Ekonomi Postası Ağustos 2023

Günaydın Dostlar,

Yılın sekizinci ayını da geride bıraktık. Gelin beraberce gelişmelere bir göz atalım.

Türkiye’de, haziran ayında %38,21 olan yıllık tüketici enflasyonu, temmuzda %47,83’e yükseldi. Beklenti %47,30 olması yönündeydi. Aylık enflasyon da %9,49 oldu. Aylık enflasyonun %9,10 olması bekleniyordu. Haziran ayında %3,92 idi.

Haziran ayında %40,42 olan Üretici Fiyat Endeksi, temmuzda yıllık %44,50 oldu. Aylık enflasyon da  %8,23 oldu. Haziran ayında %6,50 idi.

Açıklanan rakamlara bakıldığında haziranda işsiz sayısı bir önceki aya göre 2 bin kişi artarak 3 milyon 337 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %9,6 olarak açıklandı. Bir önceki ay açıklanan oran %9,5 olarak belirtilmişti. Haziran 2022’de %10,4 olmuştu. İşsizlik rakamı, son üç ay içinde en az bir defa iş arama kanallarını kullanan ve on beş gün içinde işe başlamaya hazır olan insanları kapsar.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre, inşaat maliyet endeksi haziran ayında mayıs ayına göre %4,43 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %49,32 oranında arttı. Geçen ay yıllık %47,95 olarak açıklanmıştı.

Temmuz ayında Türkiye’nin ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %8,3 oranında artarak 20,078 milyar dolar (geçen ay 20,904 milyar dolar) oldu. Aynı dönemde ithalat ise %10,5 artarak 32,295 milyar dolar (geçen ay 26,064 milyar dolar) olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı %62,2 olarak açıklandı. Geçen ay %80,2 olmuştu.

Merkezi yönetim bütçesi temmuzda 48,574 milyar TL fazla verdi.  Haziran ayında 219,637 milyar TL açık vermişti. Temmuz ayında bütçe gelirleri 504,413 milyar TL (geçen ay 268,225 milyar TL), bütçe giderleri de 455,840 milyar TL (geçen ay 487,862 milyar TL) olarak gelişti. Temmuz ayında faiz harcamaları 37,707 milyar TL olarak kaydedildi (geçen ay 37,375 milyar TL) ve faiz dışı fazla ise 86,281 milyar TL olarak açıklandı.

TCMB’nin yayımladığı konut fiyat endeksine göre haziranda fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %95,9 arttı. Mayısta ayında artış %103,6 olmuştu. Aylık bazda artış ise %4,8 oldu (geçen ay %3,6). Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla %85,1, %106,0 ve %100,0 oranlarında arttı. 2023 Haziran’da en yüksek yıllık değişim gösteren iller yüzde %134,7 ile Zonguldak, Karabük ve Bartın oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye genelinde konut satışları temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %16,7 artarak 109 bin 548 olarak gerçekleşti. Satışlar haziranda yıllık %44,4 azalmış ve 83 bin 636 konut satılmıştı. Konut satışlarında İstanbul 15 bin 724 konut satışı ve %14,4 ile en yüksek paya sahip oldu. Konut satış sayısının en az olduğu il 27 konut ile Ardahan oldu.

TÜİK verilerine göre temmuz ayında tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım ÜFE) bir önceki yılın aynı ayına göre %62,48 ve bir önceki aya göre %8,03 arttı. Geçen ay yıllık %57,93 ve aylık %4,04 artmıştı.

TÜİK verilerine göre haziran ayında tarımsal girdi fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %27,70 ve bir önceki aya göre %3,46 oranında arttı. Geçen ay yıllık %33,22 ve aylık %0,26 olmuştu.

18 Ağustos’ta Merkez Bankası ağustos ayına ilişkin piyasa katılımcıları anketi sonuçlarını açıkladı. Ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi %59,46 (temmuzda %43,82), dolar/TL beklentisi 29,82 (temmuzda 28,46) ve 2023 yılı büyüme beklentisi %3,7 (temmuzda %3,7) olarak açıklandı.

Türk-İş'in Ağustos 2023 açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre açlık sınırı 12 bin 198 TL, yoksulluk sınırı ise 39 bin 733 TL olarak açıkladı. Geçen ay açlık sınırı 11 bin 658 TL, yoksulluk sınırı da 37 bin 974 TL olarak açıklanmıştı.

TCMB verilerine göre imalat sanayi kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 1,2 puan azalarak ağustos ayında %75,7 oldu. Temmuz ayında %76,9 olarak açıklanmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu, ağustos ayı ekonomik güven endeksinin temmuz ayına göre %5,2 azalarak 94,1 olduğunu açıkladı. Geçen ay 99,3 olmuştu.

24 Ağustos’ta Merkez Bankası politika faizini yüzde 17,5’tan yüzde 25,0’e yükseltti. Artış piyasa beklentisinin çok üstünde gerçekleşti. Piyasadaki genel görüş faizin %20,0 olması yönündeydi.

Amerika’da, tarım dışı istihdam temmuz ayında 187 bin artış gösterdi. Ekonomistler bu rakamın 200 bin olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyordu. Bununla birlikte geçen ayın rakamı revize edildi. Haziran ayında 209 bin olarak açıklanan rakam, 185 bin olarak değiştirildi.  İstihdam artışı, ABD Merkez Bankasının parasal sıkıştırma takvimi ve doların seyri açısından önem taşıyor.

