Her Şey Gelebilir

Günaydın Dostlar,

Amerikalı bir arkadaşımla Bağdat Caddesi’nde yürürken sokak geçişlerinde çok da sağa sola bakmadığı dikkatimi çekti. Benim uyarıma da “Ben sokağın yönüne göre bakıyorum, ters yönden ne gelebilir ki?” diye karşılık verdi.

Bana söylenebilecek bir laf mı şimdi bu? “Öyle şeyler gelir ki rüyanda bile göremezsin.” dediğimde “Bisikletliler, motosikletliler dünyanın her yerinde zaman zaman ters yöne girebiliyorlar.” dedi.

Ben onları düşünmedim bile. Hiçbir şeye şaşırmayan bizler, ters yönden bir bisiklet geldi diye mi şaşıracağız? Dikkatimizi bile çekmez. Unutmayalım ki bizim yaşamımızın en belirgin özelliği hiçbir şeye şaşırmamamızdır. “Bu kadar da olmaz.” diyebileceğimiz bir şey kaldı mı?

Sokaktan aşağıya ne gelse şaşırırdım? Ata binmiş aşağıya doğru gelen insanları görsem şaşırır mıydım sizce? Bence ihtimal sıfır. At zaten bizim için özel bir konu, atlı polislere de alışığız, o yüzden de hiç yadırgamazdım. Haber değeri bile yok.

Atı geçtik, develerin üzerinde insanları görsem şaşırır mıydım? Azıcık bir şaşırma olurdu ama çok da umursamazdım. Vardır bir nedeni diye düşünürüm. Belki film çekimi için filan gelmişlerdir. Zaten izah edemeyeceğimiz her şeye “Vardır bir sebebi.” açıklaması yaparız. Muhtemelen de hiçbir açıklaması yoktur.

Develere değil ama fillere daha çok çok şaşırırdım. Fillerin üstünde gelen adamlar dikkatimi çekerdi. Hatta resimlerini çekip sosyal medya platformlarında paylaşırdım. Bu konu da herhalde Hindistan’da kimseyi şaşırtmazdı.

İnsanları geçelim, insansız hayvan sürüleri kaçımızı şaşırtırdı. Koyunların, ineklerin, tavukların ve diğer samimi olduğumuz hayvanların hiçbirimize etkisi olmazdı. Dönüp bakmazdık bile. İlgimizi çekebilmesi için yokuş aşağı devekuşu veya tavus kuşu sürüsünün geliyor olması lazım.

Ters yönden gelen her türlü taşıta da çok alışığız. Bizi etkilemesi için ters yönden uçak filan geliyor olması lazım. Ona da çok şaşırmayız ama en azından dönüp bir kere bakar ve “Nereye gidiyor acaba?” diye düşünürüz. Ben böyle bir şey görsem restoran veya kafe yapılacağını düşünürüm.

Uçak ilginç olurdu ama tren veya gemi de fena olmazdı. Trenleri çok sevsem de asfaltta giden bir tren benim için bile fazla olurdu. Aslında tramvaylar yüzünden bu duruma da çok yabancı değiliz. Gemi görmek daha güzel olurdu.

Hepimizi gerçekten şaşırtacak durum uzaylılar olurdu. Noter Sokak’tan aşağıya doğru uzaylıların geldiğini gözünüzün önüne getirin. Böyle bir durumda insan ne yapacağını bilemez. Bunların önünden karşıya geçmek dağıtım kamyonunun önünden geçmeye benzemez. Parmağından ateş açarak moleküllerine ayırır vallahi. Onlara “Baba ya ters yöne girmişsiniz.” de denmez.

Çocuk bir laf söyledi, benim aklıma gelmeyen şey kalmadı. Bunlar sabahın karanlığında aklıma gelenler. Biz Amerikalı değiliz, her yöne beş kere bakmadan sakın karşıdan karşıya geçmeyin. Hatta yukarıya bile bakın. Şimdi bir de kafanıza düşme ihtimali olan şeyleri saydırmayın bana.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Mümkün Değil

Günaydın Dostlar,

Her ne kadar Yay burcu olsam da sevdiğim şeylere alternatif aramayı çok sevmiyorum. Bir şeyi seviyorsam acaba daha iyisini bulabilir miyim, diye düşünmüyorum. Sevdiğim bir restorana yıllarca gidebilirim ve gidiyorum da.

Geçen gün Ankara’ya giderken de bu düşünce tarzı devreye girdi ve her zaman durduğum restoranda durdum. Evde yemesem de bu tip seyahat molalarında (ayıptır söylemesi) pilav üstü nohut yemeyi seviyorum. Doğru söylediniz, çorbasız olmaz. O zaman çorba siparişi de verelim.

Buraya kadar hiç sorun yoktu. Sorun, kasaya geldiğimizde kasadaki kızın 130 TL demesi ile ortaya çıktı. Dört kişi 520 TL. Sanki yün don alıyoruz. O anda bir kere daha “mümkün değil” virüsü devreye girdi. “Bu fiyatlarla burada durmamız mümkün değil.” diye mırıldandığımı hatırlıyorum. Bu fiyatlara içecekler dahil değil.

Unutmadan yazayım, çay da ikram değil ve küçük bardak 12,50 TL. Mümkün değil ne demek? Yıllardır yaptığımız bir şey daha yapılamaz hale gelmişti. Bunun tabii bir de dönüşü var. Gidiş dönüş (çaylar dahil) 1200 TL’den fazla tutuyor. Sanki yün don takımı alıyoruz.

Ankara yolu böyle de şehir içi farklı mı? Hiç değil. Yine her zaman gittiğimiz bir restoranda kişi başı 500 TL vermeyi bekliyorduk ama iki mislinden daha fazla bir rakam gelince o restoran da mümkün değil grubuna eklendi.

“Fiyatlar ne kadar pahalanmış.” dediğim de “Ağabey sen iki üç aydır gelmedin ki.” diye cevap veriyor. Öyle bir devirde yaşıyoruz ki üç ayda fiyatların iki mislinden daha fazla artması normal bir şeymiş gibi telaffuz ediliyor.

Sabah sabah size bir matematik sorusu sorayım. Bakkalda 500 mililitresi 28 TL’ye satılan bir birayı restoranın bir tanesi 400 mililitresi 130 TL’den satıyorsa her satıştan kaç lira kar eder? Bakkal fiyatı beklemesek de Jüpiter’den gelmiş fiyatı da beklemiyoruz.

Restoranlarda durum böyle de yazlık tesislerde farklı mı? Hiç değil. Salgın öncesine kadar sık sık gittiğimiz (daha doğrusu gidebildiğimiz) bir tesisin laf olsun diye fiyatlarına baktım. Salgın öncesi iki kişi bir hafta 8 bin TL civarı olan fiyatlar şu anda 54 bin TL olmuş. “Çüş.” dediğimi hatırlıyorum. Görülüyor ki artık böyle bir tesiste tatil yapmak da mümkün değil.

Hemen şunu da belirteyim, restoranların ve turistik tesislerin (otellerin) birçoğunun izah edilebilir miktarların çok üzerinde fiyatları arttırdığını düşünüyorum. Tabii maliyetler arttı ama bu boyutlarda değil. Herkes salgında kaybettikleri geliri üç beş ay içinde çıkarma derdine düştü.

