Raylı Sistemler Kasım 2024

Günaydın Dostlar,

Raylı sistemlerin her türlüsünü severim. Bırakın gerçeğini oyuncağına da ilgim büyüktür. Tabii sadece sevmekle kalmıyorum, çok sık kullanıyorum da. İstanbul gibi bir şehirde bir yere raylı sistemle gidebilme imkânı varsa muhakkak kullanılmalıdır. Çok mecbur olmadıkça dışarıya hayatta arabayla çıkmam. Trafik ve park sorunu insanı yıpratıyor.

Çok sevdiğim ve çok kullandığım için de çok takip ederim. Yapımı devam eden hatları veya devam edemeyenleri hepsini yakından izlerim.

Metro hatlarının hayata geçirilebilmesinin çok uzun sürdüğü yönünde çok fazla yorum ve soru alıyorum. Bu süreç gerçekten de çok uzun. Metro yatırımlarının çok yüksek maliyetli yatırımlar olduğunu da hatırlatarak anladığım kadarıyla bu işteki basamakları sizlere özetlemeye çalışayım.

1)     Projelendirme süreci. (Projelendirme ihalesi dahil minimum 2-3 yıl sürüyor)

2)     Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı onay süreci (Süresi hiç belli olmuyor)

3)     Cumhurbaşkanlığı Strateji Bütçe Dairesi tarafından yatırım programına alınması. (Yıllarca yatırım programına alınmayabilir)

4)     Kredi Bulma Süreci (Finansal kuruluşlarla görüşmeler)

5)     Hazine Bakanlığının bulunan krediyi onaylaması (Belirsiz)

6)     Yapım ihalesine çıkılması

7)     İnşaat Süreci (3-4 yıl süren de var, 13-14 yılda bitmeyen de var)

Bu yazımızda “TBM” kısaltması çok fazla kullanıldığı için onun da açıklamasını buraya bırakalım.

TBM: İngilizce “Tunnel Boring Machine” isminden gelen bir kısaltma. Bizim buralarda Tünel Açma Makinesi.

Fırsat buldukça ve bilgi aldıkça yapımı devam eden hatların durumunu sizlerle paylaşacağım.

İstanbul

İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2025 yılında raylı sistemler için 39 milyar TL bütçelendiğini açıkladı. Bu büyük bir rakam olmakla beraber konu metro yapımı olduğu zaman çok da büyük değil.

M1B Kirazlı-Halkalı Metrosu ile ilgili olarak bugüne kadar nasıl geldiğimizi geçen ayki yazımda özetlemeye çalışmıştım. 2017-2020 arasında hiçbir ilerleme kaydedemeyen proje daha sonraki yıllarda da bir türlü rayına oturamadı. En son yapılan açıklamaya göre fiziksel ilerleme oranı %18 seviyesinde.

Nisan 2024’te yapılan son ihalenin iptal edilip Eylül 2024’te tekrar bir ihale yapılması dava konusu oldu. İlk ihalede olup da eylülde yapılan ihaleye davet edilmeyen firmalar, mahkemeye başvurarak ihalenin iptali yönünde dava açtılar. Görülüyor ki M1B Hattı’nın sorunları yakın zamanda bitmeyecek.

Sorunları sürmekle beraber İBB Meclisinde bu hat için kullanılmak üzere 422 milyon avro tutarında dış borçlanmaya gidilmesi kabul edildi. Proje için önceden verilen 250 milyon dolar tutarındaki dış borçlanma izninin revize edilip 422 milyon avro olarak yeniden onaylanması istendi ve oybirliği ile kabul gördü. Yukarıdaki listemize bakarsanız, henüz 4. aşamadayız. Yani piyasaya çıkıp kredi bulma aşamasında.

M4 Tavşantepe-Tuzla Hattı, M4 Hattı’nın diğer bir uzantısıdır. M4 Kadıköy-Sabiha Gökçen Hattı daha önce hizmete açılmıştı. Bu hattın bir diğer uzantısı da Tavşantepe’den ayrılarak Tuzla’ya giden hat. Bu projenin birinci etabı olan Pendik Merkez-Kaynarca Merkez arasındaki kısımda çalışmalar devam etmekte olup %75 ilerleme sağlandığı açıklanmıştır.

