Ekonomi Postası Kasım 2024

Günaydın Dostlar,

Yılın ilk on bir ayını geride bıraktık. Gelin beraberce gelişmelere bir göz atalım.

Hepimizin en büyük harcama kalemlerinden biri yiyecek içecek kategorisi olduğuna göre, hemen süpermarket fiyatlarındaki değişim ile başlayalım.

Süpermarket Alışverişi

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %2,37, 2023 Aralık: %41,85, 2023 Kasım: %48,17, 2022 Kasım: %159,71.

Fiyatların geçen ay da %5,20 oranında arttığını düşünürsek iki ayın toplam artışı %7,69 oldu. 2023 Kasım ayında %3,14 oranında artış olmuştu. Hatırlayacağınız gibi geçen sene toplam süpermarket fiyat artışı %77,84 idi.

Ürün Grupları:

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün grubu %15,54 ile Meyve & Sebze oldu. Geçen aya göre fiyatı azalan ürün grubu da %6,90 ile İçecek (alkolsüz) oldu.

Aralık 2023’e göre fiyatı en çok artan ürün grubu %77,89 ile İçecek (alkolsüz) oldu. Aralık 2023’e göre fiyatı azalan herhangi bir ürün grubu yok.

Kasım 2023’e göre fiyatı en çok artan ürün gurubu %85,44 ile Meyve & Sebze oldu. Kasım 2023’e göre fiyatı azalan herhangi bir ürün grubu yok.

Ürünler:

Geçen aya göre fiyatı en fazla artan ürünler: Patlıcan: %72,81, Elma: %50,01, Çamaşır Deterjanı: %44,44, Duş Jeli: %43,72, Kuru Soğan: %33,59.

Geçen aya göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Earl Grey Çay: %12,72, Beyaz Peynir: %12,38, Piliç Bonfile: %11,79, Diş Macunu: %10,46, Sosis: %8,67.

Aralık 2023’e göre fiyatı en fazla artan ürünler: Çikolata: %124,99, Elma: %102,97, Demlik Poşet Çay: %97,56, Yeşil Çay: %94,26, Macar Salamı: %93,77.

Aralık 2023’e göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Patates: %24,84.

Kasım 2023’e göre fiyatı en fazla artan ürünler: Hıyar: %200,09, Atom Salata: %193,04, Patlıcan: %176,18, Çikolata: %149,69, Şampuan: %139,99.

Kasım 2023’e göre fiyatı düşen ürün: Patates: %25,26.

Peki, bu artışlar ve indirimler bu ay en çok hangi günlerde olmuş? Artışlar en çok cuma (%20,83) ve cumartesi günlerinde olmuş (%19,44). İndirimler de en çok perşembe (%42,86) ve cumartesi günlerinde olmuş (%16,33).

İndirimler süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Her gün bir şeyler indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Restoranlar & Kafeler

Ekim ayına göre benim takip ettiğim restoranlarda ve yemeklerde fiyatlar %1,10 oranında arttı. Böylece Aralık 2023’ten beri toplam artış %56,37 oldu. 2023 Kasım’dan bugüne kadar olan duruma bakarsak %65,09 oranında artış olduğunu görüyoruz.

Ekim ayına göre fiyatı en çok artan ürün Urfa Kebap oldu. Artış oranı %10,74. İkinci sırada da %5,15 ile Sütlü Tatlılar var. Geçen aya göre fiyatı düşen ürünlerin ilk sırasında %9,20 ile Izgara Levrek var. İkinci sırada da %7,04 ile Ayvalık Tostu var.

Aralık 2023’e göre fiyatı en çok artan ürün %130,77 ile Lahmacun oldu. İkinci sırada da %111,86 ile Kahvaltı Tabağı var. Aralık 2023’e göre fiyatı en çok düşen ürünleri de yazacaktım ama fiyatı düşen bir ürün yok.

Kasım 2023’e göre fiyatı en çok artan ürün %130,77 ile Lahmacun oldu. İkinci sırada da %119,76 ile Izgara Levrek var. Kasım 2023’e göre fiyatı düşen herhangi bir ürün yok.

Ekmek – Pide

Ekmek (İstanbul)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %28,35, 2023 Kasım: %31,58.

Halk Ekmek (İstanbul)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %60,00, 2023 Kasım: %60,00.

Damacana

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %68,83, 2023 Kasım: %68,83, 2022 Kasım: %245,74, 2021 Kasım: %566,67.

Damacana siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var.

Şeker (USD – Londra Borsası)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %2,75, 2023 Aralık: %12,00, 2023 Kasım: %25,59, 2022 Kasım: %2,19, 2021 Kasım: %8,36, 2020 Kasım: %36,81, 2019 Kasım: %64,54, 2018 Kasım: %61,31.

2024 en yüksek değeri: 685,30 USD (24 Ocak 2024) En düşük değeri: 503,50 USD (20 Ağustos 2024)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Şeker fiyatı raflarda geçen aya göre %4,66 arttı. 2023 Aralık: %21,35, 2023 Kasım: %21,35, 2022 Kasım: %58,79, 2021 Kasım: %565,88.

Kahve - Kakao

Kahve (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %10,48, 2023 Aralık: %44,40, 2023 Kasım: %61,17, 2022 Kasım: %68,68, 2021 Kasım: %25,18, 2020 Kasım: %147,78, 2019 Kasım: %147,72.

2024 en yüksek değeri: 326,15 USD (27 Kasım 2024) En düşük değeri: 179,20 USD (17 Ocak 2024)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kahve fiyatı raflarda geçen aya göre %1,44 arttı. 2023 Aralık: %47,83, 2023 Kasım: %62,75, 2022 Kasım: %131,91, 2021 Kasım: %489,83.

Kakao (GBP - Londra Borsası)

İklim değişikliğinin neden olduğu kuraklık, dünya kakao üretiminin yaklaşık %80’nini oluşturan Batı Afrika’da üretimin azalmasına neden oldu ve küresel kakao arzı endişeleri fiyatların bir kez daha artmasına neden oldu.

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %24,58, 2023 Aralık: %91,55, 2023 Kasım: %94,01, 2022 Kasım: %232,14, 2021 Kasım: %306,58, 2020 Kasım: %297,25, 2019 Kasım: %239,91, 2018 Kasım: %320,84.

