Raylı Sistemler Nisan 2024

Günaydın Dostlar,

Raylı sistemlerin her türlüsünü severim. Bırakın gerçeğini oyuncağına da ilgim büyüktür. Tabii sadece sevmekle kalmıyorum, çok sık kullanıyorum da. İstanbul gibi bir şehirde bir yere raylı sistemle gidebilme imkânı varsa muhakkak kullanılmalıdır. Çok mecbur olmadıkça dışarıya hayatta arabayla çıkmam. Trafik ve park sorunu insanı yıpratıyor.

Çok sevdiğim ve çok kullandığım için de çok takip ederim. Yapımı devam eden hatları veya devam edemeyenleri hepsini yakından izlerim.

Fırsat buldukça ve bilgi aldıkça yapımı devam eden hatların durumunu sizlerle paylaşacağım.

İstanbul

M1B Kirazlı-Halkalı metrosu için 19 Mart’ta yeni bir ihale yapılacağı açıklanmıştı. İhaleyi Dido-Ray Yapı – Akçadağ İnşaat’ın aldığı açıklansa da inşaata ne zaman başlanacağı konusunda henüz bir bilgi yok. Bildiğiniz gibi ilk ihalede yol alınamamış sadece %8’lik bir ilerleme oranı sağlanabilmişti.  Toplam yatırım bedeli (272 adet araç dahil) 31,5 milyar TL.

M4 Tavşantepe-Tuzla hattı M4 hattının diğer bir uzantısı. M4 Kadıköy-Sabiha Gökçen hattı daha önce hizmete açılmıştı. Bu hattın bir diğer uzantısı da Tavşantepe’den ayrılarak Tuzla’ya giden hat. İlerleme oranının %50 seviyelerine ulaştığı ve TBM kazısının tamamlandığı açıklandı.

M3 Bakırköy-Kirazlı metro hattı 10 Mart’ta hizmete açıldı.

M3 Hattı’nın Başakşehir – Kayaşehir uzantısı 28 Nisan 2023’te hizmete girmiş ve hattın istasyon sayısı 13’e ulaşmıştı. Bugün işletime alınan Bakırköy Kirazlı uzantısı ile toplam istasyon sayısı 19 oldu. Yıldıztepe İstasyonu’nun inşaatı henüz sürdüğünden trenler bu istasyonda durmadan ilerliyor.

İBB, “Geçen yıl başka bir hattımız için gerçekleştirilen araç ihalesi kapsamında yapılan revizyonla 40 adet aracın bu bölgedeki açığı kapatmak üzere siparişi verilmiştir.” şeklinde bir açıklama yaptı.

M5 Çekmeköy-Sultanbeyli projesinde Çekmeköy - Samandıra Merkez olarak belirlenen ilk etap 16 Mart’ta hizmete açıldı.

M5 Hattının uzantısı niteliğindeki projede bu açılışla beraber dört istasyon daha devreye girmiş oldu. Meclis, Sarıgazi, Sancaktepe ve Samandıra istasyonları 16 Mart saat 15,45 itibarıyla yolcuların kullanımına açıldı.

M7 Esenyurt Uzatmasında TBM kazıları devam ediyor.  Birinci etabın 2025 yılı sonunda bitirileceği açıklandı. Şu anda fiziksel ilerleme oranı %36’yı geçti. Birinci etabın uzunluğu yaklaşık 7 km. Mecidiyeköy-Mahmutbey Metrosu’nun devamı niteliğinde olan projede, ilk aşamada dört yeni istasyon inşa ediliyor. Bu projenin yatırım bedeli (220 adet araç dahil) 28,7 milyar TL. Bu yıl için 3,7 milyar TL harcama öngörülüyor.

M7 Kabataş Uzatmasında da çalışmalar devam ediyor. Kabataş İstasyonu’nun 2024 yılı sonunda hizmete açılması beklense de son zamanlarda 2025 de çok fazla telaffuz edilmeye başlandı. Beşiktaş İstasyonu’nun açılışının ise (arkeolojik kazılar nedeniyle) 2027 yılını bulabileceği konuşuluyor. Kabataş İstasyonu hizmete açıldığında trenler Beşiktaş İstasyonu’nu pas geçecek şekilde işletilecek.

M8 Bostancı-Dudullu Metrosu 6 Ocak 2023 tarihinde hizmete açılmıştı. Açılmış olsa da istasyonların giriş çıkışlarında eksiklikler vardı.

Bostancı İstasyonu’nda deniz tarafında tek bir giriş-çıkış vardı. Oradan çıkıp tren istasyonuna yürümek kullanışlı bir çözüm değildi. Geçen hafta tren istasyonu tarafındaki giriş-çıkış da açıldı ve bu zorluk ortadan kalkmış oldu. İstasyona sadece 50 metre uzaklıkta.

Mevlâna İstasyonu’nda iki adet giriş çıkışın yapımı devam ediyor. Ağustos 2024’de açılmasını bekliyoruz.

En büyük sorunlardan biri Kozyatağı İstasyonu’ndaydı. M4 hattına aktarma yapabilmek için dışarı çıkıp yan yoldan yürümeniz gerekiyordu. Sabiha Gökçen’e giden hat olduğu için birçok yolcu için çok sıkıntılı bir durum yaratıyordu. Bu sıkıntı da çözüldü. Kozyatağı aktarma tüneli 2 Nisan 2024 tarihi itibariyle yolcuların kullanımına açıldı. Artık yeryüzüne çıkmadan aktarma yapabilmek imkânı sağlanmış oldu.

İçerenköy İstasyonu’nda bulunan diğer giriş-çıkış çalışmaları da devam etmektedir. Eylül 2024’de açılmalarını bekliyoruz.

M8 Metrosu’nun son seferi saat 23.00’de hareket etmektedir. Diğer metrolarda olduğu gibi 00.00’a çekilmesiyle ilgili çalışmalar da devam etmektedir.

M9 Ataköy-İkitelli hattının Ataköy – Bahariye kesimi 18 Mart’ta hizmete açıldı.

Yeni etabın açılması ile birlikte hattın uzunluğu 6,9 kilometreden 17,2 kilometreye, istasyon sayısı ise 5’ten 13’e ulaştı.

Bu hattın en önemli istasyonu olan ve aynı zamanda gelecekte M1 hattının (Kirazlı-Halkalı) entegrasyon durağı olan Mimar Sinan İstasyonu’nun çevre düzenlemesi ve istasyon düzenlemesi sebebiyle mart ve nisan aylarında açılışının yapılamayacağı İBB tarafından belirtilmişti. Açılışın 31 Mayıs 2024’e kadar gerçekleşmesi beklenmektedir.

Bu hattan İkitelli Sanayi İstasyonu’nda M3 Hattı’na, Yenibosna İstasyonu’nda M1A Hattı’na, Ataköy İstasyonu’nda Marmaray’a aktarma yapabilirsiniz.

M10 Pendik-Sabiha Gökçen Uzatma hattında fiziksel ilerleme oranı %65’i geçti. 5,8 milyar lira bütçe ayrılan hat, 13 kilometrelik 8 istasyonlu iki bağımsız metro hattından oluşuyor. Projenin Haziran 2025’de bitirilmesi planlanıyor. Toplam yatırım bedeli (240 adet araç dahil) 18,3 milyar TL.

M11 İstanbul Havalimanı-Halkalı hattının Arnavutköy’e kadar olan ilk etabı 19 Mart’ta hizmete açıldı.

Kayaşehir, Olimpiyat Köy, Halkalı Stadı ve Halkalı İstasyonlarının ise yıl sonunda hizmete girmesi planlanıyor. 32 km’lik metro hattı tamamlandığında İstanbul Havalimanı Halkalı arası 30 dakikaya düşecek.

M12 Göztepe-Ümraniye metro hattında fiziksel ilerleme oran %76’yı geçti ve kısmi test sürüşleri yapıldı. 13 kilometre uzunluğundaki 11 istasyonlu hattın Mayıs 2025’te tamamlanması hedefleniyor.  Toplam bütçesi (56 adet araç alımı dahil) 20,1 milyar TL.

M13 Söğütlüçeşme-Yenidoğan metro hatttı 24,6 km uzunluğunda 15 istasyonlu bir projedir. 10 Mart’ta projenin yeniden başladığı belirtildi.

M14 Altunizade-Çamlıca metrosunun da 2025 yılında tamamlanması hedefleniyor. Şu ana kadar %37 civarında fiziki ilerleme kaydeden projede tünel kazıları devam ediyor. 3,5 kilometrelik 4 istasyonlu metro hattının toplam yatırım tutarı (10 adet araç dahil) 3,8 milyar TL. 2024 yılı için 1,5 milyar TL bütçe ayrılmış. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı hattın Bahçelievler ve Kazım Karabekir’e uzatılacağını ve Göztepe-Ümraniye metrosu ile Kazım Karabekir İstasyonu’nda entegre olacağını açıkladı.