Temmuz ayı işsizlik oranı %3,5 olarak açıklandı. Beklenti %3,6 olması yönündeydi. Önceki ay %3,6 olmuştu.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,2 artışla ekonomistlerin beklentilerinin altında gerçekleşti. Beklenti %3,3 olması yönündeydi. Haziran için %3,0 olarak açıklanmıştı. Aylık bazda bakıldığında ise bir önceki aya göre %0,2 artış olarak açıklanarak ekonomistlerin beklentilerine paralel gerçekleşti. Beklenti de %0,2 olması yönündeydi. Geçen ay %0,2 olmuştu.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), temmuzda tahminlerin üstünde gerçekleşti. Açıklanan verilere göre ÜFE, temmuzda aylık bazda %0,3 arttı ve yıllık %0,8 oldu. Beklentiler aylık %0,2 artması, yıllık olarak da %0,7 artması yönündeydi. Haziran için yıllık %0,1 olarak açıklanmıştı, daha sonra %0,2 olarak revize edildi.

Perakende satışlar temmuz ayında bir önceki aya göre %0,7 oranında arttı. Ekonomistlerin ortalama beklentisi %0,4’lük bir artış olacağı yönündeydi. Haziran ayında %0,2 olarak açıklanmıştı, daha sonra %0,3 olarak revize edildi. Yıllık bazdaki artış %3,17 olarak açıklandı. Beklenti %1,50 olması yönündeydi. Önceki ay %1,49 idi, daha sonra %1,59 olarak revize edildi.

Çin’de, TÜFE yıllık %-0,3 olarak açıklandı. Beklenti %-0,4 olması yönündeydi. Önceki ay %0,0 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon için beklenti %-0,1 olması yönündeydi, açıklanan rakam %0,2 oldu. Geçen ay da %-0,2 olmuştu.

Japonya’da, TÜFE yıllık %3,3 olarak acıkandı. Beklenti de %2,5 olması yönündeydi. Önceki ay da %3,3 olmuştu.

Almanya’da, TÜFE yıllık %6,2 olarak açıklandı. Beklenti de %6,2 olması yönündeydi. Önceki ay %6,4 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %0,3 olarak açıklandı. Beklenti de %0,3 olması yönündeydi. Geçen ay oran %0,3 olmuştu.

Hindistan’da, TÜFE yıllık %7,44 olarak açıklandı. Beklenti %6,40 olması yönündeydi. Önceki ay %4,81 olarak açıklanmıştı, daha sonra %4,87 olarak revize edildi.

Rusya’da, TÜFE yıllık %4,3 olarak açıklandı. Beklenti de %4,3 olması yönündeydi. Geçen ay %3,2 olmuştu.

İngiltere Merkez Bankası (BOE) 3 Ağustos’ta politika faizini 25 baz puan artışla yüzde 5,25 seviyesine çıkardı. Ekonomistlerin beklentisi de bu yöndeydi. Yapılan faiz artışıyla İngiltere'de politika faizi 15 yılın en yüksek seviyesine çıktı.

Çin Merkez Bankası, 15 Ağustos’ta ekonominin desteğe ihtiyacı olduğunu değerlendirerek beklenmedik bir şekilde faiz indirimine gitti. Çin Merkez Bankası, 401 milyar yuan (55,25 milyar dolar) değerindeki bir yıllık orta vadeli borç verme tesisi (MLF) kredilerinin faiz oranını yüzde 2,65'ten 2,50'ye düşürdüğünü açıkladı. Bu, 2020 yılından bu yana yapılan en büyük faiz indirimi oldu. PBOC, haziran ayından da faizi 10 baz puan indirmişti. Ekonomistler faizin sabit kalacağını tahmin ediyorlardı.

15 Ağustos’ta, Rusya Merkez Bankası'ndan rubledeki değer kaybına karşı olağanüstü müdahale geldi. Banka politika faizini yüzde 8,50'den yüzde 12'ye çıkardı. Karar metninde acil faiz artışının fiyat istikrarı risklerini sınırlama amacı taşıdığı belirtildi.

Süpermarket Alışverişi

Benim takip ettiğim ürünlerin fiyatları, benim takip ettiğim marketlerde ağustos ayında temmuz ayına göre %9,15 (2023 yılındaki en büyük aylık artış) oranında arttı. Temmuz’da da %6,87 oranında arttığını düşünürsek iki ayın toplam artışı %16,65 oldu. 2022 Ağustos ayında %5,11 oranında artış olmuştu. Bu artışla beraber Aralık 2022’den beri toplam artış oranı da %45,89 oldu. Hatırlayacağınız gibi geçen sene toplam süpermarket fiyat artışı %100,40 idi. 2022 Ağustos’tan bugüne kadar olan duruma bakarsak %78,44 oranında artış olduğunu görüyoruz.

Ürün Grupları:

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün grubu %18,71 ile Temel Gıda oldu. Fiyatı en çok azalan da %0,44 ile Kişisel Bakım & Kozmetik oldu.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün grubu %99,32 ile Et Tavuk Balık oldu. Aralık 2022’ye göre fiyatı azalan herhangi bir ürün grubu yok.

Ağustos 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün gurubu %109,15 ile Et Tavuk Balık oldu. Ağustos 2022’ye göre fiyatı azalan herhangi bir ürün grubu yok.

Ürünler:

Geçen aya göre fiyatı en fazla artan ürünler: Elma: %39,27, Su (Pet Şişe): %39,05, Zeytin Yağı: %39,04, Sosis: %33,83, Patlıcan: %28,76.