2024 en yüksek değeri: 10.137,00 GBP (19 Nisan 2024) En düşük değeri: 3.381,00 GBP (8 Ocak 2024)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kakao fiyatı raflarda geçen aya göre %0,67 arttı. 2023 Aralık: %51,69, 2023 Kasım: %52,36, 2022 Kasım: %146,86, 2021 Kasım: %594,81.

Palmiye Yağı (MYR – Kuala Lumpur Borsası)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %13,40, 2023 Aralık: %37,76, 2023 Kasım: %34,94, 2022 Kasım: %24,19, 2021 Kasım: %5,99.

2024 en yüksek değeri: 5.270 RM (11 Kasım 2024) En düşük değeri: 3,633,00 RM (2 Ocak 2024)

Yumurta (TL – Başmakçı Borsası)

Yumurta fiyatları kasım ayında %30'dan fazla arttı.

Neden?

Üreticiler döviz bazlı girdi maliyeti ve enerji deseler de döviz son bir yılda sadece %20 arttı.

Mazot fiyatlarının da son bir yılda %15 civarı arttığını düşünürsek bu şekilde açıklamakta zorlanıyoruz.

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %36,32, 2023 Aralık: %26,75, 2023 Kasım: %48,52, 2022 Kasım: %119,83, 2021 Kasım: %354,63, 2020 Kasım: %524,33, 2019 Kasım: %977,53.

2024 en yüksek değeri: 4,1000 TL (11 Kasım 2024) En düşük değeri: 1,8000 TL (10 Haziran 2024)

Türkiye’de eylül ayında 1,83 milyar adet tavuk yumurtası üretildi. Geçen ay 1,81 milyar üretilmişti. 2023 Eylül ile mukayese ettiğimizde bu miktarın %4,1 oranında arttığını (2023 Eylül: 1,76 milyar) görüyoruz. Ocak-Eylül döneminde toplam üretim 15,872 milyar, geçen sene aynı dönem 15,149 milyar.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Yumurta fiyatı raflarda geçen aya göre %7,22 oranında arttı. 2023 Aralık: %28,55, 2023 Kasım: %41,33, 2022 Kasım: %105,53, 2021 Kasım: %343,43.

Süt (TL – Ulusal Süt Konseyi)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %27,39, 2023 Kasım: %27,39, 2022 Kasım: %72,35, 2021 Kasım: %357,81, 2020 Kasım: %536,96.

2024 en yüksek değeri: 14,65 TL (1 Mayıs 2024) En düşük değeri: 11,50 TL (1 Ocak 2024)

Türkiye’de eylül ayında 903 bin 509 ton inek sütü toplandı. Geçen ay 934 bin 396 ton olarak açıklanmıştı. 2023 Eylül ile mukayese ettiğimizde %14,9 arttığını (Eylül 2023: 786 bin 165 ton) görüyoruz. Ocak-Eylül döneminde toplam 8.472.810 ton, geçen sene aynı dönem 7.715.314 ton.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Süt fiyatı raflarda geçen aya göre %0,00 oranında arttı. 2023 Aralık: %17,10, 2023 Kasım: %17,10, 2022 Kasım: %86,39, 2021 Kasım: %392,19.

Hububat (USD – Chicago Borsası)

Chicago Borsasında hububat ürünleri kile (bushel) olarak takip ediliyor.

Buğday

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %4,29, 2023 Aralık: %8,74, 2023 Kasım: %3,03, 2022 Kasım: %31,51, 2021 Kasım: %30,77, 2020 Kasım: %3,70.

2024 en yüksek değeri: 7,0025 USD (28 Mayıs 2024) En düşük değeri: 5,1950 USD (14 Mart 2024)

Mısır

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %2,95, 2023 Aralık: %8,89, 2023 Kasım: %9,99, 2022 Kasım: %36,02, 2021 Kasım: %25,08, 2020 Kasım: %3,06.

2024 en yüksek değeri: 4,7125 USD (1 Ocak 2024) En düşük değeri: 3,7950 USD (10 Eylül 2024)

Yulaf

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %6,41, 2023 Aralık: %4,41, 2023 Kasım: %0,05, 2022 Kasım: %8,20, 2021 Kasım: %51,75, 2020 Kasım: %21,55.

2024 en yüksek değeri: 4,1375 USD (13 Mayıs 2024) En düşük değeri: 2,9450 USD (26 Haziran 2024)

Kuru Yemiş-Kuru Meyve

Bu kategorideki ürünlerin çok büyük bir kısmı borsa dışında firmalar arasında işlem görse de pazar hakkında fikir vermesi açısından lokal borsa fiyatlarındaki gelişmeyi burada paylaşıyorum.

Kabuklu Antep Fıstığı (Gaziantep Ticaret Borsası)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %11,04, 2023 Aralık: %4,32, 2023 Kasım: %5,06.

Kabuklu Ceviz (Gaziantep Ticaret Borsası)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %19,52, 2023 Aralık: %63,87, 2023 Kasım: %63,43.

Evdeki Dostlarımız

Kedi maması fiyatları,

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %2,15, 2023 Aralık: %47,85, 2023 Kasım: %40,16, 2022 Kasım: %118,82.

Kedi kumu fiyatları,

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %40,07, 2023 Aralık: %78,89, 2023 Kasım: %78,89, 2022 Kasım: %152,13.

Köpek maması fiyatları,

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %8,49, 2023 Aralık: %59,43, 2023 Kasım: %61,05, 2022 Kasım: %157,63.

Sigara

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %40,15, 2023 Kasım: %41,96, 2022 Kasım: %146,15.

Giyim ve Ayakkabı

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %6,42, 2023 Aralık: %64,32, 2023 Kasım: %60,70.

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün %57,14 ile kadın pantolon oldu. Fiyatı en çok düşen ürün de %9,52 ile erkek spor ayakkabı oldu.

2023 Aralık’a göre fiyatı en çok artan ürün %310,03 ile erkek tişört oldu. Fiyatı en çok düşen ürün de %82,42 ile kız çocuk tişört oldu.

2023 Kasım’a göre fiyatı en çok artan ürün %264,28 ile erkek tişört oldu. 2023 Kasım’a göre fiyatı düşen ürün yok.

Beyaz Eşya

Beyaz eşya ve mobilya fiyat değişimini de raporumuza eklememiz için çok talep geldi. Mobilyayı yapamasak da piyasa hakkında fikir vermesi açısından yerli beyaz eşya tedarikçilerden birinin fiyatlarını takip etmeye başladım ve değişimi her ay burada paylaşacağım.

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %5,39, 2023 Aralık: %46,45, 2023 Kasım: %52,53.

