Ekonomi Postası Mart 2023

Günaydın Dostlar,

Yılın üçüncü ayını da geride bıraktık. Gelin beraberce gelişmelere bir göz atalım.

Türkiye’de, ocak ayında %57,68 olan yıllık tüketici enflasyonu, şubatta baz etkisinin devreye girmesiyle %55,18’e düştü. Beklenti %55,50 olması yönündeydi. Aylık enflasyon da %3,15 oldu. Aylık enflasyonun %3,35 olması bekleniyordu. Ocak ayında %6,65 idi.

Ocak ayında %86,46 olan Üretici Fiyat Endeksi, şubatta yıllık %76,61 oldu. Aylık enflasyon da   %1,56 oldu. Ocak ayında %4,15 idi.

Açıklanan rakamlara bakıldığında oakta işsiz sayısı bir önceki aya göre 166 bin kişi azalarak 3 milyon 424 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %9,7 olarak açıklandı. Bir önceki ay açıklanan oran da %10,3 olarak belirtilmişti. İşsizlik rakamı, son üç ay içinde en az bir defa iş arama kanallarını kullanan ve on beş gün içinde işe başlamaya hazır olan insanları kapsar.

Şubat ayında Türkiye’nin ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %6,4 oranında azalarak 18,635 milyar dolara indi. Aynı dönemde ithalat ise %10,1 artarak 30,714 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı %60,7 olarak açıklandı. Geçen ay %57,6 olmuştu.

Merkezi yönetim bütçesi şubatta 170,560 milyar TL açık verdi.  Ocak ayında 32,243 milyar TL açık vermişti. Şubat ayında bütçe gelirleri 218,828 milyar TL (Geçen ay 289,78 milyar TL), bütçe giderleri de 389,388 milyar TL (geçen ay 321,320 milyar TL) olarak gelişti. Şubat ayında faiz harcamaları 34,223 milyar TL olarak kaydedildi ve faiz dışı açık ise 136,337 milyar TL olarak açıklandı.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre, inşaat maliyet endeksi ocak ayında aralık ayına göre %15,32 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %78,52 oranında arttı. Geçen ay %78,40 olarak açıklanmıştı.

TCMB’nin yayımladığı konut fiyat endeksine göre ocakta fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %153,1 arttı. Aralık ayında artış %167,8 olmuştu. Aylık bazda artış ise %6,9 oldu. Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla %154,4, %156,8 ve %149,9 oranlarında arttı. 2023 Ocak’ta en yüksek yıllık değişim gösteren iller yüzde %195,3 ile Antalya, Burdur ve Isparta oldu. En düşük değişim gösterenler de %107,4 ile Kilis, Adıyaman ve Gaziantep oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye genelinde konut satışları şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %18,0 azalarak 80 bin 031 olarak gerçekleşti. Satışlar ocakta yıllık %10,6 artmış ve 97 bin 708 konut satılmıştı. Konut satışlarında İstanbul 14 bin 980 konut satışı ve %18,7 ile en yüksek paya sahip oldu. Konut satış sayısının en az olduğu il 16 konut ile Hakkari oldu.

TÜİK verilerine göre şubat ayında tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım ÜFE) bir önceki yılın aynı ayına göre %127,56 ve bir önceki aya göre %6,58 arttı. Geçen ay yıllık 142,84 ve aylık %11,08 artmıştı.

TÜİK verilerine göre ocak ayında tarımsal girdi fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %95,99 ve bir önceki aya göre %6,24 oranında arttı. Geçen ay yıllık %103,14 ve aylık %0,72 olmuştu.

Merkez Bankası 23 Mart’ta beklentilere paralel olarak politika faizini %8,5 seviyesinde sabit tuttu. Piyasada genel beklenti de faizin sabit kalması yönündeydi.

17 Mart’ta Merkez Bankası mart ayına ilişkin piyasa katılımcıları anketi sonuçlarını açıkladı. Ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi %37,72 (şubatta %35,76), dolar/TL beklentisi 22,91 (şubatta 22,84) ve 2023 yılı büyüme beklentisi %3,5 (şubatta %3,6) olarak açıklandı.

Türk-İş'in mart 2023 açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre açlık sınırı 9 bin 590 TL, yoksulluk sınırı ise 31 bin 240 TL olarak açıkladı. Geçen ay açlık sınırı 9 bin 425 TL, yoksulluk sınırı da 30 bin 701 TL olarak açıklanmıştı.

TCMB verilerine göre imalat sanayi kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 1,5 puan azalarak mart ayında %74,2 oldu. Şubat ayında %75,7 olarak açıklanmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu mart ayı ekonomik güven endeksini 98,8 olarak açıkladı. Geçen ay 99,1 olmuştu.

Amerika’da, tarım dışı istihdam şubatta 311 bin artışla beklentilerin üzerine çıktı. Ekonomistlerin beklentisi 205 bin artması yönündeydi. İstihdam artışı, ABD Merkez Bankasının parasal sıkıştırma takvimi ve doların seyri açısından önem taşıyor. Ocak ayı tarım dışı istihdam artış rakamı 517 bin olarak açıklanmıştı.