Kaynarca Merkez İstasyonu’nda Ağustos 2024 itibarıyla mimari imalatlarına başlanmış olup Eylül 2024 itibarıyla Kaynarca Merkez İstasyonu ile Tavşantepe arasındaki faz betonları ve ray montajı tamamlanmıştır. Hattın 2025 yılının sonunda açılacağı belirtilse de ben 2026’ya sarkma ihtimali olduğunu düşünüyorum

M3 Bakırköy-Kirazlı Hattı’nın Başakşehir – Kayaşehir uzantısı 28 Nisan 2023’te hizmete girmiş ve hattın istasyon sayısı 13’e ulaşmıştı. 10 Mart 2024’te işletime alınan Bakırköy Kirazlı uzantısı ile toplam istasyon sayısı 19 oldu. Geriye kalan son istasyon olan Yıldıztepe İstasyonu’nun platform katı tünel, diğer katları da top-down yöntemi ile inşa edilmektedir. Daha önceleri yılsonu konuşulsa da yılın son ayında açılacak gibi durmuyor. Son günlerde istasyonun ne zaman devreye gireceği konusunda bir belirsizlik mevcuttur ve 2025 yılı ilk çeyreği telaffuz edilmektedir.

M5 Çekmeköy-Sultanbeyli projesinde betonarme imalatlarını %90 seviyesinde, ray imalatlarının da %75 seviyesinde olduğu açıklandı. Bu hattı bitirebilmek için 65 milyon Euro ek finansman gerektiği ve borçlanma talebinin İBB meclisi tarafından onaylandığı açıklandı.

4,4 km’lik ikinci etapta dört istasyon var. Şehir Hastanesi, Veysel Karani, Hasanpaşa ve Sultanbeyli istasyonlarında çalışmalar devam ediyor.

Sultanbeyli’ye kadar olan kısmın da 2025 yılı sonunda hizmete gireceği açıklanmış olsa da test aşamasının çok uzun sürdüğünü bildiğim için 2026’ya kalabileceğini düşünüyorum.

M7 Esenyurt Uzatması Mecidiyeköy-Mahmutbey Hattı’nın Esenyurt’a kadar uzatılası projesidir. 11 İstasyonlu ve 18,5 km’lik bu uzatma 21 Ağustos 2017'de yaklaşık 3 milyar TL'ye ihale edilmiş, ancak proje eksikliği nedeniyle yapımı başlamamıştır. 2020'de projelendirmesi yapılan hattın Mahmutbey – Hastane arasında kalan kısmı (birinci etap) 2 Ağustos 2021'de başlamıştır ve bu kısmın 2026 yılının sonunda hizmete girmesi planlanmaktadır. İBB bu hatta fiziksel ilerlemenin %48 civarında olduğunu belirtiştir.

Hastane-Esenyurt arası ise en iyi ihtimalle 2029 gibi duruyor. Mahmutbey-Esenyurt Meydanı arasının toplam yatırım maliyeti 220 adet araç alımı dahil 28,7 milyar TL'dir.

M7 Kabataş Uzatmasında tamamlanan arkeolojik çalışmaların ardından istasyon inşaatı devam ediyor. 2024-2025 derken en son Avrupa Yakası Raylı Sistemler Müdürlüğü’nün yaptığı açıklamaya bakılırsa Kabataş İstasyonu’nun açılışı 2026 yılına kalmış gibi duruyor. İBB fiziksel ilerlemenin %57 seviyesinde olduğunu açıklamıştır.

Beşiktaş İstasyonu alanında ise arkeolojik kazının son aşamasına gelindi. Arkeolojik kazılar tamamlanınca tasarım revizyonu yapılacak ve istasyon inşaatında çalışmalar devam edecek. Henüz açılışa yönelik bir açıklama yok.

M9 Ataköy-İkitelli Hattı’nın Ataköy – Bahariye kesimi 18 Mart’ta hizmete açılmıştı.

Açılışa yetişmeyen Mimarsinan İstasyonu’nda yapım işleri tamamlandı ve 30 Ağustos 2024’te hizmet vermeye başladı. Zafer Bayramı’nda hizmete açılan istasyonun, yapılacak Kirazlı-Halkalı Metrosu ile entegrasyonu sağlanacak.

Uzunluğu 13,39 km olan hat, Bakırköy, Bahçelievler, Bağcılar, Küçükçekmece ve Başakşehir’den geçerek beş ilçeyi bir birine bağlıyor.

M10 Pendik-Sabiha Gökçen Uzatma Hattı’nın birinci etabında fiziksel ilerleme oranı %78’e ulaştı. Kaynarca İstasyonu’nda Ağustos 2024 itibarı ile mimarı imalatlarına başlanmış olup Eylül 2024 itibarıyla Kaynarca Merkez İstasyonu ile Tavşantepe arasındaki faz betonları ve ray montajı tamamlandı. Hat hizmete girdiğinde Pendik Sahili’nden Sabiha Gökçen Havalimanına direkt ulaşım sağlayacak. Projenin en son yapılan açıklamaya göre 2026 yılında bitirilmesi planlanıyor.