Doğalgaz – Elektrik - Su

Doğalgaz Fiyatı

Hızla tükenen gaz rezervleri, Avrupa için yeni bir enerji krizinin habercisi. Rusya ve Ukrayna arasında artan gerginlikler, bu yıl Avrupa Borsasında gaz fiyatlarının yaklaşık yüzde 45 artmasına neden oldu.

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,52, 2023 Aralık: %42,30, 2023 Kasım: %43,03, 2022 Kasım: %36,21, 2021 Kasım: %264,09, 2020 Kasım: %348,44, 2019 Kasım: %358,89, 2018 Kasım: %457,23.

Elektrik Fiyatı

Elektrikte tüketim grubuna göre sübvansiyon kararı Resmî Gazete’de yayımlandı. Yıllık 5 bin kilovatsaat elektrik tüketen konut ve ticarethane aboneleri sübvansiyonlu elektrik kullanamayacak.

Elektrik fiyatı iki kademe üzerinden fiyatlandırılıyor. Biz de fiyat değişimine bu iki kademe üzerinden bakacağız.

Birinci Kademe (8 kWh ve altında olan tüketimler)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %38,64, 2023 Kasım: %38,64, 2022 Kasım: %20,29, 2021 Kasım: %151,46, 2020 Kasım: %207,27, 2019 Kasım: %224,61, 2018 Kasım: %288,55.

İkinci Kademe (8 kWh tüketim miktarının üzerinde olan tüketimler)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %38,43, 2023 Kasım: %38,43, 2022 Kasım: %19,30, 2021 Kasım: %272,80, 2020 Kasım: %355,53, 2019 Kasım: %381,25, 2018 Kasım: %476,04.

Su Fiyatı

Su fiyatı kullandığınız miktara çok bağlı ve üç kademe olarak fiyatlandırılıyor.

Birinci Kademe 0-15m³ arası olan kullanımlar.

İkinci Kademe: 16-30m³ arası olan kullanımlar.

Üçüncü Kademe: 31m³ ve üzeri olan kullanımlar.

Bu üç kademedeki fiyat değişimine bakarsak.

Birinci Kademe

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %36,09, 2023 Kasım: %49,74, 2022 Kasım: %176,13, 2021 Kasım: %480,58, 2020 Kasım: %617,33, 2019 Kasım: %707,00, 2018 Kasım: %514,23.

İkinci Kademe

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %44,02, 2023 Kasım: %58,49, 2022 Kasım: %180,01, 2021 Kasım: %488,86, 2020 Kasım: %627,37, 2019 Kasım: %719,50, 2018 Kasım: %538,79.

Üçüncü Kademe

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %52,94, 2023 Kasım: %68,29, 2022 Kasım: %304,90, 2021 Kasım: %751,50, 2020 Kasım: %951,78, 2019 Kasım: %1.085,00, 2018 Kasım: %535,01.

Hanelerde her ay tüketilen her 2,5 metreküp suyun 0,50 metreküplük kısmı “İnsani Su Hakkı” olarak minha edilerek faturalandırılmaz. “İnsani Su Hakkı” konut abonelerinin aylık tüketiminin 15 metreküplük kısmına kadar uygulanır.

Bu fiyatın üzerine KDV ve ÇTV eklendiğini de ayrıca belirteyim. Konutlara ait çevre temizlik vergisi, su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına büyükşehir belediyelerinde 2,30 TL, diğer belediyelerde 1,70 TL olarak hesaplanmaktadır.

Hem faturamızı kontrol altında tutabilmek hem de dünyamızda gittikçe azalan su kaynaklarını korumak için suyu çok hesaplı kullanmalıyız.

Dolar – Euro

Dolar endeksi

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %2,60, 2023 Aralık: %3,25, 2023 Kasım: %1,35, 2022 Kasım: %1,86, 2021 Kasım: %10,95.

2024 en yüksek değeri: 107,507 (22 Ekim 2024) En düşük değeri: 100,109 27 Eylül 2024)

ABD 10 yıllık tahvil faizleri

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %6,47, 2023 Aralık: %8,45, 2023 Kasım: %3,35, 2022 Kasım: %12,47, 2021 Kasım: %181,07.

2024 en yüksek değeri: 4,704 (25 Nisan 2024) En düşük değeri: 3,618 (16 Eylül 2024)

Dolar

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,55, 2023 Aralık: %18,34, 2023 Kasım: %20,21, 2022 Kasım: %84,86, 2021 Kasım: %225,23, 2020 Kasım: %330,73, 2019 Kasım: %499,66, 2018 Kasım: %538,90.

2024 en yüksek değeri: 34,6417 TL (30 Kasım 2024) En düşük değeri: 29,4913 TL (1 Ocak 2024)

Euro/USD paritesi

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %2,50, 2023 Aralık: %2,69, 2023 Kasım: %1,77, 2022 Kasım: %3,89, 2021 Kasım: %6,87.

2024 en yüksek değeri: 1,1190 (23 Ağustos 2024) En düşük değeri: 1,0417 (22 Kasım 2024)

Euro

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %1,96, 2023 Aralık: %15,36, 2023 Kasım: %18,65, 2022 Kasım: %93,22, 2021 Kasım: %203,54, 2020 Kasım: %287,77, 2019 Kasım: %477,03, 2018 Kasım: %498,37.

2024 en yüksek değeri: 38,2402 TL (1 Ekim 2024) En düşük değeri: 32,5572 TL (6 Ocak 2024)

Borsa İstanbul

BİST 100

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %3,85, 2023 Aralık: %19,88, 2023 Kasım: %18,30, 2022 Kasım: 104,14, 2021 Kasım: %451,05, 2020 Kasım: %633,69.

2024 en yüksek değeri: 11.172,75 (22 Temmuz 2024) En düşük değeri: 7.412,04 (3 Ocak 2024)

BİST 30

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %3,11, 2023 Aralık: %22,28, 2023 Kasım: %23,55, 2022 Kasım: %107,41, 2021 Kasım: %459,85, 2020 Kasım: %633,27.