Şubat ayı işsizlik oranı %3,6 olarak açıklandı. Beklenti de %3,4 olması yönündeydi. Önceki ay %3,4 olmuştu.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), bir önceki yılın aynı dönemine göre %6,0 artışla ekonomistlerin beklentileri ile paralel gerçekleşti. Beklenti de %6,0 olması yönündeydi. Ocakta %6,4 olarak açıklanmıştı. Aylık bazda bakıldığında ise bir önceki aya göre %0,4 olarak açıklanarak ekonomistlerin beklentilerine paralel gerçekleşti. Beklenti de %0,4 olması yönündeydi. Geçen ay %0,5 olmuştu.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), şubatta tahminlerin altında gerçekleşti. Açıklanan verilere göre ÜFE, şubatta aylık bazda %-0,1 azaldı ve yıllık %4,6 oldu. Beklentiler aylık %0,3, yıllık olarak da %5,4 artması yönündeydi. Ocakta yıllık %6,0 olarak açıklanmıştı.

Perakende satışlar şubat ayında bir önceki aya göre %-0,4 oranında azaldı. Ekonomistlerin ortalama beklentisi %-0,3 olması yönündeydi. Ocak ayında %3,0 olarak açıklanmıştı. Yıllık bazdaki artış %5,39 olarak açıklandı. Önceki ay %6,38 idi.

ABD Merkez Bankası (FED), 22 Mart’ta federal fonlama faizini beklentilere paralel olarak 25 baz puan artışla yüzde 4,75-5,00 aralığına yükseltti. Bu oran son 16 yılın en yüksek faizi olarak kayıtlara geçti. Beklentilere paralel bir şekilde artırım hızında frene basan FED son olarak şubat ayında 25 baz puanlık faiz artırımına gitmişti.

Çin’de, TÜFE yıllık %1,0 olarak açıklandı. Beklenti de %1,9 seviyesindeydi. Önceki ay %2,1 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon için beklenti %0,2 olması yönündeydi, açıklanan rakam  %-0,5 oldu. Geçen ay %0,8 olmuştu.

Japonya’da, TÜFE yıllık %3,3 olarak acıkandı. Önceki ay %4,3 olmuştu. Aylık olarak %0,6 olarak açıklandı. Geçen ay %0,3 olmuştu.

Almanya’da, TÜFE yıllık %8,7 olarak açıklandı. Beklenti de %8,7 olması yönündeydi. Önceki ay %8,7 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %0,8 olarak açıklandı. Beklenti %0,8 olması yönündeydi. Geçen ay oran %1,0 olmuştu.

Hindistan’da, TÜFE yıllık %6,44 olarak açıklandı. Beklenti %6,35 olması yönündeydi. Önceki ay %6,52 olarak açıklanmıştı.

Rusya’da, TÜFE yıllık %11,0 olarak açıklandı. Beklenti %11,2 olması yönündeydi. Geçen ay %11,8 olmuştu.

Avrupa Merkez Bankası (AMB) bankacılık krizi ortasında dikkatle izlenen faiz kararını açıkladı. Banka faizleri 50 baz puan artırdı. Piyasa genelinde 50 baz puanlık faiz artışı beklentisi vardı. Credit Suisse krizi dolayısıyla bazı piyasa aktörleri bankanın 25 baz puanla temkinli artış yapmasını da öngörmüştü.

Banka ana refinansman faizini yüzde 3,50, marjinal fonlama tesisini yüzde 3,75 ve gecelik mevduat faizini de yüzde 3,0 seviyesine çıkardı.

Süpermarket Alışverişi

Benim takip ettiğim ürünlerin fiyatları, benim takip ettiğim marketlerde mart ayında şubat ayına göre %3,97 oranında arttı. Şubatta da %3,82 oranında arttığını düşünürsek iki ayın toplam artışı %7,94 oldu. 2022 Mart ayında %5,42 oranında artış olmuştu. Bu artışla beraber Aralık 2022’den beri toplam artış oranı da %13,55 oldu. Hatırlayacağınız gibi geçen sene toplam süpermarket fiyat artışı %100,40 idi. 2022 Mart’tan bugüne kadar olan duruma bakarsak %88,53 oranında artış olduğunu görüyoruz.

Ürün Grupları:

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün grubu %18,41 ile Et Tavuk Balık oldu. Fiyatı en çok azalan da %5,34 Süt Kahvaltılık oldu.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün grubu %55,16 ile Et Tavuk Balık oldu. Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok azalan da %1,33 ile Kişisel Bakım ve Kozmetik oldu.

Mart 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün gurubu %126,20 ile İçecek (Alkolsüz) oldu. Mart 2022’ye göre fiyatı azalan herhangi bir ürün grubu yok.

Ürünler:

Geçen aya göre fiyatı en fazla artan ürünler: Kuru Soğan: %30,18, Dolmalık Biber: %29,62, Karışık Meyve Suyu: %27,13, Dana Kıyma: %23,40, Limon: %22,22.

Geçen aya göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Badem Hıyar: %20,49, Çiçek Balı: %18,15, Salkım Domates: %14,63, Patlıcan: %13,94, Taze Kaşar: %13,89.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en fazla artan ürünler: Dolmalık Biber: %103,20, Patlıcan: %74,58, Dana Kıyma: %71,16, Kuru Soğan: %62,42, Sosis: %55,58.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Kabuklu Ceviz: %11,03, Salkım Domates: %9,60, Çiçek Balı: %4,58, Tereyağı: %4,25, Patates: %3,71.