M20 Sefaköy-Tüyap (Beylikdüzü) metrosu için onay bekleniyor. Metronun dış borçlanma talebi belediye meclisinde onaylanmış olsa da ne yazık ki 2024 yatırım programında yer almadı. 19,5 kilometre uzunluğundaki hat Sefaköy’den başlıyor. Metrobüs hattı ile birçok noktada entegrasyonu olan bu güzergâh 10 istasyondan oluşuyor ve Tüyap arkasındaki depo ve bakım merkezinde son buluyor. Bu hattın Sefaköy-İncirli bölümünün değişebileceği de konuşulmaya başlandı.

T7 Feshane-Bayrampaşa Tramvay hattının sözleşmesi imzalandı. 3,2 km uzunluğundaki hatta 5 istasyon bulunuyor. Bu hattın Eyüpsultan’dan geçip Eminönü-Alibeyköy hattı ile entegre olacağı belirtildi.

T10 Üsküdar-Kadıköy-Maltepe Tramvay Projesi’nde fizibilite ve projelendirme çalışmaları tamamlandı. Projeye Anadolu Tram adı verilmiş. 21,3 kilometrelik tramvay hattında 33 istasyon bulunuyor.

Üsküdar-Harem Tramvay Projesi’nde proje hazırlık çalışmaları devam ediyor. Her ne kadar nostaljik bir tramvay olarak düşünülse de Üsküdar Harem arasındaki ulaşıma da katkı sağlayacağını düşünüyorum.

U3 Sirkeci-Kazlıçeşme raylı sistem hattı 26 Şubat’ta hizmete açıldı.

Proje kapsamında; 7,3 kilometre yaya ve bisiklet yolu, 122 bin 550 metrekare meydan ve rekreasyon alanları, 6 bin metrekare kapalı sosyal kültürel alan, 74 bin metrekare yeni yeşil alan, 22 adet karayolu ve yaya alt geçidi inşa edildiği belirtildi.

Kocaeli

Gebze-Darıca Metrosu; inşaatı 2018’de başlayan, Darıca Sahili’nden başlayarak Gebze Organize Sanayi Bölgesine kadar ulaşan, 15,40 km’lik iki hattan oluşan 11 istasyonlu bir metro projesidir. İlerleme oranı %80’i bulan projede test sürüşleri başladı. Geçen hafta Fatih Hastanesi durağında çıkan yangın itfaiyenin çabuk reaksiyonu sayesinde çok ucuz atlatıldı.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ile birlikte yapımına devam ettiği projenin 2024 yılının sonunda tamamıyla hizmete girmiş olacağı açıklandı.

Ankara

A2 Dikimevi-Natoyolu hattında ön yeterlilik ihalesi yapıldı. Daha önce ihaleye gelen tekliflerin çok yüksek olduğu ve en kısa zamanda ihalenin iptal edileceği ve yeni bir ihale yapılacağı belirtilmişti. 2028 hedefli proje için bu yıl 2 milyar TL bütçe ayrılmış.

Başkentray Yenikent Uzantısı yaklaşık 18 kilometrelik düz bir hat. Kayaş ile Sincan arasında faaliyet gösteren Başkentray’ın Yenikent’e kadar uzatılması planlanıyor. Başta Kazan Soda olmak üzere yük taşımacılığıyla entegre bir proje olarak düşünülen hatta ilerleme oranının %55 seviyelerinde olduğu açıklandı. Projenin 2024 yılı sonunda açılması hedefleniyor.

M2 Bağlıca ve Yaşamkent Uzantıları projesi M2 Kızılay-Çayyolu Hattına yapılacak iki ayrı uzantıyı kapsıyor. Korukent’ten hemen sonra bir makas ile ayrılacak olan hattın bir tanesi Bağlıca’da, diğeri de Yaşamkent Merkez’de son bulacak. 9,36 km’lik ve 5 istasyonluk hattın projesi tamamlandı ve incelenmek üzere Ulaştırma ve Altyapı bakanlığına teslim edildi.

Keçiören Şehitler – Forum Uzatma Hattı için de proje aşaması tamamlandı ve proje onaylandı. Yapım ihalesi önümüzdeki dönemde yapılacak. M4 Kızılay-Keçiören hattının devamı niteliğindeki proje 7,69 km uzunluğunda ve 4 istasyonu (Sanatoryum, Ufuktepe, Ovacık, Forum) bulunuyor. 

M5 Kızılay Dikmen Metrosu’nda etüt ve sondaj çalışmaları devam ediyor.  M4 Kızılay-Keçiören hattının Kızılay kuyruk tünelinden devam edip Atatürk Sitesi (Mevlâna Bulvarı Çaldağ Kavşağı) yönünde 10 istasyon olarak planlanıp proje çalışmaları başlatılan hattın Oran yönünde bir istasyon daha uzatılarak 11 istasyon olarak projelendirilmekte olduğu açıklandı. Ayrıca devam güzergahı TRT yönüne doğru 2,6 km hat ve iki istasyonun (TRT ve İlkbahar Mahallesi) daha ön projeleri çalışılmaktadır.

M6 Çayyolu-Sincan Birleştirme Hattı M2 Çayyolu ile M3 Sincan hattını birleştirmek için planlanmış bir projedir. Proje çalışmaları devam eden hat 10 km olacak ve 5 istasyondan (Bağlıca, MTA, OSB, Eryaman 1-2, Devlet Mahallesi) oluşacak. Bu hat ile beraber Çayyolu-Sincan arasındaki geçiş süresi (25 dakika) kısalacağı gibi Başkentray ve YHT hatlarıyla da entegrasyon sağlanacak.

Bağlıca-Sincan-Törekent Hattı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından projelendirilen bir hat olup 2024 yatırım programında 11,9 milyon TL bütçe ayrılmış.

Esenboğa Havalimanı Metrosu uzun zamandır gündemde olmakla beraber çok fazla yol alamadı. 2024 yılında da bu proje için ayrılmış bir ödenek olmasa da sayın bakan tarafından 2024 yatırım programına alındığı açıklanmıştı. 28 km’lik proje daha uzun yıllar hayata geçecek gibi durmuyor.

İzmir

M1 F. Altay – Narlıdere metrosu 24 Şubat’ta hizmete açıldı.

Yedi istasyondan oluşan hat, Narlıdere’den Evka-3 (Bornova) durağına kadar kesintisiz ulaşım sağlıyor. Ülkemizdeki her projede olduğu gibi burada da ufak tefek eksiklerle bir açılış yapıldığı belirtiliyor. Umarım eksikler en kısa sürede tamamlanır.

M2 Üçyol – Buca metrosunda bir TBM (Tünel Açma Makinesi) çalışmaya başladı, bu ay içinde üç TBM’nin daha devreye gireceği belirtildi.

Üçyol, Zafertepe, Bozyaka, General Asım Gündüz, Şirinyer, Buca Belediyesi, Kasaplar Meydanı, Hasanağa Bahçesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Koop. ve Çamlıkule istasyonlarının bulunacağı 13,5 km'lik Buca Metro hattı, F.Altay - Bornova arasında çalışan mevcut metro hattı ile Üçyol İstasyonu'nda, İZBAN hattı ile de Şirinyer İstasyonu'nda entegre olacaktır.

M3 Karabağlar-Gaziemir Metrosu İzmir’in en uzun hattı olacak. Karabağlar-Gaziemir metrosu için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı onay verdi. Proje 34,3 milyar TL’ye mal olacak. Projenin beş yıl içinde tamamlanması bekleniyor.

Halkapınar – Otogar metro hattı için 2024 yatırım planında on birinci kez 3 bin TL’lik sembolik ödenek belirlendi. On yılı aşkın bir süredir kent gündemini meşgul eden 4,5 km uzunluğundaki Otogar hattı bir süre daha yol alamayacak gibi görünüyor.

T3 Çiğli tramvayı 27 Ocak’ta hizmete açıldı ve günde otuz binin üzerinde yolcu taşıyarak İzmirlilere hizmet vermeye devam ediyor.

T4 Bostanlı-Örnekköy Tramvayı 17.04.2023 tarihinde Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’ne sunum yapılmıştır. 26.04.2023 tarihinde ise uygulamaya esas kesin projeler ve raporlar Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’ne onay için gönderilmiştir, 08.02.2024 tarihli yazı ile uygulamaya esas kesin projeler ve raporlar AYGM tarafından onaylanmıştır. Yatırım Programına alınması için T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na başvuru yapılacaktır.

Adana

Turgut Özal Bulvarı Tramvay Hattı planlama aşamasındadır. Hat 10 km 14 istasyon olup güzergâh Turgut Özal Bulvarı’nı takip ederek sonrasında yapımı tamamlanan 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve buradan Şehir Hastanesine ulaşacak şekilde planlanmıştır.

Öğretmenler Bulvarı Tramvay Hattı da planlama aşamasındadır. 8,3 km 11 istasyon olup güzergâh gelişme konut bölgesinden geçmekte ve Turgut Özal Bulvarı Tramvay Hattı’na ve Turhan Cemal Beriker Bulvarı – Girne Bulvarı Tramvay Hattı’na bağlanacak şekilde planlanmıştır.

Turhan Cemal Beriker Bulvarı-Girne Bulvarı Tramvay Hattı 36,5 km 37 istasyon olup Adana kent merkezini, Adana Organize Sanayi Bölgesi’ne bağlayacak şekilde planlanmıştır. Bu hat da planlama aşamasındadır.