2024 en yüksek değeri: 12.177,03 (22 Temmuz 2024) En düşük değeri: 7.969,12 (3 Ocak 2024)

Kredi Risk Primi (CDS)

Kredi risk primi, (Credit Default Swap - CDS) alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan değerdir. Faiz doğası itibarıyla alacaklının geri ödememe riskini içeren bir risk primidir. Kredi risk primi ise bu riskin sistemli bir şekilde finansal enstrümana dönüştürülmüş ve sayısal olarak ifade edilmiş halidir. Alacaklı, kredinin olası geri ödenmeme riskine karşı verdiği borcu sigorta eder. Bu sigorta işlemi ve sigorta için belirlenen bedel ise kredi risk primine tekabül eder. Bu prim bir ülkeye olan finansal güven baz alınarak serbest piyasa tarafından belirlenir. Kredileri sigortalayanlar finansal güveni oluşturan parametrelere göre geri ödememe riskini ve riski satın almaya razı oldukları primin değerini belirlemeye çalışır. Kredi risk primi ifade edilirken her %1 faiz oranı 100 baz puana tekabül eder. Kredi risk priminin 100 olması durumda borç için beklenen risk faiz oranının %1 olduğu varsayılır.

Türkiye beş yıllık tahvil CDS

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %5,73, 2023 Aralık: %15,44, 2023 Kasım: %27,46, 2022 Kasım: %56,19, 2021 Kasım: %40,88.

2024 en yüksek değeri: 334,68 (20 Mart 2024) En düşük değeri: 210,32 (15 Mayıs 2024)

Kıymetli Metaller

Gram altın (TL)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,76, 2023 Aralık: %54,28, 2023 Kasım: %61,00, 2022 Kasım: %184,32, 2021 Kasım: %365,50, 2020 Kasım: %511,76, 2019 Kasım: %983,70, 2018 Kasım: %1.298,49.

2024 en yüksek değeri: 3.070,637 TL (30 Ekim 2024) En düşük değeri: 1.945,685 TL (10 Ocak 2024)

Ons altın (USD)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,79, 2023 Aralık: %31,18, 2023 Kasım: %35,03, 2022 Kasım: %54,86, 2021 Kasım: %47,25, 2020 Kasım: %42,88, 2019 Kasım: %82,13, 2018 Kasım: %119,57.

2024 en yüksek değeri: 2.800,80 USD (30 Ekim 2024) En düşük değeri: 2.004,30 USD (14 Şubat 2024)

2024’te bir gündeki en büyük artış: 53,00 USD (1 Mart 2024). En büyük düşüş: 94,30 USD (25 Ekim 2024)

TCMB Altın Rezervi

25 Ekim: 65 milyar 894 milyon dolar.

1 Kasım: 66 milyar 614 milyon dolar.

8 Kasım: 65 milyar 187 milyon dolar.

15 Kasım: 62 milyar 594 milyon dolar.

22 Kasım: 65 milyar 904 milyon dolar.

Altının Gümüşe Oranı

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %2,37, 2023 Aralık: %0,63, 2023 Kasım: %0,45, 2022 Kasım: %3,43, 2021 Kasım: %12,79.

2024 en yüksek değeri: 91,758 (7 Şubat 2024) En düşük değeri: 73,000 (29 Mayıs 2024)

Gümüş

Gram gümüş (TL)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %4,12, 2023 Aralık: %53,21, 2023 Kasım: %58,94, 2022 Kasım: %172,43, 2021 Kasım: %310,68, 2020 Kasım: %454,69, 2019 Kasım: %985,61, 2018 Kasım: %1.288,09.

2024 en yüksek değeri: 38,2396 TL (22 Ekim 2024) En düşük değeri: 21,4451 TL (22 Ocak 2024)

Ons gümüş (USD)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %3,14, 2023 Aralık: %30,30, 2023 Kasım: %34,33, 2022 Kasım: %49,70, 2021 Kasım: %30,51, 2020 Kasım: %30,90, 2019 Kasım: %84,32, 2018 Kasım: %120,35.

2024 en yüksek değeri: 35,041 USD (22 Ekim 2024) En düşük değeri: 22,154 USD (13 Şubat 2024)

2024’te bir gündeki en büyük artış: 1,460 USD (18 Ekim 2024). En büyük düşüş: 1,937 USD (7 Haziran 2024)

Platin

Gram platin (TL)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %3,40, 2023 Aralık: %19,76, 2023 Kasım: %27,53, 2022 Kasım: %80,02, 2021 Kasım: %198,31.

2024 en yüksek değeri: 1.160,09 TL (29 Ekim 2024) En düşük değeri: 862,11 TL (17 Ocak 2024)

Ons platin (USD)

Dünya Platin Yatırım Konseyi (WPIC), artan geri dönüşüm ve talepteki %1'lik düşüşe rağmen maden arzının kısıtlı kalması nedeniyle küresel platin piyasasının 2025 yılında üst üste üçüncü kez yapısal bir açık vereceğini açıkladı.

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %4,28, 2023 Aralık: %1,07, 2023 Kasım: %6,27, 2022 Kasım: %3,06, 2021 Kasım: %6,36, 2020 Kasım: %4,85.

2024 en yüksek değeri: 1.095,10 USD (19 Mayıs 2024) En düşük değeri: 876,80 USD (26 Şubat 2024)

2024’te bir gündeki en büyük artış: 39,05 USD (8 Nisan 2024). En büyük düşüş: 45,35 USD (5 Ağustos 2024)

Paladyum

Ons paladyum (USD)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %5,67, 2023 Aralık: %7,28, 2023 Kasım: %4,18, 2022 Kasım: %46,85, 2021 Kasım: %49,08, 2020 Kasım: %56,98.

2024 en yüksek değeri: 1.224,50 USD (29 Ekim 2024) En düşük değeri: 826,10 USD (5 Ağustos 2024)

2024’te bir gündeki en büyük artış: 102,00 USD (6 Mart 2024). En büyük düşüş: 70,40 USD (30 Ekim 2024)

Endüstriyel Metaller (USD – Londra Metal Borsası)

Metal fiyatları Londra Metal Borsası tarafından açıklanıyor ve dünyanın her yerinde Amerikan doları üzerinden işlem görüyor.

Alüminyum

IAI verilerine göre, ekim ayında küresel birincil alüminyum üretimi yıllık bazda %1,3 artarak 6,221 milyon tona ulaştı. Bu, alüminyum sektörü için olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Ekim ayında Çin’in alüminyum üretimi 3,720 milyon ton olarak gerçekleşti. Çin, küresel alüminyum üretiminde önemli bir rol oynuyor. IAI verilerine göre, ocak-ekim döneminde toplam alüminyum üretimi 60,47 milyon ton olarak kaydedildi. 