Mümkün değil grubunun bir başka elemanı da yurtdışı uçak biletleri. Geçen akşam çok sevdiğim dostlarımla yemek yerken “Amerika’ya gelmiyorsun artık.” dediler. Nasıl gideyim? Ekonomi sınıfında on iki saat gitmeyi hiç gözüm almıyor, business bileti alabilmek için de evi satmak gerekiyor. Ayrıca, ekonomi sınıfı bilet de çok ucuz değil. Görülüyor ki şu andaki koşullarda Amerika da mümkün değil grubunda.

Evden söz etmişken arkadaşlarım, “Bu devirde artık ev veya araba almak imkânsız.” diyorlar ve çok da doğru söylüyorlar. Zamanında bir ev sahibi olmasaymışız, şu anda mahalleden geçemezmişiz.

Buradaki konu fiyatların ödenebilir olmaktan çıkmasından ziyade mantığı olmayan boyutlara ulaşmış olması. Bu fiyatları çok rahat ödeyebilenler de olur, aklına bile getiremeyenler de bizim sorunumuz “mümkün değil” kümesinin elemanlarının her geçen gün artıyor olması. Birer birer mümkünler kaçıp mümkün değil evine sığınıyorlar.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Tenis

Günaydın Dostlar,

Tenis oynamasam da izlemeyi ve takip etmeyi çok seviyorum. Çocukluğumuzda ve gençliğimizde hep masa tenisi oynardık. Bir türlü masalardan kortlara terfi edemedik. Ankara’da bir iki tane tenis kulübü vardı ama babamın bizi oralara üye yaptığını gözümün önüne bile getiremiyorum.

Tenisi sevdiğim kadar hızlı yaşamlarını da çok seviyorum. Sosyal platformlarda birçoğunu takip ediyorum. Onların sürekli seyahat eden ve sürekli antrenman yapan yaşam şekli bana çok ilginç geliyor.

Yılın ilk haftalarında Uzak Doğu’da ve Avusturalya’da başlayan turnuvalar, daha sonra Orta Doğu’daki turnuvalarla devam ediyor. Yaza doğru olay Avrupa’ya taşınıyor ve bu arada da Paris ve Londra’da iki büyük turnuva oynanıyor. Sonbaharda da Amerika turnuvaları başlıyor ve yıl böylece tamamlanıyor.

Bazı turnuvalara katılmak zorunlu olsa da genelde tenisçiler hangi turnuvalara katılacaklarını kendileri belirliyorlar ve o turnuvadaki talebe göre oynayıp oynayamayacakları belli oluyor. Katılanlar her turnuvada ilerledikleri seviyeye ve turnuvanın büyüklüğüne göre puan kazanıyorlar. Turnuvaların kendine göre bir puan sistemi olduğu için öncelik puanı yüksek olan oyuncularda oluyor.

Benim hedeflerim arasında da dünyanın bir yerinde bir turnuva izlemek vardı ama bu ekonomik koşullarda çok da mümkün gözükmüyor. Turnuvalara gidemesem de maçları televizyon da ve internette çok sıkı takip ediyorum.

Tenisçilerin çalışmaları inanılmaz. İzlerken bile insanı yoruyor. Hiç boş vakitleri yok. Ya seyahat ediyorlar ya da çalışıyorlar. Ara sıra da yemek yiyorlar. Vücutları artık bir makine gibi olduğu için tatlı, tuzlu her şeyi yiyorlar.

Bütün bu üst sıralardaki oyuncular arasında Anadolu çocukları var mı? Maalesef yok. Çağla Büyükakçay bir ara ilk 100’e girmişti ama şu anda ilk 250 arasında bile değil. Bu konular ne zaman gündeme gelse şöyle bir yorum yapılıyor. “Bu şekilde bir çalışmayı uzun yıllar devam ettirmek bizim yapımıza çok uygun değil.” Diyelim ki bizler rahat insanlarız, ilk on içerisinde iki adet tenisçisi olan (hem kadın hem de erkek) Yunanlılar rahat değil mi?

Bu argüman yürümezse bu sefer de “Onların büyük sponsorları var.” deniliyor. Şu anda dünya sıralamasında beşinci sırada bulunan oyuncu Tunuslu. O Tunus’ta kendine sponsor buluyor da biz koskoca Türkiye’de bulamıyor muyuz? Ayrıca ben Enka gibi birçok kuruluşun bu işe yıllardır destek olduğunu biliyorum.

Bu da olmayınca “Doğu Avrupa’da herkes tenis oynuyor, o yüzden de çok fazla yıldız o coğrafyadan çıkıyor.” tezi ortaya atılıyor. Doğru, bu konuda hemfikiriz ama şu anda dünya sıralamasında 63. sırada olan oyuncu Mısırlı. Mısır’da herkes tenis mi oynuyor yoksa halkın tenise özel bir merakı mı var?

Bütün hayatımız futbolla geçse de artık diğer branşlara da yatırım yapmalıyız. Bütün bu ülkelerden dünya çapında tenisçiler çıkabiliyorsa bizim ülkemizden de çıkar. Sadece futbol sahası yapmakla bir yere varamayız, tenis kortları yaygınlaştırılmalı ve herkesin kolayca oynayabileceği bir hale gelmeli.

Tenis, zenginlerin veya zengin ülkelerin sporudur fobimizden artık kurtulmamız gerekiyor. Oynayacak tek yer para verip de üye olacağınız kulüpler olursa “Oxford vardı da biz mi oynamadık?” derler haklı olarak. Raketi eline alan oynamaya başlamalı.

Anadolu çocukları Avrupa’da doğunca futbol yıldızı oluyorlar, Türkiye’de yılda üç tane çıkmıyor. Sizce aradaki fark nedir?

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Stajyer

Günaydın Dostlar,

Sosyal platformların birinde eski işyerimde staj yapmış bir arkadaşın mutlu veda mesajını okuyunca stajyerlere verimsiz işler yaptırma dönemi bitti herhalde diye düşündüm. Gerçekten de stajyerlere fotokopi çektirme dönemi bitti mi acaba?

Ben hiçbir bütçe döneminde stajyer planlaması yapmazdım ama her zaman da bizle çalışan dört beş öğrenci olurdu. İş arkadaşlarımızın tavsiyeleriyle veya büyük amcaların ricalarıyla birilerinin geleceğini bilirdim.

Bu arkadaşların bir aylığına geldiğini unutup sanki yıllarca bizle kalacaklarmış gibi onlara her şeyi öğretmeye çalışırdık. Adeta bölüme yeni bir arkadaş başlamış gibi plan yapardık. Hiçbir zaman git de fotokopi çek, dediğimizi hatırlamıyorum. Bu tip çalışmayı da ilk benim başlattığıma inanıyorum. Bir iki ay sonra gideceğini bile bile hep burada kalacakmış gibi yaklaşırdık.

Zaten her zaman çalışma ortamının eğlenceli bir ortam olmasına önem verdiğim için birçoğu gitmek istemezdi. Bir aylığına gelip de üç dört ay kalanlar bile oluyordu. Bazıları o kadar çok kaldı ki sonunda birbirlerini ayartıp evlendiler. Dedikodu sevmediğim için isim vermiyorum.