Geçen aya göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Kulak Çubuğu: %13,13, Duş Jeli: %5,27, Çamaşır Deterjanı: %4,73, Kuru Soğan: %4,68, Fındıklı Gofret: %4,48.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en fazla artan ürünler: Atom (Göbek) Salata: %158,39, Sosis: %145,33, Elma: %117,42, Zeytin Yağı: %115,82, Kıyma: %113,67.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Kabak: %15,27, Kâğıt Peçete: %8,16.

Ağustos 2022’ye göre fiyatı en fazla artan ürünler: Atom Salata: %200,42, Sosis: %157,75, Zeytin Yağı: %154,59, Zeytin: %146,05, Kıyma: %138,42.

Ağustos 2022’ye göre fiyatı düşen ürünler: Kâğıt Peçete: %10,51, Limon: %10,40.

Peki, bu artışlar ve indirimler bu ay en çok hangi günlerde olmuş? Artışlar en çok salı (%33,33) ve çarşamba günlerinde olmuş (%18,52). İndirimler de en çok perşembe (%34,21) ve çarşamba günlerinde olmuş (%23,68). Semtinizde pazar kurulan günler genelde süpermarketlerin en çok indirim yaptığı günler oluyor.

İndirimler (geçen seneki oranlarda olmasa da) süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Her gün bir şeyler indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Restoranlar

Temmuz ayına göre benim takip ettiğim restoranlarda ve yemeklerde fiyatlar %7,15 oranında arttı. Böylece Aralık 2022’den beri toplam artış %80,67 oldu. 2022 Ağustos’tan bugüne kadar olan duruma bakarsak %120,04 oranında artış olduğunu görüyoruz.

Temmuz ayına göre fiyatı en çok artan ürün çikolatalı muffın (meşhur kahveci) oldu. Artış oranı %16,25. İkinci sırada da %13,69 ile çiğ köfte var. Geçen aya göre fiyatı düşen ürün yok.

Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün %130,77 ile et çikolatalı muffın oldu. İkinci sırada da %115,28 ile et döner dürüm var. Aralık 2022’ye göre fiyatı en çok düşen ürünleri de yazacaktım ama fiyatı düşen bir ürün yok.

Ağustos 2022’ye göre fiyatı en çok artan ürün de %185,71 ile çikolatalı muffın oldu. İkinci sırada da 168,06 ile karışık sebzeli dana eti (Çin yemeği) var. Ağustos 2022’ye göre fiyatı düşen herhangi bir ürün yok.

Damacana

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %10,50, 2022 Aralık: %84,62, 2022 Ağustos: %100,00, 2021 Ağustos: %311,43.

Damacana siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var. Uygulamayı telefonunuza indirip siparişlerinizi buradan vermezseniz bayilerin belirlediği fiyatlardan ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Şeker (USD – Londra Borsası)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %2,84, 2022 Aralık: %26,48, 2022 Ağustos: %26,85, 2021 Ağustos: %46,24, 2020 Ağustos: %87,23, 2019 Ağustos: %122,32, 2018 Ağustos: %121,11, 2017 Ağustos: %84,38.

2023 en yüksek değeri: 730,10 USD (30 Ağustos 2023) En düşük değeri: 527,20 USD (06 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Şeker fiyatı raflarda temmuz ayına göre %10,94 arttı. Aralık 2022’ye göre: %26,28, 2022 Ağustos’a göre: %21,59.

Kahve - Kakao

Kahve (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %3,48, 2022 Aralık: %6,24, 2022 Ağustos: %30,82, 2021 Ağustos: %14,73, 2020 Ağustos: %30,19, 2019 Ağustos: %59,86.

2023 en yüksek değeri: 205,25 USD (18 Nisan 2023) En düşük değeri: 143,90 USD (11 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kahve fiyatı raflarda temmuz ayına göre %9,63 arttı. Aralık 2022’ye göre: %60,97, 2022 Ağustos’a göre: %80,55.

Kakao (GBP - Londra Borsası)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %1,98, 2022 Aralık: %31,09, 2022 Ağustos: %54,59, 2021 Ağustos: %59,56, 2020 Ağustos: %61,32, 2019 Ağustos: %60,19, 2018 Ağustos: %71,94, 2017 Ağustos: %78,23.

2023 en yüksek değeri: 2.944,00 GBP (31 Ağustos 2023) En düşük değeri: 1.978,00 GBP (20 Ocak 2023)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kakao fiyatı raflarda temmuz ayına göre %25,32 arttı. Aralık 2022’ye göre: %41,18, 2022 Ağustos’a göre: %58,59.

Palmiye Yağı (MYR – Kuala Lumpur Borsası)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %1,77, 2022 Aralık: %2,95, 2022 Ağustos: %8,39, 2021 Ağustos: %16,41.

2023 en yüksek değeri: 4.327 RM (10 Nisan 2023) En düşük değeri: 3,255,00 RM (31 Mayıs 2023)

Hububat (USD – Chicago Borsası)

Chicago Borsasında hububat ürünleri kile (bushel) olarak takip ediliyor.

Buğday

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %7,08, 2022 Aralık: %16,86, 2022 Ağustos: %20,53, 2021 Ağustos: %14,02, 2020 Ağustos: %21,00.

2023 en yüksek değeri: 7,9200 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 5,8950 USD (17 Ağustos 2023)

Mısır

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %12,86, 2022 Aralık: %26,39, 2022 Ağustos: %24,24, 2021 Ağustos: %13,27, 2020 Ağustos: %47,58.

