 oranında artış olduğunu görüyoruz.

Ürün Grupları:

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün grubu %11,47 ile atıştırmalık oldu. Fiyatı en çok azalan grup da %4,17 ile İçecek (alkolsüz) oldu.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün grubu %121,14 ile Et Tavuk Balık oldu. Aralık 2022’ye göre fiyatı azalan herhangi bir ürün grubu yok.

Kasım 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün gurubu %129,71 ile Et Tavuk Balık oldu. Kasım 2022’ye göre fiyatı azalan herhangi bir ürün grubu yok.

Ürünler:

Geçen aya göre fiyatı en fazla artan ürünler: Kabak: %62,27, Çiğ Fındık: %32,99, Çamaşır Yumuşatıcı: %24,20, Diş Macunu: %22,05, Zeytin: %20,08.

Geçen aya göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Atom (Göbek) Salata: %40,60, Badem Hıyar: %18,62, Çöp Torbası: %16,25, Dolmalık Biber: %12,69, Çiçek Balı: %12,11.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en fazla artan ürünler: Zeytinyağı: %207,75, Sosis: %149,32, Dana Kıyma: %128,52, Çiğ Fındık: %128,15, Piliç Bonfile: %119,24.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Kuru Soğan: %21,33, Tuvalet Kâğıdı: %5,56, Kağıt Peçete: %0,78.

Kasım 2022’ye göre fiyatı en fazla artan ürünler: Zeytinyağı: %223,99, Zeytin: %172,05, Sosis: %167,86, Çiğ Fındık: %152,59, Dana Kıyma: %137,33.

Kasım 2022’ye göre fiyatı düşen ürünler: Kâğıt Peçete: %21,11, Kuru Soğan: %9,61, Tuvalet Kâğıdı: %5,56, Atom (Göbek) Salata: %0,68.

Peki, bu artışlar ve indirimler bu ay en çok hangi günlerde olmuş? Artışlar en çok çarşamba (%33,72) ve perşembe günlerinde olmuş (%19,77). İndirimler de en çok perşembe (%25,93) ve cumartesi günlerinde olmuş (%25,93). Semtinizde pazar kurulan günler genelde süpermarketlerin en çok indirim yaptığı günler oluyor.

İndirimler (geçen seneki oranlarda olmasa da) süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Her gün bir şeyler indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Restoranlar

Ekim ayına göre benim takip ettiğim restoranlarda ve yemeklerde fiyatlar %1,82 oranında arttı. Böylece Aralık 2022’den beri toplam artış %109,42 oldu. 2022 Kasım’dan bugüne kadar olan duruma bakarsak %119,04 oranında artış olduğunu görüyoruz.

Ekim ayına göre fiyatı en çok artan ürün şiş kebap oldu. Artış oranı %12,24. İkinci sırada da %6,29 ile Meksika Tabağı var. Geçen aya göre fiyatı düşen ürün yok.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün %155,64 ile fıstıklı baklava oldu. İkinci sırada da %141,67 ile et döner dürüm var. Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok düşen ürünleri de yazacaktım ama fiyatı düşen bir ürün yok.

Kasım 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün de %169,70 ile fıstıklı baklava oldu. İkinci sırada da 154,22 ile karışık sebzeli dana eti (Çin yemeği) var. Kasım 2022’ye göre fiyatı düşen herhangi bir ürün yok.

Damacana

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,21, 2022 Aralık: %97,44, 2022 Kasım: %104,79, 2021 Kasım: %294,87.

Damacana siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var. Uygulamayı telefonunuza indirip siparişlerinizi buradan vermezseniz bayilerin belirlediği fiyatlardan ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Şeker (USD – Londra Borsası)

Tayland hükümetinin yurt içinde arz dengesini korumak ve kaçakçılığı önlemek gerekçesiyle şekerle ilgili yeni önlemler almasının ardından, piyasada şeker ihracatının sekteye uğrayabileceği konusunda endişeler oluştu. Brezilya'dan sonra dünyanın en büyük şeker ihracatçısı olan Tayland, ay başında şekeri kontrollü bir ürün olarak sınıflandırdı.

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %2,96, 2022 Aralık: %35,32, 2022 Kasım: %37,33, 2021 Kasım: %45,62, 2020 Kasım: %83,85, 2019 Kasım: %121,12, 2018 Kasım: %116,77, 2017 Kasım: %90,28.