Yukarıda adı geçen üç hattın 2025-2027 yılları arasında tamamlanması hedeflenmektedir.

Gaziantep

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından projelendirilen Gar – Düztepe – Hastane Sürücüsüz Metro Hattı Cumhurbaşkanlığı 2024 yatırım programına alındı. 15 milyar TL’lik projenin yaklaşık 10.5 kilometre uzunluğunda olması ve iki yıl içerisinde tamamlanması planlanıyor.

Gaziray Banliyö Hattı’nın 1 istasyon ve 7 kilometre uzatılarak ticaretin yeni kalbi olacak BÜSEM’e ve 4 istasyon ve 15.3 kilometre uzatılarak Gaziantep Havalimanı’na bağlantısı yapılacağı açıklandı. Günlük ortalama 10 bin yolcuya OSB ile KÜSGET arasında hizmet veren Gaziray böylelikle daha fazla insanın faydalanacağı bir ulaşım aracı niteliği kazanacak.

Yüksek Hızlı Tren

Ankara-İstanbul yüksek hızlı tren hattında T26 Tüneli, Doğançay Ripajı ve ikinci kesimlerdeki işlerin tamamlanmasından sonra seyahat süresinin 35 dakika kısalacağı açıklandı. Bu işlerin ne zaman biteceği konusunda henüz net bir bilgi yok.

Ankara-İzmir yüksek hızlı tren hattının 2028 yılında hizmete alınması planlanıyordu. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından yapılan son açıklamada açılış tarihinin 2027 yılına çekildiği belirtildi. Bugüne kadar çalışmaların %63’ü tamamlandı. 9 istasyonlu hat Afyonkarahisar, Uşak, Manisa ve İzmir gibi illerimizin de hızlı tren ile buluşmasını sağlayacak. Bu hattın altyapı çalışmaları için 2024 yatırım programında 6 milyar TL bütçe ayrıldığı belirtiliyor.

Ankara-Bursa yüksek hızlı tren hattının 2026 yılında hizmete alınması beklenmekle birlikte son günlerde 2027 yılının da çok fazla telaffuz edilmeye başladığını görmekteyiz. Bu projede ilerleme oranı %80’e ulaştı. Proje maliyeti 26 milyar TL olarak açıklandı.2024 yılında bu hattın altyapı projeleri için 50 milyon TL planlanmış.

56 kilometre uzunluğundaki Bursa – Yenişehir kesimi, 95 kilometre uzunluğundaki Bandırma-Bursa ve 50 kilometrelik Yenişehir-Osmaneli kesimleri olmak üzere toplam 201 kilometrelik hatta altyapı ve üstyapı çalışmalarına eş zamanlı olarak devam ediyor.

Halkalı-Kapıkule projesinin Çerkezköy-Kapıkule arasındaki 153 kilometrelik kesimde (1. Etap) yapım çalışmaları devam etmekte olup projede %73 fiziki ilerleme sağlanmıştır. Bu etabın 2025 yılı sonuna kadar bitmesi planlanmaktadır. Projenin diğer fazları olan Ispartakule-Çerkezköy arasındaki 67 km’lik kesim ve Halkalı-Ispartakule arasındaki 9 kilometrelik kesimin de 2028 yılına kadar tamamlanması bekleniyor.

Kayseri-Yerköy hattı Yerköy’den başlayıp, Şefaatli, Yenifakılı, Himmetdede’den geçerek, Kayseri’yi, Ankara-Sivas hızlı tren hattından Ankara’ya, Ankara-Eskişehir-İstanbul hızlı tren hattı üzerinden de İstanbul’a kadar bağlayacak. Kayseri-Ankara-İstanbul arasında kesintisiz ulaşım sağlanacak proje ile Kayseri-Ankara arasındaki mesafe iki saate inecek. Proje kapsamında, 142 kilometrelik yüksek hızlı tren güzergahında 2 istasyon, 15 tünel, 5 viyadük 18 köprü, 136 alt/üst geçit planlanıyor.

Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep yüksek standartlı demiryolu hattı inşaatı kapsamında bu güzergahtaki mevcut tren seferlerinin 22 Nisan’dan itibaren durdurulacağı açıklandı. Tren seferlerine verilecek olan aranın iki yıl olması bekleniyor.

İstanbul-Sivas YHT seferlerinin artık Ankara’da aktarma yapmadan yapılabileceği açıklandı. Başlangıç tarihi olarak da 27 Nisan tarihi verildi.

Bölgesel Trenler

İzmir – Bandırma arasında hizmet verecek olan 6 Eylül Ekspresi ve 17 Eylül Ekspresi trenleri, 12 Ocak’tan itibaren karşılıklı olarak seferlere başlamıştır. Tren yolculuk güzergahında İzmir, Manisa ve Balıkesir illerinden geçmektedir.

Karaelmas Ekspresi 12 Nisan’da seferlerine başladı. Daha çok turistik amaçlı olarak düşünülen tren Ankara – Zonguldak hattında haftada bir gidiş ve bir geliş olarak planlandı. Ankara’dan yola çıkan tren sırasıyla Kalecik, Çankırı, Çerkeş, Karabük istasyonlarına uğrayarak Zonguldak’a ulaşıyor. Dönüş yolunda ise Yenice ve Eskipazar’da duracak olan trenin son durağı Ankara olacak.

Ankara – Elmadağ Treni 21 Mart’ta seferlerine başladı. Her gün Ankara Elmadağ arasında 6 sefer yapılacak. Ankara Elmadağ bölgesel treni 136 koltuk kapasiteli dizel setlerden oluşacak. Seyir süresi 40 dakika olacak trenler sadece Kayaş İstasyonu’nda duracak. Hareket saatleri Ankara’dan 06.10, 12,25 ve 17,40 saatlerinde; Elmadağ’dan da 07.20, 13.30, ve 18.55 olarak belirlendi.

Mezopotamya Ekspresi yeni bir turistik tren olarak Ankara-Diyarbakır güzergahında 17 Nisan’da seferlerine başlayacak. Toplam 180 yolcu kapasitesine sahip olan ve dokuz yataklı ile bir yemekli vagondan oluşan trenin yolculuğu 24 saat sürecek.

Van Gölü Ekspresi de (Ankara-Tatvan arasında) turistik tren seferlerine nisan ayı içinde başlayacak. Elazığ ve Kayseri duraklarında süreli duruşlar yapacak olan trenin ev konforu sunan yataklı ve yemekli vagonlar ile donatıldığı belirtildi.

İstanbul’da ve diğer birçok şehirde raylı sistem çalışmaları devam ediyor. Bu sabah bir kısmını sizler için özetlemeye çalıştım. Bakalım önümüzdeki günlerde ne gibi gelişmeler göreceğiz.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Ekonomi Postası Mart 2024

Günaydın Dostlar,

Yılın ilk üç ayını geride bıraktık. Gelin beraberce gelişmelere bir göz atalım.

Türkiye’de, ocak ayında %64,86 olan yıllık tüketici enflasyonu, şubatta %67,07’ye yükseldi. Beklenti %65,74 olması yönündeydi. Aylık enflasyon da %4,53 oldu. Aylık enflasyonun %3,70 olması bekleniyordu. Ocak ayında %6,70 idi.

Ocak ayında yıllık %44,20 olan Üretici Fiyat Endeksi, şubatta %47,29 oldu. Aylık enflasyon da %3,74 oldu. Ocak ayında %4,14 idi.

Açıklanan rakamlara bakıldığında ocakta işsiz sayısı bir önceki aya göre 85 bin kişi artarak 3 milyon 214 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %9,1 olarak açıklandı. Bir önceki ay açıklanan oran %8,8 olarak belirtilmişti, daha sonra %8,9 olarak değiştirildi. Ocak 2023’te %9,7 olmuştu. İşsizlik rakamı, son üç ay içinde en az bir defa iş arama kanallarını kullanan ve on beş gün içinde işe başlamaya hazır olan insanları kapsar.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre, inşaat maliyet endeksi ocak ayında aralık ayına göre %15,70 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %67,87 oranında arttı. Geçen ay yıllık %67,31 olarak açıklanmıştı.

Şubat ayında Türkiye’nin ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %13,6 oranında artarak 21,082 milyar dolar (geçen ay 19,991 milyar dolar) oldu. Aynı dönemde ithalat ise %9,2 azalarak 27,853 milyar dolar (geçen ay 26,218 milyar dolar) olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı %75,7 olarak açıklandı. Geçen ay %76,2 olmuştu.

Merkezi yönetim bütçesi şubat ayında 153,798 milyar TL açık verdi.  Ocak ayında da 150,719 milyar TL açık vermişti. Şubat ayında bütçe gelirleri 536,107 milyar TL (geçen ay 617,249 milyar TL), bütçe giderleri de 689,905 milyar TL (geçen ay 767,968 milyar TL) olarak gelişti. Şubat ayında faiz harcamaları 54,830 milyar TL olarak kaydedildi (geçen ay 121,093 milyar TL) ve faiz dışı açık ise 98,968 milyar TL olarak açıklandı.