M11 İstanbul Havalimanı-Halkalı Hattı’nın Arnavutköy’e kadar olan ilk etabı 19 Mart’ta hizmete açılmıştı.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezinden yapılan açıklamaya göre; istasyonlarda, makas yapılarında ve servis istasyonlarındaki inşaat çalışmalarında (betonarme imalatlarında) yüzde 99, istasyonların ince inşaat işlerinde yüzde 75 ilerleme kaydedildi. Proje genelinde elektromekanik işlerindeki çalışmalarda ise yüzde 70 ilerleme sağlandı.  Hattın 2025 yılı içerisinde hizmete girmesinin planlandığı belirtildi. 32 km’lik metro hattı tamamlandığında İstanbul Havalimanı Halkalı arası 30 dakikaya düşecek.

M12 Göztepe-Ümraniye Hattı Anadolu Yakası’nın ikinci kuzey-güney uzantılı metrosudur. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan açıklamada fiziksel ilerleme oranın %86’yı, istasyon tamamlanma oranının %80’i ve ray montaj oranının da %60’ı geçtiği belirtildi. Bu hattı bitirebilmek için 110 milyon Euro ek finansman gerektiği ve borçlanma talebinin İBB meclisi tarafından onaylandığı açıklandı.

13 kilometre uzunluğundaki 11 istasyonlu hat, 2025 yılında hizmete girme ihtimalini en yüksek gördüğümüz hatlardan biri. Hattın 2025 yılı sonunda tamamlanması hedeflense de hedef yılsonuna bu kadar yakın olunca ister istemez “Acaba 2026’ya kalır mı?” soruları da gündeme geliyor.

M12 Hattı açıldığında Marmaray (Tütüncü Mehmet Efendi İstasyonu), Üsküdar-Çekmeköy (Çarşı İstasyonu) ve Kadıköy-Sabiha Gökçen (Yenisahra İstasyonu) hatlarından yolcu alıp verebilecek.

M13 Söğütlüçeşme-Yenidoğan Hattı 24,6 km uzunluğunda 15 istasyonlu bir projedir. En son gördüğümüz açıklamada projenin güzergahının yenilendiği ve inşaata başlanmasının beklenildiği belirtilmiş. İki aşamada tamamlanacak olan hattın ilk etabının Yenidoğan-Emek (5 istasyon) olarak düşünüldüğü ve 2028 yılı sonunda açılmasının planlandığı açıklanmıştır. Emek-Söğütlüçeşme etabı planlama aşamasında ve açılış tarihi belirsiz.

M14 Altunizade-Çamlıca Metrosu’nda şu ana kadar tünellerde %70, istasyonlarda %35 ilerleme sağlandı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 4 istasyonlu (Altunizade, Ferah Mahallesi, Büyük Çamlıca Camii ve Bosna Bulvarı) hattı 2025 yılı sonunda (veya 2026 yılı başında) açmak istediklerini ve daha sonra hattın Bahçelievler ve Kazım Karabekir’e uzatılacağını ve Göztepe-Ümraniye Metrosu ile Kazım Karabekir İstasyonu’nda entegre olacağını açıkladı.

M20 Sefaköy-Tüyap (Beylikdüzü) Metrosu bir türlü onay alamayan bir proje. 19,5 kilometre uzunluğundaki hat Sefaköy’den başlıyor. Metrobüs hattı ile birçok noktada entegrasyonu olan bu güzergâh 10 istasyondan oluşuyor ve Tüyap arkasındaki depo ve bakım merkezinde son buluyor.

En son yapılan açıklama projenin sonunda Altyapı ve Yatırılar Genel Müdürlüğü’nden onay aldığı ve finansmanın Hazine Bakanlığı tarafından onaylanması beklendiği yönündeydi. Henüz onay alamamış olsa da 2030 yılı içinde projenin tamamlanması arzu ediliyor.

T7 Feshane-Bayrampaşa Tramvay Hattı’nın temel atma töreni 22 Ağustos’ta yapıldı. Bayrampaşa’da yapılan törende yolculuk süresini tek yönde 7,45 dakikaya indirecek 3,2 km uzunluğundaki hattın 2027 yılında hizmete alınmasının planlandığı belirtildi. Bu hattın fiziksel ilerleme oranı %5 seviyesinde.

5 istasyonlu 3,2 km’lik T7 Hattı’nın Feshane istasyonunda T5 Eminönü-Alibeyköy tramvay hattı ile, Demirkapı istasyonunda T4 Topkapı-Mescid-i Selam tramvay hattı ile,
Bayrampaşa Maltepe istasyonunda M1A Yenikapı-Atatürk Havalimanı ve M1B Yenikapı-Kirazlı metro hatları ile entegrasyonu planlanmaktadır.

T10 Üsküdar-Kadıköy-Maltepe Tramvay Projesi geçen haziran ayında İBB Meclisi tarafından onaylanmıştı. Çalışmaların Kadıköy Meydan’ı düzenlemesiyle başladığı belirtildi. 21,3 kilometre ve 33 istasyondan oluşacak hattın ihalesinin 2025 yılında yapılacağı ve 2028 yılı sonunda hizmete gireceği açıklanmıştır.