2023 en yüksek değeri: 6,8525 USD (17 Ocak 2023) En düşük değeri: 4,6100 USD (31 Ağustos 2023)

Yulaf

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %6,41, 2022 Aralık: %23,68, 2022 Ağustos: %2,99, 2021 Ağustos: %9,43, 2020 Ağustos: %62,99.

2023 en yüksek değeri: 4,9100 USD (29 Ağustos 2023) En düşük değeri: 2,9150 USD (2 Mayıs 2023)

Yumurta (TL – Başmakçı Borsası)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %16,16, 2022 Aralık: %28,07, 2022 Ağustos: %44,00, 2021 Ağustos: %246,78, 2020 Ağustos: %518,96, 2019 Ağustos: %619,39.

2023 en yüksek değeri: 2,3500 TL (28 Ağustos 2023) En düşük değeri: 1,7000 TL (01 Ocak 2023)

Türkiye’de haziran ayında 1,58 milyar adet tavuk yumurtası üretildi. Mayıs ayında 1,64 milyar üretilmişti. 2022 Haziran ile mukayese ettiğimizde bu miktarın %3,7 oranında arttığını (2022 Haziran: 1,53 milyar) görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Yumurta fiyatı raflarda temmuz ayına göre %10,44 oranında arttı. Aralık 2022’ye göre: %15,32, 2022 Ağustos’a göre: %51,96.

Süt (TL – Ulusal Süt Konseyi)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %35,29, 2022 Aralık: %35,29, 2022 Ağustos: %53,33, 2021 Ağustos: 259,38, 2020 Ağustos: 400,00.

2023 en yüksek değeri: 11,50 TL (01 Ağustos 2023) En düşük değeri: 8,50 TL (01 Ocak 2023)

Türkiye’de haziran ayında 867 bin 011 ton inek sütü toplandı. Geçen ay 944 bin 349 ton olarak açıklanmıştı. 2022 haziran ile mukayese ettiğimizde %1,9 arttığını (Haziran 2022: 851 bin 241 ton) görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Süt fiyatı raflarda temmuz ayına göre %14,34 oranında arttı. Aralık 2022’ye göre: %27,87, 2022 Ağustos’a göre: %44,55.

Evdeki Dostlarımız

Kedi maması fiyatları,

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %18,36, 2022 Aralık: %48,70, 2022 Ağustos: %70,90.

Kedi kumu fiyatları,

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %2,91, 2022 Aralık: %30,56, 2022 Ağustos: %42,04.

Köpek maması fiyatları,

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %19,21, 2022 Aralık: %57,78, 2022 Ağustos: %47,42.

Sigara

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %3,66, 2022 Aralık: %43,59, 2022 Ağustos: %51,35.

Giyim ve Ayakkabı

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %10,48, 2022 Aralık: %37,12, 2022 Ağustos: %110,73.

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün %61,17 ile erkek kazak oldu. Fiyatı en çok düşen ürün de %25,40 ile kadın tişört oldu.

2022 Aralık’a göre fiyatı en çok artan ürün %448,76 ile kadın topuklu ayakkabı oldu. Fiyatı en çok düşen ürün de %40,55 ile erkek tişört oldu.

2022 Ağustos’a göre fiyatı en çok artan ürün %478,77 ile kadın topuklu ayakkabı oldu. 2022 Ağustos’a göre fiyatı en çok düşen ürün de %36,30 ile erkek tişört oldu.

Doğalgaz – Elektrik - Su

Doğalgaz fiyatlarında bir değişiklik olmadı. Faturaların bir kısmı devletimiz tarafından ödenmeye devam ediyor. Faturadaki birim fiyat geçen aya göre değişmedi ve Aralık 2022’ye göre %9,50 oranında azaldı.

Elektrik fiyatı geçen aya göre düşük kademede %0,28, yüksek kademe de %0,19 oranında arttı.

Benim faturamdaki birim fiyat (sıcak havalar yüzünden çok daha fazla kullandığım için) temmuz ayına göre %9,19 oranında arttı. Aralık 2022’ye göre mukayese ettiğimiz zaman %17,96 oranında düştüğünü görüyoruz.

Su fiyatına 1 Temmuz’da %12,94 oranında zam yapılmıştı. Su fiyatı kullandığınız miktara çok bağlı. Şu anda 0-15m³ arası olan kullanımlarda birim fiyat 16,50 TL/m³, 16-30m³ arası olan kullanımlar için birim fiyat 23,75 TL/m³ ve 31m³ ve üzeri olan kullanımlar için 32,34 TL/m³.  Gördüğünüz gibi arada çok fark var. Bu fiyatın üzerine KDV ve ÇTV eklendiğini de ayrıca belirteyim. ÇTV kullandığınız m³ başına 1,50 TL olarak hesap edilmektedir. İnsani su hakkı uygulaması kapsamında, kullandığınız her 2.5 metreküp suyun 0.5 metreküpü ücretsiz olarak verilmektedir.

Benim faturamdaki birim fiyat temmuz ayında geçen aya göre %5,56 oranında arttı. Böylece Aralık 2022’den beri toplam artış %38,71 oldu.

Hem faturamızı kontrol altında tutabilmek hem de dünyamızda gittikçe azalan su kaynaklarını korumak için suyu çok hesaplı kullanmalıyız.

Dolar – Euro

Dolar endeksi

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %1,79, 2022 Aralık: %1,32, 2022 Ağustos: %3,85, 2021 Ağustos: %10,96.

