Liman

Günaydın Dostlar,

Sabahın erken saatlerinde sokaklarda yürüyüş yaparken genelde sokakta kediler ve benden başka kimse olmuyor. Kediler de genelde limanlarında oluyorlar, açık denizde dolaşan bir tek ben varım.

Dışarıdaki fırtınadan ve/veya içindeki fırtınadan seni koruyan, dimdik yanında duran her yer bir limandır. Kedilerin limanı genelde araba altları ve apartman girişleri oluyor. Hele de yeni gelmiş bir arabanın motorunun altı dünyanın en sıcacık limanıdır. Şartlar uygunsa ve çok istersen motorun üstünde de yatabilirsin.

Nadiren de olsa bahçelerinde kediler için çok güzel kulübeler veya kedi evleri yapmış insanlar da görüyorum. Bu insanları da gönülden kutluyorum. Harikasınız.

Kedilerden söze girsek de liman deyince aklımıza ilk gelen şey gemilerdir. Her ne kadar günümüzde çok iyi hava raporu alarak yola çıksalar da denizin ne yapacağı belli olmaz. Bir anda şartlar değişir ve herkes kaçacak liman arar.

Limanın bir beton yığını olmasına da gerek yok. Minicik bir koy, minicik yasemin çiçeklerinin kokusuyla dünyanın en güzel limanıdır. Bir kere sığındın mı çıkmak istemezsin. O minik koyun orada olduğunu bilmek insana güven verir. “Açıktan gideceğim ama başım sıkışırsa da anında sığınırım.” diye düşünürsün.

Sadece kedilerin ve gemilerin mi limanları var? Hayır, bizim de var. Fırtınalı bir günden sonra biz de sığınacak bir liman arıyoruz. Bu evinin rahatlığı da olabilir, minicik sevgilinin pembe kazağı da. Hele bir de parfümü yasemin kokuyorsa ömrünün sonuna kadar orada kalabilirsin.

Limanlar sırf sığınmamızı değil, gün içindeki zorlukları da geçirmemizi sağlarlar. İş hayatının didişmeleri bitince duvarları yasemin kokan limanına sığınacağını düşünmek insana güç verir, günün geçmesine yardımcı olur. Gün bittiğinde de saatte 200 km hızla limanına gidersin, kimse senle yarışamaz.

Liman senin kalendir, kedinin mutluluğudur, gemilerin sığınağıdır. Limanını kaybeden gemi gibi biz de alabora oluruz.

Yağmurun ortasında bir anda arabanın motoru çalışır. Kedicik uyku sersemi haliyle gözlerini bile açamadan oraya buraya kaçışır. Ağacın altına kaçsa da tam olarak korunamaz. Buruk gözlerle giden arabanın arkasından bakarken kafasında tek bir soru vardır, “Neden yaptınız bunu?”

Minicik yasemin çiçekli koyuna sığınmak için aceleyle giden gemi kaptanı bir anda artık sığınağının orada olmadığını görür. İş makineleri koyu dolduruyor ve yeniden düzenliyordur. Yaseminler ağlamaklı gözlerle küçük bir toprak yığının altında kalmışlardır. Onları gören kaptanın gözleri dolar. Buruk gözlerle yok olup giden sahile bakarken kafasında tek bir soru vardır, “Neden yaptınız bunu?”

Moralin bozuk. Her gün sayıları artan ve sığınacak bir yer bulamayan kedilere mi üzülsen yoksa yok olup giden sahillere mi? Bir anda sanki etrafında hiç iyi bir şey olmuyormuş gibi hissetmeye başlarsın.

Neyse ki senin sığınacak bir limanın var. Bir yanın buruk, bir yanın umut dolu limanına koşarsın. Ona sarılmak istiyorsun, koklamak istiyorsun. Daha çok uzakta olsan da yaseminlerin kokusunu almaya başladın bile.

Hızla gittiğin evde bir anda kalbin yavaşlar, yağmur altında kalmış kedicik kadar şaşkınsın. Nasıl gider? Bana hiç haber vermeden nasıl gider? Evin perdesiz camları yüreğini parça parça eder. Odanın boşluğunu kalbindeki gözyaşlarına katık edersin. Senin de bir limanın yok artık. Boş camlardan boş odalara bakarken kafanda tek bir soru vardır, “Neden yaptın bunu?”

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Raylı Sistemler Ocak 2023

Günaydın Dostlar,

Raylı sistemlerin her türlüsünü severim. Gerçeğine de, oyuncağına da ilgim büyüktür. Tabii sadece sevmekle kalmıyorum, çok sık kullanıyorum da. İstanbul gibi bir şehirde bir yere raylı sistemle gidebilme imkânı varsa muhakkak kullanılmalıdır. Çok mecbur olmadıkça dışarıya hayatta arabayla çıkmam. Trafik ve park sorunu insanı yıpratıyor.

Çok sevdiğim ve çok kullandığım için de çok takip ederim. Yapımı devam eden hatları veya devam edemeyenleri hepsini yakından izlerim.

Fırsat buldukça yapımı devam eden hatların durumunu sizlerle paylaşacağım.

İstanbul

M11 Gayrettepe-İstanbul Havalimanı hattı en fazla beklenen metrolardan bir tanesi. 2016 yılında inşaatı başlayan projede ilk olarak 22 Ocak’ta Kağıthane’ye kadar olan kısmının açılması planlanıyor. Gayrettepe’ye kadar olan bölümün ise bahar aylarında açılması hedefleniyor. 37,5 kilometre uzunluğundaki ve 9 istasyonlu hat yerli yazılım kullanan ilk hat olma özelliğini de taşıyor. 1,3 milyar avro maliyeti olan projede ilk aşamada 10 tren seti görev yapacak.

M8 Bostancı-Dudullu hattı 6 Ocak 2023’te hizmete açıldı. Ufak tefek işler ve çevre düzenlemesi devam etse de hat çalışmaya başladı. Sürücüsüz metro hattı 13 istasyondan ve 14,3 kilometrelik bir güzergahtan oluşuyor. 2016 yılının şubat ayında yapımına başlanan ve Kadıköy, Ataşehir ve Ümraniye ilçelerinden geçen hat üç raylı sistem hattıyla entegre olabilecek şekilde tasarlandı. Çift yönde saatte 90 bin yolcu taşıyabilecek olan hat, M4, M5 ve Marmaray hatlarından yolcu alıp verebilecek. Eksik kalan işleri tamamlayabilmek için İBB bu yıl için 2,5 milyar lira ödenek ayırdı.

M3 Başakşehir-Kayaşehir hattının 2023 Şubat ayında tamamlanması hedefleniyor. Hatırlarsanız daha önce bu tarih 2022 sonu olarak açıklanmıştı. 2017 yılında yapımına başlanan ve 6,7 km uzunluğundaki hatta test sürüşleri devam ediyor. Dört istasyonlu metro hattının toplam yatırım tutarı 2,8 milyar TL.

M7 Kabataş-Mahmutbey metrosunun Mecidiyeköy’e kadar olan kısmı iki yıl önce (28 Ekim 2020) işletime alınmıştı. Bu hattın Yıldız’a kadar uzatılan kısmı da 2 Ocak 2023’te hizmete açıldı. Böylece 17 istasyonluk ve 20 kilometrelik bir hat haline geldi. Yıldız İstasyonu 71 metre derinliğiyle İstanbul’daki en derindeki istasyon olma unvanına sahip oldu. Yıldız – Kabataş kesiminin açılışının 2024’e kaldığı görülüyor. Saatlik yolcu taşıma kapasitesi 70 bin olarak açıklandı.

M11 İstanbul Havalimanı-Halkalı projesinin fiziksel ilerleme oranı %87’e yaklaştı. Yaklaşık 56 kilometre tünel kazılan 32 kilometrelik metro hattı tamamlandığında İstanbul Havalimanı Halkalı arası 30 dakikaya düşecek. Bu hat Marmaray, M3 ve M9 hatlarına yolcu alıp verebilecek. Projenin toplam yatırım tutarı 10 milyar TL.

M9 Ataköy-İkitelli hattında fiziksel ilerleme %75,i geçti. İstasyon imalatlarının devam ettiğini gözlemlediğimiz proje; Bakırköy, Bahçelievler, Küçükçekmece, Bağcılar ve Başakşehir ilçelerinden geçiyor. Projenin 2023 yılında tamamlanması hedefleniyordu ama görülüyor ki açılış 2024’e kaldı. Projede bu yıl 1 milyar 550 milyon TL harcama yapılması planlanıyor.

M3 Bakırköy-Kirazlı projesinde fiziksel ilerleme oranı %78’e ulaştı. 8,4 kilometre uzunluğundaki 8 istasyonlu projenin bu yılın ikinci yarısında hizmete geçmesi planlanıyor. Bir saatte tek yönde 70 bin yolcu taşıyabilecek olan hatta halen ray montajı devam ediyor.

M5 Çekmeköy-Sultanbeyli etabında ilerleme oranı %50’yi aştı. Ekim ayında projede ilk ray kaynağı yapılarak önemli bir aşamaya geçilmişti. Çekmeköy Şehir Hastanesi olarak belirlenen ilk kesimin 2023 yılında hizmete açılması bekleniyor. Hattın diğer bölümünün de 2024 yılında hizmete geçeceği belirtilmiştir. Bu sayede Sultanbeyli’den Üsküdar’a kadar kesintisiz ulaşımın sağlanması mümkün olacaktır. Proje için bu yıl 2 milyar 94 milyon lira bütçelendi.

M12 Göztepe-Ümraniye metro hattında işlerin yarısı bitirildi ve fiziksel ilerleme oran %55’e ulaştı. 13 kilometre uzunluğundaki 11 istasyonlu hattın 2023 yılı sonunda hizmete alınması hedefleniyordu. Geçen ay “İnşallah yetişir ama ben bu projenin 2024’e sarkabileceğini düşünüyorum.” diye yazmıştım ama görülüyor ki ben de yanılmışım. Şu anda hedef 2025 olarak değiştirilmiş durumda.

M20 Sefaköy-Tüyap (Beylikdüzü) metrosu yeni planlanan metrolardan bir tanesi. Metronun dış borçlanma talebi onaylandı. 19,5 kilometre uzunluğundaki hat Sefaköy’den başlıyor. Metrobüs hattı ile birçok noktada entegrasyonu olan bu güzergâh 10 istasyondan oluşuyor ve Tüyap arkasındaki depo ve bakım merkezinde son buluyor. Projeye 2023 yılında başlanması hedefleniyor. İBB bu yıl bu proje için 3 milyar 250 milyon lira ödenek ayırdı.

M7 Esenyurt Uzatmasında TBMM kazıları başladı. İlk aşamanın 2025 yılında bitirileceği açıklandı. Şu anda fiziksel ilerleme oranı %10 civarında. Bu proje için bu sene 1 milyar 765 milyon lira ödenek ayrıldı.

