Yatak Yorgan Almak

Günaydın Dostlar,

Hepimiz evimizi elimizden gelen en iyi şekilde döşemek istiyoruz. İlk imkanlarımızla da yatak yorgan almak istiyoruz. Yatağı yere koyup yorganı da üzerimize çektik mi bizden iyisi yok. Daha iyi imkanlarımız varsa da yatak odası takımı alıyoruz.

Böyle yazınca da Amerika’da öğrencilik yıllarında yıllarca yerde yattığımız aklıma geldi. Hiç de zor gelmemişti. Sonraki yıllarda çalışmaya başladığımızda daha iyi imkanlarımız olsa da ilk gittiğimiz yıllarda gidip de pahalı bir şeyler almak hiç aklımızdan geçmedi.

Neden aklımızdan geçmedi? Yıllarca ödemek zorunda kalacağımız bir borcun altına girmek istemedik. Ne demişler atalarımız? Ayağını yorganına göre uzat. Şansını zorlarsan ayakların açıkta kalır, çok zorlarsan kıçın da açıkta kalır, bir türlü örtemezsin.

Yatak işini hallettik. Amerika’da apartman dairelerinin çoğu boydan boya halı kaplı olduğu için yerde yatmak hiç de zor olmamıştı ama şimdi bir de ders çalışmak ve bir şeyler yemek için bir masa ve sandalyeler lazım. Yerde yeriz de yazı yazmak zor olur. En adisinden bir masa ve iki sandalye almak gerekiyor. Neden en adisinden? Bütçemiz ona yetiyor da ondan. İşin doğrusu aslında ona da yetmiyordu. Torunlarımıza kadar kalacak borçlar yaratmak istemiyoruz.

Biz de bilirdik gidip daha iyi bir şeyler almayı ve “En güzel, en büyük masa bizde.” diye hava atmayı ama yapmadık. Makbul olan beş yüz sene borca girmek değil, kendi limitlerin dahilinde en iyi şekilde ihtiyaçlarını karşılayabilmek. Para sınırsız değil, çok akıllı harcamak gerekiyor.

İlk aşamada tabak, bardak filan pek almadık. Giden öğrencilerden kalanlarla idare ettik. Biraz elimize para geçince de uygun bir şeyler aldık. “Dünyanın en güzel kristal bardakları benim evimde.” diye hava atmayı ben de bilirdim ama yapmadım. Hem yedi sülaleme yetecek kadar borç yaratmak istemedim hem de milletin “Çöpten çıkmış yatakta yatıyorlar, sonra da gidip kristal bardak alıyorlar.” demesine yol açmak istemedim. Harcamaların gelirinle ve yaşamınla uyumlu olmalı. Ne demiş atalarımız? Kel başa şimşir tarak. Bir de içecek ayranı olmaması konusu var.

Bu tip örnekleri diğer bütün ihtiyaçlarımız için de çoğaltabiliriz. Büyük bir borca girerek her ihtiyacımızı en iyi şekilde karşılayabiliriz ama sonra altından kalkamayız. Gidip de döviz cinsinden yirmi senelik bir borca girerek dünyanın en pahalı televizyonunu alan var mı? Paran varsa değil dünyanın kâinatın en iyi televizyonunu alırsın, yoksa da bütçene en uygun alımı yapmaya kalkarsın. Torunları senelerce beddua ettirmenin bir anlamı yok. Benim ne kadar kısıtlı bir gelirim olduğunu ve yaşam tarzımı gören insanlar benim evimdeki en pahalı televizyondan mı etkilenecekler?

Sevgili Cihat Hoca’mın da söylediği gibi enflasyonu yüksek ülkelerde borçlanmak kötü bir şey değil ama Türk Lirası cinsinden borçlanırsanız ve de ödemeleriniz sabit ise. Döviz cinsinden borçlanmak hiç iyi bir fikir değil. Sürekli olarak paranız artan kurlara ve yüksek faize gider. Tabii borçlanmanın en önemli kriterlerinden bir tanesi de her ay ödemeleri yapabilecek kadar bir gelirinizin olması.

Cihat Çiçek

Her ne kadar bu sabah Emin’den örnekler verdikse de bu durum bütün diğer gruplar için de geçerli. Altından kalkamayacağı kadar borç yaratan kulüplerimizin durumları ortada. Olmayan paranı harcarsan olmayacak borçların altına girersin.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…

Ekonomi Postası Mart 2022

Günaydın Dostlar,

2022 yılının ilk üç ayını geride bıraktık. Gelin beraberce mart ayındaki gelişmelere bir göz atalım.

Türkiye’de, ocakta %48,69 olan yıllık tüketici enflasyonu, şubatta %54,44’e yükseldi. Beklenti %52,95 olması yönündeydi. Bu aşamada, açıklanan resmi enflasyon Merkez Bankasının %14’lik politika faizinin çok üzerinde kaldı. Bir önceki aya göre açıklanan enflasyon da %4,81 oldu. Aylık enflasyonun %3,80 olması bekleniyordu. Geçen ayki değer %11,10 idi.