2023 en yüksek değeri: 105,634 (8 Mart 2023) En düşük değeri: 99,456 (13 Temmuz 2023)

ABD 10 yıllık tahvil faizleri

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %6,93, 2022 Aralık: %15,09, 2022 Ağustos: %43,49, 2021 Ağustos: %225,48.

2023 en yüksek değeri: 4,342 (21 Ağustos 2023) En düşük değeri: 3,303 (6 Nisan 2023)

Dolar

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %1,93, 2022 Aralık: %44,41, 2022 Ağustos: %49,45, 2021 Ağustos: %217,51, 2020 Ağustos: %272,28, 2019 Ağustos: %379,43, 2018 Ağustos: %364,72, 2017 Ağustos: %666,45.

2023 en yüksek değeri: 27,2226 TL (24 Ağustos 2023) En düşük değeri: 18,7320 TL (01 Ocak 2023)

Euro/USD paritesi

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %1,34, 2022 Aralık: %3,01, 2022 Ağustos: %7,77, 2021 Ağustos: %7,33.

2023 en yüksek değeri: 1,1234 (17 Temmuz 2023) En düşük değeri: 1,0520 (05 Ocak 2023)

Euro

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %0,71, 2022 Aralık: %48,97, 2022 Ağustos: %60,85, 2021 Ağustos: %194,33, 2020 Ağustos: %243,62, 2019 Ağustos: %370,27, 2018 Ağustos: %341,09, 2017 Ağustos: %608,45.

2023 en yüksek değeri: 30,2374 TL (20 Temmuz 2023) En düşük değeri: 19,7395 TL (07 Ocak 2023)

Borsa İstanbul

BİST 100

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %17,54, 2022 Aralık: %45,76, 2022 Ağustos: %158,87, 2021 Ağustos: 427,61.

2023 en yüksek değeri: 7.941,73 (28 Aralık 2023) En düşük değeri: 4.400,76 (5 Mayıs 2023)

BİST 30

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %15,41, 2022 Aralık: %46,19, 2022 Ağustos: %158,31, 2021 Ağustos: %427,91.

2023 en yüksek değeri: 8.536,75 (28 Ağustos 2023) En düşük değeri: 4.856,03 (5 Mayıs 2023)

Kredi Risk Primi (CDS)

Kredi risk primi, (Credit Default Swap - CDS) alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan değerdir. Faiz doğası itibarıyla alacaklının geri ödememe riskini içeren bir risk primidir. Kredi risk primi ise bu riskin sistemli bir şekilde finansal enstrümana dönüştürülmüş ve sayısal olarak ifade edilmiş halidir. Alacaklı, kredinin olası geri ödenmeme riskine karşı verdiği borcu sigorta eder. Bu sigorta işlemi ve sigorta için belirlenen bedel ise kredi risk primine tekabül eder. Bu prim bir ülkeye olan finansal güven baz alınarak serbest piyasa tarafından belirlenir. Kredileri sigortalayanlar finansal güveni oluşturan parametrelere göre geri ödememe riskini ve riski satın almaya razı oldukları primin değerini belirlemeye çalışır. Kredi risk primi ifade edilirken her %1 faiz oranı 100 baz puana tekabül eder. Kredi risk priminin 100 olması durumda borç için beklenen risk faiz oranının %1 olduğu varsayılır.

Türkiye beş yıllık tahvil CDS

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %12,47, 2022 Aralık: %22,91, 2022 Ağustos: %45,99, 2021 Ağustos: %4,98.

2023 en yüksek değeri: 702,56 (23 Mayıs 2023) En düşük değeri: 366,37 (30 Ağustos 2023)

Kıymetli Metaller

Gram altın (TL)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %0,15, 2022 Aralık: %53,91, 2022 Ağustos: %62,43, 2021 Ağustos: %241,04, 2020 Ağustos: %260,67, 2019 Ağustos: %507,40, 2018 Ağustos: %624,15.

2023 en yüksek değeri: 1.712,584 TL (18 Temmuz 2023) En düşük değeri: 1.096,071 TL (01 Ocak 2023)

Ons altın (USD)

ABD’de istihdam verisinin güçlü gelmesi sonrası para politikası yapıcıların faizleri yükseltmekten vazgeçmeyeceği yönündeki spekülasyonları güçlendirmesiyle ağustos ayını düşüş ile kapattı.

Rakamlar, sağlıklı ekonominin işverenleri personel sayısını azaltma konusunda isteksiz hale getirerek FED’in şahin yetkilileri arasında daha fazla sıkılaştırma ihtiyacı olduğu düşüncesini güçlendirdi.

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %0,68, 2022 Aralık: %7,69, 2022 Ağustos: %9,44, 2021 Ağustos: %8,92, 2020 Ağustos: %2,42, 2019 Ağustos: %28,73, 2018 Ağustos: %61,11.

2023 en yüksek değeri: 2.055,70 USD (4 Mayıs 2023) En düşük değeri: 1.809,20 USD (24 Şubat 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 50,50 USD (17 Mart 2023). En büyük düşüş: 53,40 USD (3 Şubat 2023)

TCMB Altın Rezervi

04 Ağustos: 41 milyar 362 milyon dolar.

11 Ağustos: 41 milyar 218 milyon dolar.

18 Ağustos: 40 milyar 783 milyon dolar.

25 Ağustos: 41 milyar 344 milyon dolar.

Altının gümüşe oranı

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %2,39, 2022 Aralık: %8,07, 2022 Ağustos: %8,91, 2021 Ağustos: %11,03.