Stajyerlere en büyük katkılarımızdan bir tanesi SAP sistemini öğretmek oluyordu ve hepsi de bu durumdan çok memnundu. Bu arkadaşlardan bir tanesi sistemi o kadar iyi öğrendi ki bizim işe aldığımız kadrolu elemanları eğitmeye başladı.

Tabii her şeyin iki yönü var. Onlar çok şey öğreniyorlardı ama bize de bambaşka bir hava katıyorlardı. Gelip giden dinamik ve heyecanlı çocuklar bize de enerji veriyorlardı. O dönemlerde şirketin içi stajyer doluyordu. Kadrolarımızda boşluk olmadığı için bu arkadaşların birçoğunu işe alamadık ama halen hepsiyle görüşüyoruz. WhatsApp gruplarımızda ve sosyal platformlarda hepsi var.

Yaptığımız bir diğer uygulama da son günlerinde arkadaşlara sunum yaptırmaktı. Bunu da ilk olarak bizim başlattığımızı düşünüyorum. Onlara diyorduk ki “Bize bir sunum hazırla ve bu bir/iki ay nasıl geçti bizle paylaş.” Onlar da bütün açık yüreklilikleriyle bütün mutluluklarını ve gelişmeye açık konuları bizle paylaşırlardı.

Bu sunumlar sırasında çok komik ve çok duygusal anlar yaşanırdı. Aynı anda ağlar ve gülerdik. Sadece bir ay bizle beraber olan bir arkadaş ayrılırken çok ağladığımız günleri hatırlıyorum. Öyle bir bağ oluşuyordu. Bu çocukların hepsi cin gibiydi ve çok iyi yerlere geldiler.

Hiç unutamadığım sözlerden bir tanesi de bir stajyer arkadaşın bana söylediği “Hiçbir işi gücü olmayan bir insan benim kadar yoğun olabilir mi?” cümlesiydi. Bu cümle benim şu andaki durumumu da çok güzel özetliyor. Baktığınız zaman hiçbir işim gücüm yok ama bana gün yetmiyor.

Bir kere daha belirtmek isterim ki “Bir stajyer gelse de getir götür işlerini yapsa.” düşünce tarzını halen taşıyanlar varsa hemen vazgeçsinler. Sanki hep sizle kalacakmış gibi çalışmaya başlarsanız hem kendiniz için hem de stajyer arkadaşlar için çok katma değerli bir iş yapmış olursunuz. Ben bütün iş hayatım boyunca fotokopilerimi hep kendim çektim ve hiç de zararını görmedim. Her fırsatı iki adım atabilmek için kullanırdım. O kadar çok oturuyoruz ki birkaç adım atmak hepimize iyi gelecektir.

Unutmayın ki staj süresinde güzel ve verimli vakit geçiren öğrenciler, mezun olduklarında o şirketlerde çalışmayı çok istiyorlar.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Ekonomi Postası Ağustos 2022

Günaydın Dostlar,

2022 yılının ilk sekiz ayını geride bıraktık. Gelin beraberce ağustos ayındaki gelişmelere bir göz atalım.

Türkiye’de, haziranda %78,62 olan yıllık tüketici enflasyonu, temmuzda %79,60’a yükseldi. Beklenti %80,50 olması yönündeydi. Açıklanan rakam son 24 yılın en yüksek enflasyon seviyesi. Bu aşamada, açıklanan resmi enflasyon Merkez Bankasının %13’lük politika faizinin çok üzerinde kaldı. Aylık enflasyon da %2,37 oldu. Aylık enflasyonun %2,90 olması bekleniyordu. Haziran ayında %4,95 idi.

Haziranda %138,31 olan Üretici Fiyat Endeksi, temmuzda yıllık %144,61 oldu. Aylık enflasyon da 5,17 oldu. Haziran ayında %6,77 idi. Bu rakam 2001 yılından bu yana kaydedilen en yüksek yıllık üretici enflasyonu oldu.

Temmuz ayında Türkiye’nin ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %13,4 oranında artarak 18,561 milyar dolara çıktı. Aynı dönemde ithalat ise %41,4 artarak 29,240 milyar dolar olarak gerçekleşti. Temmuz ayında aylık dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %147,0 artarak 4,329 milyar dolardan 10,690 milyar dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı %63,4 ile tarihi düşük seviyeye geriledi.

Açıklanan rakamlara bakıldığında haziranda işsiz sayısı bir önceki aya göre 136 bin kişi azalarak 3 milyon 541 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %0,3 puan azalarak %10,3 seviyesinde gerçekleşti. Bir önceki ay açıklanan oran %10,9 olarak belirtilmişti. İşsizlik rakamı, son üç ay içinde en az bir defa iş arama kanallarını kullanan ve on beş gün içinde işe başlamaya hazır olan insanları kapsar.

Merkezi yönetim bütçesi temmuzda 64,019 milyar TL açık verdi. Haziran ayında 31,1 milyar TL açık vermişti. Temmuz ayında bütçe gelirleri 196,980 milyar TL (Geçen ay 181,0 milyar TL), bütçe giderleri de 260,999 milyar TL (geçen ay 212,1 milyar TL) olarak gelişti. Faiz dışı bütçe giderleri 244,305 milyar TL ve faiz dışı açık ise 47,3 milyar TL olarak açıklandı.

TCMB’nin yayımladığı konut fiyat endeksine göre haziranda fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %160,6 arttı. Mayısta artış %145,50 olmuştu. Aylık bazda artış ise %9,00 oldu. Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla %184,9, %165,4 ve %150,9 oranlarında arttı. 2022 Haziran’da en yüksek yıllık değişim gösteren iller yüzde %200,0 ile Antalya, Burdur ve Isparta oldu.

Türkiye genelinde konut satışları temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %12,9 azalarak 93 bin 902 olarak gerçekleşti. Konut satışlarında İstanbul 14 bin 350 konut satışı ile en büyük paya sahip oldu.

Merkez Bankası 18 Ağustos’ta politika faizini 100 baz puan indirerek %13,0 seviyesine düşürdü. Piyasada genel beklenti faizin sabit kalması yönündeydi.

12 Ağustos’ta Merkez Bankası ağustos ayına ilişkin piyasa katılımcıları anketini yayımladı. Ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi %70,60’a (temmuzda 69,94), dolar/TL beklentisi ise 19,65’e (temmuzda 18,99) çıktı. 2022 yılı büyüme beklentisi %3,7 (temmuzda 3,6) olarak açıklandı.

Türk-İş'in Ağustos 2022 açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre, açlık sınırı 6 bin 890 TL ile mevcut asgari ücretin 1.390 TL üzerinde gerçekleşti. Yoksulluk sınırı ise 22 bin 422 TL oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan açıklamaya göre, inşaat maliyet endeksi haziran ayında mayısa göre %3,47 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %106,87 oranında arttı. Geçen ay %105,73 olarak açıklanmıştı.

TÜİK verilerine göre tarımsal girdi fiyat endeksi yıllık %134,96 ve aylık %7,92 artarak yıllık bazdaki rekorunu yeniledi.