2023 en yüksek değeri: 763,40 USD (6 Kasım 2023) En düşük değeri: 527,20 USD (06 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Şeker fiyatı raflarda ekim ayına göre %0,00 arttı. Aralık 2022’ye göre: %34,75, 2022 Kasım’a göre: %30,88.

Kahve - Kakao

Kahve (USD – Chicago Borsası)

Brezilya’daki kuraklık ve aşırı sıcaklığın kahve rekoltelerine ilişkin endişeleri arttırması kahve fiyatının kasım ayını da artarak kapatmasına neden oldu. Bir ayda %10’dan fazla artan fiyatların önümüzdeki aylarda daha da artabileceği konuşuluyor.

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %11,39, 2022 Aralık: %4,87, 2022 Kasım: %4,66, 2021 Kasım: %22,33, 2020 Kasım: %53,74, 2019 Kasım: %53,70.

2023 en yüksek değeri: 205,25 USD (18 Nisan 2023) En düşük değeri: 143,90 USD (11 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kahve fiyatı raflarda ekim ayına göre %2,94 azaldı. Aralık 2022’ye göre: %70,60, 2022 Kasım’a göre: %42,50.

Kakao (GBP - Londra Borsası)

Kakao fiyatları Batı Afrika'daki zayıf üretim görünümü nedeniyle borsada 1978'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Kakao vadelileri ton başına 45 yıl sonra ilk kez 4 bin doların üzerini gördü. Fiyatlar bu yıl yüzde 60’ı aşan artış gösterdi. En büyük kakao üreticileri olan Fildişi Sahili ve Gana'da hasadın başlaması geçen sezonun gerisinde kalırken kakaoda arz açığı endişelerini arttırdı.

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %10,44, 2022 Aralık: %68,81, 2022 Kasım: %71,20, 2021 Kasım: %109,57, 2020 Kasım: %104,76, 2019 Kasım: %75,20, 2018 Kasım: %116,92, 2017 Kasım: %122,58.

2023 en yüksek değeri: 3.582,00 GBP (29 Kasım 2023) En düşük değeri: 1.978,00 GBP (20 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kakao fiyatı raflarda ekim ayına göre %14,77 arttı. Aralık 2022’ye göre: %62,03, 2022 Kasım’a göre: %62,03.

Palmiye Yağı (MYR – Kuala Lumpur Borsası)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %2,21, 2022 Aralık: %4,74, 2022 Kasım: %7,97, 2021 Kasım: %30,33.

2023 en yüksek değeri: 4.327 RM (10 Nisan 2023) En düşük değeri: 3,255,00 RM (31 Mayıs 2023)

Hububat (USD – Chicago Borsası)

Chicago Borsasında hububat ürünleri kile (bushel) olarak takip ediliyor.

Buğday

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,70, 2022 Aralık: %23,13, 2022 Kasım: %29,36, 2021 Kasım: %28,60, 2020 Kasım: %0,68.

2023 en yüksek değeri: 7,9200 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 5,4150 USD (29 Eylül 2023)

Mısır

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %2,64, 2022 Aralık: %26,97, 2022 Kasım: %28,92, 2021 Kasım: %16,77, 2020 Kasım: %14,50.

2023 en yüksek değeri: 6,8525 USD (17 Ocak 2023) En düşük değeri: 4,4975 USD (29 Kasım 2023)

Yulaf

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %10,25, 2022 Aralık: %0,88, 2022 Kasım: %8,16, 2021 Kasım: %51,73, 2020 Kasım: %21,60.

2023 en yüksek değeri: 4,9100 USD (29 Ağustos 2023) En düşük değeri: 2,9150 USD (2 Mayıs 2023)

Yumurta (TL – Başmakçı Borsası)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %1,42, 2022 Aralık: %47,56, 2022 Kasım: %48,01, 2021 Kasım: %206,11, 2020 Kasım: %320,37, 2019 Kasım: %625,52.

2023 en yüksek değeri: 2,7200 TL (25 Eylül 2023) En düşük değeri: 1,7000 TL (01 Ocak 2023)

Türkiye’de eylül ayında 1,76 milyar adet tavuk yumurtası üretildi. Ağustos ayında da 1,76 milyar üretilmişti. 2022 Eylül ile mukayese ettiğimizde bu miktarın %2,6 oranında arttığını (2022 Eylül: 1,72 milyar) görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Yumurta fiyatı raflarda ekim ayına göre %0,00 oranında arttı. Aralık 2022’ye göre: %41,94, 2022 Kasım’a göre: %45,44.