M10 Pendik-Sabiha Gökçen ve M4 Tuzla Uzatma hattında iptal edilen ve yeniden ihalesi yapılan projede çalışmalar tekrar başladı ve firmaya yer teslimi yapıldı. İlk sözleşmede %30 civarı fiziksel ilerleme kaydedilmişti. Bu yıl 979 milyon lira bütçe ayrılan hat, 13 kilometrelik 8 istasyonlu iki bağımsız metro hattından oluşuyor. Projenin 2025 yılında bitirilmesi planlanıyor.

M1B Kirazlı-Halkalı metrosu yeniden ihale edilecek. Bir türlü yol alamayan ve sadece %8’lik fiziksel ilerleme kaydeden hattın 2024 yılında hizmete alınması planlansa da artık bu mümkün olmayacak. IBB yatırım programına göre yeni hedef 2025 olarak gözüküyor. Bu yıl için ayrılan ödenek 979 milyon TL.

M14 Altunizade-Çamlıca metrosunun da 2024 yılının ilk yarısında tamamlanması hedefleniyor. Bu proje için bugüne kadar 33 milyon TL ödeme yapıldı. Şu ana kadar%36’lık fiziki ilerleme kaydedildi. 3,5 kilometrelik metro hattının toplam yatırım tutarı 1,6 milyar TL.

Sirkeci-Kazlıçeşme raylı sistem projesinde de çalışmalar hızla devam ediyor. Geçen sene eylül ayında tanıtımı yapılan proje %45 oranında ilerleme kaydetti. Ray kaynak süreci de başlayan projede bir yandan da restorasyon çalışmaları devam ediyor. Bu proje kapsamında yürüyüş yolları ve bisiklet parkurları da yapılıyor. Toplam yatırım tutarı 639 milyon TL olan projenin 2023 yılının ilk yarısında işletime alınması planlanıyor.

T5 Tramvay Hattı İstanbul'un Avrupa yakasında, ilk istasyonu Eminönü son istasyonu ise Alibeyköy Cep Otogarı olan 14 istasyondan oluşan 10,1 km uzunluğundaki tramvay hattıdır. İşletmede olan kısmı Cibali'den başlayan hat Haliç'in batı kıyısı boyunca Silahtarağa'ya kadar devam eder ve buradan itibaren Alibey Deresi'ne paralel şekilde giderek Alibeyköy Cep Otogarı'nda son bulur.

Hattın ilk etabı, Cibali ile Alibeyköy Cep Otogarı arasında inşa edilmiş ve 1 Ocak 2021'de hizmete girmiştir. Eminönü uzatmasının ise 2023 yılında hizmete girmesi planlanmaktadır.

Yüksek Hızlı Tren

İstanbul-Edirne hattında çalışmalar devam ediyor. Edirne’yi İstanbul’a bağlayacak projenin ilk etabı olan 153 kilometrelik Çerkezköy-Kapıkule hattının 2024’te tamamlanması hedefleniyor.

Ankara-Sivas hattında çalışmalar 2009 Şubat ayında başlamıştı. Bir türlü bitirilemeyen 293 kilometre uzunluğundaki hattın 2023 yılı içerisinde hizmete girmesi hedefleniyor. Bu proje ile Kırıkkale, Yozgat ve Sivas illeri de hızlı tren ile tanışmış olacak. Proje tamamlandığında Ankara-Sivas arasının iki saate düşeceği açıklandı.

İstanbul’da ve diğer birçok şehirde raylı sistem çalışmaları devam ediyor. Bu sabah bir kısmını sizler için özetlemeye çalıştım. Bakalım önümüzdeki günlerde ne gibi gelişmeler göreceğiz.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Jimnastik Postası 2022

Günaydın Dostlar,

Arkadaşlarımdan şöyle bir yorum geldi “Bütün konuları özetledin, bir tek spor kaldı.” O zaman gelin bu sabah spor konularını da özetlemeye çalışalım.

Her sene dünyanın çeşitli yerlerinde yüzlerce tenis turnuvası düzenleniyor. İrili ufaklı birçok turnuva olmakla beraber bunların en önemlileri Melbourne (Avustralya Açık), Paris (Fransa Açık), Londra (Wimbledon) ve New York (Amerika Açık) turnuvalarıdır. Bu dört turnuvaya tenis dünyasında “Grand Slam” diyorlar.

30 Ocak’ta tenis sezonunun en önemli dört turnuvasından biri olan (grand slam) 2022 Avustralya Açık Turnuvasını erkeklerde Rafael Nadal kazandı. Finalde Daniil Medvedev'i 2-0'dan gelerek 3-2 yenen İspanyol efsane Nadal, 21. grand slam şampiyonluğunu elde etti. Bayanlarda da şampiyonluğu Danielle Collins'i 2-0 (6-3, 7-6) yenen bir numaralı seribaşı Ashleigh Barty kazandı. Barty böylece Christine O'Neil'dan 44 yıl sonra Avustralya Açık'ı kazanan ilk ev sahibi kadın tenisçi oldu.

25 Şubat’ta Dünya Snooker Federasyonu ile Türkiye Bilardo Federasyonun iş birliğinde ilk defa Türkiye'de bir snooker turnuvası organize edildi. Dünyanın en önde gelen sporcularının katıldığı Antalya’daki turnuvayı İngiliz Judd Trump kazandı.

1 Nisan tarihinde Türkiye, 2022 Avrupa Güreş Şampiyonası'nda kadınlar branşında ilk sırada yer alarak takım halinde ilk kez Avrupa şampiyonu oldu.

Aynı şampiyonada grekoromen stil 130 kiloda mücadele eden Rıza Kayaalp finalde İtalyan güreşçiyi mağlup ederek kariyerindeki on birinci Avrupa şampiyonluğunu kazandı. Kolay bir iş değil, gerçekten de takdir etmek lazım.

17 Nisan’da Kupa Voley finalinde Vakıfbank, Fenerbahçe Opet'i 3-2 mağlup ederek şampiyon oldu. Böylece Vakıfbank kadın voleybol takımı bu kupada üst üste ikinci, toplamda da sekizinci şampiyonluğuna ulaşmış oldu.

27 Nisan’da FIBA Europe Cup’ta şampiyon Bahçeşehir Koleji basketbol takımı oldu. İtalya’nın Reggio Emilia takımını, Bologna’dan sonra bir de İstanbul’da deviren Bahçeşehir Koleji kupayı kazandı ve tarihinde ilk defa Avrupa şampiyonu oldu.

30 Nisan akşamı sahasında Antalyaspor ile 2-2 berabere kalan Trabzonspor 38 yıl aradan sonra ligin bitmesine üç hafta kala yedinci şampiyonluğunu kazandı. Ligi Fenerbahçe ikinci, Konyaspor da üçüncü sırada tamamladı. Yeni Malatyaspor, Göztepe, Rizespor ve Altay küme düşerken Ümraniyespor, Ankaragücü ve İstanbulspor Süper Lig’e yükseldi.

5 Mayıs’ta AXA Sigorta Efeler Ligi Play-Off Final Serisi üçüncü maçında Halkbank’ı 3-0 mağlup eden Ziraat Bankkart erkek voleybol takımı, seride durumu 3-0’a getirdi ve 2021-2022 sezonunun şampiyonu oldu.

10 Mayıs’ta önemli bir transfer gerçekleşti. Manchester City, Borussia Dortmund forması giyen yıldız oyuncu Erlin Haaland’ı 75 milyon euro serbest kalma bedelini ödeyerek renklerine kattığını açıkladı. Norveçli golcü yıllık 30 milyon euro maaş alacak.

12 Mayıs’ta Voleybol Kadınlar Ligi play-off final serisi beşinci maçında Fenerbahçe Opet'i sahasında 3-0 yenen VakıfBank, seriyi 3-2 kazanarak şampiyon oldu. VakıfBank böylece üst üste dördüncü toplamda da on üçüncü şampiyonluğunu kazandı.

16 Mayıs’ta Fenerbahçe kadın basketbol takımı final serisinin üçüncü maçında deplasmanda Mersin Yenişehir Belediyesi takımını 97-71 yenerek durumu 3-0’a getirdi ve Kadınlar Basketbol Süper Ligi’nde şampiyon oldu.

Mayıs ayında İstanbul’da düzenlenen dünya boks şampiyonasında Milli boksörler Ayşe Çağırır, Buse Naz Çakıroğlu, Hatice Akbaş, Busenaz Sürmeneli ve Şennur Demir dünya şampiyonu oldu. Turnuvayı beş altın ve iki bronz madalya ile kapayan Türkiye takım halinde şampiyon oldu.

Alman ekibi Eintracht Frankfurt, UEFA Avrupa Ligi finalinde normal süresi ve uzatma bölümü 1-1 biten maçta Rangers'ı penaltılarda 5-4 geçti ve kupaya uzandı. Rangers'ı yenerek 42 yıl sonra Avrupa'da kupa kazanan Frankfurt, Süper Kupa oynamaya hak kazandı.

21 Mayıs’ta THY Avrupa Basketbol Ligi Dörtlü Finali'nde İspanya ekibi Real Madrid'i 58-57 mağlup eden Anadolu Efes, art arda ikinci kez şampiyonluğa ulaştı. 

22 Mayıs’ta CEV Şampiyonlar Ligi finalinde Vakıfbank kadın voleybol takımı İtalya’nın Imoco Volley Conegliano takımını 3-1 yenerek Avrupa Şampiyonu oldu. Böylece Vakıfbank sezonu beş kupa ile kapatarak muazzam bir başarıya imza attı.

2021-2022 futbol sezonunda Almanya’da Bayern Münih, Fransa’da PSG, İspanya’da Real Madrid, İngiltere’de Manchester City, İtalya’da Milan ve Portekiz’de Porto şampiyon oldu.

Sivasspor ile Kayserispor, Türkiye Kupası finalinde İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadyumu’nda karşı karşıya geldi. Normal süresi 1-1 biten maçın uzatma devrelerinde Sivasspor, Kayserispor’u 3-2 yenerek kupayı aldı. Kulüp tarihindeki ilk Türkiye Kupası şampiyonluğunu yaşayan Sivasspor, turnuva tarihinde mutlu sona ulaşan on altıncı takım oldu.

İtalya Serie A takımlarından Roma, UEFA Avrupa Konferans Ligi finalinde karşılaştığı Hollanda temsilcisi Feyenoord'u 1-0 yenerek kupanın sahibi oldu.

28 Mayıs’ta UEFA Şampiyonlar Ligi finalinde İngiltere ekibi Liverpool'u 1-0 mağlup eden İspanya temsilcisi Real Madrid, kupanın sahibi oldu. Böylece İspanyol ekibi dev turnuvada 14. kez şampiyon oldu. Stat dışında yaşanan olaylar nedeniyle final maçı 36 dakika geç başladı.

Haziranın ilk haftasına sonuçlanan Fransa Açık tenis turnuvasında erkeklerde Rafael Nadal (İspanya) kadınlarda da Iga Swiatek (Polonya) şampiyon oldular. Bu sonuçla Nadal 22. grand slam ve 14. Fransa Açık şampiyonluğunu kazanmış oldu.

13 Haziran’da Fenerbahçe erkek basketbol takımı dört yıl aradan sonra Türkiye şampiyonu oldu. Sarı lacivertliler final serisinde Anadolu Efes’i 3-1 mağlup ederek kupaya uzandı. Bu Fenerbahçe’nin 13 Haziran’da kazandığı üçüncü kupa oldu.