Üsküdar-Harem Tramvay Hattı Üsküdar Metro İstasyonu’ndan başlıyor, Harem Otogarına gelmeden bitiyor. Nostaljik bir hat olarak düşünülen projenin hazırlık çalışmaları devam ediyor.

Kocaeli

Gebze-Darıca Metrosu; inşaatı 2018’de başlayan, Darıca Sahili’nden başlayarak Gebze Organize Sanayi Bölgesi’ne kadar ulaşan, 15,40 km’lik iki hattan oluşan 11 istasyonlu bir metro projesidir. 2 milyar 488 milyon 498 liraya mal olacak projede ilerleme oranının %83’e ulaştığı açıklandı.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada çok net bir tarih verilerek hattın 30 Haziran 2026’da tamamen sürücüsüz olarak hizmete gireceği belirtildi.

Bu hatta kullanılacak hatlar tamamen yerli olup sinyalizasyonu da Aselsan tarafından yapılmaktadır.

Kocaeli Kuzey Hafif Raylı Sistem Hattı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin ortak çalışması ile hayata geçirilecek bir proje. Hattın birinci aşamasında 26,85 kilometrelik raylı sistem hattı ve 18 istasyon yapılacak.

Şantiye çalışmalarının başladığı ifade edilen proje tamamlandığı zaman günde 300 bin, yılda 101 milyon yolcuya hizmet verecek. Projenin 1,8 milyar dolar hat yapımı ve 400 milyon dolar araç yatırımı olmak üzere toplam 2,2 milyar dolar yatırım bütçesi bulunuyor. Bu hat Kocaeli’nde tek seferde hayata geçirilecek en büyük yatırım olacak.

Hattın birinci etabı Tüpraş-Petkim Kavşağı’ndan başlayıp İzmit Doğu İstasyonu’na kadar devam edecek. Birinci etabın 2028 yılı sonunda açılması planlanıyor.

Ankara

A2 Dikimevi-Natoyolu Hattı için projelendirme süreci tamamlanmış, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından onayları alınmış, Cumhurbaşkanlığı Strateji Bütçe Dairesi tarafından yatırım programına alınmış, kredi bulma işlemleri de tamamlanarak yapım ihalesi aşamasına gelinmiş ve inşaat ihalesi 22 Kasım’da yapılmıştır.

Başkentray Yenikent Uzantısı yaklaşık 18 kilometrelik düz bir hat. Kayaş ile Sincan arasında faaliyet gösteren Başkentray’ın Yenikent’e kadar uzatılması planlanıyor. Başta Kazan Soda ve organize sanayi olmak üzere yük taşımacılığıyla entegre bir proje olarak düşünülen hatta ilerleme oranının %55 seviyelerinde olduğu açıklandı. Daha önce projenin 2024 yılı sonunda veya 2025 yılı başında açılması hedeflendiği paylaşılmış olsa da bakanlık tarafından son yapılan açıklamada projenin 2027 yılı sonunda tamamlanacağı belirtildi.

M2 Bağlıca ve Yaşamkent Uzantıları Projesi M2 Kızılay-Çayyolu Hattı’na yapılacak iki ayrı uzantıyı kapsıyor. Korukent’ten hemen sonra bir makas ile ayrılacak olan hattın bir tanesi Bağlıca’da, diğeri de Yaşamkent Merkez’de son bulacak. 9,36 km’lik ve 5 istasyonluk hattın projesi tamamlanmış olsa da yapılan etütlerde, seçilen güzergahın değişmesi nedeniyle hat boyu 1,91 km uzayarak 9,36 km olmuştur.

Projeler 22.02.2024 tarihinde tamamlanmış olup Projelerin Onayı için 22.02.2024 tarihinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğüne gönderilmiştir.

Keçiören Şehitler – Forum Uzatma Hattı için de sondaj çalışmaları ve proje aşaması tamamlandı ve proje onaylandı. Yapım ihalesi önümüzdeki dönemde yapılacak. M4 Kızılay-Keçiören Hattı’nın devamı niteliğindeki proje 7,69 km uzunluğunda ve 4 istasyonu (Sanatoryum, Ufuktepe, Ovacık, Forum) bulunuyor. Projenin tamamlanması için henüz net bir tarih verilmemekle beraber yapım ihalesinin ardından üç dört yıl içerisinde tamamlanması bekleniyor.

M5 Kızılay Dikmen Metro Hattı Kızılay’da mevcut M4 Kızılay İstasyonu’ndan başlayıp Or-An’da son bulacak 15,25 km’lik 12 istasyonlu bir projedir. Hattın proje ihalesi yapılmış olup TPF Getinsa-Tümaş ortaklığı kazanmıştır.