Süt (TL – Ulusal Süt Konseyi)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,00, 2022 Aralık: %35,29, 2022 Kasım: %35,29, 2021 Kasım: 259,38, 2020 Kasım: 400,00.

2023 en yüksek değeri: 11,50 TL (01 Ağustos 2023) En düşük değeri: 8,50 TL (01 Ocak 2023)

Türkiye’de eylül ayında 786 bin 213 ton inek sütü toplandı. Geçen ay 823 bin 967 ton olarak açıklanmıştı. 2022 Eylül ile mukayese ettiğimizde %4,6 arttığını (Eylül 2022: 751 bin 279 ton) görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Süt fiyatı raflarda ekim ayına göre %6,92 oranında arttı. Aralık 2022’ye göre: %59,17, 2022 Kasım’a göre: %59,17.

Evdeki Dostlarımız

Kedi maması fiyatları,

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %1,64, 2022 Aralık: %61,18, 2022 Kasım: %56,12.

Kedi kumu fiyatları,

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %13,07, 2022 Aralık: %49,33, 2022 Kasım: %40,94.

Köpek maması fiyatları,

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,00, 2022 Aralık: %57,98, 2022 Kasım: %59,98.

Sigara

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %8,63, 2022 Aralık: %73,40, 2022 Kasım: %73,40.

Giyim ve Ayakkabı

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %7,58, 2022 Aralık: %47,88, 2022 Kasım: %41,27.

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün %45,97 ile kadın atlet oldu. Fiyatı en çok düşen ürün de %39,80 ile erkek gömlek oldu.

2022 Aralık’a göre fiyatı en çok artan ürün %378,13 ile kadın atlet oldu. Fiyatı en çok düşen ürün de %49,41 ile erkek tişört oldu.

2022 Kasım’a göre fiyatı en çok artan ürün %296,34 ile kadın topuklu ayakkabı oldu. 2022 Kasım’a göre fiyatı en çok düşen ürün de %35,32 ile erkek tişört oldu.

Doğalgaz – Elektrik - Su

Doğalgaz Fiyatı

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,68, 2022 Aralık: %6,23, 2022 Kasım: %4,77, 2021 Kasım: %154,56, 2020 Kasım: %213,53, 2019 Kasım: %220,84, 2018 Kasım: %289,59, 2017 Kasım: %413,03.

Elektrik Fiyatı

Elektrik fiyatı iki kademe üzerinden fiyatlandırılıyor. Biz de fiyat değişimine bu iki kademe üzerinden bakacağız.

Birinci Kademe (8 kWh ve altında olan tüketimler)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,00, 2022 Aralık: %13,23, 2022 Kasım: %13,23, 2021 Kasım: %81,38, 2020 Kasım: %121,63, 2019 Kasım: %134,14, 2018 Kasım: %180,26, 2017 Kasım: %304,14.

İkinci Kademe (8 kWh tüketim miktarının üzerinde olan tüketimler)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,00, 2022 Aralık: %13,82, 2022 Kasım: %13,82, 2021 Kasım: %169,30, 2020 Kasım: %229,07, 2019 Kasım: %247,65, 2018 Kasım: %316,12, 2017 Kasım: %500,05.

Su Fiyatı

Su fiyatı kullandığınız miktara çok bağlı ve üç kademe olarak fiyatlandırılıyor.

Birinci Kademe 0-15m³ arası olan kullanımlar.

İkinci Kademe: 16-30m³ arası olan kullanımlar.

Üçüncü Kademe: 31m³ ve üzeri olan kullanımlar.

Bu üç kademedeki fiyat değişimine bakarsak.

Birinci Kademe

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %4,49, 2022 Aralık: %47,55, 2022 Kasım: %84,41, 2021 Kasım: %287,72, 2020 Kasım: %379,04, 2019 Kasım: %438,93, 2018 Kasım: %310,19, 2017 Kasım: %370,57.

İkinci Kademe

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %4,50, 2022 Aralık: %41,34, 2022 Kasım: %76,68, 2021 Kasım: %271,56, 2020 Kasım: %358,95, 2019 Kasım: %417,08, 2018 Kasım: %303,06, 2017 Kasım: %363,20.

Üçüncü Kademe

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %4,50, 2022 Aralık: %92,47, 2022 Kasım: %140,59, 2021 Kasım: %405,96, 2020 Kasım: %524,97, 2019 Kasım: %604,13, 2018 Kasım: %277,33, 2017 Kasım: %333,22.