Moody’s, Türkiye ekonomisine ilişkin takvim dışı değerlendirmeye gitti. Kredi derecelendirme kuruluşundan yapılan açıklamada, Türkiye’nin kredi notunun ‘B2’den ‘B3’e düşürüldüğü, kredi notu görünümünün negatiften durağana çevrildiği bildirildi. Açıklamada, Türkiye’nin dış pozisyonunun özellikle artan enerji fiyatlarının bir sonucu olarak beklenenden daha fazla baskı altında olduğu aktarıldı.

Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yıllık %7,6 oranında büyüdü. İşçilerin payı %32,6'dan %25,4'e düşerken sermayenin payı %49,2'den %54,0’a yükseldi.

Amerika’da, tarım dışı istihdam temmuzda 528 bin artışla beklentilerin üzerine çıktı. Ekonomistlerin beklentisi 250 bin artması yönündeydi. İstihdam artışı, ABD Merkez Bankasının parasal sıkıştırma takvimi ve doların seyri açısından önem taşıyor. Haziran ayı tarım dışı istihdam artışı rakamı 372 bin olarak açıklanmıştı.

Temmuz ayı işsizlik oranı %3,5 olarak açıklandı. 2022 Temmuz için işsizliğin %3,6 olarak gerçekleşmesi bekleniyordu. Önceki ay işsizlik oranı %3,6 idi.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), temmuzda bir önceki yılın aynı dönemine göre %8,5 artışla ekonomistlerin beklentilerinin altında gerçekleşti. Beklenti %8,7 olması yönündeydi. Haziran enflasyonu %9,1 olmuştu. Aylık bazda bakıldığında ise bir önceki aya göre %0,0 açıklanarak ekonomistlerin beklentisinin altında gerçekleşti. Beklenti %0,2 olması yönündeydi. Geçen ay %1,3 olmuştu.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), temmuzda tahminlerin altında gerçekleşti. Açıklanan verilere göre ÜFE, temmuzda aylık bazda -%0,5 azaldı ve yıllık %9,8 oldu. Beklentiler aylık %0,2, yıllık olarak da %10,4 artması yönündeydi. Haziranda %11,3 olarak açıklanmıştı.

Perakende satışlar temmuz ayında aylık bazda herhangi bir değişim göstermedi. %0,0. Ekonomistlerin ortalama beklentisi %0,1 oranında artması yönündeydi. Haziran ayında %0,8 oranında bir artış yaşanmıştı ve beklenti %0,8 artması yönündeydi. Yıllık bazdaki artış  %10,02 olarak açıklandı. Önceki ay %8,42 idi.

ABD Merkez Bankası (FED), temmuz ayında faizi beklentilere paralel olarak 75 baz puan arttırmıştı. Ağustos ayında bir FED toplantısı olmasa da temmuz toplantı notlarını yayınlayarak “Biz enflasyon ile savaşmaya kararlıyız.” mesajı vermeye çalıştılar. Dünyanın en borçlu ülkesi faizleri nereye kadar arttırabilir, yaşayıp göreeğiz.

Çin’de, TÜFE yıllık %2,7 olarak açıklandı. Beklenti de %2,9 seviyesindeydi. Önceki ay %2,5 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon için beklenti %0,5 olması yönündeydi ve gerçek rakam da %0,5 oldu. Geçen ay -%0,2 olmuştu.

Japonya’da, TÜFE yıllık %2,6 olarak acıkandı. Önceki ay %2,4 olmuştu. Yapılan açıklamada %2,0 enflasyon hedefinin yakalanması için Japonya Merkez Bankası ve Japon hükümeti arasındaki yakın çalışmanın devam edeceği belirtildi.

Almanya’da, TÜFE yıllık %7,5 olarak açıklandı. Beklenti de %7,5 olması yönündeydi. Önceki ay %7,6 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %0,9 olarak açıklandı. Beklenti de %0,9 olması yönündeydi. Geçen ay oran %0,1 olmuştu.

Hindistan’da, TÜFE yıllık %6,71 olarak açıklandı. Beklenti de %6,78 olması yönündeydi. Önceki ay %7,01 olarak açıklanmıştı.

Rusya’da, TÜFE yıllık %15,1 olarak açıklandı. Beklenti %15,3 olması yönündeydi. Geçen ay %15,9 olmuştu.

İngiltere Merkez Bankası (BoE), 04 Ağustos’taki toplantısında politika faizini 50 baz puan arttırarak yüzde 1,75 seviyesine çıkardı.

Bu faiz oranı Aralık 2008 sonrası en yüksek politika faizi olarak kaydedildi.

Süpermarket Alışverişi

Geçen sene 51 süpermarket ürününü takip ederken bu sene bu rakamı 66’ya çıkardık. Sizlerden gelen öneriler ve daha geniş bir yelpazeyi kapsamak arzusu bu kararda etkili oldu.

Benim aldığım ürünlerin fiyatları, benim aldığım süpermarkette ağustos ayında temmuza göre %5,11 oranında arttı. Temmuzda da %6,72 oranında arttığını düşünürsek iki ayın toplam artışı %12,18 oldu. 2021 Ağustos ayında %3,82 oranında artış olmuştu. Bu artışla beraber Aralık 2021’den beri toplam artış oranı da %63,85 oldu. Bu hızla gidersek yılı %95,77 gibi bir süpermarket enflasyonu ile kapatırız. Hatırlayacağınız gibi geçen sene toplam süpermarket enflasyonu %49,31 idi.

Temmuza göre fiyatı en çok artan ürün grubu %25,29 ile kişisel bakım ve kozmetik oldu. Temmuza göre fiyatı en çok azalan ürün grubu %1,61 ile temel gıda oldu.

Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artan ürün grubu %129,13 ile içecek (alkolsüz) grubu oldu. Yılbaşından beri fiyatı azalan herhangi bir grup yok.

Temmuza göre fiyatı en fazla artan ürünler: Atom Salata: %38,73, Earl Grey Çay: %31,42, Beyaz Peynir: %26,22, Yulaflı Bisküvi: %18,94, Fındıklı Gofret: %16,64.

Temmuza göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Dolmalık Biber: %39,26, Tereyağı: %15,89, Yeşil Çay: %11,87, Ayçiçek Yağı: %11,81, Patates: %8,25.

Aralık 2021’e göre fiyatı en fazla artan ürünler: Kuru Soğan: %431,59, Limon: %361,10, Toz Şeker: %255,53, Earl Grey Çay: %190,68, Elma: %159,20.

Aralık 2021’e göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Patlıcan: %12,02. Aralık 2021’e göre fiyatı düşmüş olan sadece bir ürün var.

Peki, bu artışlar ve indirimler bu ay en çok hangi günlerde olmuş? Artışlar en çok çarşamba (%28,00) ve perşembe günlerinde olmuş (%25,33). İndirimler de en çok perşembe (%40,00) ve cumartesi günlerinde olmuş (%26,00).

Ocak ayında, takip ettiğim 66 süpermarket ürününden sadece altı tanesinin fiyatı hiç değişmemişti. Bu rakam şubat ayında bire inmişti, mart ayında fiyatı artmayan hiçbir ürün kalmadı.

İndirimler (geçen seneki oranlarda olmasa da) süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Her gün bir şeyler indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Restoranlar

Bu sene raporumuza eklediğimiz yeni bölümlerden bir tanesi de restoranlar. Genelde gittiğimiz ve/veya sipariş verdiğimiz belli restoranlardaki yemekleri takip etmeye başladım.