İkinci etap olarak hattın daha sonra İlkbahar Mahallesi’ne kadar uzatılması planlanmaktadır. Henüz hedeflenen açılış tarihi ile ilgili bir açıklama yoktur.

M6 Çayyolu-Sincan Birleştirme Hattı M2 Çayyolu ile M3 Sincan Hattı’nı birleştirmek için planlanmış bir projedir. Proje çalışmaları devam eden hat 10 km olacak ve 5 istasyondan (Bağlıca, MTA, OSB, Eryaman 1-2, Devlet Mahallesi) oluşacak. Bu hat ile beraber Çayyolu-Sincan arasındaki geçiş süresi (25 dakika) kısalacağı gibi Başkentray ve YHT hatlarıyla da entegrasyon sağlanacak.

Projelendirme süreci tamamlandığında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına onaya gönderilecek olan hattın önünde (yukarıda da izah ettiğimiz gibi) uzun bir süreç var.

Bağlıca-Sincan-Törekent Hattı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından projelendirilen bir hat olup 2024 yatırım programında 11,9 milyon TL bütçe ayrılmıştı.

Esenboğa Havalimanı Metrosu uzun zamandır gündemde olmakla beraber çok fazla yol alamadı. Gar’dan başlayıp Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’ne kadar metro hattı, sonrasında da Çubuk’a kadar tramvay hattı olarak düşünülmektedir. Hattın 54 km uzunluğunda ve 17 istasyonlu olması planlanmaktadır. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından inşa edilecek olan hattın projelendirme çalışmaları devam etmektedir.

İzmir

M2 Üçyol – Buca Metrosu şu anda İzmir’de yürüyen en büyük proje. Tünelleri kazan dört TBM çalışmalarını sürdürüyor. Yer altında ilerleyen 100 metre uzunluğunda, 7 metre genişliğinde ve 450 ton ağırlığındaki dev makinelerden biri parçalar halinde Üçyol Hat Başı Şaftı’ndan General Asım Gündüz İstasyonu’na taşınıyor. 8 milyarlık projenin üç yıl içinde biteceği ve bir nevi kendi kendini finanse edeceği açıklanmıştı. Kredi geri ödemeleri 2025 Ekim ayında başlayacak olsa da hattın o tarihe yetişmesi mümkün değil. Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan açıklamada hattın en iyi ihtimalle 2027 sonunda hizmete girebileceği belirtildi.

M3 Karabağlar-Gaziemir Metrosu, İzmir'in en uzun metro hattı olacaktır. İZBAN ve Buca Metrosu ile entegre olacak şekilde ilerleyecek proje, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından inşa edilecektir.

Başlangıçta 32,6 km uzunluğunda ve 24 istasyonlu olması planlan hattın General Asım Gündüz-Halkapınar kesimi projeden çıkarıldı. Revize edilmiş haliyle 22,3 km uzunluğunda olacak, 18 yer altı istasyonundan oluşacak ve sürücüsüz hizmet verecek.

İnşaat kısmen aç kapa, kısmen de derin tünel olarak yapılacak. 2,1 milyar euroya mal olacak olan hattın onay süreçleri devam ediyor ve yapım ihalesinin gerçekleşmesi bekleniyor.

Halkapınar – Otogar Metro’su 4,5 km uzunluğunda 5 istasyonlu bir hattır ve halen proje aşamasında görünmektedir. Her yıl ertelenen hat için 2024 yılına kadar hiç harcama yapılmamış, 2024 yılında da iz bedel olarak 3000 TL yatırım bedeli ayrılmıştır. Polatlı-İzmir projesinin bir parçası olarak düşünülen hattı daha uzun yıllar göremeyeceğiz gibi duruyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yapımı üstlenilen hattın statüsü değişmiş ve metro değil de tren olarak inşa edileceği belirtilmiştir.

T4 Bostanlı-Örnekköy Tramvayı için hazırlanan uygulamaya esas kesin projeleri Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Genel Müdürlüğü tarafından onaylandı. Yatırım Programına alınması için T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na başvuru yapılacaktır. Projenin yatırım bedeli 49 milyon dolar olarak belirtilmiştir.

5 km uzunluğundaki 11 istasyonlu hattın 2030 yılında hizmete açılması planlanmaktadır.

İleriki yıllarda hattın uzatılıp Zübeyde Hanım Mahallesine gitmesi de uzun vadeli planlar arasında.

Bursa

Bursaray’ın Şehir Hastanesine uzatılması projesi ile ilgili yapılan açıklamaya göre 4 istasyonlu projede fiziksel ilerleme oranı %52’ye ulaşmıştır.

Proje kapsamında Balat, Ahmey Yesevi, Bursa YHT gar ve Şehir Hastanesi istasyonları inşa edilecektir.