TCMB’nin yayımladığı konut fiyat endeksine göre ocakta fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %68,0 arttı. Aralık ayında artış %75,5 olmuştu. Aylık bazda artış ise %2,3 oldu (geçen ay %1,1). Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla %54,5, %85,6 ve %70,4 oranlarında arttı. 2024 Ocakk’ta en yüksek yıllık değişim gösteren iller yüzde %103,8 ile Ağrı, Ardahan, Kars ve Iğdır oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye genelinde konut satışları şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %17,3 artarak 93 bin 902 olarak gerçekleşti. Satışlar ocakta yıllık %17,8 azalmış ve 80 bin 308 konut satılmıştı. Konut satışlarında İstanbul 16 bin 344 konut satışı ve %17,4 ile en yüksek paya sahip oldu. Konut satış sayısının en az olduğu il 18 konut ile Ardahan oldu.

TÜİK verilerine göre şubat ayında tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım ÜFE) bir önceki yılın aynı ayına göre %58,29 arttı ve bir önceki aya göre %7,18 arttı. Geçen ay yıllık %57,85 ve aylık %3,85 artmıştı.

TÜİK verilerine göre ocak ayında tarımsal girdi fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %45,11 ve bir önceki aya göre %7,51 oranında arttı. Geçen ay yıllık %41,43 ve aylık %2,62 olmuştu.

15 Mart’ta Merkez Bankası mart ayına ilişkin piyasa katılımcıları anketi sonuçlarını açıkladı. Ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi %44,19 (şubatta %42,96), dolar/TL beklentisi 40,53 (şubatta 40,02) ve 2024 yılı büyüme beklentisi %3,3 (şubatta %3,3) olarak açıklandı.

Türk-İş'in Mart 2024 açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre açlık sınırı 16 bin 793 TL, yoksulluk sınırı ise 54 bin 700 TL olarak açıkladı. Geçen ay açlık sınırı 16 bin 257 TL, yoksulluk sınırı da 52 bin 955 TL olarak açıklanmıştı.

TCMB verilerine göre imalat sanayi kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,2 puan artarak mart ayında %77,2 oldu. Şubat ayında %77,0 olarak açıklanmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu, mart ayı ekonomik güven endeksinin şubat ayına göre %1,0 oranında artarak 100,0 olduğunu açıkladı. Geçen ay 99,0 olmuştu.

21 Mart’ta Merkez Bankası politika faizini yüzde 45,0’ten yüzde 50,0’ye yükseltti. Piyasadaki genel görüş faizin sabit kalması yönündeydi.

Amerika’da, tarım dışı istihdam şubat ayında 275 bin artış gösterdi. Ekonomistler bu rakamın 198 bin olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyordu. Ocak ayında beklenti 187 bin iken 353 bin olarak açıklanmıştı, daha sonra 229 bin olarak revize edildi. İstihdam artışı, ABD Merkez Bankasının parasal sıkıştırma takvimi ve doların seyri açısından önem taşıyor.

Şubat ayı işsizlik oranı %3,9 olarak açıklandı. Beklenti %3,7 olması yönündeydi. Önceki ay %3,7 olmuştu.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,2 artışla ekonomistlerin beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Beklenti %3,1 olması yönündeydi. Ocak için %3,1 olarak açıklanmıştı. Aylık bazda bakıldığında ise bir önceki aya göre %0,4 artış olarak açıklanarak ekonomistlerin beklentilerine paralel gerçekleşti. Beklenti de %0,4 olması yönündeydi. Geçen ay %0,3 olarak açıklanmıştı.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yıllık %1,6 olarak açıklandı. Beklenti %1,1 olması yönündeydi. Önceki ay %0,9 olarak açıklanmıştı, daha sonra %1,0 olarak revize edildi. Aylık enflasyon %0,6 olarak açıklandı. Beklenti %0,3 olması yönündeydi. Geçen ay %0,3 olarak açıklanmıştı.

Perakende satışlar şubat ayında bir önceki aya göre %0,6 oranında arttı. Ekonomistlerin ortalama beklentisi %0,8’lik bir artış olacağı yönündeydi. Ocak ayında %-0,8 olarak açıklanmıştı, daha sonra %-1,1 olarak revize edildi. Yıllık bazdaki artış %1,50 olarak açıklandı. Önceki ay %0,65 idi, daha sonra %0,04 olarak revize edildi.

ABD Merkez Bankası (Fed) 20 Mart’ta politika faiz aralığını yüzde 5,25-5,50’de sabit tuttu. Karar oybirliği ile alındı. Ekonomistlerin medyan beklentisi de politika faiz aralığının bu seviyede tutulması yönündeydi. Fed, üst üste beşinci toplantısında da faizi değiştirmemiş oldu.

Çin’de, TÜFE yıllık %0,7 olarak açıklandı. Beklenti %0,3 olması yönündeydi. Önceki ay %-0,8 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %1,0 olarak açıklandı. Beklenti %0,7 olması yönündeydi. Geçen ay %0,3 olmuştu.

Japonya’da, TÜFE yıllık %2,8 olarak acıkandı. Önceki ay da %2,2 olmuştu. Ancak veri, enflasyonun Japonya Merkez Bankası'nın yüzde 2 hedefinin üzerinde kaldığı üst üste 22. ay olmasına neden oldu.

Almanya’da, TÜFE yıllık %2,5 olarak açıklandı. Beklenti de %2,5 olması yönündeydi. Önceki ay %2,9 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %0,4 olarak açıklandı. Beklenti de %0,4 olması yönündeydi. Geçen ay oran %0,2 olmuştu.

Hindistan’da, TÜFE yıllık %5,09 olarak açıklandı. Beklenti %5,02 olması yönündeydi. Önceki ay %5,10 olarak açıklanmıştı.

Rusya’da, TÜFE yıllık %7,4 olarak açıklandı. Beklenti %7,4 olması yönündeydi. Geçen ay %7,4 olmuştu.

İngiltere Merkez Bankası (BoE), 21 Mart’ta politika faizini sabit bırakarak %5,25 seviyesini korudu. Aralık 2021’de başlayan sıkılaşma döngüsünde banka politika faizini art arda 14 kez arttırarak son 15 yılın en yüksek seviyesine çıkarmıştı. Önceki toplantıda faiz artışı yönünde oy kullanan iki şahin üye faizlerin beşinci kez üst üste sabit bırakılmasını destekledi.

19 Mart’ta Japonya Merkez Bankası (BOJ), politika faizini eksi yüzde 0,1'den yüzde 0 ila yüzde 0,1 aralığına yükseltti. Böylece, BOJ, 17 yıl sonra yaptığı ilk faiz artırımıyla, dünyanın önde gelen merkez bankaları arasında negatif faiz politikasını terk eden son banka oldu.

7 Mart’ta Avrupa Merkez Bankası (AMB) faizleri sabit tutma kararı aldı. Banka mevduat faizini yüzde 4, politika faizini yüzde 4,50, gecelik borç verme faizini ise yüzde 4,75 seviyesinde sabit bıraktı. AMB, 2024 için enflasyon tahminini yüzde 2,7'den 2,3'e indirirken büyüme tahminini ise yüzde 0,8'dan 0,6'ya düşürdü.

22 Mart’ta Rusya Merkez Bankası politika faizini beklentiler doğrultusunda yüzde 16’da sabit tuttu. Yapılan açıklamada, ülkede enflasyon baskısının azalma eğilimine girmesine rağmen halen yüksek seviyede olduğu belirtildi.

Süpermarket Alışverişi

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %4,02, 2023 Aralık: %15,40, 2023 Mart: %80,75, 2022 Mart: %240,75.

Fiyatların geçen ay da %8,30 oranında arttığını düşünürsek iki ayın toplam artışı %12,65 oldu. 2023 Mart ayında %3,97 oranında artış olmuştu. Hatırlayacağınız gibi geçen sene toplam süpermarket fiyat artışı %77,84 idi.

Ürün Grupları:

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün grubu %19,65 ile Kişisel Bakım & Kozmetik oldu. Geçen aya göre fiyatı azalan ürün grubu da %7,75 ile Meyve & Sebze oldu.

Aralık 2023’e göre fiyatı en çok artan ürün grubu %39,36 ile İçecek (alkolsüz) oldu. Aralık 2023’e göre fiyatı azalan herhangi bir ürün grubu yok.

Mart 2023’e göre fiyatı en çok artan ürün gurubu %115,86 ile Kişisel Bakım & Kozmetik oldu. Mart 2023’e göre fiyatı azalan herhangi bir ürün grubu yok.

Ürünler:

Geçen aya göre fiyatı en fazla artan ürünler: Yeşil Çay: %43,93, Diş Macunu: %31,86, Çikolata: %30,82, Ağız Suyu: %23,42, Çay: %21,56.

Geçen aya göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Patates: %32,62, Kabak: %26,89, Kuru Soğan: %26,33, Hıyarı: %22,73, Zeytin: %20,37.

Aralık 2023’e göre fiyatı en fazla artan ürünler: Macar Salamı: %67,91, Yeşil Çay: %62,82, Çikolata: %56,49, Çay: %51,78, Patlıcan: %51,58.

Aralık 2023’e göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Kabak: %38,26, Patates: %19,43, Salkım Domates: %13,41, Yumuşatıcı: %12,57, Yumurta: %10,65.