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,45, 2023 Aralık: %18,38, 2023 Kasım: %17,76, 2022 Kasım: %10,65, 2021 Kasım: %1,64, 2020 Kasım: %34,10, 2019 Kasım: %46,12, 2018 Kasım: %33,35.

2024 en yüksek değeri: 2.694,00 USD (29 Mayıs 2024) En düşük değeri: 2.109,50 USD (22 Ocak 2024)

Alüminyum Alaşım

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,95, 2023 Aralık: %28,97, 2023 Kasım: %34,30, 2022 Kasım: %25,29, 2021 Kasım: %8,82, 2020 Kasım: %39,39, 2019 Kasım: %69,96, 2018 Kasım: %66,13.

2024 en yüksek değeri: 2.745,00 USD (15 Temmuz 2024) En düşük değeri: 1.540,00 USD (1 Ocak 2024)

Kurşun

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %2,47, 2023 Aralık: %2,45, 2023 Kasım: %9,22, 2022 Kasım: %5,51, 2021 Kasım: %15,08, 2020 Kasım: %3,68, 2019 Kasım: %2,34, 2018 Kasım: %2,22.

2024 en yüksek değeri: 2.290,00 USD (21 Mayıs 2024) En düşük değeri: 1.904,00 USD (6 Ağustos 2024)

Çinko  

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %3,24, 2023 Aralık: %19,46, 2023 Kasım: %17,98, 2022 Kasım: %2,49, 2021 Kasım: %9,08, 2020 Kasım: %12,36, 2019 Kasım: %23,48, 2018 Kasım: %15,48.

2024 en yüksek değeri: 3.237,00 USD (24 Ekim 2024) En düşük değeri: 2.285,00 USD (14 Şubat 2024)

Bakır

Bakır, kasım ayını geçen aya göre düşüş ile kapattı.. Trump’ın Çin’den gelen mallara ek gümrük vergisi getireceği açıklaması etkili oldu. Bu durumun ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyerek metal tüketimini azaltabileceği belirtiliyor.

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %4,76, 2023 Aralık: %7,97, 2023 Kasım: %11,37, 2022 Kasım: %12,90, 2021 Kasım: %6,77, 2020 Kasım: %28,60, 2019 Kasım: %55,22, 2018 Kasım: %46,85.

2024 en yüksek değeri: 10.856,50 USD (20 Mayıs 2024) En düşük değeri: 8.085,00 USD (12 Şubat 2024)

Nikel

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %6,54, 2023 Aralık: %4,14, 2023 Kasım: %7,17, 2022 Kasım: %37,49, 2021 Kasım: %21,01, 2020 Kasım: %0,42, 2019 Kasım: %3,23, 2018 Kasım: %39,62.

2024 en yüksek değeri: 21.270,00 USD (21 Mayıs 2024) En düşük değeri: 15.285,00 USD (18 Kasım 2024)

Kalay

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %7,57, 2023 Aralık: %21,06, 2023 Kasım: %23,08, 2022 Kasım: %41,66, 2021 Kasım: %24,18, 2020 Kasım: %60,45, 2019 Kasım: %82,01, 2018 Kasım: %55,59.

2024 en yüksek değeri: 35.665,00 USD (19 Nisan 2024) En düşük değeri: 23.975,00 USD (10 Ocak 2024)

Hasır Çelik (USD – Londra Borsası)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %1,89, 2023 Aralık: %2,98, 2023 Kasım: %3,01, 2022 Kasım: %7,95, 2021 Kasım: %19,47.

2024 en yüksek değeri: 620,00 USD (31 Ocak 2024) En düşük değeri: 562,50 USD (23 Ağustos 2024)

Demir Cevheri (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %3,40, 2023 Aralık: %23,75, 2023 Kasım: %20,08, 2022 Kasım: %14,24, 2021 Kasım: %8,74.

2024 en yüksek değeri: 144,16 USD (3 Ocak 2024) En düşük değeri: 91,28 USD (10 Eylül 2024)

Kereste (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %9,44, 2023 Aralık: %7,11, 2023 Kasım: %10,20, 2022 Kasım: %32,39, 2021 Kasım: %14,28.

2024 en yüksek değeri: 615,00 USD (19 Kasım 2024) En düşük değeri: 418,50 USD (15 Temmuz 2024)

Ham Petrol (USD – Brent Petrol)

Çin'in ekonomisini canlandırmak için aldığı son önlemlerin doğrudan teşvikten uzak kalması ve enflasyonun zayıf kalmaya devam etmesi, yatırımcıların Donald Trump'ın zaferine uyum sağlaması ve dolar göstergesinin bir yıllık zirveye ulaşması neticesinde petrolün daha pahalı hale gelmesi gibi faktörler Brent Petrol’ün kasım ayını düşüş ile kapatmasına neden oldu.

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %3,04, 2023 Aralık: %5,61, 2023 Kasım: %10,75, 2022 Kasım: %19,76, 2021 Kasım: %9,09, 2020 Kasım: %67,14, 2019 Kasım: %16,55, 2018 Kasım: %10,28.

2024 en yüksek değeri: 91,17 USD (5 Nisan 2024) En düşük değeri: 69,19 USD (10 Eylül 2024)

Benzin - Motorin - Otogaz

Benzin

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %1,68, 2023 Aralık: %25,51, 2023 Kasım: %23,52, 2022 Kasım: %96,76, 2021 Kasım: %393,27.

Mazot

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,60, 2023 Aralık: %18,60, 2023 Kasım: %14,67, 2022 Kasım: %70,96, 2021 Kasım: %401,95.

Otogaz

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %3,07, 2023 Aralık: %42,74, 2023 Kasım: %43,72, 2022 Kasım: %150,96, 2021 Kasım: %276,25.

Türkiye’de ekim ayında 209 bin 401 aracın trafiğe kaydı yapıldı. Eylül ayında 212 bin 451 adet olarak açıklanmıştı. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %1,4 azaldı. Bu araçların %50,9’u motosiklet ve %35,6’sı otomobil olarak açıklandı. Trafiğe kayıtlı toplam taşıt sayısı ekim ayı sonu itibarıyla 30 milyon 883 bin 668 oldu.

2023 yılında trafiğe kaydı yapılan toplam araç sayısı 2 milyon 290 bin 280 olarak açıklanmıştı.

Ulaşım

Takip ettiğim güzergahlarda nasıl bir değişim olduğuna kısaca bakalım.

Ulaşım Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %11,23, 2023 Aralık: %52,78, 2023 Kasım: %15,35.

Uçak Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %15,39 2023 Aralık: %60,74, 2023 Kasım: %10,02.