NBA’de rakibi Boston Celtics’i 103-90 mağlup ederek durumu 4-2’ye getiren Golden State Warriors şampiyon oldu. Warriors, son sekiz yılda dört NBA zaferine ulaşarak büyük bir başarıya da imza attı. Bu sonuçla Golden State, Boston ve Los Angeles Lakers’in ardından en çok NBA şampiyonluğu kazanan üçüncü takım olarak tarihe geçti.

Temmuzun ilk haftasında sonuçlanan Wimbledon tenis turnuvasında erkeklerde Novak Djokovic (Sırbistan) kadınlarda da Elena Rybakina (Kazakistan) şampiyon oldular. Bu sonuç Kazakistan spor tarihinin en büyük başarılarından biri oldu.

Eylülün ikinci haftasında sonuçlanan Amerika Açık tenis turnuvasında erkeklerde Carlos Alcaraz (İspanya) kadınlarda da İga Swiatek (Polonya) şampiyon oldular. Bu sonuçla İga Swiatek 2022 yılında dört büyük turnuvanın ikisini kazanmış oldu.

Milli güreşçi Rıza Kayaalp, eylül ayında Sırbistan'da düzenlenen dünya şampiyonasında grekoromen stil 130 kiloda altın madalya kazandı. Beşinci kez dünya şampiyonu olan Rıza Kayaalp, Türk güreş tarihine geçti.

Aynı şampiyonada kadınlar 76 kilo finalinde Mısırlı Samar Amer Ibrahim Hamza’yı 6-0 mağlup eden milli güreşçi Yasemin Adar Yiğit, ikinci kez dünya şampiyonu oldu ve altın madalyanın sahibi oldu.

Başarılı bir şampiyona oldu ve bir altın madalya da Taha Akgül’den geldi. Star Arena'daki günün son müsabakasında rakibini 6-2 yenen Taha, kariyerindeki üçüncü dünya şampiyonluğunu elde etti. Taha Akgül, daha önce 2014 ve 2015 yıllarında dünya şampiyonu olmuştu. 

22 Ekim’de Avrupa Kadınlar Boks Şampiyonası’nda 50 kiloda ülkemizi temsil eden milli sporcumuz Buse Naz Çakıroğlu finalde İrlandalı rakibi Caitlin Fryers’ı 5-0 yenerek altın madalyanın sahibi oldu.

Katar’da düzenlenen 2022 Dünya Kupası’nın final maçında son şampiyon Fransa ve Arjantin karşı karşıya geldi. Maçın normal süresi 2-2, uzatmaları da 3-3 beraberlikle sonuçlandı. Yapılan penaltı atışları neticesinde Fransa’ya 4-2 üstünlük sağlayan Arjantin şampiyon oldu. Aynı turnuvada Hırvatistan üçüncü, büyük bir sürprize imza atan Fas da dördüncü oldu. Bu sonuçlarla Fas bir dünya kupasında yarı final oynayan ilk Afrika takımı oldu.

Dünya kupası final maçı Lionel Messi’nin de birçok rekor kırmasına neden oldu. Messi tüm zamanların en çok dünya kupası maçına çıkan ve gol atan oyuncusu oldu.

Türkiye'nin ev sahipliğinde Antalya'da düzenlenen 2022 Uluslararası Voleybol Federasyonu (FIVB) Kadınlar Kulüpler Dünya Şampiyonası finalinde VakıfBank ile İtalyan ekibi Imoco Volley Conegliano karşı karşıya geldi. Mücadeleyi 3-1 kazanan Imoco Volley Conegliano kupanın sahibi oldu. Aynı turnuvada Eczacıbaşı Dynavit takımı da üçüncü oldu.

Bu sabah aklıma gelen spor konularını (başarıları ve önemli haberleri) özetlemeye çalıştım. Aradan zaman geçtikçe unutuyoruz. Burada bir özet yapalım da bir yerlerde kayıtlı kalsın. Umarım 2023’te çok daha fazla sportif başarıların olduğu bir yazı yazarım.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Ekonomi Postası 2022

Günaydın Dostlar,

Bir arkadaşım “Neden sokaktaki adamı (yani bizi) ilgilendirecek 2022 özeti paylaşmıyorsun?” diye sordu. Bir başka arkadaşım da “Emtia ve derin finansal bilgilerden arındırılmış bir özet bekliyoruz senden.” dedi. Bu yönde çok fazla talep gelince değişimi gösteren küçük bir özet yapmak farz oldu.

Bakalım 2022’de bir önceki seneye göre neler olmuş. Her zaman olduğu gibi artan değerler yeşil ile, düşen değerler de kırmızı ile belirtilmiştir.

Süpermarket Alışverişi

2021 Aralık’a göre değişim: %100,40. En çok artan: Kuru soğan %629,88.

            Şeker (Türk Şeker) : %229,77. Süpermarketlerdeki şeker fiyatı: %242,32.

Süt (USK): %94,90. Süpermarketlerdeki süt fiyatı: %84,36.

Yumurta (Başmakçı Borsası): %69,49. Süpermarketlerdeki yumurta fiyatı: %86,27.

Kakao (Londra Borsası): %26,19. Süpermarketlerdeki kakao fiyatı: %156,28.

Kahve (Chicago Borsası): %29,65. Süpermarketlerdeki kahve fiyatı: %61,43.

Sigara: %64,04.

Damacana: %97,39.

Evdeki Dostlarımız

           Kedi maması fiyatları: %64,64.

           Kedi kumu fiyatları: %40,00.

           Köpek maması fiyatları: %55,33

Restoranlar Kafeler

2021 Aralık’a göre değişim: %87,84. En çok artan: Çikolatalı Kurabiye %147,62. (meşhur kahveci)

Giyim ve Ayakkabı

2021 Aralık’a göre değişim: %101,59. En çok artan: Erkek Fanila %193,66.

Oteller

2021 Aralık’a göre değişim: %121,44. En çok artan: Kütahya %367,08. İkinci: Eskişehir: %289,55.

Ulaşım

2021 Aralık’a göre değişim: %144,36. En çok artan: Havayolları %145,85. İkinci: YHT %117,07.

Akaryakıt Fiyatları

2021 Aralık’a göre değişim =è Benzin: %73,60. Motorin: %107,95. Otogaz: %28,15.

Doğalgaz – Elektrik – Su

Doğalgaz: %164,13.  Elektrik: %107,00.  Su: %126,36.

Döviz

Dolar: %36,81.  Euro: %28,00.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Yıldız Kaydı 2022

Günaydın Dostlar,

Bu yıl da çok fazla ünlü ve/veya hepimizin tanıdığı insanlar aramızdan ayrıldı. Geçen akşam sohbet esnasında birçoğunu bir kere daha hatırladık, anılarımızı paylaştık. Ben de bu sabah onları bir kere daha anmak ve hepsinin ruhlarına dualarımı göndermek istiyorum. Allah rahmet eylesin, mekanları cennet olsun.

Yıla genç bir futbolcu kardeşimizi kaybederek başladık. Konyasporlu futbolcu Ahmet Çalık yaşadığı bir trafik kazası neticesinde 11 Ocak tarihinde trajik bir şekilde aramızdan ayrıldı. Ölümüyle taraflı tarafsız herkesi çok üzen kardeşimiz sadece 28 yaşındaydı.

Türk sinemasının kare ası diye adı geçen dörtlünün bir tanesi yok artık. 24 Ocak tarihinde sinemanın çınarı ve değerli oyuncusu Fatma Girik, Covid 19'a bağlı çoklu organ yetmezliği sonucu hayatını kaybetti.

10 Şubat tarihinde yazar ve psikiyatrist Dr. Haydar Dümen de Covid-19 nedeniyle aramızdan ayrıldı. Türkiye’nin en renkli doktorlarından biriydi. Herkes onu cinsellik konusunda yaptığı yorumlarla hatırlasa da aynı zamanda ülkenin en hayvan dostu ve yardımsever insanlarından biriydi.

Akrep Nalan olarak tanınan, pop müziğin bir dönemine damga vurmuş sanatçılarından biri olan Füsun Nalan Açın 4 Mart tarihinde aramızdan ayrıldı. Son yıllarda sürekli olarak sağlık sorunlarıyla uğraşan sanatçı 67 yaşındaydı. Bize de zaman zaman “Karlar Düşer” ve “Halikarnas” şarkılarını mırıldanmak kaldı.

Cesur çıkışları ve konuşmalarıyla tanınan ilahiyatçı profesör Zekeriya Beyaz 12 Nisan günü tedavi gördüğü hastanenin yoğun bakım servisinde hayatını kaybetti.

Uzun süreler Türk basınına hizmet eden ve Milliyet, Hürriyet gibi gazetelerde yazı işleri müdürlüğü ve köşe yazarlığı yapmış gazeteci ve yazar Tufan Türenç 23 Nisan’da tedavi gördüğü hastanede aramızdan ayrıldı.

Türk sinemasının emektar oyuncularından ve yüzlerce filmde rol almış olan Kadir Kök 30 Nisan’da aramızdan ayrıldı.

Chariots of Fire ve Blade Runner filmlerinin müzikleriyle dünyaca tanınan Yunan müzisyen ve besteci Evangelos Odysseas Papathanassiou (Vangelis), 79 yaşında vefat etti. Birçok dostumuz Vangelis’i tanımayabilir ama müzikle ilgilenen dostlarımız bilirler. Ben de Demis Roussos ile beraber kurdukları Aphrodite’s Child grubundan beri takip ederim.

Efsanevi müzik grubu Yes’in davulcusu Alan White 26 Mayıs tarihinde aramızdan ayrıldı. Son zamanlarında hastalıklarla uğraşan Alan 73 yaşındaydı.

Deprem uzmanı Dr. Oğuz Gündoğdu mayıs ayının son günlerinde vefat etti. Defalarca televizyon kanallarında yorumlarını ve uyarılarını dinlediğimiz Gündoğdu 75 yaşındaydı.

Türk sinemasının Rambo’su olarak tanınan ve yüzlerce yardımcı rolde oynayıp başrole kadar yükselen Sönmez Yıkılmaz da tedavi gördüğü hastanede 72 yaşında aramızdan ayrıldı.

Türkiye’de karikatür sanatının önde gelen isimlerinden biri olan Latif Demirci 5 Haziran günü hayatını kaybetti. 61 yaşında hayata gözlerini yuman Demirci Press Bey ve Media Hanım, Muhlis Bey ve Arap Kadri gibi birçok tiplemeye hayat vermişti.

Kurtlar Vadisi dizisinde “Deve Tuncay” karakterine hayat veren ünlü oyuncu Osman Wöber geçirdiği kalp krizi sonucunda 25 Haziran’da aramızdan ayrıldı.

Türk sinemasının efsanelerinden yüzlerce filmde rol almış olan Cüneyt Arkın 28 Haziran’da ebediyete irtihal etti. 85 yaşında hayata gözlerini yuman değerli sanatçı 1937 yılında Eskişehir’de doğmuştu. Malkoçoğlu ve Battalgazi serileri ondan bir hatıra olarak kaldı.

