Ekonomi Postası Şubat 2021

Günaydın Dostlar,

Yılın ilk iki ayını geride bıraktık. Gelin beraberce şubat ayındaki gelişmelere bir göz atalım. Geçen ayki yazım çok fazla ilgi gördü ve çok fazla talep geldi. Hepinize çok teşekkür ederim. Ceviz fiyatlarından tutun da kahve fiyatlarına kadar her şeyi bu rapora eklememi rica edenler oldu. Keşke bu taleplerin hepsini yerine getirmek mümkün olsa da her ay sizlerle paylaşsam. Sevgili Esra ve diğer dostlarımın da belirttiği gibi, her bir paragrafın arkasında çok büyük bir çalışma var. En fazla istenilen konulardan bir tanesi yumurtaydı. Hemen hemen hepimizi ilgilendirdiği için yumurta piyasasını da raporuma ekledim.

Süpermarket Alışverişi:

Benim aldığım ürünlerin fiyatları benim aldığım süpermarkette şubat ayında geçen aya göre %2,31 oranında arttı. Yılbaşında beri toplam artış oranı %2,86 oldu. Elimizdeki iki aylık veriyi bütün yıl bazında düşünürsek, şu anda %17,17 civarında bir yıllık süpermarket enflasyon oranına doğru gidiyoruz.

Geçen aya göre fiyatı en fazla artan ürünler: Dolmalık Biber: %41,86 Hıyar: %22,34 Demlik Poşet Çay: %19,24 Starking Elma: %15,76 Beyaz Peynir: %15,64.

Geçen aya göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Taze Patates: %22,66 Un: %22,35 Atom Salata: %17,55 Kuru Soğan: %16,58 Macar Salamı: %8,94.

Yılbaşına göre fiyatı en fazla artan ürünler: Dolmalık Biber: %80,37 Hıyar: %34,76 Tereyağı: %33,41 Demlik Poşet Çay: %33,35 Süt: %22,34.

Yılbaşına göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Atom Salata: %39,85 Taze Patates: %29,54 Un: %22,35 Kabuklu Ceviz: %19,91 Tuvalet Kâğıdı: %15,94.

Hatırlayacağınız gibi, ocak ayında, takip ettiğim 50 süpermarket ürününden 28 tanesinin fiyatı hiç değişmemişti. Şubat ayı sonunda yılın ilk gününden beri fiyatı hiç değişmeyen ürün sayısı 17’ye indi. İki aydır hiç fiyatı değişmeyen ürünlerde bazıları: Nohut, pirinç, elma, kahve, lavaş, diş macunu ve çok sevdiğimiz Eti Burçak. Birçok dostumuzun çalıştığı Peyman’ın beyaz leblebi fiyatı da hiç değişmedi.

Birkaç günlük indirimler süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Her gün bir şeyler ciddi boyutta indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz çok uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Damacana:

Ocak ayında damacana fiyatlarında her hangi bir değişiklik olmamıştı. Şubat ayı içerisinde de fiyatlarda bir artış olmamakla beraber, siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi şiddetle tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var. Uygulamayı telefonunuza indirip siparişlerinizi buradan vermezseniz, bayilerin belirlediği fiyatlardan ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Şeker:

Şubat ayında Ocak 2021 fiyatlarına göre dünya borsalarında şeker fiyatı %5,71 (USD) oranında arttı. Ocak ayında da %10,53 oranında artmıştı. Böylece yılbaşından beri toplam artış %16,85 oldu.

Geçen ay Türk Şeker’in yapmış olduğu %10,08 oranındaki zam da raflara %11,22 olarak yansıdı.

Yumurta:

Yumurta fiyatları Ocak 2021’e göre Başmakçı Borsası’nda %6,84 oranında düştü. Başmakçı, Türkiye’de yumurta fiyatlarını belirleyen önemli borsalardan biridir. Ocak ayında da 2020 Aralık ayına göre %10,82 oranında bir düşüş yaşanmıştı. Toplamda da Aralık 2020’ye göre yumurta fiyatları  %16,91 oranında azalmış oldu.

Bu düşüşler marketlere nasıl yansıdı? Maalesef bu oranlarda bir düşüş olmadı ama Aralık 2020 fiyatlarına göre %9,22 oranında bir azalma oldu.

Süt:

Hatırlayacağınız gibi, yılın ilk gününde çiğ süt fiyatları %21,74 oranında artmıştı ve bu da yılın ilk gününden itibaren fiyatlara yansımıştı. Şubat ayı içinde başka kayda değer bir gelişme olmadı.

İçki, Sigara:

Benim takip ettiğim içki ve sigara fiyatlarında şubat ayında hiçbir değişiklik olmadı.

Doğalgaz, Elektrik, Su:

1 Şubat itibarıyla doğal gaz fiyatlarına %1 oranında zam yapıldığı açıklandı. Yılın ilk günü yapılan zamla beraber (1 Ocak 2021’de %1,04 zam yapılmıştı) toplam artış %2,06 oldu. Her ne kadar açıklanan toplam zam %2,06 olsa da, benim faturam bu dönemde %2,36 oranında arttı.