Mart 2023’e göre fiyatı en fazla artan ürünler: Zeytinyağı: %162,46, Macar Salamı: %146,50, Diş Macunu: %129,28, Kara Buğday Ekmeği: %129,17, Atom (göbek) Salata: %128,22.

Mart 2023’e göre fiyatı düşen ürünler: Kuru Soğan: %46,52. Kuru soğan fiyatı gösteriyor ki üretim güzel olursa fiyatlar geçen senenin çok altında bile olabiliyor.

Peki, bu artışlar ve indirimler bu ay en çok hangi günlerde olmuş? Artışlar en çok perşembe (%24,00) ve salı günlerinde olmuş (%21,00). İndirimler de en çok cuma (%44,00) ve cumartesi günlerinde olmuş (%16,00).

İndirimler süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Her gün bir şeyler indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Restoranlar & Kafeler

Şubat ayına göre benim takip ettiğim restoranlarda ve yemeklerde fiyatlar %1,93 oranında arttı. Böylece Aralık 2023’ten beri toplam artış %25,29 oldu. 2023 Mart’tan bugüne kadar olan duruma bakarsak %113,28 oranında artış olduğunu görüyoruz.

Şubat ayına göre fiyatı en çok artan ürün pizza oldu. Artış oranı %7,90. İkinci sırada da %6,96 ile mantı var. Geçen aya göre fiyatı düşen ürün yok.

Aralık 2023’e göre fiyatı en çok artan ürün %53,85 ile lahmacun oldu. İkinci sırada da %38,96 ile şiş kebap var. Aralık 2023’e göre fiyatı en çok düşen ürünleri de yazacaktım ama fiyatı düşen bir ürün yok.

Mart 2023’e göre fiyatı en çok artan ürün de %185,71 ile lahmacun oldu. İkinci sırada da 158,56 ile fıstıklı baklava var. Mart 2023’e göre fiyatı düşen herhangi bir ürün yok.

Ekmek – Pide

Ekmek

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %2,21, 2023 Mart: %52,38.

Halk Ekmek

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %0,00, 2023 Mart: %66,67.

Ramazan Pidesi

Değişim: 2023 Ramazan’a Göre: %80,00.

Damacana

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %19,48, 2023 Mart: %109,09, 2022 Mart: %244,70, 2021 Mart: %457,58.

Damacana siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var.

Şeker (USD – Londra Borsası)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %2,90, 2023 Aralık: %1,06, 2023 Mart: %5,13, 2022 Mart: %16,24, 2021 Mart: %37,93, 2020 Mart: %74,55, 2019 Mart: %84,88, 2018 Mart: %75,12.

2024 en yüksek değeri: 685,30 USD (24 Ocak 2024) En düşük değeri: 593,00 USD (4 Mart 2024)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Şeker fiyatı raflarda geçen aya göre %0,01 arttı. 2023 Aralık: %0,01, 2023 Mart: %34,77, 2022 Mart: %334,14, 2021 Mart: %540,46.

Kahve - Kakao

Kahve (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %1,30, 2023 Aralık: %2,15, 2023 Mart: %5,15, 2022 Mart: %15,17, 2021 Mart: %46,70, 2020 Mart: %66,09, 2019 Mart: %94,23.

2024 en yüksek değeri: 198,35 USD (21 Şubat 2024) En düşük değeri: 179,20 USD (17 Ocak 2024)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kahve fiyatı raflarda geçen aya göre %1,73 azaldı. 2023 Aralık: %5,28, 2023 Mart: %56,54, 2022 Mart: %198,82, 2021 Mart: %491,71.

Kakao (GBP - Londra Borsası)

Kakao fiyatları, kakao üretiminde önde gelen Batı Afrika'da olumsuz hava koşullarının arzı düşürmesiyle rekor seviyeye yükseldi. ABD gibi büyük çikolata tüketicisi ülkelerde kutlanacak ve çikolata tüketiminin arttığı Paskalya tatili öncesi fiyat artışları ivmelendi.

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %38,83, 2023 Aralık: %89,98, 2023 Mart: %219,57, 2022 Mart: %288,79, 2021 Mart: %267,63, 2020 Mart: %267,20, 2019 Mart: %299,60, 2018 Mart: %280,95.

2024 en yüksek değeri: 8.276,00 GBP (28 Mart 2024) En düşük değeri: 3.381,00 GBP (8 Ocak 2024)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kakao fiyatı raflarda geçen aya göre %10,72 arttı. 2023 Aralık: %25,10, 2023 Mart: %82,57, 2022 Mart: %184,78.

Palmiye Yağı (MYR – Kuala Lumpur Borsası)

En büyük iki palm yağı üreticisi ülke olan Endonezya ve Malezya'nın üretimlerinin ya çok az artması ya da bir önceki yılın seviyelerine göre düşmesi bekleniyor. 

Küresel palm yağı üretiminin durgunlaşması beklenirken artan biyodizel zorunluluklarının bu yıl en yaygın kullanılan bitkisel yağ arzını azaltması bekleniyor. Bu durumun, halihazırda son yedi ayın en yüksek seviyesine ulaşmış olan palm yağı fiyatlarında daha fazla artışa yol açabileceği tahmin ediliyor.

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %7,96, 2023 Aralık: %16,02, 2023 Mart: %4,16, 2022 Mart: %38,44, 2021 Mart: %3,71.

2024 en yüksek değeri: 4.364 RM (28 Mart 2024) En düşük değeri: 3,633,00 RM (2 Ocak 2024)

Hububat (USD – Chicago Borsası)

Chicago Borsasında hububat ürünleri kile (bushel) olarak takip ediliyor.

Buğday

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %6,44, 2023 Aralık: %10,99, 2023 Mart: %21,15, 2022 Mart: %51,84, 2021 Mart: %14,04, 2020 Mart: %1,91.

2024 en yüksek değeri: 6,2800 USD (1 Ocak 2024) En düşük değeri: 5,1950 USD (14 Mart 2024)

Mısır

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %1,01, 2023 Aralık: %8,38, 2023 Mart: %32,33, 2022 Mart: %42,54, 2021 Mart: %22,22, 2020 Mart: %19,58.

2024 en yüksek değeri: 4,7125 USD (1 Ocak 2024) En düşük değeri: 4,0600 USD (22 Şubat 2024)

Yulaf

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %2,69, 2023 Aralık: %2,67, 2023 Mart: %3,83, 2022 Mart: %45,03, 2021 Mart: %2,81, 2020 Mart: %38,68.

2024 en yüksek değeri: 3,8575 USD (1 Ocak 2024) En düşük değeri: 3,5250 USD (16 Ocak 2024)

Yumurta (TL – Başmakçı Borsası)

Yumurta Üreticileri, Ürünleri ve Sanayicileri Derneği (YÜSAD) tarafından yapılan açıklamada yumurta fiyatlarının yılın ikinci yarısında hızlı bir yükselişe sahne olabileceği vurgulandı. Maliyetlerdeki artış kadar iç talep ve dış pazarlardaki gelişmelerin de yumurta fiyatları üzerinde etkili olacağı belirtildi.

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %12,23, 2023 Aralık: %21,83, 2023 Mart: %13,14, 2022 Mart: %92,75, 2021 Mart: %323,45, 2020 Mart: %723,92, 2019 Mart: %535,90,

2024 en yüksek değeri: 3,2200 TL (1 Ocak 2024) En düşük değeri: 2,4000 TL (26 Şubat 2024)

Türkiye’de ocak ayında 1,84 milyar adet tavuk yumurtası üretildi. Geçen ay 1,86 milyar üretilmişti. 2023 Ocak ile mukayese ettiğimizde bu miktarın %6,3 oranında arttığını (2023 Ocak: 1,73 milyar) görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Yumurta fiyatı raflarda geçen aya göre %9,89 oranında azaldı. 2023 Aralık: %10,65, 2023 Mart: %25,53, 2022 Mart: %131,68, 2021 Mart: %318,82.

Süt (TL – Ulusal Süt Konseyi)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %17,39, 2023 Mart: %58,82, 2022 Mart: %187,23, 2021 Mart: %382,14, 2020 Mart: %486,96.

2024 en yüksek değeri: 13,50 TL (22 Ocak 2024) En düşük değeri: 11,50 TL (1 Ocak 2024)

Türkiye’de ocak ayında 915 bin 522 ton inek sütü toplandı. Geçen ay 874 bin 193 ton olarak açıklanmıştı. 2023 Ocak ile mukayese ettiğimizde %4,7 arttığını (Ocak 2023: 874 bin 079 ton) görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Süt fiyatı raflarda geçen aya göre %0,00 oranında arttı. 2023 Aralık: %17,10, 2023 Mart: %66,67, 2022 Mart: %237,26, 2021 Mart: %447,83.

Evdeki Dostlarımız

Kedi maması fiyatları,

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %16,70, 2023 Aralık: %36,57, 2023 Mart: %71,89, 2022 Mart: %235,00.

Kedi kumu fiyatları,

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %6,33, 2023 Aralık: %27,71, 2023 Mart: %56,90, 2022 Mart: %206,41.