Mart 2022’ye göre fiyatı en fazla artan ürünler: Kuru Soğan: %487,22, Toz Şeker: %222,06, Beyaz Leblebi: %172,14, Pirinç: %162,41, Earl Grey Demlik Poşet: %153,91.

Mart 2022’ye göre fiyatı düşen ürünler: Atom Salata: %7,13, Kabuklu Ceviz: %1,82.

Peki, bu artışlar ve indirimler bu ay en çok hangi günlerde olmuş? Artışlar en çok çarşamba (%44,00) ve perşembe günlerinde olmuş (%17,33). İndirimler de en çok cuma (%34,85) ve perşembe günlerinde olmuş (%21,21). Semtinizde pazar kurulan günler genelde süpermarketlerin en çok indirim yaptığı günler oluyor.

İndirimler (geçen seneki oranlarda olmasa da) süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Her gün bir şeyler indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Restoranlar

Şubat ayına göre benim takip ettiğim restoranlarda ve yemeklerde fiyatlar %5,34 oranında arttı. Böylece Aralık 2022’den beri toplam artış %27,11 oldu. 2022 Mart’tan bugüne kadar olan duruma bakarsak %104,92 oranında artış olduğunu görüyoruz.

Şubat ayına göre fiyatı en çok artan ürün kıymalı pide oldu. Artış oranı %23,40. İkinci sırada da %14,64 ile meşhur hamburgercinin meşhur menüsü var. Geçen aya göre fiyatı düşen ürün yok.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün %49,32 ile schnitzel oldu. İkinci sırada da %48,43 ile et döner dürüm var. Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok düşen ürünleri de yazacaktım ama fiyatı düşen bir ürün yok.

Mart 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün de %181,82 ile kıymalı pide oldu. İkinci sırada da 157,38 ile kuzu şiş kebap var. Mart 2022’ye göre fiyatı düşen herhangi bir ürün yok.

Gördüğünüz gibi en çok artanlar listesinin ilk sıralarında hep et ürünleri var.

Damacana

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,00, 2022 Aralık: %12,82, 2022 Mart: %64,84, 2021 Mart: %166,67.

Damacana siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi şiddetle tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var. Uygulamayı telefonunuza indirip siparişlerinizi buradan vermezseniz bayilerin belirlediği fiyatlardan ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Şeker (USD – Londra Borsası)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %4,98, 2022 Aralık: %7,69, 2022 Mart: %10,57, 2021 Mart: %31,20, 2020 Mart: %66,04, 2019 Mart: %75,86, 2018 Mart: %66,58, 2017 Mart: %16,22.

2023 en yüksek değeri: 630,70 USD (30 Mart 2023) En düşük değeri: 527,20 USD (06 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Şeker fiyatı raflarda şubat ayına göre %0,00 değişmedi. Aralık 2022’ye göre: %0,00, Mart 2022’ye göre: %222,06.

Kahve - Kakao

Kahve (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,83, 2022 Aralık: %8,92, 2022 Mart: %19,33, 2021 Mart: %39,52, 2020 Mart: %57,96, 2019 Mart: %84,53.

2023 en yüksek değeri: 194,45 USD (21 Şubat 2023) En düşük değeri: 143,90 USD (11 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kahve fiyatı raflarda şubat ayına göre %5,52 arttı. Aralık 2022’ye göre: %26,33, 2022 Mart’a göre: %90,89.

Kakao (GBP - Londra Borsası)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %2,28, 2022 Aralık: %1,65, 2022 Mart: %21,66, 2021 Mart: %15,04, 2020 Mart: %14,90, 2019 Mart: %25,04, 2018 Mart: %19,21, 2017 Mart: %27,38.

2023 en yüksek değeri: 2.159,00 GBP (31 Mart 2023) En düşük değeri: 1.978,00 GBP (20 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kakao fiyatı raflarda şubat ayına göre %11,51 arttı. Aralık 2022’ye göre: %11,51, 2022 Mart’a göre: %55,98.

Palmiye Yağı (MYR – Kuala Lumpur Borsası)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %3,21, 2022 Aralık: %3,93, 2022 Mart: %40,90, 2021 Mart: %0,43.

2023 en yüksek değeri: 4.318 RM (3 Mart 2023) En düşük değeri: 3,652,00 RM (2 Şubat 2023)

Hububat (USD – Chicago Borsası)

Chicago Borsasında hububat ürünleri kile (bushel) olarak takip ediliyor.

Buğday

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %8,51, 2022 Aralık: %7,80, 2022 Mart: %38,92, 2021 Mart: %9,02, 2020 Mart: %29,25.

2023 en yüksek değeri: 7,9200 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 6,6200 USD (23 Mart 2023)

Mısır

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %5,24, 2022 Aralık: %2,32, 2022 Mart: %15,08, 2021 Mart: %14,95, 2020 Mart: %76,71.

2023 en yüksek değeri: 6,8525 USD (17 Ocak 2023) En düşük değeri: 6,1150 USD (9 Mart 2023)

Yulaf

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %5,45, 2022 Aralık: %1,12, 2022 Mart: %47,06, 2021 Mart: %6,39, 2020 Mart: %33,56.