1 Ocak itibarıyla elektrik fiyatlarına %6 oranında zam yapıldığı açıklanmıştı. Ocak ayında bana gelen faturada birim fiyat sadece %1,24 artmıştı. Şubat ayında da %4,73 arttı. Yavaş yavaş da olsa %6’ya geldik.

Su faturamdaki birim fiyat aralık ayında %0,20 oranında düşmüştü. Neden ve nasıl düştüğünü ben de bilmiyorum. Kullanım miktarı ile alakalı olarak birim fiyatlar değişiyor. Ocak ayında %4,84 oranında arttı, şubat ayında gelen faturada da %8,83 oranında arttı. Böylece toplam artış %13,86 oldu.

Birim fiyatlardaki değişim bu şekilde olmakla beraber her üç konuda da hayatımda ödediğim en yüksek faturaları ödedim.

Ham Petrol:

Brent Petrol fiyatı şubat ayında bir önceki aya göre %13,36 oranında arttı. Aralık 2020’den beri toplam artış %23,87 oldu. Petrol fiyatlarının bu kadar artmasındaki en büyük etken Suudi Arabistan’ın üretimdeki kesintiye devam etmesi ve önümüzdeki günlerde de bu yönde devam edeceğini açıklaması. OPEC’in kesinti konusundaki uyumu da bu durumu güçlendiriyor. Dünya bazında salgının vaka artış hızındaki düşüş de bir diğer parametre. Amerika ve diğer ülkelerde yaşanan kutup soğuklarını da eklediğinizde karşımıza böyle bir tablo çıkıyor.

Dolar, Euro:

Dolar geçen aya göre -%4,15 oranında düştü. Bu düşüşle beraber Aralık 2020’ye göre -%8,33 oranında değer kaybetmiş oldu. O zaman gelin kısaca doların son üç aydır düşüyor olmasının nedenlerine bakalım.

Doların küresel piyasalarda düşme eğiliminde olması doğal olarak Türkiye’ye de yansıdı. Yüksek faizi bulan yabancı yatırımcıların dolar bozdurup Türk Lirası alması da bir diğer etken. Her ne kadar Merkez Bankası uzun bir müddet faiz oranlarını düşürmeyeceğini açıklamış olsa da genelde yatırımları kısa vadeli. Son olarak da ülke risk priminin (CDS) tekrar 300 puanın altına inmiş olmasının da ufak da olsa muhakkak bir etkisi olmuştur.

Euro da geçen aya göre -%4,89 oranında düştü. Bu düşüşle beraber Aralık 2020’ye göre (dolara benzer bir şekilde) -%8,83 oranında değer kaybetti.

Altın, Gümüş:

Altın fiyatları son dört aydır düşüyor. Şubat ayında da geçen aya göre %7,22 oranında değer kaybetti. Böylece Aralık 2021’ den beri %10,62 oranında değer kaybetmiş oldu. Altın fiyatlarının aylardır düşüyor olmasının en büyük nedenlerinden bir tanesi merkez bankalarının altın talebinin azalmış olması. Salgın döneminde düşen mücevher satışlarının etkisi de bir diğer neden olarak karşımıza çıkıyor. Bilhassa Hindistan ve Çin gibi talebi yüksek ülkelerde mücevher satışlarında büyük düşüşler yaşanıyor. Son olarak da yatırımcıların altına ilgisinin azalmasını sayabiliriz. Yatırımcılar bu dönemde getirisi olmayan metallerden uzaklaştılar.

Gümüş fiyatları artmaya devam etti. Şubat ayında da geçen aya göre %5,44 oranında değer kazandı. Toplamda, Aralık 2021’den beri %9,09 oranında artmış oldu.

Benzin, Motorin:

Benzin fiyatlarına iki kere zam yapıldı (19 Şubat’ta 15 kuruş ve 27 Şubat’ta 27 kuruş) ancak bu zamlar pompaya yansımadı. Pompaya yansıyan artışlar ise hiçbir yerde gündem olmadı. Üç ayrı tarihte benzin ve motorin fiyatlarına 1.00 kuruş zam yapıldı. İkisi de toplamda 3.00 kuruş artmış oldu. Her gün takip ediyor olmasaydım benim de haberim olmazdı.

Bu Ay Açıklanan Diğer Fiyat Güncellemeleri:

Avrasya Tüneli: Eski: 36,40₺ Yeni: 46,00₺ Oran: %26,37

Simit Fiyatı (İstanbul): Eski: 2,00₺ Yeni: 2,50₺ Oran: %25,00

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in enflasyonu ve Emin’in takip ettiği ürünler. Ne piyasa analizi, ne de sizlere nasıl hareket etmeniz gerektiği yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri ve gözlemleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza göre sizin enflasyonunuz daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…