Ocakta %93,53 olan Üretici Fiyat Endeksi, şubatta yıllık %105,01 oldu. Bir önceki aya göre %7,22 oranında artış oldu. Geçen ayki artış %10,45 oranındaydı. Bu rakam 2001 yılından bu yana kaydedilen en yüksek yıllık üretici enflasyonu oldu.

Şubat ayında Türkiye’nin ihracatı geçtiğimiz yılın şubat ayına göre %25,4 oranında artarak 20 milyar dolara çıktı. Aynı dönemde ithalat ise %45,6 artarak 28,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylelikle dış ticaret açığı 8,1 milyar dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ocak ayında %62,8 iken, 2022 Şubat ayında %71,2 oldu.

Açıklanan rakamlara bakıldığında ocakta işsiz sayısı bir önceki aya göre 21 bin kişi artarak 3 milyon 859 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %0,2 puan artarak %11,4 seviyesinde gerçekleşti. Bir önceki ay açıklanan oran %11,2 olarak belirtilmişti. İşsizlik rakamı, son üç ay içinde en az bir defa iş arama kanallarını kullanan ve on beş gün içinde işe başlamaya hazır olan insanları kapsar.

Merkezi yönetim bütçesi şubatta 69,7 milyar TL fazla verdi. Ocak ayında da 30 milyar 44 milyon TL fazla vermişti. Böylece bütçe son iki ayda fazla vermiş oldu. Şubat ayında bütçe gelirleri 270,6 milyar TL (Geçen ay 176 milyar TL), bütçe giderleri de 200,8 milyar TL (geçen ay 146 milyar TL) olarak gelişti. Faiz dışı bütçe giderleri 157,1 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 113,4 milyar TL olarak açıklandı.

TCMB’nin yayımladığı konut fiyat endeksine göre ocakta fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %77,4 arttı. Aylık bazda artış ise %13,1 oldu. Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla %83,5, %73,5 ve %73,1 oranlarında arttı. 2022 Ocak’ta en yüksek yıllık değişim gösteren iller yüzde %95,5 ile Muğla, Aydın ve Denizli oldu. Bu illeri %90,1 ile Diyarbakır ve Şanlıurfa izledi.

Merkez Bankası 17 Mart’ta politika faizini %14’te sabit bıraktı. Piyasada genel beklenti de faizin sabit kalması yönündeydi.

Amerika’da, tarım dışı istihdam şubatta 678 bin artışla beklentilerin çok üstüne çıktı. Ekonomistlerin beklentisi 400 bin artması yönündeydi. İstihdam artışı, ABD Merkez Bankasının parasal sıkıştırma takvimi ve doların seyri açısından önem taşıyor. Ocak ayı tarım dışı istihdam artışı rakamı 481 bin olarak açıklanmıştı.

Şubat ayında işsizlik oranı %3,8 olarak açıklandı. 2022 Şubat için işsizliğin %3,9 olarak gerçekleşmesi bekleniyordu. Önceki ay işsizlik oranı %4,0 idi.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), şubatta bir önceki yılın aynı dönemine göre %7,9 artışla ekonomistlerin beklentilerine paralel gerçekleşti. Ocak enflasyonu %7,5 olmuştu. Söz konusu veri 1982’den bu yana en yüksek artışa işaret etti. Aylık bazda bakıldığında ise bir önceki aya göre %0,8 artışla ekonomistlerin beklentisine paralel gerçekleşti. Geçen ay %0,6 olmuştu.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), şubatta tahminlere paralel gerçekleşti. Açıklanan verilere göre ÜFE, şubatta aylık bazda %0,8 arttı ve %10,0 oldu. Beklentiler aylık %0,9, yıllık olarak da %10,0 artması yönündeydi. Geçen ay %9,7 oranında artmıştı.

Perakende satışlar ocak ayında aylık bazda yüzde %0,3 artarak tahminlerin altında kaldı. Ekonomistlerin ortalama beklentisi %0,4 oranında artması yönündeydi. Ocak ayında %3,8’lik bir artış yaşanmıştı ve beklenti %2 artması yönündeydi.

ABD Merkez Bankası (FED), beklentilere paralel olarak federal fonlama faizini %0-%0,25 aralığından %0,25-%0,50 aralığına yükseltti.  FED böylece Aralık 2018 sonrasında ilk kez faiz arttırmış oldu. Karara göre bu yıl içerisinde FED altı faiz artışı daha yapabilir.

Çin’de, TÜFE yıllık %0,9 olarak açıklandı. Beklenti de %0,9 seviyesindeydi. Önceki ay da %0,9 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon için beklenti %0,3 olması yönündeydi ama gerçek rakam %0,6 gelerek beklentilerin üstüne çıktı. Geçen ay %0,4 olmuştu.

Almanya’da TÜFE yıllık %5,1 olarak açıklandı. Beklenti de %5,1 olması yönündeydi. Önceki ay da %4,9 olarak açıklanmıştı. Aylık enflasyon %0,9 olarak açıklandı. Beklenti de %0,9 olması yönündeydi. Geçen ay da oran %0,4 olmuştu.