Köpek maması fiyatları,

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %29,20, 2023 Aralık: %32,92, 2023 Mart: %89,35, 2022 Mart: %233,97.

Sigara

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %1,46, 2023 Mart: %58,86, 2022 Mart: %117,19.

Giyim ve Ayakkabı

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,21, 2023 Aralık: %3,99, 2023 Mart: %68,10.

Fiyatlar değişmemiş gibi görünse de aslında çok fazla fiyat hareketi oldu. Kışlıkların fiyatı indi, yazlıkların fiyatı arttı, ortalaması da sanki hiç değişiklik olmamış gibi bir yere geldi.

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün %45,09 ile erkek pantolon oldu. Fiyatı en çok düşen ürün de %31,00 ile erkek mont oldu.

2023 Aralık’a göre fiyatı en çok artan ürün %264,53 ile erkek tişört oldu. Fiyatı en çok düşen ürün de %39,44 ile kadın kazak oldu.

2023 Mart’a göre fiyatı en çok artan ürün %776,33 ile kadın atlet oldu. 2023 Mart’a göre fiyatı en çok düşen ürün de %22,10 ile erkek mont ayakkabı oldu.

Beyaz Eşya

Beyaz eşya ve mobilya fiyat değişimini de raporumuza eklememiz için çok talep geldi. Mobilyayı yapamasak da piyasa hakkında fikir vermesi açısından yerli tedarikçilerden birinin fiyatlarını takip etmeye başladım ve değişimi her ay burada paylaşacağım.

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %4,20, 2023 Aralık: %15,58.

Doğalgaz – Elektrik - Su

Doğalgaz Fiyatı

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %1,08, 2023 Aralık: %2,45, 2023 Mart: %8,81, 2022 Mart: %100,89, 2021 Mart: %207,95, 2020 Mart: %228,98, 2019 Mart: %338,65, 2018 Mart: %422,64.

Elektrik Fiyatı

Elektrik fiyatı iki kademe üzerinden fiyatlandırılıyor. Biz de fiyat değişimine bu iki kademe üzerinden bakacağız.

Birinci Kademe (8 kWh ve altında olan tüketimler)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %0,00, 2023 Mart: %14,40, 2022 Mart: %19,30, 2021 Mart: %108,22, 2020 Mart: %133,48, 2019 Mart: %209,58, 2018 Mart: %271,11.

İkinci Kademe (8 kWh tüketim miktarının üzerinde olan tüketimler)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %0,00, 2023 Mart: %14,60, 2022 Mart: %18,64, 2021 Mart: %209,15, 2020 Mart: %246,66, 2019 Mart: %359,65, 2018 Mart: %451,00.

Su Fiyatı

Su fiyatı kullandığınız miktara çok bağlı ve üç kademe olarak fiyatlandırılıyor.

Birinci Kademe 0-15m³ arası olan kullanımlar.

İkinci Kademe: 16-30m³ arası olan kullanımlar.

Üçüncü Kademe: 31m³ ve üzeri olan kullanımlar.

Bu üç kademedeki fiyat değişimine bakarsak.

Birinci Kademe

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %0,00, 2023 Mart: %62,35, 2022 Mart: %326,62, 2021 Mart: %393,14, 2020 Mart: %493,00, 2019 Mart: %416,92, 2018 Mart: %433,81.

İkinci Kademe

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %0,00, 2023 Mart: %55,54, 2022 Mart: %308,86, 2021 Mart: %372,85, 2020 Mart: %469,00, 2019 Mart: %408,89, 2018 Mart: %424,94.

Üçüncü Kademe

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %0,00, 2023 Mart: %111,80, 2022 Mart: %456,77, 2021 Mart: %543,91, 2020 Mart: %674,83, 2019 Mart: %375,97, 2018 Mart: %391,50.

Hanelerde her ay tüketilen her 2,5 metreküp suyun 0,50 metreküplük kısmı “İnsani Su Hakkı” olarak minha edilerek faturalandırılmaz. “İnsani Su Hakkı” konut abonelerinin aylık tüketiminin 15 metreküplük kısmına kadar uygulanır.

Bu fiyatın üzerine KDV ve ÇTV eklendiğini de ayrıca belirteyim. Konutlara ait çevre temizlik vergisi, su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına büyükşehir belediyelerinde 2,30 TL, diğer belediyelerde 1,70 TL olarak hesaplanmaktadır.

Hem faturamızı kontrol altında tutabilmek hem de dünyamızda gittikçe azalan su kaynaklarını korumak için suyu çok hesaplı kullanmalıyız.

Dolar – Euro

Dolar endeksi

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,41, 2023 Aralık: %1,07, 2023 Mart: %0,08, 2022 Mart: %5,10, 2021 Mart: %12,53.

2024 en yüksek değeri: 104,850 (13 Şubat 2024) En düşük değeri: 101,029 (1 Ocak 2024)

ABD 10 yıllık tahvil faizleri

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,45, 2023 Aralık: %5,20, 2023 Mart: %15,58, 2022 Mart: %99,51, 2021 Mart: %160,93.

2024 en yüksek değeri: 4,331 (22 Şubat 2024) En düşük değeri: 3,882 (1 Şubat 2024)

Dolar

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %3,98, 2023 Aralık: %9,93, 2023 Mart: %68,30, 2022 Mart: %118,76, 2021 Mart: %319,05, 2020 Mart: %405,64, 2019 Mart: %485,13, 2018 Mart: %722,51.

2024 en yüksek değeri: 32,3876 TL (21 Mart 2024) En düşük değeri: 29,4913 TL (1 Ocak 2024)

Euro/USD paritesi

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,69, 2023 Aralık: %0,48, 2023 Mart: %1,52, 2022 Mart: %1,24, 2021 Mart: %8,68.

2024 en yüksek değeri: 1,1044 (1 Ocak 2024) En düşük değeri: 1,0709 (13 Şubat 2024)

Euro

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %4,62, 2023 Aralık: %9,37, 2023 Mart: %71,12, 2022 Mart: %115,65, 2021 Mart: %282,23, 2020 Mart: %396,57, 2019 Mart: %462,16, 2018 Mart: %624,99.

2024 en yüksek değeri: 35,3370 TL (22 Mart 2024) En düşük değeri: 32,5572 TL (6 Ocak 2024)

Borsa İstanbul

BİST 100

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,95, 2023 Aralık: %16,34, 2023 Mart: %74,58, 2022 Mart: 328,48, 2021 Mart: %502,12, 2020 Mart: %842,38.

2024 en yüksek değeri: 9.374,20 (23 Şubat 2024) En düşük değeri: 7.412,04 (3 Ocak 2024)

BİST 30

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,56, 2023 Aralık: %14,78, 2023 Mart: %69,22, 2022 Mart: %308,77, 2021 Mart: %515,05, 2020 Mart: %731,70.

2024 en yüksek değeri: 9.960,36 (23 Şubat 2024) En düşük değeri: 7.969,12 (3 Ocak 2024)

Kredi Risk Primi (CDS)

Kredi risk primi, (Credit Default Swap - CDS) alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan değerdir. Faiz doğası itibarıyla alacaklının geri ödememe riskini içeren bir risk primidir. Kredi risk primi ise bu riskin sistemli bir şekilde finansal enstrümana dönüştürülmüş ve sayısal olarak ifade edilmiş halidir. Alacaklı, kredinin olası geri ödenmeme riskine karşı verdiği borcu sigorta eder. Bu sigorta işlemi ve sigorta için belirlenen bedel ise kredi risk primine tekabül eder. Bu prim bir ülkeye olan finansal güven baz alınarak serbest piyasa tarafından belirlenir. Kredileri sigortalayanlar finansal güveni oluşturan parametrelere göre geri ödememe riskini ve riski satın almaya razı oldukları primin değerini belirlemeye çalışır. Kredi risk primi ifade edilirken her %1 faiz oranı 100 baz puana tekabül eder. Kredi risk priminin 100 olması durumda borç için beklenen risk faiz oranının %1 olduğu varsayılır.

Türkiye beş yıllık tahvil CDS

Türkiye'nin 5 yıllık risk primi (CDS), mart ayında aralık ayının başından bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Yükselişin aktif kontratların değişiminden kaynaklandığı belirtildi.

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %2,38, 2023 Aralık: %2,10, 2023 Mart: %41,68, 2022 Mart: %48,99, 2021 Mart: %13,57.

2024 en yüksek değeri: 334,68 (20 Mart 2024) En düşük değeri: 280,23 (1 Ocak 2024)

Kıymetli Metaller

Gram altın (TL)

ABD'de açıklanan verilerin Fed'in faiz indirimini geciktireceği beklentileri doları güçlendirirken altın fiyatlarını baskıladı. Buna rağmen dolar/ TL’de yaşanan yükseliş gram altının mart ayını yükseliş ile kapatmasına neden oldu. 

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %11,29, 2023 Aralık: %17,07, 2023 Mart: %90,73, 2022 Mart: %143,35, 2021 Mart: %424,24, 2020 Mart: %589,36, 2019 Mart: %874,34 2018 Mart: %1245,27.