Adana

2. Etap Hafif Raylı Sistem Projesi için 42 adet araç alım ihalesinin hazırlık çalışmaları devam ediyor. Yatırımlar Dergisi’nin aldığı bilgiye göre dış kredi ile gerçekleştirilmesi planlanan ve yatırım programına 3.353.432.000 TL bedel ile alınan araçlar için kredi kaynaklarının belirlenmesi ve hazırlık çalışmalarının ardından 2025 yılında ihaleye çıkılması planlanıyor. Araçlar 10,2 km uzunluğundaki hafif raylı sistem hattında hizmet verecek.

Turgut Özal Bulvarı Tramvay Hattı, Medline Hastanesi’nden başlayıp doğu-batı aksında Turgut Özal Bulvarı boyunca ilerleyecek ve sırasıyla; Hastane, Süleyman Demirel/Türkmenbaşı, Anadolu Lisesi, Cumhuriyet Parkı, Doğal Park, Şehitler Bulvarı, Uğur Mumcu Bulvarı, Gökkuşağı, Polis Evi, Aksagaz, İller Bankası ve Adnan Menderes’ten geçerek Şehir Hastanesi’nde sona erecek. Toplamda 14 istasyon ve 10 kilometrelik bir mesafe planlanan bu hattın Adana trafiğini büyük ölçüde rahatlatması bekleniyor. 2025 yılı sonunda hizmete açılması planlanan Turgut Özal Bulvarı Tramvay Hattı, günlük olarak yaklaşık 280.128 yolcu taşıma kapasitesine sahip olacak.

Öğretmenler Bulvarı Tramvay Hattı da planlama aşamasındadır. 8,3 km 11 istasyon olup güzergâh gelişme konut bölgesinden geçmekte ve Turgut Özal Bulvarı Tramvay Hattı’na ve Turhan Cemal Beriker Bulvarı – Girne Bulvarı Tramvay Hattı’na bağlanacak şekilde planlanmıştır.

Turhan Cemal Beriker Bulvarı-Girne Bulvarı Tramvay Hattı 36,5 km 37 istasyon olup Adana kent merkezini, Adana Organize Sanayi Bölgesi’ne bağlayacak şekilde planlanmıştır. Bu hat da planlama aşamasındadır.

Bülent Angın Bulvarı-Baraj Caddesi Tramvay Hattı 5,2 km ve 12 istasyon olup, Turgut Özal Bulvarı Tramvay Hattı’na entegre edilerek raylı sistem hatlarının verimliliğini arttırmak amacıyla kentin kuzey güney aksını birleştirecek şekilde orta vade olarak planlanmıştır. Hattın 2030-2035 yılları arasında hizmete açılması beklenmektedir.

Nostaljik Tramvay Hattı Projesi

Açıklanan projede metronun şehir merkezine (çarşı) yapılacak olması, yapılacak tramvayın 5 Ocak Meydanı, Çakmak Caddesi, İnönü Caddesi, Seyhan Caddesi ve Abidinpaşa Caddesi ayrıca Debboy Caddesi ve Ali Münif Yegane Caddelerinden geçmesi planlanmaktadır.

Gaziantep

Gar-Düztepe-Hastane Hafif Raylı Sistem (Metro) Hattı, için belirlenen güzergâh, Gaziantep Gar istasyonundan başlayarak 15 Temmuz Demokrasi Meydanı ve Düztepe’yi geçerek Şehir Hastanesi’ne ulaşmaktadır. Bu güzergâh üzerinde konumlandırılan istasyonlar ise; Gar, 15 Temmuz Demokrasi Meydanı, Dr. Ersin Arslan Devlet Hastanesi, Düztepe, Kahvelipınar, Yeşilvadi, Akkent Parkı, Akkent ve Şehir Hastanesi istasyonlarıdır.

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından projelendirilen ve Gazi şehirde toplu taşımada yeni bir dönem başlatacak Gar – Düztepe – Hastane Sürücüsüz Metro Hattı Projesi, Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylandı ve yatırım programına dahil edildi.

Gaziray Banliyö Hattı 5 Kasım 2022'de hizmete girdiğinde geçici olarak Başkentray’da kullanılan üç vagonlu dört set ile yolcu taşımacılığı başladı. Hatta Türasaş tarafından üretilen ve her biri dört vagondan oluşan sekiz tren seti ile hizmet verilecektir.  Toplam maliyeti 47 milyon euro olan trenler, 1.000 yolcu kapasiteli olup 120 km/saat işletme hızına sahiptir.  Şu anda tren setlerinin üretimi Türsaş’ın Adapazarı tesislerinde devam etmektedir.