Yüksek Hızlı Tren Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %22,75, 2023 Kasım: %22,75.

Otobüs Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %1,59, 2023 Aralık: %44,18, 2023 Kasım: %29,82.

Toplu Taşıma Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %0,00, 2023 Aralık: %36,67, 2023 Kasım: %36,67 (Ankara ve İstanbul)

Bilmiyorum bir şey ifade ediyor mu ama kasım ayında fiyatlar en çok cuma günü arttı ve en çok çarşamba günü düştü. Fiyatların en yüksek olduğu gün 2 Kasım (cumartesi) oldu.

Oteller

Değişim: 2024 Ekim’e Göre: %8,90, 2023 Aralık: %29,68, 2023 Kasım: %27,12.

Benim takip ettiğim otellerde kasım ayında ekim ayına göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %4,48 ile Van oldu. Geçen aya göre fiyatı artan başka il veya ilçe yok. Ekim’e göre en büyük düşüş gösteren iller/ilçeler %28,72 ile Kapadokya ve %25,24 ile Antalya oldu.

Kasım ayında Aralık 2023’e göre fiyatı en çok artan il/ilçeler Gelibolu %70,32 ve Van %69,12 oldu. Aralık 2023’e göre fiyatı düşen il/ilçe yok.

Kasım ayında geçen sene aynı aya göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %66,41 ile İzmir ve %64,88 ile Van oldu. Kasım 2023’e göre fiyatı düşen il/ilçe yok.

Kasım ayında fiyatlar en çok cumartesi günleri arttı ve en çok cuma günleri düştü. Fiyatların en yüksek olduğu gün 5 Kasım (salı) oldu.

Enflasyon

Türkiye

Eylül ayında %49,38 olan yıllık tüketici enflasyonu, ekimde %48,58’e düştü. Beklenti %48,20 olması yönündeydi. Aylık enflasyon da %2,88 oldu. Aylık enflasyonun %2,60 olması bekleniyordu. Eylül ayında %2,97 idi.

Eylül ayında yıllık %33,09 olan Üretici Fiyat Endeksi, ekimde %32,24 oldu. Aylık enflasyon da %1,29 oldu. Eylül ayında %1,37 idi.

Amerika Birleşik Devletleri

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), bir önceki yılın aynı dönemine göre %2,6 artışla ekonomistlerin beklentilerine paralel gerçekleşti. Beklenti de %2,6 olması yönündeydi. Eylül için %2,4 olarak açıklanmıştı. Aylık bazda bakıldığında ise %0,2 olarak açıklanarak ekonomistlerin beklentilerine paralel gerçekleşti. Beklenti de %0,2 olması yönündeydi. Eylül ayında da %0,2 olarak açıklanmıştı.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yıllık %2,4 olarak açıklandı. Beklenti %2,3 olması yönündeydi. Eylül için %1,8 olarak açıklanmıştı, daha sonra %1,9 olarak revize edildi. Aylık enflasyon %0,2 olarak açıklandı. Beklenti de %0,2 olması yönündeydi. Eylül’de %0,2 olarak açıklanmıştı, daha sonra %0,1 olarak revize edildi.

Çin

TÜFE yıllık %0,3 olarak açıklandı. Beklenti %0,3 olması yönündeydi. Eylül için %0,4 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %-0,3 olarak açıklandı. Beklenti %0,0 olması yönündeydi. Eylül’de %0,0 olmuştu.

Japonya

TÜFE yıllık %2,3 olarak acıkandı. Önceki ay %2,5 olmuştu. Ancak veri, enflasyonun Japonya Merkez Bankası'nın yüzde 2 hedefinin üzerinde kaldığı üst üste 30. ay olmasına neden oldu.

Almanya

TÜFE yıllık %2,0 olarak açıklandı. Beklenti de %2,0 olması yönündeydi. Önceki ay %1,6 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %0,4 olarak açıklandı. Beklenti de %0,4 olması yönündeydi. Geçen ay oran %0,0 olmuştu.

Hindistan

TÜFE yıllık %6,21 olarak açıklandı. Beklenti %5,81 olması yönündeydi. Önceki ay %5,49 olarak açıklanmıştı.

Rusya

TÜFE yıllık %8,5 olarak açıklandı. Beklenti %8,6 olması yönündeydi. Geçen ay %8,6 olmuştu.

Politika Faizi

Türkiye

21 Kasım’da Merkez Bankası, politika faizini yüzde 50,0 seviyesinde sabit bıraktı. Böylelikle birbirini izleyen sekizinci toplantıda da politika faizi sabit tutulmuş oldu. Ankete katılan kurumların beklentisi de faizin sabit tutulacağı yönündeydi.

TCMB karar metninde ekim ayında enflasyonun ana eğiliminde düşüş gözlendiğini son çeyreğe ilişkin göstergelerin de yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere geldiğini ima ettiğini belirtti.

Amerika Birleşik Devletleri

FED, 7 Kasım’da 25 baz puanlık indirim yaparak politika faiz aralığını yüzde 4,75-5,00’den yüzde 4,50-4,75 aralığına çekti. Ekonomistlerin medyan beklentisi politika faizinin 25 baz puan indirilmesi yönündeydi.

İngiltere

BOE, 7 Kasım’da politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan düşürerek %4,75’e indirdi. 2020'den bu yana ikinci kez 25 baz puanlık indirime giden BoE, enflasyonun hedefe yakın kalması için faizi temkinli adımlarla aşağı çekiyor. BoE Başkanı Andrew Bailey yaptığı açıklamada, “Enflasyonun hedefe yakın kalmasını sağlamamız gerekiyor, bu nedenle faiz oranlarını çok hızlı ya da çok fazla indiremeyiz.” dedi.

Japonya

BOJ, 31 Ekim’de oy birliği ile alınan kararla faiz oranlarını yüzde 0,25 seviyesinde sabit tuttu.

Raporda, Japonya ekonomisinin potansiyel büyüme oranının üzerinde bir hızda büyümeye devam etmesinin muhtemel olduğu belirtilirken, çekirdek Tüketici Fiyat Endeksindeki (TÜFE) yıllık artış oranının 2024 mali yılında yaklaşık yüzde 2,5 ve ardından 2025 ve 2026 mali yıllarında yaklaşık yüzde 2 olmasının beklendiği kaydedildi.