2023 en yüksek değeri: 3,9400 USD (31 Ocak 2023) En düşük değeri: 3,2125 USD (6 Mart 2023)

Yumurta (TL – Başmakçı Borsası)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %8,70, 2022 Aralık: %19,46, 2022 Mart: %70,36, 2021 Mart: %274,27, 2020 Mart: %628,24, 2019 Mart: %462,05.

2023 en yüksek değeri: 2,1400 TL (6 Mart 2023) En düşük değeri: 1,7000 TL (01 Ocak 2023)

Türkiye’de ocak ayında 1,73 milyar adet tavuk yumurtası üretildi. Aralık ayında 1,75 milyar üretilmişti. 2022 Ocak ile mukayese ettiğimizde bu miktarın %3,3 oranında arttığını (2022 Ocak: 1,67 milyar) görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Yumurta fiyatı raflarda şubat ayına göre %9,96 oranında arttı. Aralık 2022’ye göre: %11,07, 2022 Mart’a göre: %84,56.

Süt (TL – Ulusal Süt Konseyi)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,00, 2022 Aralık: %0,00, 2022 Mart: %80,85, 2021 Mart: 203,57, 2020 Mart: 269,57.

2023 en yüksek değeri: 8,50 TL (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 8,50 TL (01 Ocak 2023)

Türkiye’de ocak ayında 873 bin 974 ton inek sütü toplandı. Geçen ay 796 bin 400 ton olarak açıklanmıştı. 2022 Ocak ile mukayese ettiğimizde %4,4 arttığını (Ocak 2022: 836 bin 987 ton) görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Süt fiyatı raflarda şubat ayına göre değişmedi. Aralık 2022’ye göre: %11,83, 2022 Mart’a göre: %102,36.

Evdeki Dostlarımız

Kedi maması fiyatları,

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %19,84, 2022 Aralık: %21,41, 2022 Mart: %94,89.

Kedi kumu fiyatları,

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,28, 2022 Aralık: %21,55, 2022 Mart: %95,29.

Köpek maması fiyatları,

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %4,34, 2022 Aralık: %12,03, 2022 Mart: %76,38.

Sigara

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,00, 2022 Aralık: %12,18, 2022 Mart: %40,91.

Giyim ve Ayakkabı

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %2,43, 2022 Aralık: %10,64, 2022 Mart: %76,74.

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün %30,97 ile kadın tişört oldu. Geçen aya göre fiyatı en çok düşen ürün de %35,55 ile erkek kazak oldu.

2022 Aralık’a göre fiyatı en çok artan ürün %98,02 ile erkek günlük ayakkabı oldu. 2022 Aralık’a göre fiyatı en çok düşen ürün de %60,67 ile kadın mont oldu.

2022 Mart’a göre fiyatı en çok artan ürün %158,66 ile kadın tişört oldu. 2022 Mart’a göre fiyatı en çok düşen ürün %10,92 ile kadın topuklu ayakkabı oldu.

Doğalgaz – Elektrik - Su

Doğalgaz fiyatlarına sistem kullanım bedeli indirimi yapıldı. 1 Ocak 2023’ten geçerli olacak şekilde; İstanbul’da faaliyet gösteren ve yaklaşık 5,5 milyon aktif doğalgaz konut abonesi bulunan İGDAŞ’ın sistem kullanım bedellerinde indirime gidildi.

EPDK'nin bu kararı sonrasında nihai doğalgaz fiyatlarında %12-%13 düzeyinde bir indirim olacak.

Benim faturamdaki birim fiyat şubat ayında %9,85 oranında düşmüştü. Bu ay birim fiyatta %0,23 oranında artış oldu ve Aralık 2022’den beri toplam düşüş %10,91 oldu. Aralık 2021’den beri toplam artış %139,44.

Elektrik fiyatlarında geçen aya göre bir değişiklik olmadı. Mart 2022’ye göre birinci kademe %39,37 oranında, ikinci kademe ise %38,92 oranında arttı.

Benim faturamdaki birim fiyat şubat ayına göre %0,50 oranında arttı ve Aralık 2021’den beri toplam artış %113,71 oldu.

Su fiyatına 1 Aralık’ta %25,00 oranında zam yapılmıştı. Su fiyatı kullandığınız miktara çok bağlı. Şu anda 16 m³’e kadar olan kullanımlarda birim fiyat 14,61 TL/m³, 16 m³’ün üstündeki kullanımlar için birim fiyat 21,95 TL/m³. Gördüğünüz gibi arada çok fark var. Bu fiyatın üzerine KDV ve ÇTV eklendiğini de ayrıca belirteyim. ÇTV kullandığınız m³ başına 1,50 TL olarak hesap edilmektedir. İnsani su hakkı uygulaması kapsamında, kullandığınız her 2.5 metreküp suyun 0.5 metreküpü ücretsiz olarak verilmektedir.

Benim faturamdaki birim fiyat mart ayında geçen aya göre %2,09 oranında arttı. Böylece Aralık 2022’den beri toplam artış %25,81 oldu.