Temmuza göre benim takip ettiğim restoranlarda ve yemeklerde fiyatlar %4,25 oranında arttı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış da %54,23 oldu. Bu hızla gittiğimiz takdirde yılın sonundaki restoran enflasyonu %81,35 olacak.

Temmuza göre fiyatı en çok artan ürün meşhur hamburgercinin en meşhur menüsü oldu. Artış oranı %17,16.

Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artan ürün de %100,05 ile yine aynı menü oldu.

Temmuz ve Aralık 2021’e göre fiyatı en çok düşen ürünleri de yazacaktım ama fiyatı düşen bir ürün yok.

Damacana

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %7,36. 2021 Aralık’a göre: %82,20. 2021 Ağustos’a göre: %105,71.

Damacana siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi şiddetle tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var. Uygulamayı telefonunuza indirip siparişlerinizi buradan vermezseniz bayilerin belirlediği fiyatlardan ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Şeker (USD)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %0,33. 2021 Aralık: %9,78. 2021 Ağustos: %15,29. 2020 Ağustos: %47,60. 2019 Ağustos: %75,26. 2018 Ağustos: %74,31. 2017 Ağustos: %45,35.

2022 en yüksek değeri: 598,60 USD (15 Temmuz 2022) En düşük değeri: 480,00 USD (15 Şubat 2022)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Şeker fiyatı raflarda temmuza göre %3,35 oranında arttı. 2021 Aralık’a göre: %255,53.

Türk Şeker 27 Haziran’da şeker fiyatına %66,67 oranında zam yaptı ve 1 kg şeker fiyatı 13,00 TL oldu. Bu fiyata KDV de dahildir.

Kahve - Kakao

Kahve (USD)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %3,73. 2021 Aralık’a göre: %4,66. 2021 Ağustos’a göre: %23,25. 2020 Ağustos’a göre: %88,19. 2019 Ağustos’a göre: %136,82.

2022 en yüksek değeri: 258,35 USD (09 Şubat 2022) En düşük değeri: 199,20 USD (14 Temmuz 2022)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kahve fiyatı raflarda temmuza göre değişmedi. 2021 Aralık’a göre: %43,92.

Kakao (GBP)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %2,22. 2021 Aralık: %7,00. 2021 Ağustos: %3,22. 2020 Ağustos: %4,35. 2019 Ağustos: %3,62. 2018 Ağustos: %11,22. 2017 Ağustos: %15,29.

2022 en yüksek değeri: 1.807,00 GBP (10 Şubat 2022) En düşük değeri: 1.634,00 GBP (12 Mayıs 2022)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Kakao fiyatı raflarda temmuza göre değişmedi. 2021 Aralık’a göre: %128,14.

Palmiye Yağı (Palm Oil), evlerimizde çok sık kullanmasak da gıda üretiminde, kozmetikte ve diğer endüstrilerde çok sık kullanılmaktadır. En çok Malezya ve Endonezya’da üretilen bu yağ, dünyada en bol miktarda bulunan ve raf ömrü en uzun olan yağdır. Fiyatlaması Malezya ringgiti üzerinden yapılmaktadır.

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %2,32. 2021 Aralık’a göre: %18,64. 2021 Ağustos’a göre: %8,75.

2022 en yüksek değeri: 8.163,00 RM (01 Mart 2022) En düşük değeri: 3.632,00 RM (15 Temmuz 2022)

Hububat

Chicago Borsasında hububat ürünleri kile (bushel) olarak takip ediliyor.

Buğday (USD)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %3,78. 2021 Aralık’a göre: %0,56. 2021 Ağustos’a göre: %8,19.

2022 en yüksek değeri: 14,2525 USD (07 Mart 2022) En düşük değeri: 7,3150 USD (18 Ağustos 2022)

Mısır (USD)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %2,62. 2021 Aralık’a göre: %6,77. 2021 Ağustos’a göre: %14,49.

2022 en yüksek değeri: 8,1825 USD (29 Nisan 2022) En düşük değeri: 5,6225 USD (22 Temmuz 2022)

Yulaf (USD)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %12,57. 2021 Aralık’a göre: %38,98. 2021 Ağustos’a göre: %12,05.

2022 en yüksek değeri: 8,0700 USD (12 Nisan 2022) En düşük değeri: 4,0250 USD (30 Ağustos 2022)

Yumurta (TL)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %8,10. 2021 Aralık: %50,74. 2021 Ağustos: %140,83. 2020 Ağustos: %329,85. 2019 Ağustos: %399,59.

2022 en yüksek değeri: 1,62 TL (22 Ağustos 2022) En düşük değeri: 0,85 TL (20 Haziran 2022)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Yumurta fiyatı raflarda temmuza göre %13,38 oranında arttı. 2021 Aralık’a göre: %41,36.

Süt (TL)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %0.00. 2021 Aralık’a göre: %71,97. 2021 Ağustos’a göre: %134,38. 2020 Ağustos’a göre: 226,09.

2022 en yüksek değeri: 7,50 TL (15 Mayıs 2022) En düşük değeri: 4,70 TL (01 Ocak 2022)

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Süt fiyatı raflarda temmuza göre değişmedi. 2021 Aralık’a göre: %63,09.

Evdeki Dostlarımız

Evdeki kedi, bu raporda olmadığını duyunca çok sinirlendi; zar zor sakinleştirdik. Dostlarımızdan da bu yönde çok talep olunca evdeki dostlarımızın alımlarını da raporumuza eklemek şart oldu. O zaman gelin, benim takip ettiğim ürünlere kısaca bir bakalım.

Kedi maması fiyatları, ağustos ayında temmuza aya göre %6,06 oranında arttı. Bu artışla beraber 2021 Aralık’tan beri %43,25 oranında artmış oldu.

Kedi kumu fiyatları, ağustos ayında temmuza göre %15,32 oranında arttı. Bu artışla beraber Aralık 2021’den beri %28,69 oranında artmış oldu.

Köpek maması fiyatları, ağustos ayında temmuza göre %22,30 oranında arttı. Bu artışla beraber Aralık 2021’den beri %66,25 oranında artmış oldu.

Sigara

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %0,66. 2021 Aralık’a göre: %55,63.

Giyim ve Ayakkabı

Giyim ve ayakkabı fiyatları, benim takip ettiğim ürünlerde ağustos ayında Temmuz 2022’ye göre %6,39 oranında arttı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış %31,17 oldu.

Temmuza göre fiyatı en çok artan ürün %50,32 ile kadın kazak oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artan ürün de %211,23 ile erkek fanila oldu.

Temmuza göre fiyatı en çok düşen ürün %25,18 ile kadın pantolon oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı düşen bir ürün yok.

Doğalgaz – Elektrik - Su

Doğalgaz fiyatlarına (konutlarda kullanılan) 1 Ocak 2022 itibarıyla %25 oranında zam yapılmıştı. 31 Mart 2022’de konutlarda kullanılan doğalgaz fiyatlarına %35, elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza %44,3, elektrik üretimi dışında sanayide kullanılan doğalgaza ise %50 oranında bir zam daha yapıldı. 1 Haziran 2022’de konutlarda kullanılan doğalgaza %30 oranında yeni bir zam daha yapıldı.