Rusya’da, TÜFE yıllık %9,2 olarak açıklandı. Beklenti %8,8 olması yönündeydi. Geçen ay %8,7 olmuştu.

Süpermarket Alışverişi

Geçen sene 51 süpermarket ürününü takip ederken bu sene bu rakamı 66’ya çıkardık. Sizlerden gelen öneriler ve daha geniş bir yelpazeyi kapsamak arzusu bu kararda etkili oldu.

Benim aldığım ürünlerin fiyatları, benim aldığım süpermarkette mart ayında geçen aya göre %5,42 oranında arttı. Geçen ay da %6,08 oranında arttığını düşünürsek iki ayın toplam artışı %11,83 oldu. 2021 Mart ayındaki artış %0,10 idi. Bu sene çok daha hızlı başladık. Bu artışla beraber Aralık 2021’den beri toplam artış oranı da %20,70 oldu. Bu hızla gidersek (inşallah olmaz) yılı %82,79 gibi bir süpermarket enflasyonu ile kapatırız. Hatırlayacağınız gibi geçen sene toplam süpermarket enflasyonu %49,31 idi.

Geçen aya göre fiyatı en fazla artan ürünler: Soğan: %75,37, Atom Salata: %41,57, Beyaz Peynir: %30,53, Ayçiçek Yağı: %27,43, Patates: %23,17.

Geçen aya göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Kabak: %24,04, Hıyar: %19,76, Ceviz İçi: %17,20, Çiçek Balı: %14,44, Zeytin: %11,11.

Aralık 2021’e göre fiyatı en fazla artan ürünler: Dolmalık Biber: %197,18, Atom Salata: %164,47, Kabak: %104,44, Soğan: %101,87, Patlıcan: %90,38.

Aralık 2021’e göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Çiçek Balı: %14,48, Zeytin: %7,64, Çiğ Badem: %6,94, Laktozsuz Yoğurt: %5,24, Ceviz İçi: %3,54.

Peki, bu artışlar ve indirimler bu ay en çok hangi günlerde olmuş? Artışlar en çok çarşamba (%24,00) ve salı günlerinde olmuş (%19,00). İndirimler de en çok perşembe (%33,90) ve cuma günlerinde olmuş (%23,73).

Ocak ayında, takip ettiğim 66 süpermarket ürününden sadece altı tanesinin fiyatı hiç değişmemişti. Bu rakam şubat ayında bire inmişti, mart ayında fiyatı artmayan hiçbir ürün kalmadı.

İndirimler (geçen seneki oranlarda olmasa da) süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Her gün bir şeyler indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Restoranlar

Bu sene raporumuza eklediğimiz yeni bölümlerden bir tanesi de restoranlar. Genelde gittiğimiz ve/veya sipariş verdiğimiz belli restoranlardaki yemekleri takip etmeye başladım.

Geçen aya göre benim takip ettiğim restoranlarda ve yemeklerde fiyatlar %5,72 oranında arttı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış da %19,99 oldu.

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün Şaşkınbakkal’ın en meşhur döner büfesinin dürüm döneri oldu. Artış oranı %21,59.

Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artan ürün de %45,24 ile karabuğdaylı fit poğaça oldu. Bu ürün piyasadaki en meşhur kahvecide satılıyor.

Geçen aya ve yılbaşına göre fiyatı en çok düşen ürünleri de yazacaktım ama fiyatı düşen bir ürün yok.

Damacana

Damacana fiyatlarına aralık ayının son haftasında %20,51 oranında zam yapılmıştı. 14 Şubat’ta %7,0’lik KDV indirimi fiyatlara yansıdı. 3 Mart’ta %20,56 oranında zam yapıldı. 29 Mart’ta %18,87 oranında bir zam daha yapıldı. Böylece Şubat 2022’ye göre damacana fiyatları %17,63 oranında artmış oldu.

Toplamda da Aralık 2021’ye göre damacana fiyatı %35,10 oranında arttı.

Damacana siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi şiddetle tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var. Uygulamayı telefonunuza indirip siparişlerinizi buradan vermezseniz bayilerin belirlediği fiyatlardan ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Şeker

Mart ayında, şeker fiyatı Şubat 2022 fiyatlarına göre dünya borsalarında %8,63 (USD) oranında arttı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam azalış da %7,23 olarak hesap edildi.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 562,70 USD (25 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 480,00 USD (15 Şubat 2022)

Mart 2021’den beri Londra Borsasında şeker fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %18,66 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Türk Şeker 2022 ürünü şeker pancarı alım fiyatını 16 polar için ton başına 800,00 TL olarak açıkladı. 2021 ürünü alım fiyatı ton başına 420,00 TL olarak açıklanmıştı. 800,00 TL fiyat açıklanmasıyla birlikte şeker pancarı fiyatı geçen yıla göre %90,5 oranında arttı.

Süpermarket raflarındaki şeker fiyatı geçen aya göre %8,20 oranında arttı.

Toplamda da Aralık 2021’ye göre marketlerde şeker fiyatı %6,29 oranında artmış oldu.