Hem faturamızı kontrol altında tutabilmek hem de dünyamızda gittikçe azalan su kaynaklarını korumak için suyu çok hesaplı kullanmalıyız.

Dolar – Euro

Dolar endeksi

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,06, 2022 Aralık: %0,68, 2022 Mart: %5,18, 2021 Mart: %12,62.

2023 en yüksek değeri: 105,634 (8 Mart 2023) En düşük değeri: 101,028 (1 Şubat 2023)

ABD 10 yıllık tahvil faizleri

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %2,65, 2022 Aralık: %0,93, 2022 Mart: %72,62, 2021 Mart: %125,76.

2023 en yüksek değeri: 4,062 (2 Mart 2023) En düşük değeri: 3,372 (24 Mart 2023)

Dolar

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,75, 2022 Aralık: %1,76, 2022 Mart: %29,98, 2021 Mart: %148,99, 2020 Mart: %200,44, 2019 Mart: %247,67, 2018 Mart: %388,72, 2017 Mart: %417,07.

2023 en yüksek değeri: 19,1804 TL (31 Mart 2023) En düşük değeri: 18,7320 TL (01 Ocak 2023)

Euro/USD paritesi

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,06, 2022 Aralık: %1,09, 2022 Mart: %2,73, 2021 Mart: %10,05.

2023 en yüksek değeri: 1,0989 (1 Şubat 2023) En düşük değeri: 1,0520 (05 Ocak 2023)

Euro

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,38, 2022 Aralık: %2,81, 2022 Mart: %26,03, 2021 Mart: %123,37, 2020 Mart: %190,19, 2019 Mart: %228,53, 2018 Mart: %323,68, 2017 Mart: %417,40.

2023 en yüksek değeri: 20,8396 TL (31 Mart 2023) En düşük değeri: 19,7395 TL (07 Ocak 2023)

Borsa İstanbul

BİST 100

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %5,73, 2022 Aralık: %1,20, 2022 Mart: %145,43.

2023 en yüksek değeri: 5661,10 (3 Ocak 2023) En düşük değeri: 4505,34 (7 Şubat 2023)

BİST 30

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %5,00, 2022 Aralık: %1,13, 2022 Mart: %141,56.

2023 en yüksek değeri: 6111,47 (2 Ocak 2023) En düşük değeri: 4984,57 (7 Şubat 2023)

Kredi Risk Primi (CDS)

Kredi risk primi, (Credit Default Swap - CDS) alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan değerdir. Faiz doğası itibarıyla alacaklının geri ödememe riskini içeren bir risk primidir. Kredi risk primi ise bu riskin sistemli bir şekilde finansal enstrümana dönüştürülmüş ve sayısal olarak ifade edilmiş halidir. Alacaklı, kredinin olası geri ödenmeme riskine karşı verdiği borcu sigorta eder. Bu sigorta işlemi ve sigorta için belirlenen bedel ise kredi risk primine tekabül eder. Bu prim bir ülkeye olan finansal güven baz alınarak serbest piyasa tarafından belirlenir. Kredileri sigortalayanlar finansal güveni oluşturan parametrelere göre geri ödememe riskini ve riski satın almaya razı oldukları primin değerini belirlemeye çalışır. Kredi risk primi ifade edilirken her %1 faiz oranı 100 baz puana tekabül eder. Kredi risk priminin 100 olması durumda borç için beklenen risk faiz oranının %1 olduğu varsayılır.

Türkiye beş yıllık tahvil CDS

Türkiye'de siyaset cephesinde yaşanan gelişmeler piyasa göstergeleri üzerinde etkisini hissettiriyor. Bu gelişmelerin ışığında risk primi de mart ayını düşüş ile kapattı.

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %3,17, 2022 Aralık: %3,20, 2022 Mart: %12,54, 2021 Mart: %48,20.

2023 en yüksek değeri: 577,89 (22 Şubat 2023) En düşük değeri: 496,83 (04 Ocak 2023)

Kıymetli Metaller

Gram altın (TL)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %4,39, 2022 Aralık: %8,59, 2022 Mart: %27,59, 2021 Mart: %174,86, 2020 Mart: %261,43, 2019 Mart: %410,84, 2018 Mart: %605,32.

2023 en yüksek değeri: 1.220,591 TL (23 Mart 2023) En düşük değeri: 1.096,071 TL (01 Ocak 2023)

Ons altın (USD)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %3,94, 2022 Aralık: %6,47, 2022 Mart: %1,51, 2021 Mart: %11,86, 2020 Mart: %19,91, 2019 Mart: %47,93, 2018 Mart: %45,14.

2023 en yüksek değeri: 2.013,30 USD (23 Mart 2023) En düşük değeri: 1.809,20 USD (24 Şubat 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 50,50 USD (17 Mart). En büyük düşüş: 53,40 USD (3 Şubat)

Altının gümüşe oranı

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %3,66, 2022 Aralık: %14,56, 2022 Mart: %14,70, 2021 Mart: %31,10.

2023 en yüksek değeri: 91,642 (10 Mart 2023) En düşük değeri: 75,032 (13 Ocak 2023)

Gümüş

Gram gümüş (TL)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %1,53, 2022 Aralık: %4,29, 2022 Mart: %12,79, 2021 Mart: %114,18, 2020 Mart: %339,83, 2019 Mart: %398,25, 2018 Mart: %551,17.