Türk müziğinin efsane isimlerinden biri olan İlhan İrem 28 Temmuz’da 67 yaşında hayatını kaybetti. ‘Yazık Oldu Yarınlara', ‘Boş ver Arkadaş', ‘Anlasana', ‘İşte Hayat', ‘Konuşamıyorum', ‘Olanlar Olmuş', ‘Sürgün Gibi Masallarda', ‘Ben Değilim' gibi pek çok ölümsüz esere imza atan İlhan İrem, kırk dört yıl boyunca bestelerini kendinden başkalarının seslendirmesine veya filmlerde, reklamlarda kullanılmasına izin vermemişti. 

Sevgili kardeşim Mutlu’nun ağabeyi ve ünlü seslendirme sanatçısı Sungun Babacan 5 Ağustos’ta ebediyete irtihal etti. Babacan; Tom Hanks, John Travolta, Brad Pitt, Tom Cruise gibi dünyaca ünlü birçok aktöre sesiyle hayat vermişti.

Ağustos güzel başlamadı. Sinema ve tiyatronun çınarı Semih Sergen de 6 Ağustos’ta hayatını kaybetti. Burak Sergen ve Toprak Sergen kardeşlerin babası olan sanatçı, Bodrum’da kendi ismiyle kurduğu Semih Sergen ve Dostları Tiyatrosu’nu yönetiyordu.

Grease filminde canlandırdığı Sandy karakteriyle akıllara kazınan ünlü oyuncu Olivia Newton-John, 73 yaşında California’daki evinde yaşamını yitirdi. 1992 yılında kanser teşhisi konulduktan sonra hastalığı iki kere yenmesine rağmen tekrar hastalanan Newton-John, daha fazla direnemedi ve 8 Ağustos’ta California’daki evinde hayatını kaybetti.

“Fatmagül’ün Suçu Ne” dizisinin avukatı Civan Canova da 20 Ağustos tarihinde 67 yaşında aramızdan ayrıldı. Birçok tiyatro oyunu ve dizide yer alan sanatçı uzun bir süredir sağlık sorunlarıyla uğraşıyordu.

Soğuk savaşı bitiren lider olarak tarihe adını yazdıran ve bir döneme damgasını vuran Rus lider Mihail Gorbaçov, 31 Ağustos’ta 91 yaşında hayatını kaybetti.

İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, yetmiş yıl tahtta kaldıktan sonra 8 Eylül’de 96 yaşında hayatını kaybetti. Kraliçe Elizabeth'in ölümünün ardından 73 yaşındaki Kral III. Charles tahta geçti. Böylece Charles, Birleşik Krallık’ın kralı ve Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda dahil olmak üzere on dört diğer ülkenin devlet başkanı oldu.

Eski milli güreşçi, olimpiyat ve dünya şampiyonu Mustafa Dağıstanlı 19 Eylül’de 91 yaşında vefat etti. 1956 Melbourne Olimpiyatları ve 1960 Roma Olimpiyatları'nda olimpiyat şampiyonluğu elde eden Mustafa Dağıstanlı; 1954 Tokyo, 1957 İstanbul ve 1959 Tahran'da da dünya şampiyonluğu elde etmişti. 

Amerikalı rap şarkıcısı Coolio, 59 yaşında hayatını kaybetti. Gangsta’s Paradise şarkısı ülkemizde de çok meşhur olmuştu.

Ankara'da bir eğlence mekânında üç kişi, istekte bulundukları parçayı bilmediği gerekçesiyle tartıştıkları müzisyen Onur Şener'e saldırdı. Aldığı darbelerle ağır yaralanan Şener hastanede hayatını kaybetti.

Uzun bir süre hastalık ile mücadele eden sinema ve tiyatro oyuncusu Billur Kalkavan daha fazla dayanamadı ve 15 Ekim’de 59 yaşında aramızdan ayrıldı. Aynı gün hepimizin bildiği Harry Potter filmlerinde Rubeus Hagrid’i canlandıran Robbie Colytrane de 72 yaşında aramızdan ayrıldı.

Türkiye basketbolunun önemli isimlerinden ve birçok sporcunun yetişmesini sağlayan eski milli sporcu ve antrenör Ali Hurşit Baytok, 71 yaşında aramızdan ayrıldı.

18 Ekim’de TRT'de uzun yıllar çalışan ve Eurovision şarkı yarışmalarındaki sunumu ile hafızalara kazınan ünlü sunucu Bülent Özveren 79 yaşında hayatını kaybetti. 

Usta gazeteci, sunucu ve yazar Halit Kıvanç, 25 Ekim’de 97 yaşında aramızdan ayrıldı. Halit Kıvanç, Milliyet, Tercüman, Hürriyet, Güneş başta olmak üzere çeşitli gazete ve dergilerde yazar ve yönetici olarak üst düzey görevler aldı. Olimpiyatlar ve büyük uluslararası karşılaşmalarda sunucu olarak görev aldı. FİFA Dünya Kupası’nı televizyondan sunan ilk Türk spikerdir.

"Great Balls of Fire" ve "Whole Lotta Shakin' gibi hit şarkılara imza atan rock and roll müziğinin öncü isimlerinden Amerikalı şarkıcı Jerry Lee Lewis 28 Ekim’de 87 yaşında hayatını kaybetti.

Geçirdiği beyin kanaması nedeniyle yoğun bakıma kaldırılan sanatçı Rıza Akın hayatını kaybetti. Kardeş Payı ve Beyaz Gelincik dizilerinde de rol alan sanatçı 65 yaşındaydı.

Öğrencilik yıllarımızda çok dinlediğim rock grubu Nazareth’in baş vokalisti Dan McCafferty 76 yaşında aramızdan ayrıldı. “Love Hurts” adlı parçaları ülkemizde de çok meşhur olmuştu.

Amasya’nın Merzifon ilçesinde turne dönüşü geçirdikleri kazada tiyatro oyuncuları Tolga Güleryüz, Burak Topçu ve Özgür Karataş hayatını kaybetti.

Uzun bir süre sağlık sorunları yaşayan gazeteci, köşe yazarı ve spor yorumcusu Hıncal Uluç, 21 Kasım’da İstanbul’da tedavi gördüğü hastanede 83 yaşında hayatını kaybetti.

Hem Oscar hem de Grammy ödüllü sanatçı Irene Cara 26 Kasım’da hayatını kaybetti. 1980’lerin efsane müzikali “Fame” filminde de yer alan sanatçının şarkı ve danslarıyla Türkiye de dahil olmak üzere tüm dünyada yıldızı parlamıştı.

1970 ve 80’lere damga vuran dünyaca ünlü müzik grubu Fleetwood Mac’in şarkıcısı ve söz yazarı Christine McVie 30 Kasım’da 79 yaşında hayatını kaybetti. Fleetwood Mac dünya genelinde 100 milyondan fazla albüm satarak büyük bir başarı yakalamıştı. Grubun ülkemizde de çok meşhur olan Rumours albümünü biz de okul yıllarımızda çok dinlerdik.

Cheers ve Bak Şu Konuşana gibi yapımlarla bilinen ünlü oyuncu Kristie Alley 71 yaşında hayatını kaybetti. Cheers yıllarca benim de her hafta izlediğim bir diziydi.

Demans hastalığı ile mücadele eden oyuncu ve yazar Pakize Suda, beynine pıhtı atması sonucu 21 Aralık’ta hayatını kaybetti. Bir dönem köşe yazarlığı da yapan Suda 70 yaşındaydı.

Uzun süredir tedavi gören dünya futbolunun efsane ismi Pele 29 Aralık’ta 82 yaşında hayatını kaybetti. Futbol tarihinin en iyileri arasında gösterilen Pele, dört kez katıldığı dünya kupası organizasyonlarında 12 gol attı ve Brezilya'nın üç dünya kupası kazanmasında başrolü oynadı. Pele olarak bilinen, tam adıyla Edson Arantes do Nascimento, ardında başarılarla dolu bir kariyer bıraktı.

30 Aralık’ta eski milli voleybolcu Dünya Baltacıoğlu 67 yaşında aramızdan ayrıldı. Oyunculuk hayatını 1992 yılında noktalayan voleybolcu 135 kez milli takım forması giymişti. Dört sezon İtalya’da ülkemizi başarıyla temsil etti ve en değerli oyuncu ödülünü kazandı.

2022 yılında ben de çok sevdiğim dostlarımı/akrabalarımı kaybettim.

Tatilya’nın açılışında gece gündüz beraber çalıştığımız sevgili kardeşim Ayhan Kurtoğlu da aramızdan ayrıldı. Bana “Sen çok komik bir adamsın.” derdi. Sevgili Ayhan, erkenden bizi bırakıp gitmen hiç komik olmadı.

Coca-Cola’da beraber çalıştığımız sevgili Mehmet Sarıgöllü de bizleri bırakıp gitti. Nazik, terbiyeli, saygılı, düşünceli Mehmet’in gidişi de çok erken oldu. O kadar düşünceli ve güzel hareketleri vardı ki beni her zaman şaşırtırdı. Keşke erkenden aramızdan ayrılarak beni bir kere daha şaşırtmasaydı.

Ankara Emek Mahallesi’ndeki komşumuz ve elli yıllık dostumuz; Hale, Jale ve Mehmet’in anneleri sevgili İrfan Nakkaşoğlu da aramızdan ayrıldı. Ufak tefek sağlık sorunları olsa da genel durumu iyiydi. Söz geçiremediğimiz Covid onu da bizden aldı.

Annemin kuzeni sevgili Meral Yetkin de 7 Ağustos’ta ebediyete yürüdü. Çocukluğumuzdan beri çok fazla anımızı paylaştığımız Meral yenge, son aylarda hastalıklarla uğraşıyordu. Kalabalık Pendik yemekleri resimlerde ve anılarda kaldı.

Aralık ayının ilk gününde sevgili Ekrem ağabeyimizin eşi Gülseren Ovacık ablamız da aramızdan ayrıldı. Michigan’da yaşadığımız uzun yıllarda her zaman bizim ailemiz olmuşlardı. İnternet olmayan bir dünyada, mektupların bir ayda gidip geldiği bir ortamda her zaman her sorunumuzda yanımızdaydılar. Aslında sağlığına çok dikkat ederdi ama yıllar önce geçirdiği ağır bir trafik kazası onu çok sarsmıştı. “Hadi çocuklar yemeğe gelin.” diyerek açtığı telefonları ve uzun sohbetlerimizi unutmamız mümkün değil. Gülseren abla her zaman kalbimizde olacak.

Liste çok uzun. Kaybettiklerimizin içinde sevdikleriniz vardır, sevmedikleriniz vardır. Görüşü size hiç uymayanlar da vardır. Doğal olarak aynı durum benim için de geçerli. Bu bir sevgi listesi değil. Günahıyla ve sevabıyla aramızdan ayrılanları son bir defa anma yazısı. Hepsinin mekânı cennet olsun.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Ekonomi Postası Aralık 2022

Günaydın Dostlar,

2022 yılını geride bıraktık. Gelin beraberce aralık ayındaki gelişmelere bir göz atalım.