Kahve - Kakao

Kahve fiyatları, mart ayında Şubat 2022 fiyatlarına göre dünya borsalarında %9,23 (USD) oranında azaldı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam azalış da %5,01 olarak hesap edildi.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 258,35 USD (09 Şubat 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 212,30 USD (15 Mart 2022)

Mart 2021’den beri Amerika Borsasında kahve fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %72,94 oranında artmış olduğunu görüyoruz. Mart 2020’den beri %95,80.

Süpermarket raflarındaki kahve fiyatları mart ayında geçen aya göre %3,15 oranında azaldı.

Toplamda da Aralık 2021’ye göre marketlerde kahve fiyatı %6,83 oranında arttı.

Kakao fiyatı mart ayında Şubat 2022 fiyatlarına göre dünya borsalarında %0,23 (GBP) oranında azaldı. Böylece yılbaşından beri toplam artış %5,43 olarak hesap edildi.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 1.807,00 GBP (10 Şubat 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 1.642,00 GBP (28 Şubat 2022)

Mart 2021’den beri Londra Borsası’nda kakao fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %5,44 oranında azalmış olduğunu görüyoruz. Mart 2020’den beri %5,55.

Süpermarket raflarındaki kakao fiyatları geçen aya göre %4,65 oranında arttı.

Toplamda da Aralık 2021’ye göre marketlerde kakao fiyatı %83,22 oranında arttı.

Hububat

Bugüne kadar hububatın dünya borsalarındaki fiyatı bizi hiç ilgilendirmiyordu. Kimsenin ürününe ihtiyacımız yoktu ama son yıllarda o kadar çok ithalat yapar olduk ki mecburen bunları da daha kapsamlı takip eder olduk. Chicago Borsasında hububat ürünleri kile (bushel) olarak takip ediliyor.

Buğday, fiyatı mart ayında Şubat 2022’ye göre dünya borsalarında (Rusya Ukrayna savaşı neticesinde) %40,91 (USD) oranında arttı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış da %42,89 olarak hesap edildi.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 14,2525 USD (07 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 7,4150 USD (14 Ocak 2022)

Mart 2021’den beri Amerika Borsasında buğday fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %78,50 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Yulaf fiyatı mart ayında Şubat 2022 fiyatlarına göre dünya borsalarında %5,92 (USD) oranında azaldı. Böylece yılbaşından beri toplam azalış %5,11 olarak hesap edildi.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 7,7225 USD (09 Şubat 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 5,6950 USD (28 Şubat 2022)

Mart 2021’den beri Amerika Borsası’nda yulaf fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %76,80 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Yumurta

Şubat ayında yumurta fiyatları Ocak 2022’ye göre Başmakçı Borsası’nda %6,58 oranında artmıştı. Mart ayında %9,12 oranında bir artış daha oldu.

Başmakçı, Türkiye’de yumurta fiyatlarını belirleyen önemli borsalardan biridir. Toplamda da Aralık 2021’ye göre yumurta fiyatları %18,84 oranında artmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 1,31 TL (29 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 1,00 TL (24 Ocak 2022)

Mart 2021 ile mukayese ettiğimizde yumurta fiyatının %119,69 oranında artmış olduğunu görüyoruz. Mart 2020’ye göre artış %327,46.

Bu gelişmeler marketlere nasıl yansıdı? Yumurta fiyatı raflarda geçen aya göre %4,29 oranında arttı.

Toplamda da Aralık 2021’ye göre marketlerde yumurta fiyatı %12,10 oranında arttı.

Süt

Hatırlayacağınız gibi, 8 Aralık 2021 tarihinde çiğ süt fiyatları %46,88 oranında artmıştı. Ocak, şubat ve mart aylarında başka bir değişiklik olmadı.

Geçen aya göre süt fiyatlarında herhangi bir değişiklik olmadı. Böylece Aralık 2021 ile mukayese ettiğimizde toplamda %7,77 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Mart 2021’den beri süt fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %67,86 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

İçki - Sigara

13 Mart’ta herkesin çok içtiği “M” sigarasının fiyatı %8 arttı ve bir paket 27,00 TL oldu. Diğer üreticinin “W” marka sigarasının fiyatı da 25,00 TL oldu. 14 Mart’ta da bir diğer marka zam yaptı. “K” sigarası 25,00 TL, İstanbul ve Ankara’nın semti “M” de 24,00 TL oldu. Toplamda da aylık bazda geçen aya göre %1,58 oranında artış oldu.

Mart ayı içinde benim takip ettiğim alkollü içecek fiyatlarında bir değişiklik olmadı.

Evdeki Dostlarımız

Evdeki kedi, bu raporda olmadığını duyunca çok sinirlendi; zar zor sakinleştirdik. Dostlarımızdan da bu yönde çok talep olunca evdeki dostlarımızın alımlarını da raporumuza eklemek şart oldu. O zaman gelin, benim takip ettiğim ürünlere kısaca bir bakalım.