2024 en yüksek değeri: 2.340,660 TL (31 Mart 2024) En düşük değeri: 1.945,685 TL (10 Ocak 2024)

Ons altın (USD)

Fed Başkanı Powell'ın bu yıl içinde faiz indirimi olacağına işaret etmesi ve piyasanın yılın ilk yarısında bir faiz indirimi olacağını fiyatlamayı sürdürmesi ons altını ayın ilk yarısında yeni rekorlara taşıdı. Ay ortasında açıklanan enflasyon verileri altının seyrini etkilese de merkez bankalarının altın stoklarını artırma eğilimleri, jeopolitik risklerin devam etmesi ve yatırımcıların endişe düzeylerinin artması gibi nedenler nedeniyle güvenli liman mart ayını da artış ile kapatmayı başardı.

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %6,83, 2023 Aralık: %6,42, 2023 Mart: %13,08, 2022 Mart: %11,38, 2021 Mart: %26,50, 2020 Mart: %35,60, 2019 Mart: %67,28, 2018 Mart: %64,13.

2024 en yüksek değeri: 2.266,15 USD (31 Mart 2024) En düşük değeri: 2.004,30 USD (14 Şubat 2024)

2024’te bir gündeki en büyük artış: 53,00 USD (1 Mart 2024). En büyük düşüş: 30,60 USD (3 Ocak 2024)

TCMB Altın Rezervi

1 Mart: 50 milyar 408 milyon dolar.

8 Mart: 52 milyar 748 milyon dolar.

15 Mart: 53 milyar 006 milyon dolar.

22 Mart: 53 milyar 163 milyon dolar.

Altının gümüşe oranı

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,61, 2023 Aralık: %4,66, 2023 Mart: %0,48, 2022 Mart: %15,25, 2021 Mart: %31,73.

2024 en yüksek değeri: 91,579 (22 Ocak 2024) En düşük değeri: 83,650 (5 Şubat 2024)

Gümüş

Gram gümüş (TL)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %12,33, 2023 Aralık: %12,66, 2023 Mart: %88,14, 2022 Mart: %112,19, 2021 Mart: %302,96, 2020 Mart: %727,48, 2019 Mart: %837,38, 2018 Mart: %1125,09.

2024 en yüksek değeri: 26,7153 TL (20 Mart 2024) En düşük değeri: 21,4451 TL (22 Ocak 2024)

Ons gümüş (USD)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %7,78, 2023 Aralık: %1,63, 2023 Mart: %12,39, 2022 Mart: %3,36, 2021 Mart: %4,01, 2020 Mart: %64,10, 2019 Mart: %61,39, 2018 Mart: %49,91.

2024 en yüksek değeri: 25,285 USD (31 Mart 2024) En düşük değeri: 22,154 USD (13 Şubat 2024)

2024’te bir gündeki en büyük artış: 0,779 USD (15 Şubat 2024). En büyük düşüş: 0,796 USD (3 Ocak 2024)

Platin

Gram platin (TL)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %6,01, 2023 Aralık: %5,45, 2023 Mart: %57,76, 2022 Mart: %90,47.

2024 en yüksek değeri: 973,95 TL (13 Mart 2024) En düşük değeri: 862,11 TL (17 Ocak 2024)

Ons platin (USD)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %1,99, 2023 Aralık: %4,23, 2023 Mart: %6,26, 2022 Mart: %12,98, 2021 Mart: %22,58, 2020 Mart: %19,59.

2024 en yüksek değeri: 1.006,15 USD (1 Ocak 2024) En düşük değeri: 876,80 USD (26 Şubat 2024)

2024’te bir gündeki en büyük artış: 27,20 USD (6 Mart 2024). En büyük düşüş: 27,70 USD (26 Şubat 2024)

Paladyum

Ons paladyum (USD)

Şubat ayında ons paladyum fiyatları Nisan 2018’den bu yana ilk kez ons platin fiyatlarının altına düştü. Bu düşüş azalan talebe ilişkin endişelere ve istikrarlı bir arz beklentisine bağlanıyor.

Paladyum 2018’den 2022’ye kadar sürekli değer artışı yaşamıştı. Ancak paladyum talebinin %80’ini oluşturan otomotiv sektörü, zararlı emisyonların azaltılmasında kritik öneme sahip olan otokatalizörlerde paladyumu daha ucuz olan platinle ikame etmeye başladı. Elektrikli araç satışlarının artması paladyum için görünümü daha da kötüleştirdi.

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %8,33, 2023 Aralık: %6,91, 2023 Mart: %28,01, 2022 Mart: %60,91, 2021 Mart: %58,86, 2020 Mart: %49,41.

2024 en yüksek değeri: 1.102,03 USD (1 Ocak 2024) En düşük değeri: 860,50 USD (13 Şubat 2024)

2024’te bir gündeki en büyük artış: 102,00 USD (6 Mart 2024). En büyük düşüş: 51,20 USD (7 Şubat 2024)

Endüstriyel Metaller (USD – Londra Metal Borsası)

Metal fiyatları Londra Metal Borsası tarafından açıklanıyor ve dünyanın her yerinde Amerikan doları üzerinden işlem görüyor.

Alüminyum

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %1,88, 2023 Aralık: %1,69, 2023 Mart: %2,69, 2022 Mart: %37,26, 2021 Mart: %1,48, 2020 Mart: %37,89, 2019 Mart: %18,81, 2018 Mart: %7,27.

2024 en yüksek değeri: 2.336,00 USD (2 Ocak 2024) En düşük değeri: 2.109,50 USD (22 Ocak 2024)

Alüminyum Alaşım

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %4,31, 2023 Mart: %9,84, 2022 Mart: %36,34, 2021 Mart: %17,33, 2020 Mart: %42,83, 2019 Mart: %26,47, 2018 Mart: %1,09.

2024 en yüksek değeri: 2.025,00 USD (15 Ocak 2024) En düşük değeri: 1.540,00 USD (1 Ocak 2024)

Kurşun

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %1,63, 2023 Aralık: %0,60, 2023 Mart: %2,86, 2022 Mart: %12,98, 2021 Mart: %4,64, 2020 Mart: %17,12, 2019 Mart: %0,32, 2018 Mart: %14,45.

2024 en yüksek değeri: 2.179,00 USD (29 Ocak 2024) En düşük değeri: 1.964,50 USD (28 Mart 2024)

Çinko  

Young Poong Corp'un Güney Kore'deki Seokpo tesisindeki %20 üretim kesintisi, çinko fiyatlarının mart ayını artış ile kapatmasına neden oldu.

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %4,19, 2023 Aralık: %2,34, 2023 Mart: %17,03, 2022 Mart: %38,13, 2021 Mart: %12,05, 2020 Mart: %28,24, 2019 Mart: %13,90, 2018 Mart: %25,25.

2024 en yüksek değeri: 2.640,00 USD (1 Ocak 2024) En düşük değeri: 2.080,00 USD (21 Şubat 2024)

Bakır

Bakır fiyatları, Çinli döküm tesislerinin ham madde kıtlığı nedeniyle üretimi kısması haberleriyle mart ayını yükseliş ile kapattı. Ay içinde Şanghay Vadeli İşlemler Borsasında bakır fiyatları son iki ayın zirvesine çıktı.

Çinli China Copper, bakır arzının kısıtlı olduğu ve talebin arttığı bir ortamda denizaşırı maden kaynaklarını satın almak istediği bildirildi.

Şirketin Başkanı Xu Bo, yaptığı açıklamada "İyi kalitede, büyük rezervlere ve potansiyele sahip, üretime yakın, üretim aşamasındaki bir dizi maden kaynağını satın almak için dünya çapında ülkeler ve şirketlerle iş birliği yapmayı umuyoruz." dedi.

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %3,93, 2023 Aralık: %3,03, 2023 Mart: %1,75, 2022 Mart: %15,37, 2021 Mart: %3,70, 2020 Mart: %66,94, 2019 Mart: %34,13, 2018 Mart: %27,67.

2024 en yüksek değeri: 9.091,00 USD (10 Şubat 2024) En düşük değeri: 8.085,00 USD (12 Şubat 2024)

Nikel

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %6,58, 2023 Aralık: %5,74, 2023 Mart: %25,39, 2022 Mart: %54,00, 2021 Mart: %5,87, 2020 Mart: %45,88, 2019 Mart: %33,22, 2018 Mart: %29,41.

2024 en yüksek değeri: 18.160,00 USD (13 Mart 2024) En düşük değeri: 15.610,00 USD (6 Şubat 2024)

Kalay

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %4,89, 2023 Aralık: %11,40, 2023 Mart: %15,19, 2022 Mart: %37,89, 2021 Mart: %0,93, 2020 Mart: %78,14, 2019 Mart: %27,81, 2018 Mart: %29,43.

2024 en yüksek değeri: 28.545,00 USD (18 Mart 2043) En düşük değeri: 23.975,00 USD (10 Ocak 2024)

Hasır Çelik (USD – Londra Borsası)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %4,34, 2023 Aralık: %3,29, 2023 Mart: %20,85, 2022 Mart: %35,67, 2021 Mart: %8,11.

2024 en yüksek değeri: 620,00 USD (31 Ocak 2024) En düşük değeri: 569,00 USD (5 Mart 2024)

Demir Cevheri (USD – Chicago Borsası)

Mart ayında demir cevheri fiyatları Çin'deki talep görünümü nedeniyle dört ayın en düşük seviyesine geriledi.