2023 en yüksek değeri: 91,642 (10 Mart 2023) En düşük değeri: 75,032 (13 Ocak 2023)

Gümüş

Gram gümüş (TL)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %1,25, 2022 Aralık: %44,00, 2022 Ağustos: %77,56, 2021 Ağustos: %210,31, 2020 Ağustos: %223,41, 2019 Ağustos: %550,12, 2018 Ağustos: %608,06.

2023 en yüksek değeri: 21,6671 TL (18 Temmuz 2023) En düşük değeri: 12,2048 TL (8 Mart 2023)

Ons gümüş (USD)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %3,13, 2022 Aralık: %0,44, 2022 Ağustos: %19,83, 2021 Ağustos: %2,02, 2020 Ağustos: %12,94, 2019 Ağustos: %36,74, 2018 Ağustos: %56,73.

2023 en yüksek değeri: 26,358 USD (4 Mayıs 2023) En düşük değeri: 20,005 USD (8 Mart 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 1,418 USD (13 Mart). En büyük düşüş: 1,234 USD (11 Mayıs)

Platin

Gram platin (TL)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %0,49, 2022 Aralık: %31,14, 2022 Ağustos: %51,98, 2021 Ağustos: 190,73.

2023 en yüksek değeri: 855,80 TL (18 Temmuz 2023) En düşük değeri: 552,69 TL (24 Şubat 2023)

Ons platin (USD)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %2,53, 2022 Aralık: %9,45, 2022 Ağustos: %2,90, 2021 Ağustos: %7,57, 2020 Ağustos: %3,20.

2023 en yüksek değeri: 1.1138,70 USD (21 Nisan 2023) En düşük değeri: 891,30 USD (16 Ağustos 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 117,10 USD (01 Ocak). En büyük düşüş: 52,30 USD (3 Şubat 2023)

Paladyum

Ons paladyum (USD)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %0,53, 2022 Aralık: %31,14, 2022 Ağustos: %41,16, 2021 Ağustos: %50,23, 2020 Ağustos: %42,62.

2023 en yüksek değeri: 1.806,70 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 1.212,40 USD (16 Ağustos 2023)

2023’te bir gündeki en büyük artış: 114,40 USD (13 Mart). En büyük düşüş: 109,88 USD (3 Ocak)

Endüstriyel Metaller (USD – Londra Metal Borsası)

Metal fiyatları Londra Metal Borsası tarafından açıklanıyor ve dünyanın her yerinde Amerikan doları üzerinden işlem görüyor.

Alüminyum

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %0,83, 2022 Aralık: %10,85, 2022 Ağustos: %12,52, 2021 Ağustos: %18,48, 2020 Ağustos: %22,98, 2019 Ağustos: %22,33, 2018 Ağustos: %4,13, 2017 Ağustos: %4,84.

2023 en yüksek değeri: 2.635,00 USD (18 Ocak 2023) En düşük değeri: 2.068,00 USD (21 Ağustos 2023)

Alüminyum Alaşım

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %12,84, 2022 Aralık: %16,60, 2022 Ağustos: %9,44, 2021 Ağustos: %29,49, 2020 Ağustos: %20,22, 2019 Ağustos: %31,85, 2018 Ağustos: %2,10, 2017 Ağustos: %8,51.

2023 en yüksek değeri: 2.161,00 USD (3 Ocak 2023) En düşük değeri: 1.440,00 USD (22 Ağustos 2023)

Kurşun

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %2,05, 2022 Aralık: %3,06, 2022 Ağustos: %3,56, 2021 Ağustos: %11,59, 2020 Ağustos: %11,07, 2019 Ağustos: %5,20, 2018 Ağustos: %4,04, 2017 Ağustos: %8,70.

2023 en yüksek değeri: 2.333,00 USD (01 Ocak 2023) En düşük değeri: 1.988,00 USD (01 Haziran 2023)

Çinko

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %0,04, 2022 Aralık: %22,96, 2022 Ağustos: %33,36, 2021 Ağustos: %19,90, 2020 Ağustos: %0,66, 2019 Ağustos: %5,25, 2018 Ağustos: %4,65, 2017 Ağustos: %19,77.

2023 en yüksek değeri: 3.508,00 USD (27 Ocak 2023) En düşük değeri: 2.222,00 USD (25 Mayıs 2023)

Bakır

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %1,18, 2022 Aralık: %0,19, 2022 Ağustos: %4,30, 2021 Ağustos: %10,85, 2020 Ağustos: %28,20, 2019 Ağustos: %46,10, 2018 Ağustos: %38,20, 2017 Ağustos: %28,71.

2023 en yüksek değeri: 9.435,00 USD (18 Ocak 2023) En düşük değeri: 7.909,00 USD (24 Mayıs 2023)

Nikel

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %3,23, 2022 Aralık: %29,22, 2022 Ağustos: %6,91, 2021 Ağustos: %6,58, 2020 Ağustos: %41,12, 2019 Ağustos: %30,42, 2018 Ağustos: %52,85, 2017 Ağustos: %88,53.

2023 en yüksek değeri: 31.150,00 USD (3 Ocak 2023) En düşük değeri: 19.680,00 USD (15 Ağustos 2023)

Kalay

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %9,56, 2022 Aralık: %7,97, 2022 Ağustos: %5,68, 2021 Ağustos: %26,30, 2020 Ağustos: %46,48, 2019 Ağustos: %56,67, 2018 Ağustos: %34,64, 2017 Ağustos: %26,22.