Trabzon

Hafif Raylı Sistem Projesi için yapılan toplantıda üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ile güzergâh alternatifleri değerlendirildi. Maraş Caddesi’nin yoğun trafik ve mevcut altyapı durumu nedeniyle güzergâh olarak belirlenmemesi kararlaştırıldı. Yapılan açıklamada proje için en uygun güzergâhın Tanjant Yolu olduğu belirtildi. Proje Akyazı’da başlayacak ve Tanjant Yolu boyunca ilerleyecek.

Etaplar halinde yapılacak olan hat 31,9 kilometre uzunluğunda ve 56 istasyonlu olacak şekilde planlandı. Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada projenin güzergâh etüdünün ve uygulama projeleri yapım işlerinin Cumhurbaşkanlığı Strateji Başkanlığı tarafından onaylandığı ve kısa bir süre içinde yapım ihalesinin yapılacağı belirtildi.

Sakarya

Adapazarı-Serdivan Raylı Sistem Projesi’nin etüt, proje ve mühendislik işi ihalesinin ön yeterlilik başvuruları 16 Ekim’de toplandı. İhale için 7 firma ön yeterlilik başvurusunda bulundu. Bu ihale 12 kilometrelik raylı sistem hattının etüt, proje ve mühendislik hizmetlerini kapsıyor.

Adapazarı- Arifiye hattında hizmet verecek olan Adaray, sekiz yıl aradan sonra 29 Ekim’de seferlerine tekrar başladı. 750 kişilik yolcu kapasitesine sahip olan Adaray, Adapazarı Arifiye arasını 15 dakikada tamamlayacak ve günde 42 sefer (21 gidiş, 21 geliş) yapacak.

Adaray ile ulaşımda tam kart ücreti 15 TL olacak ve engelliler, şehit ve gazi yakınları ile 65 yaş üstü vatandaşlar ücretsiz seyahat edebilecek. Hizmet saatleri 06.35-22.55 olarak belirlendi.

Yüksek Hızlı Tren

Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren Hattı’nda T26 Tüneli, Doğançay Ripajı ve ikinci kesimlerdeki işlerin tamamlanmasından sonra seyahat süresinin 35 dakika kısalacağı açıklandı. Bu hatla ilgili eksik olan tüm etaplar tamamlansa bile sefer süresinin 3 saat 50 dakika olacağı belirtildi. İlk başlarda 3 saat süreceği açıklanan yolculuk süresine hiç ulaşamayacağız gibi duruyor.

T26 tüneli bu iyileştirme projesinin en öneli kısmı. Ankara-İstanbul Hızlı Tren hattı üzerindeki en uzun tünel olan Tünel-26'da yapılan kazılar esnasında yaşanan göçme ve toprak kaymaları sebebiyle proje güzergâhında mecburi değişiklik yapılmıştı. Bu süre zarfında trenler HT hattının Tünel-28 ile Tünel-27 arasındaki kısmında konvansiyonel demiryoluna geçiş yapmakta ve yaklaşık 8 km sonrasında Tünel-26'nın bittiği noktada tekrar HT hattına dönerek yoluna devam etmektedir.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan en son yapılan açıklamada T26 tünelinin 2025 yılı sonuna yetiştirilmeye çalışıldığı belirtildi.

Yine bakanlık tarafından yapılan açıklamada Doğançay Ripajı’nın da 2026 yılı sonunda hizmete gireceği belirtildi.

Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren Hattı’nda çalışmalar devam ediyor. Geçen ay Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından yapılan açıklamada projenin %75 oranında tamamlandığı ve tasarruf tedbirlerinin bu aşamada projeyi etkilemediği açıklanmıştı. Yine aynı açıklamada 508 km uzunluğundaki hattın 2027 yılında tamamlanması için çalışmaların tüm hızıyla devam edeceği vurgulanmıştı. En son yapılan açıklamada Polatlı-Afyon kesiminin 2027 yılı sonunda hizmete açılabilmesi için çalışmaların sürdüğü belirtildi.

Ankara-Bursa Yüksek Hızlı Tren Hattı da bir türlü bitmeyen hatlardan bir tanesi. Temeli 2012’de atılan ve 2016 yılında biteceği açıklanan hat çeşitli nedenlerle bugüne kadar bitirilemedi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından yapılan son açıklamada inşaat ve imalat işlerinin 2025 yılı sonunda biteceği, sinyalizasyon testlerinin ardından hattın Osmaneli-Bursa kesiminin 2026 yılının sonunda hizmete açılacağı belirtilmiştir.

Halkalı-Kapıkule Projesi Türkiye’nin Avrupa ülkeleriyle yüksek standartlı demiryolu bağlantısını sağlayacak bir projedir.

Bakanlık, çalışmaların sürdüğü 153 kilometrelik Çerkezköy-Kapıkule kesiminde ilerleme oranının %80’e, Halkalı-Ispartakule etabında ise %74’e yaklaştığını açıkladı.