Benim faturamdaki birim fiyat temmuz ayında %21,55 oranında artmıştı. Bu ay birim fiyatta %1,20 oranında artış oldu ve yıllık toplam artış %116,42 oldu.

Elektrik fiyatlarına 01 Ocak’ta birinci kademe kullanım için %50,00, ikinci kademe kullanım için %125,00 oranında zam yapılmıştı. 1 Mart itibarı ile düşük tarife sınırı bir kez daha yükseltildi ve 240 kilovatsaat oldu. Ayrıca tarımsal sulama ve meskenler için KDV oranı %8,0’e düşürüldü. 1 Haziran’da meskenler için %15,00’lik bir zam daha yapıldı. Temmuz ve ağustos aylarında başka bir değişiklik olmadı. Benim faturamdaki birim fiyat temmuza göre %1,66 oranında arttı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış %90,02 oldu.

Su 5 Nisan’da su fiyatlarına zam yapıldı. Su fiyatı kullandığınız miktara çok bağlı. 15 m³’e kadar olan kullanımlarda birim fiyat 8,33 TL/m³, 15 m³’ün üstündeki kullanımlar için birim fiyat 12,51 TL/m³. Gördüğünüz gibi arada çok fark var. Bu fiyatın üzerine KDV ve ÇTV eklendiğini de ayrıca belirteyim. ÇTV de kullandığınız m³ başına 0,68 TL olarak hesap edilmektedir. Benim faturamdaki birim fiyat ağustos ayında %3,93 oranında arttı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış %30,47 oldu.

Hem faturamızı kontrol altında tutabilmek hem de dünyamızda gittikçe azalan su kaynaklarını korumak için suyu çok hesaplı kullanmalıyız.

Ham Petrol (USD)

Petrol fiyatları, küresel ekonomilerdeki resesyon endişelerinin kuvvetlenmesi ve doların güç kazanması nedeniyle ağustos ayını düşüşle kapattı.

Uzun yıllardır uluslararası arenada petrol satışı yapamayan İran'ın da nükleer kriz konusunda devam eden olumlu yaklaşımlar neticesinde petrol piyasalarına geri dönebileceği konuşulmaya başlandı. Bu da arz fazlası oluşacak demek oluyor.

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %7,74. 2021 Aralık: %30,56. 2021 Ağustos: %37,96. 2020 Ağustos: %117,08. 2019 Ağustos: %63,34. 2018 Ağustos: %31,93. 2017 Ağustos: %86,94.

2022 en yüksek değeri: 127,98 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 77,78 USD (01 Ocak 2022)

Dolar – Euro

Dolar endeksi

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %0,41. 2021 Aralık’a göre: %11,36. 2021 Ağustos’a göre: %15,40.

2022 en yüksek değeri: 108,981 (22 Ağustos 2022) En düşük değeri: 94,775 (13 Ocak 2022)

ABD 10 yıllık tahvil faizleri

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %0,60. 2021 Aralık’a göre: %99,61. 2021 Ağustos’a göre: %126,83.

2022 en yüksek değeri: 3,479 (14 Haziran 2022) En düşük değeri: 1,512 (01 Ocak 2022)

Dolar

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %3,57. 2021 Aralık: %32,19. 2021 Ağustos: %112,45. 2020 Ağustos: %149,09. 2019 Ağustos: %220,79. 2018 Ağustos: %210,94. 2017 Ağustos: %412,84.

2022 en yüksek değeri: 18,1975 TL (30 Ağustos 2022) En düşük değeri: 13,2110 TL (05 Ocak 2022)

Euro/USD paritesi

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %0,75. 2021 Aralık’a göre: %10,48. 2021 Ağustos’a göre: %14,01.

2022 en yüksek değeri: 1,1453 (13 Ocak 2022) En düşük değeri: 0,9941 (22 Ağustos 2022)

Euro

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %2,83. 2021 Aralık: %18,55. 2021 Ağustos: %82,98. 2020 Ağustos: %113,62. 2019 Ağustos: %192,36. 2018 Ağustos: %174,22. 2017 Ağustos: %340,43.

2022 en yüksek değeri: 18,5597 TL (12 Ağustos 2022) En düşük değeri: 14,9170 TL (05 Ocak 2022)

Kredi Risk Primi (CDS)

Kredi risk primi, (Credit Default Swap - CDS) alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan değerdir. Faiz doğası itibarıyla alacaklının geri ödememe riskini içeren bir risk primidir. Kredi risk primi ise bu riskin sistemli bir şekilde finansal enstrümana dönüştürülmüş ve sayısal olarak ifade edilmiş halidir. Alacaklı, kredinin olası geri ödenmeme riskine karşı verdiği borcu sigorta eder. Bu sigorta işlemi ve sigorta için belirlenen bedel ise kredi risk primine tekabül eder. Bu prim bir ülkeye olan finansal güven baz alınarak serbest piyasa tarafından belirlenir. Kredileri sigortalayanlar finansal güveni oluşturan parametrelere göre geri ödememe riskini ve riski satın almaya razı oldukları primin değerini belirlemeye çalışır. Kredi risk primi ifade edilirken her %1 faiz oranı 100 baz puana tekabül eder. Kredi risk priminin 100 olması durumda borç için beklenen risk faiz oranının %1 olduğu varsayılır.

Türkiye beş yıllık tahvil CDS

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %15,04. 2021 Aralık’a göre: %35,41. 2021 Ağustos’a göre: %94,37.

2022 en yüksek değeri: 908,40 (15 Temmuz 2022) En düşük değeri: 509,51 (11 Şubat 2022)

Altın - Gümüş - Platin

Gram altın (TL)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %4,65. 2021 Aralık: %31,46. 2021 Ağustos: %109,96. 2020 Ağustos: %122,04. 2019 Ağustos: %273,94. 2018 Ağustos: %345,81.

2022 en yüksek değeri: 1.040,049 TL (12 Haziran 2022) En düşük değeri: 759,551 TL (03 Ocak 2022)

Ons altın (USD) fiyatı, ABD Merkez Bankası başkanı (FED) Jerome Powell’ın yüksek enflasyon sebebiyle belirli bir süre daha yüksek faiz uygulayacağını vurgulaması nedeniyle değer kaybı yaşadı. Haftanın en kritik verisi ayın ilk günlerinde açıklanacak olan ağustos ayı ABD tarım dışı istihdamı olacak. Ekonomistlerin beklentisi kuvvetli gelecek bir verinin faiz artırımlarında FED’in elini kuvvetlendirebileceği ve beraberinde dolarda daha fazla güçlenme, altında değer kaybı yaşanabileceği yönünde.

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %2,15. 2021 Aralık: %0,84. 2021 Ağustos: %0,48. 2020 Ağustos: %10,84. 2019 Ağustos: %17,63. 2018 Ağustos: %47,21.

2022 en yüksek değeri: 2.043,30 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 1.700,20 USD (20 Temmuz 2022)

Altının gümüşe oranı

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %0,38. 2021 Aralık’a göre: %14,15. 2021 Ağustos’a göre: %21,89.