2023 en yüksek değeri: 32.000,00 USD (27 Ocak 2023) En düşük değeri: 22.175,00 USD (16 Mart 2023)

Hasır Çelik (USD – Londra Borsası)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %3,90, 2022 Aralık: %16,58, 2022 Ağustos: %13,42, 2021 Ağustos: %19,79.

2023 en yüksek değeri: 759,00 USD (1 Mart 2023) En düşük değeri: 548,50 USD (4 Ağustos 2023)

Demir Cevheri (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %4,92, 2022 Aralık: %2,93, 2022 Ağustos: %1,26, 2021 Ağustos: %36,60.

2023 en yüksek değeri: 130,49 USD (13 Mart 2023) En düşük değeri: 103,55 USD (5 Mayıs 2023)

Kereste (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %5,67, 2022 Aralık: %3,31, 2022 Ağustos: %4,35, 2021 Ağustos: %0,39.

2023 en yüksek değeri: 622,50 USD (31 Ocak 2023) En düşük değeri: 370,70 USD (1 Ocak 2023)

Ham Petrol (USD – Brent Petrol)

Yaz mevsiminde artan hava yolculuğu sayısı, enerji üretiminde artan petrol kullanımı ve Çin’deki petrokimya faaliyetlerinin yükselmesi gibi nedenler petrol talebinin artmasına ve fiyatların ağustos ayını yükselişle kapatmasına neden oldu.

Öte yandan, ham ve ürün stoklarının keskin bir şekilde düştüğünü kaydeden Uluslararası Enerji Ajansı, petrol piyasasının sonbaharda daha da sıkılaşabileceğini öngördü.

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %6,45, 2022 Aralık: %4,16, 2022 Ağustos: %12,39, 2021 Ağustos: %20,86, 2020 Ağustos: %90,18, 2019 Ağustos: %43,10, 2018 Ağustos: %15,58, 2017 Ağustos: %63,77.

2023 en yüksek değeri: 88,19 USD (23 Ocak 2023) En düşük değeri: 71,84 USD (12 Haziran 2023)

Benzin - Motorin - Otogaz

Benzin

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %20,66, 2022 Aralık: %97,73, 2022 Ağustos: %76,36, 2021 Ağustos: %375,67.

Mazot

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %25,44, 2022 Aralık: %67,36, 2022 Ağustos: %50,42, 2021 Ağustos: %408,06.

Otogaz

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %28,27, 2022 Aralık: %51,82, 2022 Ağustos: %45,48, 2021 Ağustos: %228,01.

Türkiye’de temmuz ayında 232 bin 253 aracın trafiğe kaydı yapıldı. Haziran ayında 193 bin 688 adet olarak açıklanmıştı. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %19,9 arttı. Bu araçların %43,7’si motosiklet ve %41,3’ü otomobil olarak açıklandı.

Ulaştırma

Takip ettiğim güzergahlarda nasıl bir değişim olduğuna kısaca bakalım.

Ulaştırma Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %93,87, 2022 Aralık: %101,82, 2022 Ağustos: %28,83.

Uçak Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %103,15, 2022 Aralık: %104,03, 2022 Ağustos: %27,45. Düşük seviyelerde giden uçak fiyatları ağustos ayında ciddi boyutta arttı. Artışın en büyük nedeni Türkiye’den yurtdışına olan uçuşlar ve 1.650 TL’den 2.500 TL’ye çıkarılan yurtiçi tavan fiyatı.. Bu durumu gelenler geri dönüyor şeklinde yorumlamamız gerekiyor herhalde.

Yüksek Hızlı Tren Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %2,30, 2022 Aralık: %50,09, 2022 Ağustos: %65,29.

Otobüs Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %10,64, 2022 Aralık: %84,25, 2022 Ağustos: %54,55.

Metro ve Marmaray Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %36,19, 2022 Aralık: %100,10, 2022 Ağustos: %100,10 (Ankara ve İstanbul)

Bilmiyorum bir şey ifade ediyor mu ama ağustos ayında fiyatlar en çok cumartesi günü arttı ve en çok salı günü düştü.

Oteller

Değişim: 2023 Temmuz’a Göre: %1,34, 2022 Aralık: %88,09, 2022 Ağustos: %77,70.

Benim takip ettiğim otellerde ağustos ayında geçen aya göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %24,82 ile Kapadokya ve %19,27 ile Van oldu. Geçen aya göre en büyük düşüş gösteren iller/ilçeler %23,32 ile Eskişehir ve %17,51 ile Antalya.

Ağustos ayında Aralık 2022’e göre fiyatı en çok artanlar Kapadokya %323,98 ve Bodrum %314,79 oldu. Aralık 2022’ye göre fiyatı düşen bir yer yok.

Ağustos ayında Ağustos 2022’ye göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %387,45 ile Kapadokya ve %131,61 ile Konya oldu. Ağustos 2022’ye göre fiyatı düşen il veya ilçe yok.

Ağustos ayında fiyatlar en çok salı günleri arttı ve en çok çarşamba günleri düştü. Artışlar ve düşüşler tamamen kur hareketlerinden kaynaklandı.

Bu Ay Açıklanan Diğer Güncellemeler

Tüketici Güven Endeksi

Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Tüketici Eğilim Anketi yapılarak belirlenir. Genelde her ayın son haftasında açıklanır.

Endeks en düşük 0 en yüksek 200 değerleri alabilir. Endeksin 100’den yüksek olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması da tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir.