Türkiye’de, ekimde %85,51 olan yıllık tüketici enflasyonu, kasımda baz etkisinin devreye girmesiyle %84,39’a düştü. Beklenti %84,65 olması yönündeydi. Bu aşamada, açıklanan resmi enflasyon Merkez Bankasının %9,0’luk politika faizinin çok üzerinde kaldı. Aylık enflasyon da %2,88 oldu. Aylık enflasyonun %3,00 olması bekleniyordu. Ekim ayında %3,54 idi.

Ekimde %157,69 olan Üretici Fiyat Endeksi, kasımda yıllık %136,02 oldu. Aylık enflasyon da 0,74 oldu. Ekim ayında %7,83 idi.

Kasım ayında Türkiye’nin ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %2,1 oranında artarak 21,900 milyar dolara çıktı. Aynı dönemde ithalat ise %14,0 artarak 30,656 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı %71,4 olarak açıklandı. Ocak-ekim döneminde ihracat %13,9 artarak 231,295 milyar dolara çıktı. Aynı dönemde ithalat ise %36,6 artarak 331,100 milyar dolar oldu. Bu dönem için ihracatın ithalatı karşılama oranı %69,9.

Açıklanan rakamlara bakıldığında ekimde işsiz sayısı bir önceki aya göre 57 bin kişi artarak 3 milyon 534 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %0,1 puan artarak %10,2 seviyesinde gerçekleşti. Bir önceki ay açıklanan oran %10,1 olarak belirtilmişti. İşsizlik rakamı, son üç ay içinde en az bir defa iş arama kanallarını kullanan ve on beş gün içinde işe başlamaya hazır olan insanları kapsar.

Merkezi yönetim bütçesi kasımda 108,305 milyar TL fazla verdi.  Ekim ayında 83,3 milyar TL açık vermişti. Kasım ayında bütçe gelirleri 347,734 milyar TL (Geçen ay 224,2 milyar TL), bütçe giderleri de 239,429 milyar TL (geçen ay 307,4 milyar TL) olarak gelişti. Kasım’da faiz harcamaları 24,4 milyar TL olarak kaydedildi ve faiz dışı fazla ise 132,7 milyar TL olarak açıklandı.

TCMB’nin yayımladığı konut fiyat endeksine göre ekimde fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %188,2 arttı. Eylülde artış %189,2 olmuştu. Aylık bazda artış ise %5,4 oldu. Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla %204,6, %194,1 ve %186,4 oranlarında arttı. 2022 Ekim’de en yüksek yıllık değişim gösteren iller yüzde %237,0 ile Antalya, Burdur ve Isparta oldu. En düşük değişim gösterenler de %121,9 ile Bingöl, Elazığ, Malatya ve Tunceli oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye genelinde konut satışları kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %34,1 azalarak 117 bin 806 olarak gerçekleşti. Satışlar ekimde de yıllık %25,3 daralmıştı ve 102,660 konut satılmıştı. Konut satışlarında İstanbul 19 bin 687 konut satışı ve %16,7 ile en yüksek paya sahip oldu. Konun satış sayısının en az olduğu il 34 konut ile Hakkari oldu.

TÜİK verilerine göre kasım ayında tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım ÜFE) bir önceki yılın aynı ayına göre %169,45 ve bir önceki aya göre %7,00 artarak yıllık bazdaki rekorunu yeniledi. Geçen ay yıllık 153,32 ve aylık %4,39 artmıştı.

TÜİK verilerine göre ekim ayında tarımsal girdi fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %134,76 ve bir önceki aya göre %2,68 oranında arttı. Geçen ay yıllık 138,15 ve aylık %2,90 olmuştu.

Merkez Bankası 22 Aralık’ta beklentilere paralel olarak politika faizini %9,0 seviyesinde sabit bıraktı. Piyasada genel beklenti de faizin sabit kalması yönündeydi.

16 Aralık’ta Merkez Bankası aralık ayına ilişkin piyasa katılımcıları anketi sonuçlarını açıkladı. Ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi %66,80 (kasımda %68,06), dolar/TL beklentisi 18,78 (kasımda 19,54) ve 2022 yılı büyüme beklentisi %5,0 (kasımda %5,1) olarak açıklandı.

Türk-İş'in Aralık 2022 açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre açlık sınırı 8 bin 130 TL, yoksulluk sınırı ise 26 bin 483 TL olarak açıkladı. Geçen ay açlık sınırı 7 bin 786 TL, yoksulluk sınırı da 25 bin 365 TL olarak açıklanmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre, inşaat maliyet endeksi ekim ayında eylüle göre %3,44 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %117,07 oranında arttı. Geçen ay %119,83 olarak açıklanmıştı.

TCMB verilerine göre imalat sanayi kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,5 puan artarak aralık ayında %76,4 oldu. Kasım ayında %75,9 olarak açıklanmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu aralık ayı ekonomik güven endeksini 97,6 olarak açıkladı. Geçen ay 96,9 olmuştu.

TUİK tarafından yapılan açıklamaya göre gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) 2022 yılı üçüncü çeyreğinde %3,9 arttı.

19 Aralık’ta TUİK Türkiye’nin nüfusunu (2021) 84 milyon 680 bin 273 kişi olarak açıkladı.

22 Aralık’ta asgari ücret zam oranı %54 olarak açıklandı. Böylece 2023 yılında uygulanacak asgari ücret de 8.506 TL oldu.

Amerika’da, tarım dışı istihdam kasımda 263 bin artışla beklentilerin üzerine çıktı. Ekonomistlerin beklentisi 200 bin artması yönündeydi. İstihdam artışı, ABD Merkez Bankasının parasal sıkıştırma takvimi ve doların seyri açısından önem taşıyor. Ekim ayı tarım dışı istihdam artış rakamı 261 bin olarak açıklanmıştı.

Kasım ayı işsizlik oranı %3,7 olarak açıklandı. Beklenti de %3,7 olması yönündeydi. Önceki ay işsizlik oranı %3,7 idi.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), bir önceki yılın aynı dönemine göre %7,1 artışla ekonomistlerin beklentilerinin altında gerçekleşti. Beklenti %7,3 olması yönündeydi. Ekimde %7,7 olarak açıklanmıştı. Aylık bazda bakıldığında ise bir önceki aya göre %0,1 olarak açıklanarak ekonomistlerin beklentisinin altında gerçekleşti. Beklenti %0,3 olması yönündeydi. Geçen ay %0,4 olmuştu.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), kasımda tahminlerin altında gerçekleşti. Açıklanan verilere göre ÜFE, kasımda aylık bazda %0,3 arttı ve yıllık %7,4 oldu. Beklentiler aylık %0,2, yıllık olarak da %7,2 artması yönündeydi. Ekimde %8,0 olarak açıklanmıştı.

Perakende satışlar kasım ayında bir önceki aya göre %-0,6 oranında düştü. Ekonomistlerin ortalama beklentisi %-0,1 oranında düşmesi yönündeydi. Ekim ayında %1,3 olarak açıklanmıştı. Yıllık bazdaki artış %7,60 olarak açıklandı. Önceki ay %8,37 idi.

ABD Merkez Bankası (FED), 14 Aralık’ta tüm dünyanın merakla beklediği faiz kararını açıkladı. Banka, federal fonlama faizini beklentilere paralel olarak 50 baz puan artışla yüzde 4,25-4,50 aralığına yükseltti. Böylece FED, dört toplantının ardından 75 baz puanlık faiz artışı yerine 50 baz puanlık artış yaparak hız kesmiş oldu. FED, mart-aralık döneminde de toplamda 425 baz puanlık faiz artışına imza atmış oldu. Faiz Ocak 2008’den bu yana en yüksek aralığa çıktı.

21 Aralık’ta Conference Board ABD Tüketici Güven Endeksini 108,3 olarak açıkladı. Beklenti 101,0 olması yönündeydi. Geçen ay 100,2 olmuşu.

Çin’de, TÜFE yıllık %1,6 olarak açıklandı. Beklenti %1,6 seviyesindeydi. Önceki ay %2,1 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon için beklenti %-0,2 olması yönündeydi, açıklanan rakam %-0,2 oldu. Geçen ay %0,1 olmuştu.

Japonya’da, TÜFE yıllık %3,8 olarak acıkandı. Önceki ay %3,7 olmuştu. Aylık olarak da %0,6 oldu. Geçen ay %0,3 olarak açıklanmıştı.

Almanya’da, TÜFE yıllık %10,0 olarak açıklandı. Beklenti de %10,0 olması yönündeydi. Önceki ay %10,4 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %-0,5 olarak açıklandı. Beklenti de %-0,5 olması yönündeydi. Geçen ay oran %0,9 olmuştu.

Hindistan’da, TÜFE yıllık %5,88 olarak açıklandı. Beklenti %6,40 olması yönündeydi. Önceki ay %6,77 olarak açıklanmıştı.

Rusya’da, TÜFE yıllık %12,0 olarak açıklandı. Beklenti de %12,0 olması yönündeydi. Geçen ay %12,6 olmuştu.

İngiltere Merkez Bankası (BoE) politika faizini beklentilere paralel 50 baz puan artırarak Ekim 2008'den bu yana en yüksek seviye olan yüzde 3,50'ye çıkardı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) ise, üç temel politika faizini 50 baz puan artırarak, 2008'den bu yana en yüksek seviyesine çıkardı.

Süpermarket Alışverişi

Benim takip ettiğim ürünlerin fiyatları, benim takip ettiğim marketlerde aralık ayında kasıma göre %2,95 oranında arttı. Kasımda da %5,16 oranında arttığını düşünürsek iki ayın toplam artışı %8,26 oldu. 2021 Aralık ayında %17,66 oranında artış olmuştu. Bu artışla beraber Aralık 2021’den beri toplam artış oranı da %100,40 oldu. Hatırlayacağınız gibi geçen sene toplam süpermarket fiyat artışı %49,31 idi.

Kasıma göre fiyatı en çok artan ürün grubu %9,94 ile süt ve kahvaltılık oldu. Kasıma göre fiyatı en çok azalan ürün grubu %5,26 ile Kişisel Bakım ve Kozmetik balık oldu.

Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artan ürün grubu %151,66 ile kişisel bakım ve kozmetik grubu oldu. Yılbaşından beri fiyatı azalan herhangi bir grup yok.

Kasıma göre fiyatı en fazla artan ürünler: Elma: %33,30, Zeytin: %27,16, Beyaz Peynir: %25,99, Beyaz Leblebi: %24,57, Kuru Soğan: %14,76.

Kasıma göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Atom Salata: %21,44, Dolmalık Biber: %20,96, Kahve: %16,47, Limon: %14,43, Un: %9,32.

Aralık 2021’e göre fiyatı en fazla artan ürünler: Kuru Soğan: %629,88, Toz Şeker: %242,32, Earl Grey Çay: %198,13, Limon: %181,49, Yulaflı Bisküvi: %174,27.

Aralık 2021’e göre fiyatı düşen herhangi bir ürün yok.