2022 en yüksek değeri: 97,185 (31 Ağustos 2022) En düşük değeri: 74,442 (20 Ocak 2022)

Gümüş

Gram gümüş (TL)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %5,83. 2021 Aralık: %17,12. 2021 Ağustos: %74,76. 2020 Ağustos: %82,14. 2019 Ağustos: %266,15. 2018 Ağustos: %298,78.

2022 en yüksek değeri: 12,3513 TL (10 Mart 2022) En düşük değeri: 9,5952 TL (31 Ocak 2022)

Ons gümüş (USD)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %2,72. 2021 Aralık: %12,96. 2021 Ağustos: %18,24. 2020 Ağustos: %27,35. 2019 Ağustos: %14,11. 2018 Ağustos: %30,79.

2022 en yüksek değeri: 26,895 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 17,762 USD (31 Ağustos 2022)

Platin

Gram platin (TL)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %7,20. 2021 Aralık’a göre: %28,35. 2021 Ağustos’a göre: %91,29.

2022 en yüksek değeri: 558,26 TL (08 Haziran 2022) En düşük değeri: 403,70 TL (03 Ocak 2022)

Ons platin (USD)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %4,64. 2021 Aralık’a göre: %12,67. 2021 Ağustos’a göre: %10,18.

2022 en yüksek değeri: 1.174,75 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 822,25 USD (31 Ağustos 2022)

Metaller

Metal fiyatları Londra Metal Borsası tarafından açıklanıyor ve dünyanın her yerinde Amerikan doları üzerinden işlem görüyor.

Alüminyum

Alüminyum fiyatı, Covid vakalarındaki artış, Merkez Bankalarının faiz artışları ve ABD’deki agresif faiz artışları beklentilerinin küresel ekonomiyi yavaşlatacağı endişeleriyle dört ay arka arkaya düştükten sonra ağustos ayında yükseldi.

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %1,48. 2021 Aralık: %9,97. 2021 Ağustos: %6,81. 2020 Ağustos: %40,58. 2019 Ağustos: %39,85. 2018 Ağustos: %19,04. 2017 Ağustos: %19,85.

2022 en yüksek değeri: 3.983,50 USD (07 Mart 2022) En düşük değeri: 2.319,50 USD (15 Temmuz 2022)

Alüminyum Alaşım

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %5,16. 2021 Aralık’a göre: %24,31. 2021 Ağustos’a göre: %22,13.

2022 en yüksek değeri: 2.884,00 USD (10 Mart 2022) En düşük değeri: 1.411,00 USD (04 Temmuz 2022)

Kurşun

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %5,31. 2021 Aralık’a göre: %9,73. 2021 Ağustos’a göre: %14,62.

2022 en yüksek değeri: 2.511,00 USD (07 Mart 2022) En düşük değeri: 1.889,00 USD (14 Temmuz 2022)

Çinko

Çinko, Avrupa’nın en büyük dökümhanelerinden birinin enerji krizi gerekçesiyle önümüzdeki ay üretimi durduracağını duyurmasıyla yükseldi. Trafigura Group bünyesindeki Nyrstar’a ait Hollanda’daki Budel dökümhanesi 1 Eylül’den itibaren bakım ve tamirat için üretimi durduracak. Yatırımcıların piyasanın daha da sıkışacağını fiyatlamasıyla çinko Londra Metal Borsasında ağustos ayında yükseldi. Bu ay başında en büyük çinko üreticilerinden Glencore Plc da Avrupa’daki enerji krizinin tedarik için kayda değer bir tehdit oluşturduğu konusunda uyarılarda bulunmuştu.

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %15,80. 2021 Aralık’a göre: %5,07. 2021 Ağustos’a göre: %20,19. 2020 Ağustos’a göre: %49,06.

2022 en yüksek değeri: 4.528,00 USD (19 Nisan 2022) En düşük değeri: 2.920,00 USD (15 Temmuz 2022)

Bakır fiyatları, son dört ayda arka arkaya düşüş yaşayarak 15 ayın en düşük seviyesini görmüştü. ABD’de enflasyonun beklenenden düşük gelmesinin büyümeye ve metal talebine zarar verebilecek agresif faiz artışı endişelerini hafifletmesiyle ağustos ayını yükselişle kapattı

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %5,97. 2021 Aralık’a göre: %16,23. 2021 Ağustos’a göre: %14,53. 2020 Ağustos’a göre: %22,92.

2022 en yüksek değeri: 10.729,00 USD (07 Mart 2022) En düşük değeri: 6.998,00 USD (15 Temmuz 2022)

Nikel

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %3,05. 2021 Aralık’a göre: %9,52. 2021 Ağustos’a göre: %14,49.

2022 en yüksek değeri: 48.241,00 USD (10 Mart 2022) En düşük değeri: 19.090,00 USD (15 Temmuz 2022)

Kalay

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %2,19. 2021 Aralık’a göre: %38,07. 2021 Ağustos’a göre: %30,26.

2022 en yüksek değeri: 50.000,00 USD (08 Mart 2022) En düşük değeri: 23.075,00 USD (08 Ağustos 2022)

Hasır Çelik

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %5,39. 2021 Aralık’a göre: %7,53. 2021 Ağustos’a göre: %7,36.

2022 en yüksek değeri: 950,00 USD (09 Mart 2022) En düşük değeri: 625,00 USD (02 Ağustos 2022)

Demir Cevheri

Demir cevheri vadeli fiyatları, temmuz ayındaki büyük düşüşün ardından Çin’de altyapı harcamalarının artacağı umutları ve gayrimenkul sektörüne yönelik kurtarma paketi beklentilerinden destek bularak ağustos ayını küçük bir düşüşle kapattı.

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %1,03. 2021 Aralık’a göre: %1,01. 2021 Ağustos’a göre: %35,80.

2022 en yüksek değeri: 161,84 USD (04 Nisan 2022) En düşük değeri: 104,30 USD (15 Temmuz 2022)

Kereste (USD)

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %14,15. 2021 Aralık’a göre: %48,73. 2021 Ağustos’a göre: %4,96.

2022 en yüksek değeri: 1.464,40 USD (03 Mart 2022) En düşük değeri: 479,20 USD (05 Ağustos 2022)

Benzin - Motorin - Otogaz

Benzin

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %12,61. 2021 Aralık’a göre: %94,63. 2021 Ağustos’a göre: %169,72.

Mazot

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %3,66. 2021 Aralık’a göre: %131,37. 2021 Ağustos’a göre: %237,76.

Otogaz

Değişim: 2022 Temmuz’a göre: %3,25. 2021 Aralık’a göre: %33,73. 2021 Ağustos’a göre: %125,46.

Ulaştırma

Takip ettiğim güzergahlarda nasıl bir değişim olduğuna kısaca bakalım.

Ulaştırma fiyatları ağustos ayında Temmuz 2022’ye göre %55,38 oranında arttı. Aralık 2021 ile mukayese ettiğimizde %324,74 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Uçak fiyatları ağustos ayında temmuza göre %56,70 oranında arttı. Aralık 2021’den beri toplam artış %331,16 oldu. Sabiha Gökçen’den Avrupa’nın çeşitli şehitlerine yapılan uçuşların fiyatlarının bazı günlerde çok yükselmesi bu artışın en büyük nedeni oldu.