Takip etmeyen dostlarımız için böyle kısacık bir açıklama yaptıktan sonra bakalım Türkiye’de ağustos ayında durum nasıl?

TUİK verilerine göre tüketici güven endeksi ağustos ayında bir önceki aya göre %15,1 oranında azalarak 68,0 seviyesine düştü. Temmuz ayında 80,1 olmuştu.

Mevcut dönemde hanenin maddi durumu ağustos ayında %12,9 azalarak 56,2 oldu. Temmuz ayında 64,5 olarak açıklanmıştı.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi temmuz ayında 79,2 iken, ağustos ayında %19,6 azalarak 63,7 oldu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi temmuz ayında 82,2 iken ağustos ayında %23,2 oranında azalarak 63,1 oldu.

Gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi %5,7 azalarak 89,0 oldu. Temmuz ayında bu değer 94,4 idi.

Endeksin 100’den küçük olması kötümser bir duruma işaret ediyor.

Satınalma Müdürleri Endeksleri (PMI)

Satınalma Müdürleri Endeksleri (Purchasing Managers’ Indexes – PMI), ekonomik faaliyet koşullarının ölçümü konusunda gerek küresel piyasalar gerekse ekonomi basını tarafından yakından takip edilen göstergeler arasında yer almaktadır. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin olarak ilgili ay içerisinde açıklanan ilk verilerden biri olması, resmi verilerden önce yayınlanması ve gerçekleşen verilerle gösterdiği korelasyon, PMI endekslerine önemli bir öncü gösterge niteliği kazandırmaktadır.

PMI endeksleri birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede imalat, hizmet, inşaat gibi sektörler için aylık raporlar biçiminde kamuoyuna açıklanmaktadır. Endekslerin hesaplanması için yapılan ankette, katılımcı firmalara üretim, yeni siparişler, stok düzeyleri, istihdam, tedarikçi performansı ve fiyat eğilimleri gibi parametrelerin hangi yönde geliştiği sorulmaktadır.

PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük olması önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendirilmektedir. Endeksler, sektörlerin faaliyet konularındaki değişimin nicel büyüklüğünü değil de yönünü göstermesi açısından bir eğilim göstergesi özelliği taşımaktadır.

Türkiye’de bu endeksler İstanbul Sanayi Odası tarafından IHS Markit ile iş birliği kapsamında hazırlanıp her ay sanayicilerimiz ve kamuoyuyla paylaşılmaktadır.

PMI endeksleri hakkında bilgi sahip olduğumuza göre gelin beraberce başta Türkiye olmak üzere bazı önemli coğrafyalarda son aylardaki duruma bakalım.

PMI İmalat Sanayi Raporu

Türkiye: Mart: 50,9, Nisan: 51,5, Mayıs: 51,5, Haziran: 51,5, Temmuz: 49,9, Ağustos: 49,0.

ABD: Mart: 49,2, Nisan: 50,2, Mayıs: 48,5, Haziran: 46,3, Temmuz: 49,0, Ağustos: 47,9.

Çin: Mart: 50,0, Nisan: 49,5, Mayıs: 50,9, Haziran: 50,5, Temmuz: 49,2, Ağustos: 51,0.

Japonya: Mart: 49,2, Nisan: 49,5, Mayıs: 50,6, Haziran: 49,8, Temmuz: 49,6, Ağustos: 49,6.

AB: Mart: 47,3, Nisan: 45,8, Mayıs: 44,8, Haziran: 43,4, Temmuz: 42,7, Ağustos: 43,5.

Almanya: Mart: 44,7, Nisan: 44,5, Mayıs: 43,2, Haziran: 40,6, Temmuz: 38,8, Ağustos: 39,1.

B. Krallık: Mart: 47,9, Nisan: 47,8, Mayıs: 47,1, Haziran: 46,5, Temmuz: 45,3, Ağustos: 43,0.

Fransa: Mart: 47,3, Nisan: 45,6, Mayıs: 45,7, Haziran: 46,0, Temmuz: 45,1, Ağustos: 46,0.

Global: Mart: 49,6, Nisan: 49,6, Mayıs: 49,6, Haziran: 48,8, Temmuz: 48,7, Ağustos: 49,0.

Türkiye'de temmuz ayında 49,9 olan manşet PMI, ağustos ayında 49,0 seviyesine düştü ve üst üste ikinci ay eşik değer 50,0’nin altında kalarak Türk imalat sektöründeki ivme kaybının sürdüğü yönünde sinyal verdi.

Firmalar, ağustos ayında yeni sipariş almakta zorluk yaşadıklarını ve yeni alınan işlerdeki düşüşün bir önceki anket dönemine göre hızlandığını bildirdiler.

Müşterileri yeni sipariş vermekten caydıran temel faktör, güçlü fiyat baskıları oldu. Girdi maliyetlerindeki artış hızlı seyrini korudu. Türk lirasının dolar karşısındaki değer kaybı ve ücretlerdeki artışlar girdi maliyetlerinin yükselmesinde belirleyici oldu.

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in takip ettiği ürünlerin ve piyasaların durumu. Ne piyasa analizi ne de sizlere nasıl hareket etmeniz veya yatırım yapmanız yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri, gözlemleri ve risk tercihleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza ve alım yaptığınız yerlere göre sizin değerlendirmeleriniz çok daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Bu raporda düşen değerler kırmızı ile, yükselen değerler yeşil ile belirtilmiştir.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…