Kedi maması fiyatları, mart ayında bir önceki aya göre %2,63 oranında arttı. Bu artışla beraber 2021 Aralık’tan beri %2,56 oranında artmış oldu.

Kedi kumu fiyatları, mart ayında bir önceki aya göre %34,90 oranında azaldı. Bu azalışla beraber Aralık 2021’den beri %12,86 oranında azalmış oldu.

Köpek maması fiyatları, mart ayında bir önceki aya göre %4,81 oranında arttı. Bu artışla beraber Aralık 2021’den beri %1,34 oranında düşmüş oldu.

Giyim ve Ayakkabı

Enflasyon raporuna bu sene giyim ve ayakkabı bölümü ekledik ve dış giyim ve iç giyim olarak birçok ürünü takip etmeye başladık.

Giyim ve ayakkabı fiyatları, benim takip ettiğim ürünlerde mart ayında Şubat 2022’ye göre %2,08 oranında azaldı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış %1,92 oldu. Bu düşüşte fiyatı azalan kışlıkların etkisi büyük oldu.

Geçen aya göre fiyatı en çok artan ürün %44,95 ile erkek günlük ayakkabı oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artan ürün de %88,94 ile erkek fanila oldu.

Geçen aya göre fiyatı en çok düşen ürün %45,36 ile erkek kazak oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı en çok azalan ürün de %42,47 ile erkek kazak oldu.

Doğalgaz – Elektrik - Su

Doğalgaz fiyatlarına (evlerde kullanılan) 1 Ocak 2022 itibarıyla %25 oranında zam yapılmıştı. Şubat ve mart aylarında başka bir gelişme olmadı. Benim faturam mart ayında %3,61 oranında arttı ve yıllık toplam artış %28,13 oldu.

Elektrik fiyatlarına 01 Ocak’ta birinci kademe kullanım için %50,00, ikinci kademe kullanım için %125,00 oranında zam yapılmıştı. 1 Mart itibarı ile düşük tarife sınırı bir kez daha yükseltildi ve 240 kilovatsaat oldu. Ayrıca tarımsal sulama ve meskenler için KDV oranı %8,0’e düşürüldü. Bu şartlar altında benim faturam da geçen aya göre %12,24 oranında düştü. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış %74,12 oldu.

Su fiyatları ile ilgili ocak, şubat ve mart aylarında bir güncelleme olmadı. Su fiyatı kullandığınız miktara çok bağlı. 15m³’e kadar olan kullanımlarda birim fiyat 5,56TL/m³, 15m³’ün üstündeki kullanımlar için birim fiyat 8,35TL/m³. Gördüğünüz gibi arada çok fark var. Bu fiyatın üzerine KDV ve ÇTV eklendiğini de ayrıca belirteyim. Su faturasında KDV oranı mart ayında %1 olarak hesap edildi, ÇTV de kullandığınız m³ başına 0,68 TL olarak hesap edilmektedir. Kullandığım m³ ve KDV oranı azaldığı için benim faturamdaki birim fiyat mart ayında %23,39 oranında azaldı.

Hem faturamızı kontrol altında tutabilmek hem de dünyamızda gittikçe azalan su kaynaklarını korumak için suyu çok hesaplı kullanmalıyız.

Ham Petrol

Petrol fiyatları, jeopolitik riskler nedeniyle yükselmeye devam etti. Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden ve batının Rusya’ya uyguladığı ekonomik yaptırımlardan dolayı sıkışan petrol piyasası, dünyanın en büyük petrol üreticilerinden Suudi Arabistan’ın Yemenli Husilerle girdiği çatışma nedeniyle ikinci bir riskle boğuşmak zorunda kalabilir.

Ayın son günlerinde ABD'nin yüksek yakıt fiyatlarını kontrol altına almak için piyasaya rezervlerinden büyük miktarda petrol sürmeyi değerlendirmesiyle fiyatlar keskin şekilde düşse de yine de mart ayını büyük bir artışla kapattı.

Brent petrol fiyatı (USD), mart ayında bir önceki aya göre %19,85 oranında arttı. Bu artışla beraber Aralık 2021’den beri toplam artış %51,76 oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 127,98 USD (08 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 77,78 USD (01 Ocak 2022)

Mart 2021’den beri Brent petrol fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %71,29 oranında artmış olduğunu görüyoruz. Mart 2020’den beri %232,38.

Dolar - Euro

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması dolar kurunun bu yıl içindeki en yüksek seviyesine çıkmasına neden olsa da dolar endeksi ve tahvil faizlerinin yükselmesine hiç tepki vermemesi uzmanlar tarafından “gizli müdahale olabilir” şeklinde yorumlandı. En büyük tartışma bu müdahalenin nereye kadar sürebileceği yönünde.

Mart ayında dolar endeksi bir önceki aya göre %2,64 oranında değer kazandı. Bu artışla beraber Aralık 2021’ye göre toplamda %2,46 oranında değer kazanmış oldu.

ABD 10 yıllık tahvil faizleri geçen aya göre %9,73 oranında değer kazandı. Bu artışla beraber Aralık 2021’ye göre toplamda %45,51 oranında değer kazanmış oldu.