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %12,35, 2023 Aralık: %16,53, 2023 Mart: %12,10, 2022 Mart: %25,82, 2021 Mart: %33,64.

2024 en yüksek değeri: 144,16 USD (3 Ocak 2024) En düşük değeri: 109,53 USD (28 Mart 2024)

Kereste (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %4,36, 2023 Aralık: %7,87, 2023 Mart: %20,14, 2022 Mart: %52,97, 2021 Mart: %39,10.

2024 en yüksek değeri: 609,50 USD (21 Mart 2024) En düşük değeri: 526,00 USD (11 Ocak 2024)

Ham Petrol (USD – Brent Petrol)

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %3,98, 2023 Aralık: %9,45, 2023 Mart: %7,11, 2022 Mart: %25,05, 2021 Mart: %28,37, 2020 Mart: %149,11, 2019 Mart: %26,65, 2018 Mart: %26,83.

2024 en yüksek değeri: 87,48 USD (28 Mart 2024) En düşük değeri: 75,89 USD (2 Ocak 2024)

Benzin - Motorin - Otogaz

Benzin

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %4,31, 2023 Aralık: %23,05, 2023 Mart: %102,91, 2022 Mart: %118,63, 2021 Mart: %480,91.

Mazot

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %2,61, 2023 Aralık: %13,73, 2023 Mart: %99,55, 2022 Mart: %96,54, 2021 Mart: %531,62.

Otogaz

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %7,02, 2023 Aralık: %18,11, 2023 Mart: %83,47, 2022 Mart: %100,88, 2021 Mart: %443,39.

Türkiye’de şubat ayında 193 bin 600 aracın trafiğe kaydı yapıldı. Ocak ayında 213 bin 493 adet olarak açıklanmıştı. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %9,3 azaldı. Bu araçların %39,7’si otomobil ve %43,7’si motosiklet olarak açıklandı.

2023 yılında trafiğe kaydı yapılan toplam araç sayısı 2 milyon 290 bin 280 oldu.

Ulaştırma

Takip ettiğim güzergahlarda nasıl bir değişim olduğuna kısaca bakalım.

Ulaştırma Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %11,65, 2023 Aralık: %3,71, 2023 Mart: %45,54.

Uçak Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %11,86 2023 Aralık: %3,54, 2023 Mart: %43,80.

Yüksek Hızlı Tren Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %0,00, 2023 Mart: %73,45.

Otobüs Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %17,89, 2023 Aralık: %10,93, 2023 Mart: %53,93.

Metro ve Marmaray Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %0,00, 2023 Aralık: %9,00, 2023 Mart: %68,56 (Ankara ve İstanbul)

Bilmiyorum bir şey ifade ediyor mu ama mart ayında fiyatlar en çok cuma günü arttı ve en çok pazartesi günü düştü. Fiyatların en yüksek olduğu gün 2 Mart (cumartesi) oldu.

Oteller

Değişim: 2024 Şubat’a Göre: %4,23, 2023 Aralık: %8,85, 2023 Mart: %59,78.

Benim takip ettiğim otellerde mart ayında geçen aya göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %45,67 ile Van ve %20,24 ile Konya oldu. Geçen aya göre en büyük düşüş gösteren iller/ilçeler %13,78 ile Eskişehir ve %8,79 ile Samsun.

Mart ayında Aralık 2023’e göre fiyatı en çok artanlar Van %64,17 ve Eskişehir %35,63 oldu. Aralık 2023’e göre fiyatı düşen il/ilçeler %12,96 ile Samsun ve %10,79 ile Trabzon oldu.

Mart ayında geçen sene aynı aya göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %117,07 ile Van ve %101,75 ile Gelibolu oldu. Mart 2023’e göre fiyatı düşen il/ilçe yok.

Mart ayında fiyatlar en çok salı günleri arttı ve en çok cumartesi günleri düştü. Fiyatların en yüksek olduğu gün 7 Mart (perşembe) oldu.

Bu Ay Açıklanan Diğer Güncellemeler

Tüketici Güven Endeksi

Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Tüketici Eğilim Anketi yapılarak belirlenir. Genelde her ayın son haftasında açıklanır.

Endeks en düşük 0 en yüksek 200 değerleri alabilir. Endeksin 100’den yüksek olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması da tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir.

Takip etmeyen dostlarımız için böyle kısacık bir açıklama yaptıktan sonra bakalım Türkiye’de mart ayında durum nasıl?

TUİK verilerine göre tüketici güven endeksi mart ayında bir önceki aya göre %0,02 oranında artarak 79,4 seviyesine çıktı. Şubat ayında 79,3 olmuştu.

Mevcut dönemde hanenin maddi durumu mart ayında %0,7 azalarak 66,6 oldu. Şubat ayında 67,1 olarak açıklanmıştı.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi şubat ayında 78,2 iken, mart ayında %0,9 artarak 78,9 oldu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi şubat ayında 74,6 iken mart ayında %0,4 oranında artarak 74,9 oldu.

Gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi %0,5 azalarak 97,0 oldu. Şubat ayında bu değer 97,5 idi.

Endeksin 100’den küçük olması kötümser bir duruma işaret ediyor.

Satınalma Müdürleri Endeksleri (PMI)

Satınalma Müdürleri Endeksleri (Purchasing Managers’ Indexes – PMI), ekonomik faaliyet koşullarının ölçümü konusunda gerek küresel piyasalar gerekse ekonomi basını tarafından yakından takip edilen göstergeler arasında yer almaktadır. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin olarak ilgili ay içerisinde açıklanan ilk verilerden biri olması, resmi verilerden önce yayınlanması ve gerçekleşen verilerle gösterdiği korelasyon, PMI endekslerine önemli bir öncü gösterge niteliği kazandırmaktadır.

PMI endeksleri birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede imalat, hizmet, inşaat gibi sektörler için aylık raporlar biçiminde kamuoyuna açıklanmaktadır. Endekslerin hesaplanması için yapılan ankette, katılımcı firmalara üretim, yeni siparişler, stok düzeyleri, istihdam, tedarikçi performansı ve fiyat eğilimleri gibi parametrelerin hangi yönde geliştiği sorulmaktadır.

PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük olması önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendirilmektedir. Endeksler, sektörlerin faaliyet konularındaki değişimin nicel büyüklüğünü değil de yönünü göstermesi açısından bir eğilim göstergesi özelliği taşımaktadır.

PMI endeksleri hakkında bilgi sahip olduğumuza göre gelin beraberce başta Türkiye olmak üzere bazı önemli coğrafyalarda son aylardaki duruma bakalım.

PMI İmalat Sanayi Raporu

Türkiye: Ekim: 48,4, Kasım: 47,2, Aralık: 47,4 Ocak: 49,2, Şubat: 50,2, Mart: 50,0.

ABD: Ekim: 50,0, Kasım: 49,4, Aralık: 47,9, Ocak: 50,7, Şubat: 52,2, Mart: 51,9.

Çin: Ekim: 49,5, Kasım: 50,7, Aralık: 50,8, Ocak: 50,8, Şubat: 50,9, Mart: 51,1.

Japonya: Ekim: 48,7, Kasım: 48,3, Aralık: 47,9, Ocak: 48,0, Şubat: 47,2, Mart: 48,2.

AB: Ekim: 43,1, Kasım: 44,2, Aralık: 44,4, Ocak: 46,6, Şubat: 46,5, Mart: 46,1.

Almanya: Ekim: 40,8, Kasım: 42,6, Aralık: 43,3, Ocak: 45,5, Şubat: 42,5, Mart: 41,9.

B. Krallık: Ekim: 44,8, Kasım: 47,2, Aralık: 46,2, Ocak: 47,0, Şubat: 47,5, Mart: 50,3.

Fransa: Ekim: 42,8, Kasım: 42,9, Aralık: 42,1, Ocak: 43,1, Şubat: 47,1, Mart: 46,2.

Global: Ekim: 48,8, Kasım: 49,3, Aralık: 49,0, Ocak: 50,0, Şubat: 50,3, Mart: 50,6.

Türkiye'de şubat ayında 50,2 olan manşet PMI, mart ayında 50,0 seviyesine düştü. Bu veri faaliyet koşullarında genel olarak durağan bir seyre işaret etti.

Mart’ta imalat sanayi üretimi oldukça sınırlı bir artış kaydederken yeni siparişler ve istihdam hacimlerinde ise düşüş devam etmesine rağmen durma noktasına yaklaştı.

Yeni siparişlerdeki yavaşlama son dokuz ayın en düşük oranında kaydedildi. Talep ortamındaki bu göreli iyileşme, bazı firmaları üretim ve satın alma faaliyetlerini arttırmaya teşvik etti.

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in takip ettiği ürünlerin ve piyasaların durumu. Ne piyasa analizi ne de sizlere nasıl hareket etmeniz veya yatırım yapmanız yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri, gözlemleri ve risk tercihleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza ve alım yaptığınız yerlere göre sizin değerlendirmeleriniz çok daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Bu raporda düşen değerler kırmızı ile, yükselen değerler yeşil ile belirtilmiştir.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…