Peki, bu artışlar ve indirimler bu ay en çok hangi günlerde olmuş? Artışlar en çok perşembe (%35,21) ve cumartesi günlerinde olmuş (%16,90). İndirimler de en çok perşembe (%30,43) ve cuma günlerinde olmuş (%28,26).

Ocak ayında, takip ettiğim 66 süpermarket ürününden sadece altı tanesinin fiyatı hiç değişmemişti. Bu rakam şubat ayında bire inmişti, mart ayında fiyatı artmayan hiçbir ürün kalmamıştı.

İndirimler (geçen seneki oranlarda olmasa da) süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Her gün bir şeyler indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Restoranlar

Bu sene raporumuza eklediğimiz yeni bölümlerden bir tanesi de restoranlar. Genelde gittiğimiz ve/veya sipariş verdiğimiz belli restoranlardaki yemekleri takip etmeye başladım.

Kasıma göre benim takip ettiğim restoranlarda ve yemeklerde fiyatlar %4,59 oranında arttı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış da %87,84 oldu.

Kasıma göre fiyatı en çok artan ürün sebzeli dana eti (Çin yemeği) oldu. Artış oranı %16,87. İkinci sırada da %9,48 ile keşkül var.

Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artan ürün de %147,62 ile meşhur kahvecinin çikolatalı kurabiyesi oldu. İkinci sırada da 136,39 ile meşhur hamburgercinin en meşhur menüsü var.

Kasıma ve Aralık 2021’e göre fiyatı en çok düşen ürünleri de yazacaktım ama fiyatı düşen bir ürün yok.

Damacana

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %3,72. 2021 Aralık: %97,39. 2021 Aralık: %97,39.

Damacana siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi şiddetle tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var. Uygulamayı telefonunuza indirip siparişlerinizi buradan vermezseniz bayilerin belirlediği fiyatlardan ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Şeker (USD – Londra Borsası)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %1,48, 2021 Aralık: %10,10, 2021 Aralık: %10,10, 2020 Aralık: %36,88, 2019 Aralık: %55,51, 2018 Aralık: %61,26, 2017 Aralık: %45,60.

2022 en yüksek değeri: 622,80 USD (15 Eylül 2022) En düşük değeri: 480,00 USD (15 Şubat 2022)

10 Ekim’de Türk Şeker, kilogram başına 15,00 TL'den verdiği şekerin fiyatı 16,20 TL'ye yükseltti. Söz konusu fiyatlara KDV dahil değil.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Şeker fiyatı raflarda kasıma göre %2,88 oranında azaldı. Aralık. 2021’e göre: %242,32.

Kahve - Kakao

Kahve (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %0,29, 2021 Aralık: %29,65, 2021 Aralık: %29,65, 2020 Aralık: %36,00, 2019 Aralık: %32,95.

2022 en yüksek değeri: 258,35 USD (09 Şubat 2022) En düşük değeri: 151,30 USD (18 Kasım 2022)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kahve fiyatı raflarda kasıma göre %16,47 azaldı. 2021 Aralık’a göre: %61,43.

Kakao (GBP - Londra Borsası)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %1,41, 2021 Aralık: %26,19, 2021 Aralık: %26,19, 2020 Aralık: %21,41, 2019 Aralık: %11,50, 2018 Aralık: %25,93, 2017 Aralık: %49,15.

2022 en yüksek değeri: 2.149,00 GBP (01 Aralık 2022) En düşük değeri: 1.634,00 GBP (12 Mayıs 2022)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kakao fiyatı raflarda kasıma göre değişmedi. 2021 Aralık’a göre: %156,28.

Palmiye Yağı (Palm Oil), evlerimizde çok sık kullanmasak da gıda üretiminde, kozmetikte ve diğer endüstrilerde çok sık kullanılmaktadır. En çok Malezya ve Endonezya’da üretilen bu yağ, dünyada en bol miktarda bulunan ve raf ömrü en uzun olan yağdır. Fiyatlaması Malezya ringgiti üzerinden yapılmaktadır.

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %4,18, 2021 Aralık: %23,83, 2021 Aralık: %23,83.

2022 en yüksek değeri: 8.163,00 RM (01 Mart 2022) En düşük değeri: 2.924,00 RM (10 Aralık 2022)

Hububat (USD – Chicago Borsası)

Chicago Borsasında hububat ürünleri kile (bushel) olarak takip ediliyor.

Buğday

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %8,11, 2021 Aralık: %4,94, 2021 Aralık: %4,95.

2022 en yüksek değeri: 14,2525 USD (07 Mart 2022) En düşük değeri: 7,0550 USD (06 Aralık 2022)

Mısır

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %2,67, 2021 Aralık: %9,89, 2021 Aralık: %9,89.

2022 en yüksek değeri: 8,1825 USD (29 Nisan 2022) En düşük değeri: 5,6225 USD (22 Temmuz 2022)

Yulaf

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %8,96, 2021 Aralık: %49,19, 2021 Aralık: %49,19.

2022 en yüksek değeri: 8,0700 USD (12 Nisan 2022) En düşük değeri: 3,3325 USD (19 Aralık 2022)

Yumurta (TL – Başmakçı Borsası)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %0,31, 2021 Aralık: %69,49, 2021 Aralık: %69,49, 2020 Aralık: %161,15, 2019 Aralık: %320,07.

2022 en yüksek değeri: 1,8500 TL (28 Kasım 2022) En düşük değeri: 0,85 TL (20 Haziran 2022)

Türkiye’de ekim ayında 1,77 milyar adet tavuk yumurtası üretildi. Eylül ayında 1,72 milyar üretilmişti. 2021 Ekim ile mukayese ettiğimizde bu miktarın %4,5 oranında arttığını görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Yumurta fiyatı raflarda kasıma göre %2,47 oranında arttı. 2021 Aralık’a göre: %86,27.

Süt (TL – Ulusal Süt Konseyi)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %0,00, 2021 Aralık: %94,90, 2021 Aralık: %94,90, 2020 Aralık: 269,57.

2022 en yüksek değeri: 8,50 TL (14 Ekim 2022) En düşük değeri: 4,70 TL (01 Ocak 2022)

Türkiye’de ekim ayında 725 bin 868 ton inek sütü toplandı. Geçen ay 750 bin 461 ton olarak açıklanmıştı. 2021 Ekim ile mukayese ettiğimizde %9,6 azaldığını görüyoruz.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Süt fiyatı raflarda kasıma göre değişmedi. 2021 Aralık’a göre: %84,36.

Evdeki Dostlarımız

Evdeki kedi, bu raporda olmadığını duyunca çok sinirlendi; zar zor sakinleştirdik. Dostlarımızdan da bu yönde çok talep olunca evdeki dostlarımızın alımlarını da raporumuza eklemek şart oldu. O zaman gelin, benim takip ettiğim ürünlere kısaca bir bakalım.

Kedi maması fiyatları, aralık ayında kasıma göre %3,14 oranında azaldı. Bu düşüşle beraber 2021 Aralık’tan beri %64,64 oranında artmış oldu.

Kedi kumu fiyatları, aralık ayında kasıma göre %5,62 oranında azaldı. Bu düşüşle beraber Aralık 2021’den beri %40,00 oranında artmış oldu.

Köpek maması fiyatları, aralık ayında kasıma göre %1,26 oranında arttı. Bu artışla beraber Aralık 2021’den beri %55,33 oranında artmış oldu.

Sigara

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %0,00, 2021 Aralık: %64,04.

Giyim ve Ayakkabı

Giyim ve ayakkabı fiyatları, benim takip ettiğim ürünlerde aralık ayında Kasım 2022’ye göre %4,47 oranında azaldı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış %101,59 oldu.

Kasıma göre fiyatı en çok artan ürün %27,84 ile erkek tişört oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artan ürün de %193,66 ile erkek fanila oldu.

Kasıma göre fiyatı en çok düşen ürün %23,08 ile erkek pantolon oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı düşen bir ürün yok.

Doğalgaz – Elektrik - Su

Doğalgaz fiyatlarına (konutlarda kullanılan) 1 Ocak 2022’de %25,00, 31 Mart 2022’de %35,00, 1 Haziran 2022’de %30,00, ve 1 Eylül 2022’de  %20,40 zam yapıldı. Bu zamlardan sonra yılbaşına göre toplam artış %164,13 oldu.

Benim faturamdaki birim fiyat kasım ayında %0,40 oranında artmıştı. Bu ay birim fiyatta %1,30 oranında artış oldu ve yıllık toplam artış %168,76 oldu.

Elektrik fiyatlarına 01 Ocak’ta %50,00, 1 Haziran’da %15,00 ve 1 Eylül’de %20,00 oranında zam yapıldı. Böylece yılbaşından beri toplam artış (birinci kademe) %107.00 oldu. İkinci kademedeki artış %213,26. Benim faturamdaki birim fiyat kasıma göre %1,85 oranında arttı ve Aralık 2021’den beri toplam artış %120,94 oldu.

Su fiyatlarına 5 Nisan’da %29,00, 16 Eylül’de %40,38, 1 Aralık’ta da %25,00 oranında zam yapıldı. Böylece yılbaşından beri toplam artış %126,36 oldu. Su fiyatı kullandığınız miktara çok bağlı. Şu anda 16 m³’e kadar olan kullanımlarda birim fiyat 14,61 TL/m³, 16 m³’ün üstündeki kullanımlar için birim fiyat 21,95 TL/m³. Gördüğünüz gibi arada çok fark var. Bu fiyatın üzerine KDV ve ÇTV eklendiğini de ayrıca belirteyim. ÇTV kullandığınız m³ başına 0,68 TL olarak hesap edilmektedir. İnsani su hakkı uygulaması kapsamında, kullandığınız her 2.5 metreküp suyun 0.5 metreküpü ücretsiz olarak verilmektedir.

Benim faturamdaki birim fiyat aralık ayında geçen aya göre %6,16 oranında arttı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış %80,65 oldu.

Hem faturamızı kontrol altında tutabilmek hem de dünyamızda gittikçe azalan su kaynaklarını korumak için suyu çok hesaplı kullanmalıyız.

Dolar – Euro

Dolar endeksi

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %3,20, 2021 Aralık: %8,50, 2021 Aralık: %8,50.

2022 en yüksek değeri: 114,047 (27 Eylül 2022) En düşük değeri: 94,775 (13 Ocak 2022)

ABD 10 yıllık tahvil faizleri

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %6,48, 2021 Aralık: %148,88, 2021 Aralık: %148,88.

2022 en yüksek değeri: 4,247 (24 Ekim 2022) En düşük değeri: 1,512 (01 Ocak 2022)

Dolar

Dolar kuru bu yıl %40'a yakın yükseldi ama kontrollü bir şekilde bu yükseliş oranı hissedilmeyecek kadar yavaş oldu.

Yılın son işlem günlerinde piyasalarda hacim düşük, işlemler de sığ ama bugünlerde gördüğümüz sakinliği dolar/TL’de bütün yıl boyunca gördük. 

Enflasyon ateşini daha da harlamak istemeyen yetkililer kuru yıl boyunca kontrol altında tuttular. Hatta bu olmasın diye ihracatçıların rekabet sağlanamadığı şikâyeti de dikkate alınmadı.