Proje kapsamında Kırklareli il sınırlarında; Babaeski, Lüleburgaz ve Büyükkarıştıran istasyonlarının yapım çalışmaları devam ediyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, yapımı süren Çerkezköy-Kapıkule kesiminin 2025 yılının sonunda hizmete açılacağını açıkladı. Geri kalan kısımların da 2026 yılının sonunda açılması planlanıyor.

Kayseri-Yerköy Hattı 142 km uzunluğunda, 250 km/saat hıza kadar, çift hatlı, elektrikli ve sinyalli yüksek standartlı demiryolu karma (Yük-Yolcu) işletmecilik yapılması planlanan projedir. Hattın devreye girmesiyle Yerköy-Kayseri mevcut konvansiyonel demiryolu ile 3 buçuk saatte sağlanan ulaşım 1 saatin altına, Ankara-Kayseri arası mevcut konvansiyonel demiryolu ile 7 saatte sağlanan ulaşım süresinin 2 saate ve İstanbul-Kayseri arasının ise 5 saat 15 dakikaya düşmesi planlanmaktadır.

Çalışmaların devam ettiği hattın, Bakanlığın açıklamasına göre 2028 yılında açılması planlanmaktadır.

Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep Yüksek Standartlı Demiryolu Hattı inşaatı kapsamında bu güzergahtaki mevcut tren seferlerinin 22 Nisan’dan itibaren durdurulduğu açıklandı. Tren seferlerine verilecek olan aranın iki yıl olması bekleniyor.

Hattın açılış tarihi bakanlık tarafından 2027 yılı sonu olarak açıklandı.

Karaman-Ulukışla Yüksek Hızlı Tren Projesi Konya-Karaman hızlı tren hattına bağlantılı olarak planlanmış 135 km uzunluğunda ve 200 km/saat hıza uygun çift hatlı bir çalışmadır. Projede 2 adet tünel, 44 adet alt ve üst geçit, 153 adet köprü ve menfez bulunmaktadır. Proje genelinde %66 fiziki ilerleme sağlanmıştır. Bu hat için hedefin 2027 yılı sonu olduğu açıklandı.

Sivas-Erzincan Hattı’nda çalışmalar devam ediyor. 5 istasyonlu hattın daha sonra uzatılarak Erzurum ve Kars’a bağlanması planlanmaktadır. Çok resmi olmasa da şu an için planlanan açılış tarihi 2028 yılı sonu olarak görülmektedir.

Kırıkkale-Samsun yüksek standartlı demir yolu projesinde 185 km’lik Çorum-Samsun hattının ihalesinin 2025 yılı içinde yapılacağı belirtildi. 120 km’lik Kırıkkale-Çorum hattının ihalesinin de Aralık 2024’te yapılacağı açıklandı. Umarım önümüzdeki günlerde bu ihale sonuçlanır.

Samsun-Sarp

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Samsun-Sarp Sınır Kapısı arasına yüksek hızlı tren hattı yapılacak. Hattın 510 km olacağı ve 300 km’sinin tünellerden oluşacağı belirtildi. Her şey yolunda gittiği takdirde hat proje çalışmaları başladıktan sonra 10 yıl içinde tamamlanacak.

Bölgesel Trenler

Turistik Doğu Ekspresi seferlerine 23 Aralık’ta başlayacak. 2 Mart 2025 tarihine kadar Ankara-Kars ve Kars-Ankara olmak üzere seferler düzenlenecek. Ankara’dan pazartesi, çarşamba ve cuma günleri, Kars’tan ise çarşamba, cuma ve pazar günleri seferler düzenlenecek.

Turistik Doğu Ekspresi’nde iki kişilik odalar şeklinde satışa çıkacak biletler kişi başı 5 bin 250 liradan başlayan fiyatlarla satın alınabilecek.

Halkalı-Edirne Treni

Trakya bölgesinden gelen yoğun talepler sonrası Halkalı-Edirne-Halkalı bölgesel tren seferlerine karşılıklı ikişer sefer ilave edildiği ve vagon sayıları da yükseltilerek kapasite artırımı yapıldığı açıklandı.

Adapazarı-Gebze Treni

Adapazarı-Gebze hattında çalışan Ada Ekspresi’nin Köseköy ve 42 Evler istasyonları 27 Eylül’de hizmete girdi. 10 yılı aşkın süredir kullanılmayan ve 2019’dan bu yana vatandaşların açılmasını beklediği Köseköy Tren İstasyonu’nun ve 2020’de yapımına başlanan 42 Evler İstasyonu’nun hizmete girmesi bölgede memnuniyetle karşılandı.

İstanbul’da ve diğer birçok şehirde raylı sistem çalışmaları devam ediyor. Bu sabah bir kısmını sizler için özetlemeye çalıştım. Bakalım önümüzdeki günlerde ne gibi gelişmeler göreceğiz.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…