Yüksek Hızlı Tren fiyatlarına ocak ayında %20,0, mart ayında %10,0, nisan ayında %15,0, haziran ayında da %30,0 zam yapılmıştı. Temmuz ve ağustos aylarında başka bir gelişme olmadı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış %97,34 oldu.

Otobüs biletleri benim takip ettiğim güzergahlarda ağustos ayında temmuza göre %4,85 oranında düştü. Yılbaşından beri toplam artış %111,58 oldu. Ham petrol fiyatlarının düşmesi mazot fiyatlarını düşürdü, bu da otobüs fiyatlarına yansıdı.

Metro ve Marmaray fiyatlarında (Ankara ve İstanbul) ağustos ayında bir değişiklik olmadı. Aralık 2021’e göre artış %94,64.

Oteller

Benim takip ettiğim otel fiyatları ağustos ayında temmuza göre %7,16 oranında arttı. Böylece fiyatlar Aralık 2021’e göre %134,38 oranında artmış oldu.

Ağustos ayında temmuza göre en büyük artış gösteren iller/ilçeler %31,45 ile Van ve %25,58 ile Konya oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artanlar da Trabzon %294,56 ve Gelibolu %282,84 oldu.

Ağustos ayında temmuza göre en büyük düşüş gösteren iller %11,89 ile Trabzon ve %9,03 ile Adana. Başka da otel fiyatları düşen bir ilimiz yok. Aralık 2021’e göre fiyatı düşen il/ilçe yok.

Bu Ay Açıklanan Diğer Güncellemeler

2022 yılı çekirdeksiz üzüm alım fiyatı açıklandı. TMO, 9 numara Sultani çekirdeksiz kuru üzümü 27,00 TL’den alacak. Geçen sene alım fiyatı 13,00 TL/Kg olarak açıklanmıştı.

İBB UKOME’nin ağustos ayı toplantısında, İstanbul’da okul ve personel servis ücretlerine son aydaki asgari ücret ve enflasyon ortalamasına tekabül eden %19,2 oranında zam yapılması kararlaştırıldı.

Tüketici Güven Endeksi

Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Tüketici Eğilim Anketi yapılarak belirlenir. Genelde her ayın son haftasında açıklanır.

Endeks en düşük 0 en yüksek 200 değerleri alabilir. Endeksin 100’den yüksek olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması da tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir.

Takip etmeyen dostlarımız için böyle kısacık bir açıklama yaptıktan sonra bakalım Türkiye’de ağustos ayında durum nasıl?

TUİK verilerine göre tüketici güven endeksi ağustos ayında bir önceki aya göre %6,1 oranında artarak 72,2 seviyesine çıktı. Temmuz ayında 68,0 olmuştu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi temmuz ayında 67,2 iken, ağustos ayında %7,5 artarak 72,2 oldu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi de temmuz ayında 70,9 iken ağustos ayında %2,7 oranında artarak 72,8 oldu. Gördüğünüz gibi endeks halen çok düşük bir değerde.

Endeksin 100’den küçük olması kötümser bir duruma işaret ediyor.

Satınalma Müdürleri Endeksleri (PMI)

Satınalma Müdürleri Endeksleri (Purchasing Managers’ Indexes – PMI), ekonomik faaliyet koşullarının ölçümü konusunda gerek küresel piyasalar gerekse ekonomi basını tarafından yakından takip edilen göstergeler arasında yer almaktadır. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin olarak ilgili ay içerisinde açıklanan ilk verilerden biri olması, resmi verilerden önce yayınlanması ve gerçekleşen verilerle gösterdiği korelasyon, PMI endekslerine önemli bir öncü gösterge niteliği kazandırmaktadır.

IHS Markit tarafından oluşturulan PMI endeksleri birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede imalat, hizmet, inşaat gibi sektörler için aylık raporlar biçiminde kamuoyuna açıklanmaktadır. Doğal olarak bu çalışmayı yapan başka firmalar da var. Endekslerin hesaplanması için yapılan ankette, katılımcı firmalara üretim, yeni siparişler, stok düzeyleri, istihdam, tedarikçi performansı ve fiyat eğilimleri gibi parametrelerin hangi yönde geliştiği sorulmaktadır.

PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük olması önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendirilmektedir. Endeksler, sektörlerin faaliyet konularındaki değişimin nicel büyüklüğünü değil de yönünü göstermesi açısından bir eğilim göstergesi özelliği taşımaktadır.

Türkiye’de bu endeksler İstanbul Sanayi Odası tarafından IHS Markit ile iş birliği kapsamında hazırlanıp her ay sanayicilerimiz ve kamuoyuyla paylaşılmaktadır.

PMI endeksleri hakkında bilgi sahip olduğumuza göre gelin beraberce başta Türkiye olmak üzere bazı önemli coğrafyalarda son aylardaki duruma bakalım.

PMI İmalat Sanayi Raporu

Türkiye: Mart: 49,4 Nisan: 49,2, Mayıs: 49,2, Haziran: 48,1, Temmuz: 46,9, Ağustos: 47,4.

ABD: Mart: 58,8, Nisan: 59,2, Mayıs: 57,0, Haziran: 52,7, Temmuz: 52,2, Ağustos: 51,5.

Çin: Mart: 48,1, Nisan: 46,0, Mayıs: 48,1, Haziran: 51,7, Temmuz: 50,4, Ağustos: 49,5.

Japonya: Mart: 54,1, Nisan: 53,5, Mayıs: 53,3, Haziran: 52,7, Temmuz: 52,1, Ağustos: 51,5.

AB: Mart: 56,5, Nisan: 55,5, Mayıs: 54,6, Haziran: 52,1, Temmuz: 49,8, Ağustos: 49,6.

Almanya: Mart: 56,9, Nisan: 54,6, Mayıs: 54,8, Haziran: 52,0, Temmuz: 49,3, Ağustos: 49,1.

B. Krallık: Mart: 55,2, Nisan: 55,8, Mayıs: 54,6, Haziran: 52,8, Temmuz: 52,1, Ağustos: 47,3.

Fransa: Mart: 54,7, Nisan: 55,7, Mayıs: 54,6, Haziran: 51,4, Temmuz: 49,5, Ağustos: 50,6.

Global: Mart: 53,0, Nisan: 52,2, Mayıs: 52,4, Haziran: 52,2, Temmuz: 51,1, Ağustos: 50,3.

Türkiye’de temmuz ayında 46,9 olan manşet PMI ağustosta 47,4’e yükselerek üst üste altıncı ay eşik değer 50’nin altında kaldı.

Manşet endeks ile uyumlu olarak, üretimdeki yavaşlama temmuza kıyasla daha ılımlı gerçekleşti. Bununla birlikte zorlu piyasa koşulları ve yüksek fiyatlar nedeniyle düşüş ağustosta da set şekilde devam etti.

Yeni siparişlerde ise düşüş ağustos ayında hız kazandı ve Mayıs 2020’den bu yana en yüksek oranda gerçekleşti.

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in takip ettiği ürünlerin ve piyasaların durumu. Ne piyasa analizi ne de sizlere nasıl hareket etmeniz gerektiği yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri, gözlemleri ve risk tercihleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza ve alım yaptığınız yerlere göre sizin değerlendirmeleriniz çok daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Bu raporda düşen değerler kırmızı ile, yükselen değerler yeşil ile belirtilmiştir.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…