2023 en yüksek değeri: 14,8575 TL (31 Mart 2023) En düşük değeri: 12,2048 TL (8 Mart 2023)

Ons gümüş (USD)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,33, 2022 Aralık: %6,96, 2022 Mart: %14,02, 2021 Mart: %14,60, 2020 Mart: %46,00, 2019 Mart: %43,59, 2018 Mart: %33,38.

2023 en yüksek değeri: 24,455 USD (16 Ocak 2023) En düşük değeri: 20,005 USD (8 Mart 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 1,418 USD (13 Mart). En büyük düşüş: 1,210 USD (3 Şubat)

Platin

Gram platin (TL)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %3,40, 2022 Aralık: %2,56, 2022 Mart: %20,73.

2023 en yüksek değeri: 664,81 TL (08 Ocak 2023) En düşük değeri: 552,69 TL (24 Şubat 2023)

Ons platin (USD)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %2,72, 2022 Aralık: %4,61, 2022 Mart: %7,17, 2021 Mart: %17,41, 2020 Mart: %27,59.

2023 en yüksek değeri: 1.1113,45 USD (08 Ocak 2023) En düşük değeri: 907,60 USD (24 Şubat 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 117,10 USD (01 Ocak). En büyük düşüş: 52,30 USD (3 Şubat)

Paladyum

Ons paladyum (USD)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %6,76, 2022 Aralık: %22,19, 2022 Mart: %45,71, 2021 Mart: %42,86, 2020 Mart: %29,72

.

2023 en yüksek değeri: 1.806,70 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 1.362,10 USD (8 Mart 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 114,40 USD (13 Mart). En büyük düşüş: 109,88 USD (3 Ocak)

Endüstriyel Metaller (USD – Londra Metal Borsası)

Metal fiyatları Londra Metal Borsası tarafından açıklanıyor ve dünyanın her yerinde Amerikan doları üzerinden işlem görüyor.

Alüminyum

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %5,31, 2022 Aralık: %4,39, 2022 Mart: %35,53, 2021 Mart: %4,28, 2020 Mart: %41,69, 2019 Mart: %22,09, 2018 Mart: %10,23, 2017 Mart: %20,24.

2023 en yüksek değeri: 2.635,00 USD (18 Ocak 2023) En düşük değeri: 2.230,00 USD (17 Mart 2023)

Alüminyum Alaşım

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %3,57, 2022 Aralık: %5,65, 2022 Mart: %29,39, 2021 Mart: %8,31, 2020 Mart: %58,43, 2019 Mart: %40,28, 2018 Mart: %9,71, 2017 Mart: %18,86.

2023 en yüksek değeri: 2.161,00 USD (3 Ocak 2023) En düşük değeri: 1.940,00 USD (15 Mart 2023)

Kurşun

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,87, 2022 Aralık: %4,80, 2022 Mart: %10,42, 2021 Mart: %7,73, 2020 Mart: %20,57, 2019 Mart: %2,62, 2018 Mart: %11,93, 2017 Mart: %7,28.

2023 en yüksek değeri: 2.333,00 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 2.033,00 USD (16 Şubat 2023)

Çinko

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %5,81, 2022 Aralık: %4,86, 2022 Mart: %25,42, 2021 Mart: %6,00, 2020 Mart: %54,57, 2019 Mart: %3,77, 2018 Mart: %9,90, 2017 Mart: %6,30.

2023 en yüksek değeri: 3.508,00 USD (27 Ocak 2023) En düşük değeri: 2.862,00 USD (16 Mart 2023)

Bakır

Yatırım tavsiyesi olmamakla beraber, dünyanın en büyük özel metal alım-satım merkezi bakır fiyatlarının bu yıl rekor bir seviyeye yükseleceğini açıkladı. Singapur merkezli Trafigura’ya göre, bunun en büyük nedeni Çin talebindeki toparlanma yüzünden zaten düşük olan stokların bitme riski ile karşı karşıya olması. Bakır fiyatlarının muhtemelen Mart 2022'de ulaşılan ton başına 10 bin 845 doları aşacağını ve hatta ton başına 12 bin doları bile geçebileceğini düşünüyorlar.

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %1,27, 2022 Aralık: %5,63, 2022 Mart: %13,86, 2021 Mart: %1,99, 2020 Mart: %69,91, 2019 Mart: %36,52, 2018 Mart: %29,94, 2017 Mart: %51,54.

2023 en yüksek değeri: 9.435,00 USD (18 Ocak 2023) En düşük değeri: 8.208,00 USD (4 Ocak 2023)

Nikel

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %12,86, 2022 Aralık: %19,55, 2022 Mart: %38,34, 2021 Mart: %41,90, 2020 Mart: %95,53, 2019 Mart: %78,56, 2018 Mart: %73,45, 2017 Mart: %127,51.

2023 en yüksek değeri: 31.150,00 USD (3 Ocak 2023) En düşük değeri: 21.850,00 USD (23 Mart 2023)

Kalay

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %11,78, 2022 Aralık: %0,94, 2022 Mart: %46,09, 2021 Mart: %13,99, 2020 Mart: %54,64, 2019 Mart: %10,95, 2018 Mart: %12,35, 2017 Mart: %20,22.