Avrupa

Avrupa Merkez Bankası (AMB) 17 Ekim’de beklentilere paralel olarak faiz oranlarını 25 baz puan indirdi. Böylece mevduat faizi 3,25, rifinansman faizi 3,40 ve marjinal fonlama tesisi 3,65 oldu.

Rusya

Rusya Merkez Bankası 25 Ekim’de politika faizini yüzde 19’dan yüzde 21’e yükseltti. Beklenti faizin %20’ye çıkarılması yönündeydi. Banka politika faizini arttırırken önümüzdeki toplantı için de ilave sıkılaşmaya açık olduğu sinyalini verdi.

Arjantin

Arjantin Merkez Bankası (BCRA), 15 Kasım’da politika faizini indirdi. Banka, politika faizi oranını yüzde 40’tan yüzde 35’e düşürdü. Açıklamaya göre, karar ülkenin likidite durumuna, enflasyon beklentilerinin düşürülmesine ve mali çıpaya dayandırıldı. Aralık ayında ülkede politika faizi yüze 133’lük seviyeyi görmüştü.

Türkiye’de Yapılan Diğer Açıklamalar

Açıklanan rakamlara bakıldığında eylülde işsiz sayısı bir önceki aya göre 35 bin kişi artarak 3 milyon 100 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %8,6 olarak açıklandı. Bir önceki ay açıklanan oran %8,5 olarak belirtilmişti. Eylül 2023’te %9,1 olmuştu. İşsizlik rakamı, son üç ay içinde en az bir defa iş arama kanallarını kullanan ve on beş gün içinde işe başlamaya hazır olan insanları kapsar.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre eylül ayında sanayi üretimi yıllık yüzde 2,4 azaldı. Eylül 2023’te yüzde 5,1 artış olarak açıklanmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre, inşaat maliyet endeksi eylül ayında ağustos ayına göre %0,57 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %38,93 oranında arttı. Geçen ay yıllık %41,54 olarak açıklanmıştı.

15 Kasım’da Merkez Bankası kasım ayına ilişkin piyasa katılımcıları anketi sonuçlarını açıkladı. Ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi %44,81 (ekimde %44,11), dolar/TL beklentisi 35,72 (ekimde 36,63) ve 2024 yılı büyüme beklentisi %3,1 (ekimde %3,1) olarak açıklandı.

TÜİK verilerine göre ekim ayında tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım ÜFE) bir önceki yılın aynı ayına göre %35,46 arttı ve bir önceki aya göre %5,03 arttı. Geçen ay yıllık %31,09 artmış ve aylık %2,00 artmıştı.

Merkezi yönetim bütçesi ekim ayında 186,271 milyar TL açık verdi. Eylül ayında 100,464 milyar TL açık vermişti. Ekim ayında bütçe gelirleri 769,207 milyar TL (geçen ay 831,603 milyar TL), bütçe giderleri de 955,478 milyar TL (geçen ay 932,068 milyar TL) olarak gelişti. Ekim ayında faiz harcamaları 136,219 milyar TL olarak kaydedildi (geçen ay 148,678 milyar TL) ve faiz dışı denge ise 50,053 milyar TL olarak açıklandı. Ocak-Ekim dönemindeki toplam bütçe açığı 1.260,289 milyar TL, toplam faiz ödemesi 1,048,905 milyar TL.

TCMB’nin yayımladığı konut fiyat endeksine göre ekimde fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %26,8 arttı. Eylül ayında artış %27,4 olmuştu. Aylık bazda artış ise %2,1 oldu (geçen ay %1,0). Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla %21,2, %32,5 ve %28,7 oranlarında arttı. 2024 Ekim’de en yüksek yıllık değişim gösteren iller yüzde %39,8 ile Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Ardahan, Kars, ve Iğdır oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye genelinde konut satışları ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %76,1 artarak 165 bin 138 olarak (2023 Ekim’de 93 bin 761) gerçekleşti. Satışlar eylülde yıllık %37,3 artmış ve 140 bin 919 konut satılmıştı. Konut satışlarında İstanbul 24 bin 812 konut satışı ile en yüksek paya sahip oldu. Konut satış sayısının en az olduğu il 76 konut ile Hakkâri oldu.

TÜİK verilerine göre eylül ayında tarımsal girdi fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %31,83 ve bir önceki aya göre %1,77 oranında arttı. Ağustos’ta yıllık %33,25 ve aylık %1,39 olmuştu.

TCMB verilerine göre imalat sanayi kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,4 puan artarak kasım ayında %75,6 oldu. Ekim ayında %75,2 olarak açıklanmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu, kasım ayı ekonomik güven endeksinin ekim ayına göre %0,9 oranında azalarak 97,1 olduğunu açıkladı. Geçen ay 98,0 olmuştu. Kasım 2023’te 95,3 olarak açıklanmıştı. Ekonomik güven endeksinin 100'den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100'den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor.

Ekim ayında Türkiye’nin ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %3,1 oranında artarak 23,500 milyar dolar (geçen ay 21,987 milyar dolar) oldu. Aynı dönemde ithalat ise %0,0 artarak 29,409 milyar dolar (geçen ay 27,116 milyar dolar) olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı %79,9 olarak açıklandı. Geçen ay %81,1 olmuştu. Ocak-Ekim dönemindeki dış ticaret açığı 65,853 milyar dolar oldu.

Türk-İş'in Kasım 2024 açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre (Ankara’da yaşayan bir aile için) açlık sınırı 20 bin 562 TL, yoksulluk sınırı ise 66 bin 976 TL olarak açıkladı. Geçen ay açlık sınırı 20 bin 432 TL, yoksulluk sınırı da 66 bin 533 TL olarak açıklanmıştı.

TÜİK tarafından yapılan açıklamaya göre Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2024 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %5,7 arttı. Averajın üzerinde artan iki kalem inşaat (%11,1) ve vergiler (%10,4).

TÜİK tarafından yapılan açıklamaya göre Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2024 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %2,5 arttı. Uzmanlar Türkiye ekonomisinin bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3 büyüyeceğini öngörüyordu.

TÜİK tarafından yapılan açıklamaya göre Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2024 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %2,1 arttı. Uzmanlar Türkiye ekonomisinin bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 2,5 büyüyeceğini öngörüyordu.

Amerika’da Yapılan Diğer Açıklamalar

Tarım dışı istihdam ekim ayında 12 bin artış gösterdi. Ekonomistler bu rakamın 106 bin olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyordu. Eylül ayında beklenti 147 bin iken 254 bin olarak açıklanmıştı, daha sonra 223 bin olarak revize edildi. İstihdam artışı, ABD Merkez Bankasının parasal sıkıştırma takvimi ve doların seyri açısından önem taşıyor.