Bu fiyatın üzerine KDV ve ÇTV eklendiğini de ayrıca belirteyim. ÇTV kullandığınız m³ başına 1,50 TL olarak hesap edilmektedir. İnsani su hakkı uygulaması kapsamında, kullandığınız her 2.5 metreküp suyun 0.5 metreküpü ücretsiz olarak verilmektedir.

Hem faturamızı kontrol altında tutabilmek hem de dünyamızda gittikçe azalan su kaynaklarını korumak için suyu çok hesaplı kullanmalıyız.

Dolar – Euro

Dolar endeksi

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %1,64, 2022 Aralık: %0,03, 2022 Kasım: %3,17, 2021 Kasım: %9,47.

2023 en yüksek değeri: 106,719 (3 Ekim 2023) En düşük değeri: 99,456 (13 Temmuz 2023)

ABD 10 yıllık tahvil faizleri

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %5,75, 2022 Aralık: %24,42, 2022 Kasım: %16,36, 2021 Kasım: %190,80.

2023 en yüksek değeri: 4,990 (19 Ekim 2023) En düşük değeri: 3,303 (6 Nisan 2023)

Dolar

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %2,83, 2022 Aralık: %53,37, 2022 Kasım: %53,78, 2021 Kasım: %170,55, 2020 Kasım: %258,31, 2019 Kasım: %398,84, 2018 Kasım: %431,48, 2017 Kasım: %637,05.

2023 en yüksek değeri: 28,9289 TL (29 Kasım 2023) En düşük değeri: 18,7320 TL (01 Ocak 2023)

Euro/USD paritesi

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %2,39, 2022 Aralık: %2,16, 2022 Kasım: %5,76, 2021 Kasım: %5,19.

2023 en yüksek değeri: 1,1234 (17 Temmuz 2023) En düşük değeri: 1,0465 (3 Ekim 2023)

Euro

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %5,01, 2022 Aralık: %56,39, 2022 Kasım: %62,85, 2021 Kasım: %155,83, 2020 Kasım: %226,82, 2019 Kasım: %386,33, 2018 Kasım: %404,32, 2017 Kasım: %577,64.

2023 en yüksek değeri: 31,7608 TL (30 Kasım 2023) En düşük değeri: 19,7395 TL (07 Ocak 2023)

Borsa İstanbul

BİST 100

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %2,19, 2022 Aralık: %50,24, 2022 Kasım: %72,56, 2021 Kasım: 365,79.

2023 en yüksek değeri: 8.513,54 (3 Ekim 2023) En düşük değeri: 4.400,76 (5 Mayıs 2023)

BİST 30

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %1,11, 2022 Aralık: %47,57, 2022 Kasım: %67,88, 2021 Kasım: %353,13.

2023 en yüksek değeri: 8.942,40 (2 Ekim 2023) En düşük değeri: 4.856,03 (5 Mayıs 2023)

Kredi Risk Primi (CDS)

Kredi risk primi, (Credit Default Swap - CDS) alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan değerdir. Faiz doğası itibarıyla alacaklının geri ödememe riskini içeren bir risk primidir. Kredi risk primi ise bu riskin sistemli bir şekilde finansal enstrümana dönüştürülmüş ve sayısal olarak ifade edilmiş halidir. Alacaklı, kredinin olası geri ödenmeme riskine karşı verdiği borcu sigorta eder. Bu sigorta işlemi ve sigorta için belirlenen bedel ise kredi risk primine tekabül eder. Bu prim bir ülkeye olan finansal güven baz alınarak serbest piyasa tarafından belirlenir. Kredileri sigortalayanlar finansal güveni oluşturan parametrelere göre geri ödememe riskini ve riski satın almaya razı oldukları primin değerini belirlemeye çalışır. Kredi risk primi ifade edilirken her %1 faiz oranı 100 baz puana tekabül eder. Kredi risk priminin 100 olması durumda borç için beklenen risk faiz oranının %1 olduğu varsayılır.

Türkiye beş yıllık tahvil CDS

Mayıs ayında 700 baz puan seviyesinde olan Türkiye'nin CDS'i son altı ayda yaklaşık 370 baz puan gerileyerek 330 baz puan seviyesinin altını gördü.

TCMB raporunda enflasyonla mücadele konusundaki kararlılığın ortaya konmasıyla Türkiye'nin CDS'indeki gerileme yeniden hız kazanarak 3 Kasım’da 365 baz puan civarına inmişti. Gerileme eğilimini sürdüren CDS ay sonuna doğru 330 baz puan seviyesinin altına indi.