2023 en yüksek değeri: 32.000,00 USD (27 Ocak 2023) En düşük değeri: 22.175,00 USD (16 Mart 2023)

Hasır Çelik (USD – Londra Borsası)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %4,11, 2022 Aralık: %10,00, 2022 Mart: %18,73, 2021 Mart: %16,10.

2023 en yüksek değeri: 759,00 USD (1 Mart 2023) En düşük değeri: 664,93 USD (01 Ocak 2023)

Demir Cevheri (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %2,21, 2022 Aralık: %16,63, 2022 Mart: %15,61, 2021 Mart: %24,51.

2023 en yüksek değeri: 130,49 USD (13 Mart 2023) En düşük değeri: 111,28 USD (1 Ocak 2023)

Kereste (USD – Chicago Borsası))

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %7,76, 2022 Aralık: %1,04, 2022 Mart: %68,53, 2021 Mart: %59,25.

2023 en yüksek değeri: 527,70 USD (31 Ocak 2023) En düşük değeri: 344,00 USD (13 Ocak 2023)

Ham Petrol (USD – Brent Petrol)

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %5,05, 2022 Aralık: %3,31, 2022 Mart: %30,03, 2021 Mart: %19,84, 2020 Mart: %132,56, 2019 Mart: %18,24, 2018 Mart: %18,41, 2017 Mart: %50,51.

2023 en yüksek değeri: 88,19 USD (23 Ocak 2023) En düşük değeri: 72,77 USD (17 Mart 2023)

Benzin - Motorin - Otogaz

Benzin

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,09, 2022 Aralık: %10,26, 2022 Mart: %7,75, 2021 Mart: %186,29.

Mazot

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,98, 2022 Aralık: %6,04, 2022 Mart: %1,50, 2021 Mart: %216,53.

Otogaz

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %1,17, 2022 Aralık: %12,16, 2022 Mart: %9,49, 2021 Mart: %196,17.

Türkiye’de şubat ayında 109 bin 019 aracın trafiğe kaydı yapıldı. Geçen ay 160 bin 162 adet olarak açıklanmıştı. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %31,9 azaldı. Bu araçların %43,0’ü otomobil ve %33,7’si motosiklet olarak açıklandı.

Ulaştırma

Takip ettiğim güzergahlarda nasıl bir değişim olduğuna kısaca bakalım.

Ulaştırma Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %20,34, 2022 Aralık: %5,44, 2022 Mart: %59,36.

Uçak Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %21,19, 2022 Aralık: %5,35, 2022 Mart: %59,51.

Yüksek Hızlı Tren Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,00, 2022 Aralık: %15,20, 2022 Mart: %109,20

Otobüs Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %12,22, 2022 Aralık: %4,19, 2022 Mart: %24,15.

Metro ve Marmaray Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %0,00, 2022 Aralık: %36,91, 2022 Mart: %75,14 (Ankara ve İstanbul)

Bilmiyorum bir şey ifade ediyor mu ama mart ayında fiyatlar en çok perşembe günü arttı ve en çok çarşamba günü düştü.

Oteller

Değişim: 2023 Şubat’a Göre: %1,40, 2022 Aralık: %13,52, 2022 Mart: %87,83.

Mart ayında geçen aya göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %39,77 ile Bodrum ve %21,05 ile Van oldu. Mart ayında geçen aya göre en büyük düşüş gösteren iller/ilçeler %12,50 ile İzmir ve %9,26 ile Eskişehir oldu.

Mart ayında Aralık 2022’e göre fiyatı en çok artanlar Van %46,32 ve Eskişehir %39,44 oldu. Mart ayında Aralık 2022’e göre fiyatı en çok düşenler Trabzon %8,60 ve İstanbul %5,94 oldu.

Mart ayında Mart 2022’ye göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %251,32 ile Eskişehir ve %249,62 ile Kütahya oldu. Mart 2022’ye göre fiyatı düşen il veya ilçe yok.

Mart ayında fiyatlar en çok çarşamba günleri arttı ve en çok cuma günleri düştü.

Bu Ay Açıklanan Diğer Güncellemeler

Ramazan Pidesi

Ankara’da

2022 (300 gram): 5,00 TL.  2023 (300 gram): 10,00 TL.  Artış: %100,00.

İzmir’de

2022 (350 gram): 6,00 TL.  2023 (320 gram): 10,00 TL.  Artış: %82,29.

Eskişehir’de

2022 (270 gram): 5,00 TL.  2023 (270 gram): 9,00 TL.  Artış: %80,00.

İstanbul’da

2022 (415 gram): 7,50 TL.  2023 (300 gram): 10,00 TL.  Artış: %84,44.

Halk Ekmek, 2022 (300 gram): 3,00 TL.  2023 (300 gram): 5,00 TL.  Artış: %66,67.

Tüketici Güven Endeksi

Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Tüketici Eğilim Anketi yapılarak belirlenir. Genelde her ayın son haftasında açıklanır.

Endeks en düşük 0 en yüksek 200 değerleri alabilir. Endeksin 100’den yüksek olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması da tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir.

Takip etmeyen dostlarımız için böyle kısacık bir açıklama yaptıktan sonra bakalım Türkiye’de mart ayında durum nasıl?