Dolar mart ayında geçen aya göre %7,01 oranında değer kazandı. Bu artışla beraber Aralık 2021’ye göre toplamda %7,10 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 14,9311 TL (12 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 13,2110 TL (05 Ocak 2022)

Mart 2021’de dolara yatırım yapmış olsaydınız Mart 2022’de ne kadar kazanmış olurdunuz? %91,56. Mart 2020’ye göre %131,14.

Euro/USD oranı mart ayında geçen aya göre %2,99 oranında azaldı. Bu azalışla beraber Aralık 2021’den beri toplamda %2,67 oranında azalmış oldu.

Euro da geçen aya göre %3,98 oranında değer kazandı. Bu artışla beraber Aralık 2021’ye göre toplamda (dolara benzer bir şekilde) %4,42 oranında değer kazandı.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 16,4053 TL (12 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 14,9170 TL (05 Ocak 2022)

Mart 2021’de euroya yatırım yapmış olsaydınız Mart 2022’de ne kadar kazanmış olurdunuz? %77,24. Mart 2020’ye göre %130,27.

Altın - Gümüş - Platin

Gram altın fiyatları mart ayında geçen aya göre %12,34 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %18,09 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 954,837 TL (10 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 759,551 TL (03 Ocak 2022)

Mart 2021’de altına yatırım yapmış olsaydınız Mart 2022’de ne kadar kazanmış olurdunuz? %115,43. Mart 2020’ye göre %183,28.

Ons altın fiyatları, Rusya-Ukrayna savaşında tansiyonun yükselmesi ve küresel enflasyonist baskının artması altın fiyatlarını destekleyen ana gündem maddeleri olmayı sürdürüyor. ABD 10 yıllık tahvil faizlerinin yükselmesi de ons altın fiyatlarını baskılayan bir unsur olarak karşımıza çıkıyor.

Ons altın mart ayında geçen aya göre %4,95 oranında değer kazandı. Şu anda Aralık 2021’ye göre %8,94 oranında değer kazanmış durumda.

Mart 2021’den bu aya kadar %13,58 oranında değer kazandı. Mart 2020’ye göre %21,75.

Mart ayında altının gümüşe oranı %2,96 oranında azalarak 76,589 olarak gerçekleşti.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 80,518 (06 Ocak 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 74,442 (20 Ocak 2022)

Gümüş

Gram gümüş fiyatları mart ayında geçen aya göre %15,28 oranında değer kazandı. Toplamda Aralık 2021’den beri %22,55 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 12,3513 TL (10 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 9,5952 TL (31 Ocak 2022)

Mart 2021’de gümüşe yatırım yapmış olsaydınız Mart 2022’de ne kadar kazanmış olurdunuz? %89,90. Mart 2020’ye göre %289,97.

Ons gümüş fiyatı, mart ayında geçen aya göre %8,13 oranında değer kazandı. Bu artışla beraber toplamda Aralık 2021’den beri %13,36 oranında değer kazanmış oldu.

Mart 2021’den bu aya kadar %0,67 oranında değer kaybetti. Mart 2020’ye göre %69,80.

Platin fiyatları, mart ayında geçen aya göre %7,06 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %20,05 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 541,99 TL (08 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 403,70 TL (03 Ocak 2022)

Ons platin mart ayında geçen aya göre %0,41 oranında değer kazandı. Bu artışla beraber toplamda Aralık 2021’den beri %1,98 oranında değer kazanmış oldu.

Mart 2021’den bu aya kadar %11,03 oranında değer kaybetti.

Metaller

Metal fiyatları Londra Metal Borsası tarafından açıklanıyor ve dünyanın her yerinde Amerikan doları üzerinden işlem görüyor.

Alüminyum fiyatları mart ayında da yükselmeye devam etti. Uluslararası Alüminyum Enstitüsü tarafından hazırlanan rapora göre küresel alüminyum talebi 2030 yılına kadar %40 artacak. Bu talebi karşılamak için alüminyum sektörü 33,3 milyon ton daha fazla üretim yapacak ve toplam üretim 2020 yılındaki 86,2 milyon ton seviyesinden 2030 yılında 119,5 milyon tona çıkacak. Bu büyümenin %70’i Çin’den gelecek.

Mart ayında alüminyum fiyatı geçen aya göre %8,97 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %31,01 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 3.983,50 USD (07 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 2.805,50 USD (01 Ocak 2022)

Mart 2021’den beri alüminyum fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %61,74 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Alüminyum Alaşım mart ayında geçen aya göre %9,23 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %22,97 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 2.884,00 USD (10 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 2.140,00 USD (01 Ocak 2022)

Mart 2021’den beri alüminyum alaşım fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %29,85 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Kurşun mart ayında geçen aya göre %2,39 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %2,48 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 2.511,00 USD (07 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 2.198,00 USD (07 Şubat 2022)

Mart 2021’den beri kurşun fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %20,26 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Çinko mart ayında geçen aya göre %8,77 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %15,95 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 4.258,00 USD (31 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 3.533,00 USD (17 Ocak 2022)