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %0,27, 2021 Aralık: %36,81, 2021 Aralık: %36,81, 2020 Aralık: %141,23, 2019 Aralık: %219,37, 2018 Aralık: %251,84, 2017 Aralık: %384,44.

2022 en yüksek değeri: 18,7320 TL (31 Aralık 2022) En düşük değeri: 13,2110 TL (05 Ocak 2022)

Euro/USD paritesi

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %3,53, 2021 Aralık: %6,34, 2021 Aralık: %6,34.

2022 en yüksek değeri: 1,1453 (13 Ocak 2022) En düşük değeri: 0,9592 (27 Eylül 2022)

Euro

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %4,13, 2021 Aralık: %28,00, 2021 Aralık: %28,00, 2020 Aralık: %109,80, 2019 Aralık: %204,13, 2018 Aralık: %226,88, 2017 Aralık: %332,79.

2022 en yüksek değeri: 19,9708 TL (31 Aralık 2022) En düşük değeri: 14,9170 TL (05 Ocak 2022)

Kredi Risk Primi (CDS)

Kredi risk primi, (Credit Default Swap - CDS) alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan değerdir. Faiz doğası itibarıyla alacaklının geri ödememe riskini içeren bir risk primidir. Kredi risk primi ise bu riskin sistemli bir şekilde finansal enstrümana dönüştürülmüş ve sayısal olarak ifade edilmiş halidir. Alacaklı, kredinin olası geri ödenmeme riskine karşı verdiği borcu sigorta eder. Bu sigorta işlemi ve sigorta için belirlenen bedel ise kredi risk primine tekabül eder. Bu prim bir ülkeye olan finansal güven baz alınarak serbest piyasa tarafından belirlenir. Kredileri sigortalayanlar finansal güveni oluşturan parametrelere göre geri ödememe riskini ve riski satın almaya razı oldukları primin değerini belirlemeye çalışır. Kredi risk primi ifade edilirken her %1 faiz oranı 100 baz puana tekabül eder. Kredi risk priminin 100 olması durumda borç için beklenen risk faiz oranının %1 olduğu varsayılır.

Türkiye beş yıllık tahvil CDS

ABD'de enflasyonun beklentilerin altında kalmasının ardından ABD Merkez Bankası'nın (Fed) ultra şahin para politikasında yumuşamaya gideceği beklentisi küresel bazda risk iştahını artırırken Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 9 Aralık 2021'den bu yana ilk kez 500 seviyesinin altına indi.

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %12,11, 2021 Aralık: %5,13, 2021 Aralık: %5,13.

2022 en yüksek değeri: 908,40 (15 Temmuz 2022) En düşük değeri: 509,51 (11 Şubat 2022)

Kıymetli Metaller

Gram altın (TL)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %4,17, 2021 Aralık: %38,75, 2021 Aralık: %38,75, 2020 Aralık: %134,24, 2019 Aralık: %286,42, 2018 Aralık: %404,67.

2022 en yüksek değeri: 1.096,929 TL (30 Aralık 2022) En düşük değeri: 759,551 TL (03 Ocak 2022)

Ons altın (USD) 2022 yılında yatırımcısını mutlu etmedi. Önümüzdeki yıl için bazı uzmanların görüşü birçok ülkenin gelecek yılın ilk çeyreğinde resesyonla karşı karşıya kalacağı ve merkez bankalarının faiz artış hızını yavaşlatacağı, bunun da altını daha cazip hale getireceği yönünde.

Karşıt görüşlü uzmanlar da fiyatlarda bir miktar geri çekilme beklediklerini ve küresel çapta faiz artışlarına enflasyonun nasıl tepki vereceğinin fiyatlarda belirleyici olacağını belirtiyorlar.

Her iki tarafın ortak görüşü, yatırım tavsiyesi olmamakla beraber altının 2023 yılında sepetlerde yer alması gerektiği yönünde.

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %4,34, 2021 Aralık: %0,78, 2021 Aralık: %0,78, 2020 Aralık: %3,08, 2019 Aralık: %21,60, 2018 Aralık: %43,94.

2022 en yüksek değeri: 2.043,30 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 1.630,90 USD (3 Kasım 2022)

2022’de bir gündeki en büyük artış: 62,00 USD (01 Aralık). En büyük düşüş: 55,10 USD (9 Mart)

Altının gümüşe oranı

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %6,55, 2021 Aralık: %3,79, 2021 Aralık: %3,79.

2022 en yüksek değeri: 97,390 (01 Eylül 2022) En düşük değeri: 74,442 (20 Ocak 2022)

Gümüş

Gram gümüş (TL)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %11,25, 2021 Aralık: %44,42, 2021 Aralık: %44,42, 2020 Aralık: %127,98, 2019 Aralık: %334,25, 2018 Aralık: %458,28.

2022 en yüksek değeri: 14,4599 TL (20 Aralık 2022) En düşük değeri: 9,5952 TL (31 Ocak 2022)

Ons gümüş (USD)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %11,66, 2021 Aralık: %4,76, 2021 Aralık: %4,76, 2020 Aralık: %6,34, 2019 Aralık: %36,83, 2018 Aralık: %59,35.

2022 en yüksek değeri: 26,895 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 17,551 USD (01 Eylül 2022)

2022’de bir gündeki en büyük artış: 1,550 USD (03 Ekim). En büyük düşüş: 1,132 USD (27 Ocak)

Platin

Gram platin (TL)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %3,11, 2021 Aralık: %48,75, 2021 Aralık: %48,75.

2022 en yüksek değeri: 645,69 TL (30 Aralık 2022) En düşük değeri: 403,70 TL (03 Ocak 2022)

Ons platin (USD)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %2,74, 2021 Aralık: %8,62, 2021 Aralık: %8,62, 2020 Aralık: %1,42.

2022 en yüksek değeri: 1.174,75 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 808,50 USD (01 Eylül 2022)

2022’de bir gündeki en büyük artış: 48,90 USD (10 Kasım). En büyük düşüş: 72,45 USD (9 Mart)

Paladyum

Ons paladyum (USD)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %4,74, 2021 Aralık: %0,17, 2021 Aralık: %0,17.

2022 en yüksek değeri: 3.289,00 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 1.664,90 USD (19 Aralık 2022)

2022’de bir gündeki en büyük artış: 309,00 USD (8 Mart). En büyük düşüş: 348,98 USD (9 Mart)

Endüstriyel Metaller (USD – Londra Metal Borsası)

Metal fiyatları Londra Metal Borsası tarafından açıklanıyor ve dünyanın her yerinde Amerikan doları üzerinden işlem görüyor.

Alüminyum

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %2,15, 2021 Aralık: %11,65, 2021 Aralık: %11,65, 2020 Aralık: %18,28, 2019 Aralık: %34,95, 2018 Aralık: %24,19, 2017 Aralık: %14,87.

2022 en yüksek değeri: 3.983,50 USD (07 Mart 2022) En düşük değeri: 2.079,00 USD (28 Eylül 2022)

Alüminyum Alaşım

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %6,40, 2021 Aralık: %17,81, 2021 Aralık: %17,81, 2020 Aralık: %1,13, 2019 Aralık: %40,54, 2018 Aralık: %34,99, 2017 Aralık: %5,35.

2022 en yüksek değeri: 2.884,00 USD (10 Mart 2022) En düşük değeri: 1.411,00 USD (04 Temmuz 2022)

Kurşun

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %5,38, 2021 Aralık: %3,57, 2021 Aralık: %3,57, 2020 Aralık: %10,02, 2019 Aralık: %16,54, 2018 Aralık: %12,77, 2017 Aralık: %11,20.

2022 en yüksek değeri: 2.511,00 USD (07 Mart 2022) En düşük değeri: 1.753,00 USD (27 Eylül 2022)

Çinko

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %6,14, 2021 Aralık: %9,11, 2021 Aralık: %9,11, 2020 Aralık: %11,43, 2019 Aralık: %36,42, 2018 Aralık: %19,02, 2017 Aralık: %2,83.

2022 en yüksek değeri: 4.528,00 USD (19 Nisan 2022) En düşük değeri: 2.680,00 USD (3 Kasım 2022)

Bakır

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %3,81, 2021 Aralık: %12,47, 2021 Aralık: %12,47, 2020 Aralık: %7,53, 2019 Aralık: %37,64, 2018 Aralık: %37,53, 2017 Aralık: %22,43.

2022 en yüksek değeri: 10.729,00 USD (07 Mart 2022) En düşük değeri: 6.998,00 USD (15 Temmuz 2022)

Nikel

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %14,89, 2021 Aralık: %44,05, 2021 Aralık: %44,05, 2020 Aralık: %71,70, 2019 Aralık: %108,67, 2018 Aralık: %175,38, 2017 Aralık: %152,11.

2022 en yüksek değeri: 48.241,00 USD (10 Mart 2022) En düşük değeri: 19.090,00 USD (15 Temmuz 2022)

Kalay

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %14,23, 2021 Aralık: %39,38, 2021 Aralık: %39,38, 2020 Aralık: %21,51, 2019 Aralık: %40,85, 2018 Aralık: %25,18, 2017 Aralık: %23,57.

2022 en yüksek değeri: 50.000,00 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 17.695,00 USD (31 Ekim 2022)

Hasır Çelik (USD – Londra Borsası)

Küresel ham çelik üretimi, kasımda geçen yılın aynı dönemine göre %2,6 gerileyerek 139,1 milyon ton olurken Türkiye’de bu dönemde düşüş %30,7 seviyesinde gerçekleşti.

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %5,38, 2021 Aralık: %4,02, 2021 Aralık: %4,02.

2022 en yüksek değeri: 950,00 USD (09 Mart 2022) En düşük değeri: 625,00 USD (02 Ağustos 2022)

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ABD’nin Türk çeliğine yönelik ilave vergi kararında Türkiye’yi haklı buldu. DTÖ, ABD’nin kararlarının DTÖ kararlarıyla tutarsız olduğunu belirterek, ek gümrük vergilerinin küresel ticaret kurallarını ihlal ettiğine karar verdi.

Demir Cevheri (USD – Chicago Borsası)

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %22,00, 2021 Aralık: %0,70, 2021 Aralık: %0,70.

2022 en yüksek değeri: 161,84 USD (04 Nisan 2022) En düşük değeri: 80,03 USD (1 Kasım 2022)

Kereste (USD – Chicago Borsası))

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %9,86, 2021 Aralık: %62,16, 2021 Aralık: %62,16.

2022 en yüksek değeri: 1.464,40 USD (03 Mart 2022) En düşük değeri: 373,70 USD (30 Aralık 2022)

Ham Petrol (USD – Brent Petrol)

Petrol fiyatları, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması neticesinde yılın ilk çeyreğini ciddi bir artışla kapattı. Düşen talep son ayda fiyatlarda düşüşe neden olsa da yine de yılı %10 civarında bir artışla sonlandırdı. Son haftada Rusya'nın tavan fiyat uygulamalarına karşılık ham petrol arzını düşürebileceğine yönelik haber, fiyatların tekrar 80 doların üzerine çıkmasına neden oldu. Yatırım tavsiyesi olmamakla beraber Çin’deki COVID kısıtlamalarının hafifletilmesi ve petrokimya hammaddelerinin artan kullanımı 2023 için yatırımcıları umutlandırsa da OPET önümüzdeki yıl için bir büyüme beklemediğini açıkladı.