TUİK verilerine göre tüketici güven endeksi mart ayında bir önceki aya göre %2,9 oranında azalarak 80,1 seviyesine düştü. Şubat ayında 82,5 olmuştu.

Mevcut dönemde hanenin maddi durumu mart ayında %0,8 artarak 66,0 oldu. Şubat ayında 65,5 olarak açıklanmıştı.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi şubat ayında 84,2 iken, mart ayında %5,5 azalarak 79,6 oldu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi de şubat ayında 85,8 iken mart ayında %3,3 oranında azalarak 83,0 oldu.

Gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi %2,7 azalarak 92,0 oldu. Şubat ayında bu değer 94,5 idi.

Endeksin 100’den küçük olması kötümser bir duruma işaret ediyor.

Satınalma Müdürleri Endeksleri (PMI)

Satınalma Müdürleri Endeksleri (Purchasing Managers’ Indexes – PMI), ekonomik faaliyet koşullarının ölçümü konusunda gerek küresel piyasalar gerekse ekonomi basını tarafından yakından takip edilen göstergeler arasında yer almaktadır. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin olarak ilgili ay içerisinde açıklanan ilk verilerden biri olması, resmi verilerden önce yayınlanması ve gerçekleşen verilerle gösterdiği korelasyon, PMI endekslerine önemli bir öncü gösterge niteliği kazandırmaktadır.

IHS Markit tarafından oluşturulan PMI endeksleri birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede imalat, hizmet, inşaat gibi sektörler için aylık raporlar biçiminde kamuoyuna açıklanmaktadır. Doğal olarak bu çalışmayı yapan başka firmalar da var. Endekslerin hesaplanması için yapılan ankette, katılımcı firmalara üretim, yeni siparişler, stok düzeyleri, istihdam, tedarikçi performansı ve fiyat eğilimleri gibi parametrelerin hangi yönde geliştiği sorulmaktadır.

PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük olması önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendirilmektedir. Endeksler, sektörlerin faaliyet konularındaki değişimin nicel büyüklüğünü değil de yönünü göstermesi açısından bir eğilim göstergesi özelliği taşımaktadır.

Türkiye’de bu endeksler İstanbul Sanayi Odası tarafından IHS Markit ile iş birliği kapsamında hazırlanıp her ay sanayicilerimiz ve kamuoyuyla paylaşılmaktadır.

PMI endeksleri hakkında bilgi sahip olduğumuza göre gelin beraberce başta Türkiye olmak üzere bazı önemli coğrafyalarda son aylardaki duruma bakalım.

PMI İmalat Sanayi Raporu

Türkiye: Ekim: 46,4 Kasım: 45,7, Aralık: 48,1, Ocak: 50,1, Şubat: 50,1, Mart: 50,9.

ABD: Ekim: 50,4, Kasım: 47,4, Aralık: 46,2, Ocak: 46,9, Şubat: 47,3, Mart: 49,2.

Çin: Ekim: 49,2, Kasım: 49,4, Aralık: 49,0, Ocak: 49,2, Şubat: 51,6, Mart: 50,0.

Japonya: Ekim: 50,7, Kasım: 49,0, Aralık: 48,9, Ocak: 48,9, Şubat: 47,7, Mart: 49,2.

AB: Ekim: 46,4, Kasım: 47,1, Aralık: 47,8, Ocak: 48,8, Şubat: 48,5, Mart: 47,3.

Almanya: Ekim: 45,1, Kasım: 46,2, Aralık: 47,1, Ocak: 47,3, Şubat: 46,3, Mart: 44,7.

B. Krallık: Ekim: 46,2, Kasım: 46,5, Aralık: 45,3, Ocak: 47,0, Şubat: 49,3, Mart: 47,9.

Fransa: Ekim: 47,2, Kasım: 48,3, Aralık: 49,2, Ocak: 50,5, Şubat: 47,4, Mart: 47,3.

Global: Ekim: 49,4, Kasım: 48,8, Aralık: 48,6, Ocak: 49,2, Şubat: 50,0, Mart: 49,6.

Türkiye'de şubat ayında 50,1 olan manşet PMI, mart ayında 50,9'a yükselerek imalat sektörünün faaliyet koşullarında bir önceki aya göre küçük bir iyileşmeye işaret etti. Faaliyet koşullarındaki güçlenme Aralık 2021'den beri en yüksek oranda gerçekleşti.

Mart ayında üretim ve yeni siparişlerin yeniden büyümeye geçmesi sektörün genel durumundaki iyileşmede belirleyici oldu.

Bazı anket katılımcıları deprem nedeniyle aksaklıklarla karşılaşmaya devam ederken diğerleri yeniden üretime başladıklarını bildirdi. Etkilenen bölgelerde yavaş yavaş başlayan inşa çalışmaları bazı firmalarda üretimin artmasını sağladı.

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in takip ettiği ürünlerin ve piyasaların durumu. Ne piyasa analizi ne de sizlere nasıl hareket etmeniz gerektiği yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri, gözlemleri ve risk tercihleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza ve alım yaptığınız yerlere göre sizin değerlendirmeleriniz çok daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Bu raporda düşen değerler kırmızı ile, yükselen değerler yeşil ile belirtilmiştir.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…