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %12,89, 2022 Aralık: %31,29, 2022 Kasım: %39,61, 2021 Kasım: %18,50.

2023 en yüksek değeri: 702,56 (23 Mayıs 2023) En düşük değeri: 327,76 (29 Kasım 2023)

Kıymetli Metaller

Gram altın (TL)

Gram altın fiyatı, Fed’in faiz artırımlarının sonuna geldiği beklentilerinden destek alarak son altı ayın zirvesini gördü ve kasım ayını artış ile kapattı.

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %6,15, 2022 Aralık: %69,52, 2022 Kasım: %76,60, 2021 Kasım: %189,13, 2020 Kasım: %279,97, 2019 Kasım: %573,10, 2018 Kasım: %768,62.

2023 en yüksek değeri: 1.902,965 TL (29 Kasım 2023) En düşük değeri: 1.096,071 TL (01 Ocak 2023)

Ons altın (USD)

Ons altın, ABD'de beklenenin altında gelen yıllık enflasyon verisinin ardından piyasada Fed'in agresif parasal sıkılaştırma döngüsünün sona erdiği görüşünün yaygınlaşması sonrasında (Çin’de açıklanan makro ekonomik verilerin iyimserliği azaltmasına rağmen) kasım ayını artış ile kapattı.

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %3,02, 2022 Aralık: %9,92, 2022 Kasım: %14,68, 2021 Kasım: %9,05, 2020 Kasım: %5,82, 2019 Kasım: %34,88, 2018 Kasım: %62,61.

2023 en yüksek değeri: 2.055,70 USD (4 Mayıs 2023) En düşük değeri: 1.809,20 USD (24 Şubat 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 58,50 USD (13 Ekim 2023). En büyük düşüş: 53,40 USD (3 Şubat 2023)

TCMB Altın Rezervi

03 Kasım: 44 milyar 476 milyon dolar.

10 Kasım: 43 milyar 970 milyon dolar.

17 Kasım: 45 milyar 241 milyon dolar.

24 Kasım: 45 milyar 496 milyon dolar.

Altının gümüşe oranı

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %1,35, 2022 Aralık: %10,18, 2022 Kasım: %2,97, 2021 Kasım: %12,28.

2023 en yüksek değeri: 91,642 (10 Mart 2023) En düşük değeri: 75,032 (13 Ocak 2023)

Gümüş

Gram gümüş (TL)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %7,67, 2022 Aralık: %54,06, 2022 Kasım: %71,40, 2021 Kasım: %158,38, 2020 Kasım: %248,98, 2019 Kasım: %583,01, 2018 Kasım: %773,31.

2023 en yüksek değeri: 23,4744 TL (30 Kasım 2023) En düşük değeri: 12,2048 TL (8 Mart 2023)

Ons gümüş (USD)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %4,51, 2022 Aralık: %0,19, 2022 Kasım: %11,44, 2021 Kasım: %2,85, 2020 Kasım: %2,56, 2019 Kasım: %37,21, 2018 Kasım: %64,03.

2023 en yüksek değeri: 26,358 USD (4 Mayıs 2023) En düşük değeri: 20,005 USD (8 Mart 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 1,418 USD (13 Mart). En büyük düşüş: 1,234 USD (11 Mayıs)

Platin

Gram platin (TL)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %4,41, 2022 Aralık: %36,91, 2022 Kasım: %41,16, 2021 Kasım: 133,92.

2023 en yüksek değeri: 878,62 TL (28 Kasım 2023) En düşük değeri: 552,69 TL (24 Şubat 2023)

Ons platin (USD)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %1,46, 2022 Aralık: %11,21, 2022 Kasım: %8,78, 2021 Kasım: %11,88, 2020 Kasım: %1,34.

2023 en yüksek değeri: 1.1138,70 USD (21 Nisan 2023) En düşük değeri: 845,60 USD (10 Kasım 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 117,10 USD (01 Ocak). En büyük düşüş: 52,30 USD (3 Şubat 2023)

Paladyum

Ons paladyum (USD)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %7,77, 2022 Aralık: %41,77, 2022 Kasım: %44,53, 2021 Kasım: %46,85, 2020 Kasım: %55,10.

2023 en yüksek değeri: 1.806,70 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 978,80 USD (10 Kasım 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 114,40 USD (13 Mart). En büyük düşüş: 109,88 USD (3 Ocak)

Endüstriyel Metaller (USD – Londra Metal Borsası)

Metal fiyatları Londra Metal Borsası tarafından açıklanıyor ve dünyanın her yerinde Amerikan doları üzerinden işlem görüyor.