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %10,17, 2021 Aralık: %9,81, 2021 Aralık: %9,81, 2020 Aralık: %62,43, 2019 Aralık: %25,19, 2018 Aralık: %42,72, 2017 Aralık: %27,37.

2022 en yüksek değeri: 127,98 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 76,59 USD (08 Aralık 2022)

Benzin - Motorin - Otogaz

Benzin

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %13,78, 2021 Aralık: %73,60, 2021 Aralık: %73,60.

Mazot

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %12,56, 2021 Aralık: %107,95, 2021 Aralık: %107,95.

Otogaz

Değişim: 2022 Kasım’a Göre: %0,91, 2021 Aralık: %28,15, 2021 Aralık: %28,15.

Türkiye’de kasım ayında 122 bin 837 aracın trafiğe kaydı yapıldı. Geçen ay 102 bin 403 adet olarak açıklanmıştı. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %20,0 arttı. Bu araçların %45,1’i otomobil ve %30,2’si motosiklet olarak açıklandı.

Ulaştırma

Takip ettiğim güzergahlarda nasıl bir değişim olduğuna kısaca bakalım.

Ulaştırma fiyatları aralık ayında Kasım 2022’ye göre %6,41 oranında azaldı. Aralık 2021 ile mukayese ettiğimizde %144,36 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Uçak fiyatları aralık ayında kasıma göre %6,36 oranında azaldı. Aralık 2021’den beri toplam artış %145,85 oldu.

Yüksek Hızlı Tren fiyatlarına ocak ayında %20,0, mart ayında %10,0, nisan ayında %15,0, haziran ayında %30,0, eylül ayında da %10 zam yapıldı. Ekim, kasım ve aralık aylarında başka bir gelişme olmadı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış %117,07 oldu.

Otobüs biletlerinde benim takip ettiğim güzergahlarda aralık ayında kasıma göre %14,28 oranında düşüş oldu. Yılbaşından beri toplam artış %77,47 oldu.

Metro ve Marmaray fiyatlarında (Ankara ve İstanbul) aralık ayında bir değişiklik olmadı. Aralık 2021’e göre artış %94,64.

Bilmiyorum bir şey ifade ediyor mu ama aralık ayında fiyatlar en çok cuma günü arttı ve en çok cumartesi günü düştü.

İstanbul Toplu Ulaşım Zammı

İstanbul’da toplu ulaşım ücretlerine 1 Ocak’tan itibaren geçerli olmak üzere %29,10 oranında zam yapıldı.

•         Tam Elektronik Bilet Ücreti 7,67 TL'den 9,90 TL

•         Öğrenci Elektronik Bilet Ücreti 3,74 TL'den 4,83 TL

•         Öğretmen Elektronik Bilet Ücreti 5,49 TL'den 7,09 TL

•         Tam Abonman Ücreti 602 TL'den 777 TL

•         Öğrenci Abonman Ücreti 109 TL'den 140 TL

•         Sarı Taksi Taksimetre Açılış Ücreti 9,80 TL'den 12,65 TL

•         Sarı Taksi Mesafe Ücreti km başına 6,30 TL'den 8,51 TL

•         Sarı Taksi Zaman Tarifesi Ücreti saatlik 67,20 TL'den 100,80 TL

•         Sarı taksi kısa mesafe ücreti 28 TL'den 40 TL

•         Minibüs İndi Bindi Ücreti 5,25 TL'den 7 TL

İzmir Toplu Ulaşım Zammı

İzmir’de oybirliği ile alınan kararla ESHOT, İZDENİZ, İzmir Metro, İzmir Tramvay ve İZBAN'da geçerli toplu ulaşım ücret tarifesine zam yapıldı.

İzmirim Kart ile tam biniş ücreti 8,78 TL, öğretmen ve 60 yaş kartları ile biniş ücreti ise 7,56 TL oldu.

Yeni zamlarla birlikte tam binişlerde 120 dakika içerisinde yapılan ilk aktarma ücreti 3,50 TL, ikinci aktarma ise 2,00 TL olarak güncellendi. Öğrenciler, öğretmenler ve 60 Yaş İzmirim Kartı sahiplerinin, aktarma ücreti ödememesine yönelik uygulamanın ise devam ettiği belirtildi.

Oteller

Benim takip ettiğim otel fiyatları aralık ayında (yılbaşı nedeniyle) kasıma göre %2,34 oranında arttı. Böylece fiyatlar Aralık 2021’e göre %121,44 oranında artmış oldu.

Aralık ayında kasıma göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %28,89 ile Konya ve %15,74 ile Bursa oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artanlar da Kütahya %367,08 ve Eskişehir %289,55 oldu.

Aralık ayında kasıma göre en büyük düşüş gösteren iller %6,90 ile Nevşehir ve %6,06 ile Çanakkale oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı düşen il/ilçe yok.

Aralık ayında fiyatlar en çok cuma günleri arttı ve en çok perşembe günleri düştü.

Bu Ay Açıklanan Diğer Güncellemeler

Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde 2023'de uygulanacak yeniden değerleme oranı yüzde 61,5 oldu.

Tüketici Güven Endeksi

Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Tüketici Eğilim Anketi yapılarak belirlenir. Genelde her ayın son haftasında açıklanır.

Endeks en düşük 0 en yüksek 200 değerleri alabilir. Endeksin 100’den yüksek olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması da tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir.

Takip etmeyen dostlarımız için böyle kısacık bir açıklama yaptıktan sonra bakalım Türkiye’de aralık ayında durum nasıl?

TUİK verilerine göre tüketici güven endeksi aralık ayında bir önceki aya göre %-1,3 oranında azalarak 75,6 seviyesine düştü. Kasım ayında 76,6 olmuştu.

Mevcut dönemde hanenin maddi durumu aralık ayında %-1,5 azalarak 57,4 oldu. Kasım ayında 58,3 olarak açıklanmıştı.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi kasım ayında 75,8 iken, aralık ayında %-0,5 azalarak 75,4 oldu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi de kasım ayında 80,5 iken aralık ayında %-4,0 oranında azalarak 77,3 oldu.

Gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi %0,7 artarak 92,6 oldu. Kasım ayında bu değer 91,9 idi.

Endeksin 100’den küçük olması kötümser bir duruma işaret ediyor.

Satınalma Müdürleri Endeksleri (PMI)

Satınalma Müdürleri Endeksleri (Purchasing Managers’ Indexes – PMI), ekonomik faaliyet koşullarının ölçümü konusunda gerek küresel piyasalar gerekse ekonomi basını tarafından yakından takip edilen göstergeler arasında yer almaktadır. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin olarak ilgili ay içerisinde açıklanan ilk verilerden biri olması, resmi verilerden önce yayınlanması ve gerçekleşen verilerle gösterdiği korelasyon, PMI endekslerine önemli bir öncü gösterge niteliği kazandırmaktadır.

IHS Markit tarafından oluşturulan PMI endeksleri birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede imalat, hizmet, inşaat gibi sektörler için aylık raporlar biçiminde kamuoyuna açıklanmaktadır. Doğal olarak bu çalışmayı yapan başka firmalar da var. Endekslerin hesaplanması için yapılan ankette, katılımcı firmalara üretim, yeni siparişler, stok düzeyleri, istihdam, tedarikçi performansı ve fiyat eğilimleri gibi parametrelerin hangi yönde geliştiği sorulmaktadır.

PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük olması önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendirilmektedir. Endeksler, sektörlerin faaliyet konularındaki değişimin nicel büyüklüğünü değil de yönünü göstermesi açısından bir eğilim göstergesi özelliği taşımaktadır.

Türkiye’de bu endeksler İstanbul Sanayi Odası tarafından IHS Markit ile iş birliği kapsamında hazırlanıp her ay sanayicilerimiz ve kamuoyuyla paylaşılmaktadır.

PMI endeksleri hakkında bilgi sahip olduğumuza göre gelin beraberce başta Türkiye olmak üzere bazı önemli coğrafyalarda son aylardaki duruma bakalım.

PMI İmalat Sanayi Raporu

Türkiye: Temmuz: 46,9, Ağustos: 47,4, Eylül: 46,9, Ekim: 46,4 Kasım: 45,7, Aralık: 48,1.

ABD: Temmuz: 52,2, Ağustos: 51,5, Eylül: 52,0, Ekim: 50,4, Kasım: 47,4, Aralık: 46,2.

Çin: Temmuz: 50,4, Ağustos: 49,5, Eylül: 48,1, Ekim: 49,2, Kasım: 49,4, Aralık: 49,0.

Japonya: Temmuz: 52,1, Ağustos: 51,5, Eylül: 50,8, Ekim: 50,7, Kasım: 49,0, Aralık: 00,0.

AB: Temmuz: 49,8, Ağustos: 49,6, Eylül: 48,4, Ekim: 46,4, Kasım: 47,1, Aralık: 47,8.

Almanya: Temmuz: 49,3, Ağustos: 49,1, Eylül: 47,8, Ekim: 45,1, Kasım: 46,2, Aralık: 47,1.

B. Krallık: Temmuz: 52,1, Ağustos: 47,3, Eylül: 48,4, Ekim: 46,2, Kasım: 46,5, Aralık: 45,3.

Fransa: Temmuz: 49,5, Ağustos: 50,6, Eylül: 47,7, Ekim: 47,2, Kasım: 48,3, Aralık: 49,2.

Global: Temmuz: 51,1, Ağustos: 50,3, Eylül: 49,8, Ekim: 49,4, Kasım: 48,8, Aralık: 48,6.

Türkiye’de kasım ayında 45,7 olan manşet PMI aralıkta 48,1’e yükselerek üst üste onuncu ay eşik değer 50’nin altında kaldı.

Söz konusu rakam faaliyet koşullarındaki yavaşlamanın sürdüğüne işaret etse de hazirandan bu yana en yüksek düzeyde gerçekleşti.

Talep tarafında iyileşme belirtilerinin görüldüğü aralık ayında, toplam yeni siparişlerdeki azalma yaklaşık bir yıllık dönemin en düşük hızında gerçekleşti. Diğer taraftan bazı anket katılımcıları enflasyonist baskıların talebi olumsuz etkilemeye devam ettiğini bildirdi. Küresel piyasalardaki zayıflık, yeni ihracat siparişlerinin toplam yeni siparişlerden daha yüksek bir oranda yavaşlamasına yol açtı.

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in takip ettiği ürünlerin ve piyasaların durumu. Ne piyasa analizi ne de sizlere nasıl hareket etmeniz gerektiği yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri, gözlemleri ve risk tercihleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza ve alım yaptığınız yerlere göre sizin değerlendirmeleriniz çok daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Bu raporda düşen değerler kırmızı ile, yükselen değerler yeşil ile belirtilmiştir.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…