Mart 2021’den beri çinko fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %42,14 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Bakır fiyatları mart ayında geçen aya göre %3,05 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %7,34 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 10.729,00 USD (07 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 9.563,00 USD (06 Ocak 2022)

Mart 2021’den beri bakır fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %13,79 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Nikel, mart ayında geçen aya göre %56,33 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %87,95 oranında değer kazanmış oldu. Bir takım finansal ve açığa satma kaynaklı sorunlar, nikel fiyatlarının kontrolden çıkmasına neden oldu. LME defalarca müdahale etmek zorunda kaldı.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 48.241,00 USD (10 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 20.470,00 USD (06 Ocak 2022)

Mart 2021’den beri nikel fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %130,15 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Kalay fiyatları geçen aya göre %0,07 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %11,38 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 50.000,00 USD (08 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 39.395.00 USD (04 Ocak 2022)

Mart 2021’den beri kalay fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %59,53 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Hasır Çelik mart ayında geçen aya göre %22,10 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %29,91 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 950,00 USD (09 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 689,00 USD (04 Ocak 2022)

Mart 2021’den beri hasır çelik fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %42,85 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Demir cevheri fiyatları mart ayında geçen aya göre %4,67 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %39,16 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 160,96 USD (08 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 112,50 USD (01 Ocak 2022)

Mart 2021’den beri demir cevheri fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %10,55 oranında azalmış olduğunu görüyoruz.

Kereste

Amerika kereste (lumber) fiyatı mart ayında geçen aya göre %2,59 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2021’den beri %19,02 oranında değer kazanmış oldu.

2022 yılı içerisindeki en yüksek değeri: 1.464,40 USD (03 Mart 2022)

2022 yılı içerisindeki en düşük değeri: 934,90 USD (01 Şubat 2022)

Mart 2021’den beri kereste fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %29,49 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Benzin - Motorin - Otogaz

Benzin fiyatları mart ayında Şubat 2022’ye göre %26,23 oranında arttı. Böylece Aralık 2021’e göre toplam artış %77,65 oldu. Mart 2021’den beri benzin fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %165,70 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Mazot fiyatları mart ayında bir önceki aya göre %36,71 oranında arttı. Aralık 2021’ye göre toplam artış %98,38 oldu. Mart 2021’den beri mazot fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %221,37 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Otogaz fiyatları, mart ayında bir önceki aya göre %13,34 oranında arttı. Aralık 2021’ye göre toplam artış %31,29 oldu. Mart 2021’den beri otogaz fiyatının ne kadar değiştiğine bakarsak %170,50 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Ulaştırma

Takip ettiğim güzergahlarda nasıl bir değişim olduğuna kısa bakalım.

Ulaştırma fiyatları mart ayında Şubat 2022’ye göre %12,95 oranında arttı. Aralık 2021 ile mukayese ettiğimizde %61,68 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

Uçak fiyatları geçen aya göre %13,06 oranında arttı. Aralık 2021’den beri toplam artış %62,38 oldu.

Yüksek Hızlı Tren fiyatlarında geçen aya göre hiçbir değişiklik olmadı. Böylece Aralık 2021’den beri toplam artış %20,29 oldu.

Otobüs biletlerine benim takip ettiğim güzergahlarda geçen aya göre %14,02 oranında zam yapıldı. Yılbaşından beri toplam artış %48,93 oldu.

Metro ve Marmaray fiyatları mart ayında geçen aya göre %10,99 oranında arttı. Bunun nedeni de Ankara’da indi bindi fiyatlarına yapılan zam.

Oteller

Benim takip ettiğim otel fiyatları mart ayında geçen aya göre %18,58 oranında arttı. Böylece fiyatlar Aralık 2021’e göre %33,83 oranında artmış oldu.

Mart ayında geçen aya göre en büyük artış gösteren iller %53,12 ile Mersin ve %43,89 ile İstanbul Boğazı oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı en çok artanlar da Mersin %87,62 ve İstanbul Boğazı %83,09 oldu.

Mart ayında geçen aya göre en büyük düşüş gösteren iller %2,00 ile Bodrum ve %1,95 ile Gaziantep oldu. Aralık 2021’e göre fiyatı düşen bir otel yok.

Bu Ay Açıklanan Diğer Güncellemeler

Sade Pide Fiyatı (İstanbul): Eski: 4,00 TL Yeni: 6,00 TL Oran: %50,00

Yumurtalı Pide Fiyatı (İstanbul): Eski: 5,00 TL Yeni: 7,50 TL Oran: %50,00.

Pide fiyatlarındaki artış bu şekilde görünmekle beraber, bu seneki pide geçen senekinden 35 gram daha küçük. Geçen seneki 365 gramdı, bu seneki 330 gram. Bu ayarlamayı yaptığımızda sade pide %65,91, yumurtalı pide de %65,91 oranında artmış oluyor.

Yurtdışına çıkış için alınan harç tutarı %200,00 oranında zam yapılarak 50,00 TL’den 150,00 TL’ye yükseltildi.