Alüminyum

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,35, 2022 Aralık: %8,02, 2022 Kasım: %6,04, 2021 Kasım: %16,48, 2020 Kasım: %13,87, 2019 Kasım: %24,08, 2018 Kasım: %13,23, 2017 Kasım: %4,56.

2023 en yüksek değeri: 2.635,00 USD (18 Ocak 2023) En düşük değeri: 2.068,00 USD (21 Ağustos 2023)

Alüminyum Alaşım

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %8,58, 2022 Aralık: %12,31, 2022 Kasım: %6,70, 2021 Kasım: %32,10, 2020 Kasım: %3,79, 2019 Kasım: %26,55, 2018 Kasım: %23,70, 2017 Kasım: %9,37.

2023 en yüksek değeri: 2.161,00 USD (3 Ocak 2023) En düşük değeri: 1.440,00 USD (22 Ağustos 2023)

Kurşun

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %2,45, 2022 Aralık: %1,23, 2022 Kasım: %4,08, 2021 Kasım: %6,46, 2020 Kasım: %14,21, 2019 Kasım: %7,58, 2018 Kasım: %12,60, 2017 Kasım: %11,34.

2023 en yüksek değeri: 2.333,00 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 1.988,00 USD (01 Haziran 2023)

Çinko

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %3,75, 2022 Aralık: %18,16, 2022 Kasım: %13,13, 2021 Kasım: %22,94, 2020 Kasım: %4,76, 2019 Kasım: %4,66, 2018 Kasım: %2,12, 2017 Kasım: %21,50.

2023 en yüksek değeri: 3.508,00 USD (27 Ocak 2023) En düşük değeri: 2.222,00 USD (25 Mayıs 2023)

Bakır

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %2,79, 2022 Aralık: %2,35, 2022 Kasım: %1,37, 2021 Kasım: %16,29, 2020 Kasım: %15,46, 2019 Kasım: %39,37, 2018 Kasım: %31,85, 2017 Kasım: %19,46.

2023 en yüksek değeri: 9.435,00 USD (18 Ocak 2023) En düşük değeri: 7.812,00 USD (5 Ekim 2023)

Nikel

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %7,08, 2022 Aralık: %41,39, 2022 Kasım: %32,66, 2021 Kasım: %14,91, 2020 Kasım: %7,27, 2019 Kasım: %11,21, 2018 Kasım: %50,40, 2017 Kasım: %41,16.

2023 en yüksek değeri: 31.150,00 USD (3 Ocak 2023) En düşük değeri: 15.865,00 USD (27 Kasım 2023)

Kalay

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %1,40, 2022 Aralık: %0,75, 2022 Kasım: %15,09, 2021 Kasım: %38,40, 2020 Kasım: %30,36, 2019 Kasım: %47,88, 2018 Kasım: %26,42, 2017 Kasım: %23,65.

2023 en yüksek değeri: 32.000,00 USD (27 Ocak 2023) En düşük değeri: 22.175,00 USD (16 Mart 2023)

Hasır Çelik (USD – Londra Borsası)

Dünya Çelik Birliği, ekim ayında küresel ham çelik üretiminin, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,6 artışla 150,0 milyon ton olduğunu açıkladı. Türkiye’nin üretimi ise yüzde 4,2 artışla 3,0 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,78, 2022 Aralık: %15,20, 2022 Kasım: %10,64, 2021 Kasım: %21,82.

2023 en yüksek değeri: 759,00 USD (1 Mart 2023) En düşük değeri: 548,50 USD (4 Ağustos 2023)

Demir Cevheri (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %8,30, 2022 Aralık: %17,17, 2022 Kasım: %42,94, 2021 Kasım: %36,05.

2023 en yüksek değeri: 130,49 USD (13 Mart 2023) En düşük değeri: 103,55 USD (5 Mayıs 2023)

Kereste (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %6,27, 2022 Aralık: %6,27, 2022 Kasım: %20,14, 2021 Kasım: %22,21.

2023 en yüksek değeri: 622,50 USD (31 Ocak 2023) En düşük değeri: 370,70 USD (1 Ocak 2023)

Ham Petrol (USD – Brent Petrol)

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %8,12, 2022 Aralık: %0,08, 2022 Kasım: %10,10, 2021 Kasım: %1,86, 2020 Kasım: %87,28, 2019 Kasım: %30,60, 2018 Kasım: %23,57, 2017 Kasım: %30,22.