Ekim ayı işsizlik oranı %4,1 olarak açıklandı. Beklenti de %4,1 olması yönündeydi. Önceki ay %4,1 olmuştu.

Ekim ayında ortalama saatlik kazanç %0,4 arttı. Beklenti %0,3 artması yönündeydi. Geçen ay %0,4 olarak açıklanmıştı, daha sonra %0,3 olarak revize edildi.

Perakende satışlar ekim ayında bir önceki aya göre %0,4 oranında arttı. Ekonomistlerin ortalama beklentisi %0,3’lük bir artış olacağı yönündeydi. Eylül ayında %0,4 olarak açıklanmıştı, daha sonra %0,8 olarak revize edildi. Yıllık bazdaki artış %2,85 olarak açıklandı. Önceki ay %1,74 idi, daha sonra %1,98 olarak revize edildi.

Tüketici Güven Endeksi

Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Tüketici Eğilim Anketi yapılarak belirlenir. Genelde her ayın son haftasında açıklanır.

Endeks en düşük 0 en yüksek 200 değerleri alabilir. Endeksin 100’den yüksek olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması da tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir.

Takip etmeyen dostlarımız için böyle kısacık bir açıklama yaptıktan sonra bakalım Türkiye’de kasım ayında durum nasıl?

TUİK verilerine göre tüketici güven endeksi kasım ayında bir önceki aya göre %1,0 oranında azalarak 79,8 seviyesine düştü. Ekim ayında 80,6 olmuştu.

Mevcut dönemde hanenin maddi durumu kasım ayında %2,1 artarak 66,1 oldu. Ekim ayında 64,7 olarak açıklanmıştı.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi ekim ayında 82,1 iken, kasım ayında %1,8 azalarak 80,6 oldu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi ekim ayında 75,3 iken kasım ayında %2,0 oranında azalarak 73,8 oldu.

Gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi %1,5 azalarak 98,6 oldu. Ekim ayında bu değer 100,1 idi.

Endeksin 100’den küçük olması kötümser bir duruma işaret ediyor.

Satınalma Müdürleri Endeksleri (PMI)

Satınalma Müdürleri Endeksleri (Purchasing Managers’ Indexes – PMI), ekonomik faaliyet koşullarının ölçümü konusunda gerek küresel piyasalar gerekse ekonomi basını tarafından yakından takip edilen göstergeler arasında yer almaktadır. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin olarak ilgili ay içerisinde açıklanan ilk verilerden biri olması, resmi verilerden önce yayınlanması ve gerçekleşen verilerle gösterdiği korelasyon, PMI endekslerine önemli bir öncü gösterge niteliği kazandırmaktadır.

PMI endeksleri birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede imalat, hizmet, inşaat gibi sektörler için aylık raporlar biçiminde kamuoyuna açıklanmaktadır. Endekslerin hesaplanması için yapılan ankette, katılımcı firmalara üretim, yeni siparişler, stok düzeyleri, istihdam, tedarikçi performansı ve fiyat eğilimleri gibi parametrelerin hangi yönde geliştiği sorulmaktadır.

PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük olması önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendirilmektedir. Endeksler, sektörlerin faaliyet konularındaki değişimin nicel büyüklüğünü değil de yönünü göstermesi açısından bir eğilim göstergesi özelliği taşımaktadır.

PMI endeksleri hakkında bilgi sahip olduğumuza göre gelin beraberce başta Türkiye olmak üzere bazı önemli coğrafyalarda son aylardaki duruma bakalım.

PMI İmalat Sanayi Raporu

Türkiye: Haziran: 47,9, Temmuz: 47,2, Ağustos: 47,8, Eylül: 44,3, Ekim: 45,8, Kasım: 48,3.

ABD: Haziran: 51,6, Temmuz: 49,6, Ağustos: 47,9, Eylül: 47,3, Ekim: 48,5, Kasım: 49,7.

Çin: Haziran: 51,8, Temmuz: 49,8, Ağustos: 50,4, Eylül: 49,3, Ekim: 50,3, Kasım: 51,5.

Japonya: Haziran: 50,0, Temmuz: 49,1, Ağustos: 49,8, Eylül: 49,7, Ekim: 49,2, Kasım: 49,0.

AB: Haziran: 45,8, Temmuz: 45,8, Ağustos: 45,8, Eylül: 45,0, Ekim: 46,0, Kasım: 45,2.

Almanya: Haziran: 43,5, Temmuz: 43,2, Ağustos: 42,4, Eylül: 40,6, Ekim: 43,0, Kasım: 43,0.

B. Krallık: Haziran: 50,9, Temmuz: 52,1, Ağustos: 52,5, Eylül: 51,5, Ekim: 49,9, Kasım: 48,0.

Fransa: Haziran: 45,4, Temmuz: 44,0, Ağustos: 43,9, Eylül: 44,6, Ekim: 44,5, Kasım: 43,1.

Global: Haziran: 50,9, Temmuz: 49,7, Ağustos: 49,5, Eylül: 48,8, Ekim: 49,4, Kasım: 50,0.

Türkiye'de ekim ayında 45,8 olan manşet PMI, kasım ayında 48,3 seviyesine yükselmekle birlikte eşik değer 50,0’nin altında kalarak faaliyet koşullarındaki bozulmanın mayıs ayından bu yana en hafif düzeyde gerçekleştiğine işaret etti.

Manşet endeksin son çeyrek ortasında gösterdiği artış, talepteki sınırlı toparlanma belirtilerinden kaynaklandı. Firmalar yeni sipariş almakta zorlanmaya devam etseler de hem toplam yeni siparişler hem de yeni ihracat siparişlerindeki yavaşlama ekim ayına göre daha ılımlı bir seyir izledi.

Benzer şekilde, üretimdeki daralma da Kasım’da belirgin şekilde yavaşladı ve Nisan ayından bu yana en düşük oranda kaydedildi.

Bu Ay Açıklanan Diğer Güncellemeler

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in takip ettiği ürünlerin ve piyasaların durumu. Ne piyasa analizi ne de sizlere nasıl hareket etmeniz veya yatırım yapmanız yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri, gözlemleri ve risk tercihleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza ve alım yaptığınız yerlere göre sizin değerlendirmeleriniz çok daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Bu raporda düşen değerler kırmızı ile, yükselen değerler yeşil ile belirtilmiştir.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…