Tüketici Güven Endeksi

Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi amaçlayan bir göstergedir. Tüketici Eğilim Anketi yapılarak belirlenir. Genelde her ayın son haftasında açıklanır.

Endeks en düşük 0 en yüksek 200 değerleri alabilir. Endeksin 100’den yüksek olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması da tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir.

Takip etmeyen dostlarımız için böyle kısacık bir açıklama yaptıktan sonra bakalım Türkiye’de mart ayında durum nasıl?

TUİK verilerine göre tüketici güven endeksi mart ayında bir önceki aya göre %1,9 oranında artarak 72,5 seviyesine yükseldi. Şubat ayında 71,2 olmuştu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi şubat ayında 68,3 iken, mart ayında küçük bir artışla 69,9 oldu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi de şubat ayında 71,7 iken mart ayında %1,2 oranında artarak 72,6 oldu. Gördüğünüz gibi endeks halen çok düşük bir değerde.

Endeksin 100’den küçük olması kötümser bir duruma işaret ediyor. Maalesef son yılların en düşük seviyesine geriledik.

Satınalma Müdürleri Endeksleri (PMI)

Satınalma Müdürleri Endeksleri (Purchasing Managers’ Indexes – PMI), ekonomik faaliyet koşullarının ölçümü konusunda gerek küresel piyasalar gerekse ekonomi basını tarafından yakından takip edilen göstergeler arasında yer almaktadır. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin olarak ilgili ay içerisinde açıklanan ilk verilerden biri olması, resmi verilerden önce yayınlanması ve gerçekleşen verilerle gösterdiği korelasyon, PMI endekslerine önemli bir öncü gösterge niteliği kazandırmaktadır.

IHS Markit tarafından oluşturulan PMI endeksleri birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede imalat, hizmet, inşaat gibi sektörler için aylık raporlar biçiminde kamuoyuna açıklanmaktadır. Doğal olarak bu çalışmayı yapan başka firmalar da var. Endekslerin hesaplanması için yapılan ankette, katılımcı firmalara üretim, yeni siparişler, stok düzeyleri, istihdam, tedarikçi performansı ve fiyat eğilimleri gibi parametrelerin hangi yönde geliştiği sorulmaktadır.

PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük olması önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendirilmektedir. Endeksler, sektörlerin faaliyet konularındaki değişimin nicel büyüklüğünü değil de yönünü göstermesi açısından bir eğilim göstergesi özelliği taşımaktadır.

Türkiye’de bu endeksler İstanbul Sanayi Odası tarafından IHS Markit ile işbirliği kapsamında hazırlanıp her ay sanayicilerimiz ve kamuoyuyla paylaşılmaktadır.

PMI endeksleri hakkında bilgi sahip olduğumuza göre gelin beraberce başta Türkiye olmak üzere bazı önemli coğrafyalarda son aylardaki duruma bakalım.

PMI İmalat Sanayi Raporu

Türkiye: Ekim: 51,2, Kasım: 52,0, Aralık: 52,1, Ocak: 50,5, Şubat: 50,4, Mart: 49,4.

ABD: Ekim: 58,4, Kasım: 58,3, Aralık: 57,7, Ocak: 55,5, Şubat: 57,3, Mart: 58,8.

AB: Ekim: 58,3, Kasım: 58,4, Aralık: 58,0, Ocak: 58,7, Şubat: 58,2, Mart: 56,5.

Almanya: Ekim: 57,8, Kasım: 57,4, Aralık: 57,4, Ocak: 59,8, Şubat: 58,4, Mart: 56,9.

Fransa: Ekim: 53,6, Kasım: 55,9, Aralık: 55,6, Ocak: 55,5, Şubat: 57,2, Mart: 54,7.

Çin: Ekim: 50,6, Kasım: 49,9, Aralık: 50,9, Ocak: 49,1, Şubat: 50,4, Mart: 48,1.

Japonya: Ekim: 53,2, Kasım: 54,5, Aralık: 54,3, Ocak: 55,4, Şubat: 52,7, Mart: 54,1.

Global: Ekim: 54,3, Kasım: 54,2, Aralık: 54,3, Ocak: 53,2, Şubat: 53,6, Mart: 53,0.

Türkiye’de şubat ayında 50,4 olan manşet PMI Mart’ta 49,4’e geriledi. Böylece endeks son on ayda ilk kez eşik değer 50,0’ın altında kaydedildi.

Mart’ta yavaşlama eğilimi üretimde dört, yeni siparişlerde ise altı aya ulaştı. Her iki alt endekste de yavaşlamalar şubat ayı ile kıyaslandığında daha belirgin gerçekleşti. Ukrayna’daki savaş müşteri talebini baskılayan unsurlardan biri olurken fiyat artışları da alıcıları caydırarak üretimi olumsuz etkiledi.

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in enflasyonu ve Emin’in takip ettiği ürünlerin ve piyasaların durumu. Ne piyasa analizi ne de sizlere nasıl hareket etmeniz gerektiği yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri, gözlemleri ve risk tercihleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza ve alım yaptığınız yerlere göre sizin enflasyonunuz daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…