Raylı Sistem Yorumları Mart 2024

Günaydın Dostlar,

Raylı sistemleri çok sevdiğimi bilmeyen kalmadı. Her türlüsünü çok sevsem de kullandıkça gördüğüm (bence) eksiklikleri de ara sıra burada paylaşacağım. Sonuçta bu sistemler rahat bir ulaşım sağlamak için yapılıyor ve bu yolda çok büyük yatırımlar yapılıyor.

Sistemler eziyete dönüşmemeli. Bir sisteme binmek veya bir sistemden diğerine geçmek kabusa dönüşmemeli.

Dikkatimi çeken ilk konu yüksek hızlı trenler ve İstanbul girişindeki hat yetersizliği. Bin yıl önce bu hatlar planlanırken ileriye yönelik hiçbir öngörüde bulunulmadığı için mevcut hatlara ilave yapmak mümkün olmuyor. Apartmanlar ve işyerleri hatların dibine kadar inşa edilmiş. Apartmanlar o kadar yakın ki trenden elimi uzatsam balkondaki çamaşırları toplayabilirim.  Kimse de “Günün birinde bir iki hat daha ilave etmemiz gerekirse nasıl yaparız?” dememiş.

Gebze – İstanbul arasında çoğunlukla üç hat var. Belli bir takım geniş alanlara ve istasyonlara da dört hat yapılmış. Bu hatların iki tanesinin Marmaray tarafından kullanıldığını düşünürsek geriye kalan bütün trenler için tek bir hat kalıyor.

Sefer sayısı çok fazla değilken bu konu çok büyük bir sorun olmuyordu ama son yıllarda sefer sayıları arttı. İstanbul’a doğru gelen trenler sürekli olarak bekleye bekleye gidiyor. Tabii aynı durum İstanbul’dan çıkmaya çalışan trenler için de geçerli.

Gebze – İstanbul arasında zamanımız ekstra hat olan yerlerde karşıdan gelen treni beklemekle geçiyor. Çocukluğumuzda Boğaziçi Ekspresi Bilecik İstasyonu’nda karşıdan gelen treni beklerdi, şu anda da durum çok farklı değil. Boğaziçi Ekspresi bazen saatlerce beklerdi, Allah’tan burada öyle bir durum yok. Üç beş dakika sonra karşıdan gelen tren geliyor.

Çok beklemeseniz de bu üç beş dakikaların sayıları arttıkça seyahat süresi de uzuyor. Binlerce on binlerce yapıyı istimlak etmemiz mümkün olmadığını göre ne yapacağız? Bence bazı hatları yer altına almaktan başka çare yok.

Geçen hafta yoğun bir şekilde kullanılan Bostancı İstasyonu’na bakarken ya Marmaray’ın ya da diğer trenlerin yer altına alınması gerektiğini düşündüm. Gün boyunca birçok trenin durduğu bir istasyonda sadece tek bir hat var. Neden? Yer yok. Nerede yer var? Küçükyalı’ya doğru istasyonun biraz ilerisinde. İstasyon doluysa Gebze yönünden gelen tren orada bekliyor, istasyondaki tren o makası geçtikten sonra gelip istasyona girebiliyor.

Bu durumun tersi olduğunda da Söğütlüçeşme yönünden gelen tren Erenköy İstasyonu’nda bekliyor. Neden? Çünkü orada bu trenler için iki hat var.

Yer altına almak pahalı bir süreç olsa da yaptığımız köprülere, tünellere ve diğer yatırımlara bakarsanız bunu da yapabiliriz diye düşünüyorum.

Bugünlerde son durak gibi kullanılan Söğütlüçeşme’de de sadece iki hat var. Yeterli mi? Yetersiz tabii? Ne yapıyorlar? Trenleri aynı peronda arka arkaya park ediyorlar. Hiç olmayınca da Erenköy’deki ekstra hattı kullanıyorlar. Ekstra hatlar kazanabilmek için muhakkak bazı istasyonlarda ve bölgelerde yer altından yararlanmak gerekiyor.

Haydarpaşa’da çalışmalar devam etse de ortaya çıkan arkeolojik kalıntılar projeyi geciktirdi. Bir gün biterse muhtemelen Asya Yakası’ndaki son durak olarak orası kullanılacak ve trenleri park edebilmek için daha fazla hat olacak.

Ankara’da durum biraz daha iyi. Orada yeni bir gar binası var ama bana sorarsanız o da yetersiz. Sefer sayıları her yıl artıyor ve hızlı tren ağına yeni iller ekleniyor. Şu anda yeterli gibi görünen durum, çok yakın zamanda yetersiz kalacak. Yeni istasyon bir alışveriş merkezi görünümünde. Keşke peron sayıları daha fazla bir bina yapılsaydı. Alışveriş merkezinin içindeki istasyon görüntüsü yerine istasyon içindeki alışveriş ve yiyecek içecek alanları görüntüsü çok daha iyi olurdu.

Sivas hızlı treni açıldı ve aylardır seferlerine devam ediyor. Merak ettiğim konu neden halen İstanbul’dan Sivas’a aktarmasız gidemediğimiz. Bunu önleyen parametre nedir. Çok dikkat etmedim ama Ankara’daki yeni istasyonun bu tip geçişlere uygun inşa edildiğini düşünmek istiyorum.

İstasyonda sorun yoksa sorun nerededir? Sinyalizasyon sistemi mi müsait değil yoksa tren takip programı mı buna göre programlanmadı? Konu her neyse sorun çözülmeli. Bugün Sivas, Yarın Yozgat, diğer gün Samsun. Ankara’dan daha ileriye gitmek isteyen herkes inip binmek zorunda mı kalacak?

En son gittiğimde Ankara’dan dönerken sadece dört yerde duran bir trene bindim. Normalde bu durum size 15-20 dakika kazandırsa da Sivas’tan gelen trenin geç gelmesi yüzünden son dönüşümde böyle olmadı. Aktarmayı kaçıran bütün yolcuları bizim trene bindirdiler. Tren bir anda tıklım tıklım oldu. Herkes boş bulduğu bir yere oturdu.

Bu durumda bizim yirmi dakika erken gidecek olan ekspres tren de posta trenine döndü Programında olmamasına rağmen, aktarmayı kaçıranları indirmek için her istasyonda durdu. İçerideki ekran başka bir istasyon gösteriyor, tren başka bir yerde duruyordu. Sadece dört istasyon için programlanmış olan sefer bilgisayarı ile sokağın gerçekleri birbirini tutmadı.

Konumuz ister deprem güvenliği olsun isterse de demiryolları, yaptığımız her şeyi yarınları düşünerek yapmalıyız. Sadece bugün ve bugünün menfaatleri düşünülerek yapılan işler, yarın bize büyük sorunlar çıkarıyor.

Önümüzdeki haftalarda sokaktaki vatandaş olarak (naçizane) tekrar raylı sistem yorumlarımı sizlerle paylaşacağım.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…