2023 en yüksek değeri: 96,55 USD (27 Eylül 2023) En düşük değeri: 71,84 USD (12 Haziran 2023)

Benzin - Motorin - Otogaz

Benzin

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,12, 2022 Aralık: %84,75, 2022 Kasım: %59,29, 2021 Kasım: %299,34.

Mazot

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %3,17, 2022 Aralık: %70,52, 2022 Kasım: %49,09, 2021 Kasım: %337,75.

Otogaz

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,65, 2022 Aralık: %73,04, 2022 Kasım: %74,61, 2021 Kasım: %161,78.

Türkiye’de ekim ayında 184 bin 767 aracın trafiğe kaydı yapıldı. Eylül ayında 198 bin 740 adet olarak açıklanmıştı. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %7,0 azaldı. Bu araçların %44,0’ünü motosiklet ve %40,9’u otomobil olarak açıklandı.

Ulaştırma

Takip ettiğim güzergahlarda nasıl bir değişim olduğuna kısaca bakalım.

Ulaştırma Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %13,13, 2022 Aralık: %55,80, 2022 Kasım: %24,59.

Uçak Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %13,86 2022 Aralık: %54,24, 2022 Kasım: %22,27.

Yüksek Hızlı Tren Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,00, 2022 Aralık: %99,81, 2022 Kasım: %99,81.

Otobüs Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %5,43, 2022 Aralık: %61,05, 2022 Kasım: %38,06.

Metro ve Marmaray Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,00, 2022 Aralık: %111,71, 2022 Kasım: %111,71 (Ankara ve İstanbul)

Bilmiyorum bir şey ifade ediyor mu ama kasım ayında fiyatlar en çok çarşamba günü arttı ve en çok salı günü düştü.

Oteller

Değişim: 2023 Ekim’e Göre: %0,01, 2022 Aralık: %70,40, 2022 Kasım: %74,38.

Benim takip ettiğim otellerde kasım ayında geçen aya göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %10,12 ile Gaziantep ve %7,91 ile Mersin oldu. Geçen aya göre en büyük düşüş gösteren iller/ilçeler %22,48 ile Bodrum ve %16,63 ile Antalya.

Kasım ayında Aralık 2022’e göre fiyatı en çok artanlar Kapadokya %145,88 ve Çanakkale %121,27 oldu. Aralık 2022’ye göre fiyatı düşen bir yer yok.

Kasım ayında geçen sene aynı aya göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %128,93 ile Kapadokya ve %115,04 ile Gaziantep oldu. Kasım 2022’ye göre fiyatı düşen il veya ilçe yok.

Kasım ayında fiyatlar en çok çarşamba günleri arttı ve en çok perşembe günleri düştü. Düşüşler mevsimin sona ermesinden, artışlar da kur hareketlerinden kaynaklandı.

Bu Ay Açıklanan Diğer Güncellemeler

Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği, 2023-2024 sezonu zeytinyağı alım fiyatını yüzde 264 artışla kilogram başına 295 lira olarak belirledi. Geçen sezon alım fiyatı 81 lira olarak belirlenmişti.

Tüketici Güven Endeksi

Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Tüketici Eğilim Anketi yapılarak belirlenir. Genelde her ayın son haftasında açıklanır.

Endeks en düşük 0 en yüksek 200 değerleri alabilir. Endeksin 100’den yüksek olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması da tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir.

Takip etmeyen dostlarımız için böyle kısacık bir açıklama yaptıktan sonra bakalım Türkiye’de kasım ayında durum nasıl?

TUİK verilerine göre tüketici güven endeksi kasım ayında bir önceki aya göre %1,1 oranında artarak 75,5 seviyesine çıktı. Ekim ayında 74,6 olmuştu.

Mevcut dönemde hanenin maddi durumu kasım ayında %2,7 artarak 61,3 oldu. Ekim ayında 59,7 olarak açıklanmıştı.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi ekim ayında 72,6 iken, kasım ayında %2,6 artarak 74,5 oldu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi ekim ayında 72,9 iken kasım ayında %0,6 oranında artarak 73,4 oldu.

Gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi %0,6 azalarak 92,6 oldu. Ekim ayında bu değer 93,2 idi.

Endeksin 100’den küçük olması kötümser bir duruma işaret ediyor.

Satınalma Müdürleri Endeksleri (PMI)

Satınalma Müdürleri Endeksleri (Purchasing Managers’ Indexes – PMI), ekonomik faaliyet koşullarının ölçümü konusunda gerek küresel piyasalar gerekse ekonomi basını tarafından yakından takip edilen göstergeler arasında yer almaktadır. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin olarak ilgili ay içerisinde açıklanan ilk verilerden biri olması, resmi verilerden önce yayınlanması ve gerçekleşen verilerle gösterdiği korelasyon, PMI endekslerine önemli bir öncü gösterge niteliği kazandırmaktadır.

PMI endeksleri birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede imalat, hizmet, inşaat gibi sektörler için aylık raporlar biçiminde kamuoyuna açıklanmaktadır. Endekslerin hesaplanması için yapılan ankette, katılımcı firmalara üretim, yeni siparişler, stok düzeyleri, istihdam, tedarikçi performansı ve fiyat eğilimleri gibi parametrelerin hangi yönde geliştiği sorulmaktadır.

PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük olması önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendirilmektedir. Endeksler, sektörlerin faaliyet konularındaki değişimin nicel büyüklüğünü değil de yönünü göstermesi açısından bir eğilim göstergesi özelliği taşımaktadır.

Türkiye’de bu endeksler İstanbul Sanayi Odası tarafından S&P Global ile iş birliği kapsamında hazırlanıp her ay sanayicilerimiz ve kamuoyuyla paylaşılmaktadır.

PMI endeksleri hakkında bilgi sahip olduğumuza göre gelin beraberce başta Türkiye olmak üzere bazı önemli coğrafyalarda son aylardaki duruma bakalım.

PMI İmalat Sanayi Raporu

Türkiye: Haziran: 51,5, Temmuz: 49,9, Ağustos: 49,0, Eylül: 49,6, Ekim: 48,4, Kasım: 47,2.

ABD: Haziran: 46,3, Temmuz: 49,0, Ağustos: 47,9, Eylül: 49,8, Ekim: 50,0, Kasım: 49,4.

Çin: Haziran: 50,5, Temmuz: 49,2, Ağustos: 51,0, Eylül: 50,6, Ekim: 49,5, Kasım: 50,7.

Japonya: Haziran: 49,8, Temmuz: 49,6, Ağustos: 49,6, Eylül: 48,5, Ekim: 48,7, Kasım: 48,3.

AB: Haziran: 43,4, Temmuz: 42,7, Ağustos: 43,5, Eylül: 43,4, Ekim: 43,1, Kasım: 44,2.

Almanya: Haziran: 40,6, Temmuz: 38,8, Ağustos: 39,1, Eylül: 39,6, Ekim: 40,8, Kasım: 42,6.

B. Krallık: Haziran: 46,5, Temmuz: 45,3, Ağustos: 43,0, Eylül: 44,3, Ekim: 44,8, Kasım: 47,2.

Fransa: Haziran: 46,0, Temmuz: 45,1, Ağustos: 46,0, Eylül: 44,2, Ekim: 42,8, Kasım: 42,9.

Global: Haziran: 48,8, Temmuz: 48,7, Ağustos: 49,0, Eylül: 49,1, Ekim: 48,8, Kasım: 49,3.

Türkiye'de ekim ayında 48,4 olan manşet PMI, kasım ayında 47,2 seviyesine düştü ve üst üste beşinci ay eşik değer 50,0’nin altında kalarak Türk imalat sektöründeki ivme kaybının sürdüğü yönünde sinyal verdi.

Üretim üst üste beşinci ay yavaşlamakla birlikte bu yavaşlama son bir yılın en belirgin düzeyinde gerçekleşti.

Hem yurt içi hem de yurt ışındaki durağan piyasa koşulları, son çeyrek ortasında yeni siparişlerin ivme kaybının sürmesine ve böylece Kasım 2022’den bu yana en sert yavaşlamanın kaydedilmesine yol açtı.

Talepteki zayıflamaya bağlı olarak imalatçılar üretimi son bir yılın en yüksek oranında azalttı. Anket katılımcılarına göre, jeopolitik gerginlikle ve ham madde teminindeki zorluklar da üretimin gerilemesinde etkili oldu.

Üretimdeki düşüş, imalatçıların istihdam hacmini art arda ikinci ay daraltmasına yol açtı.

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in takip ettiği ürünlerin ve piyasaların durumu. Ne piyasa analizi ne de sizlere nasıl hareket etmeniz veya yatırım yapmanız yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri, gözlemleri ve risk tercihleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza ve alım yaptığınız yerlere göre sizin değerlendirmeleriniz çok daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Bu raporda düşen değerler kırmızı ile, yükselen değerler yeşil ile belirtilmiştir.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…