Ekonomi Postası Mart 2021

Günaydın Dostlar,

Yılın ilk üç ayını geride bıraktık. Gelin beraberce mart ayındaki gelişmelere bir göz atalım.

Süpermarket Alışverişi:

Benim aldığım ürünlerin fiyatları benim aldığım süpermarkette mart ayında geçen aya göre %0,10 oranında arttı. Yılbaşında beri toplam artış oranı %2,97 oldu. Elimizdeki üç aylık veriyi bütün yıl bazında düşünürsek, şu anda %11,86 civarında bir yıllık süpermarket enflasyon oranına doğru gidiyoruz.

Geçen aya göre fiyatı en fazla artan ürünler: Piliç Bonfile: %27,13 Un: %25,66 Kuru Soğan: %14,03 Çikolata: %13,21 Dolmalık Biber: %10,57.

Geçen aya göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Hıyar: %38,73 Duş Jeli: %32,28 Kulak Çubuğu: %13,55 Yumuşatıcı: %12,64 Earl Grey Demlik Poşet Çay: %11,29.

Yılbaşına göre fiyatı en fazla artan ürünler: Dolmalık Biber: %99,44 Tereyağı: %29,97 Beyaz Peynir: %24,12 Taze Kaşar: %22,62 Süt: %22,34.

Yılbaşına göre fiyatı en fazla düşen ürünler: Atom Salata: %37,17 Taze Patates: %36,24 Duş Jeli: %32,28 Tuvalet Kâğıdı: %20,01 Kabuklu Ceviz: %18,07.

Kış mevsiminde olduğumuzun farkında olsak da dolmalık biberin fiyatının üç ay içinde %99,44 oranında artması bence çok fazla.

Ambalaj fiyatlarındaki korkunç artış ve yükselen kurlar henüz raflara yansımadı. Üreticiler fiyatlarını arttırmamak için direniyorlar. Nereye kadar direnebileceklerinin de bir sınırı var. Önümüzdeki haftalarda bu gelişmeler fiyatlara yansıyacaktır.

Hatırlayacağınız gibi, ocak ayında, takip ettiğim 50 süpermarket ürününden 28 tanesinin fiyatı hiç değişmemişti. Şubat ayı sonunda yılın ilk gününden beri fiyatı hiç değişmeyen ürün sayısı 17’ye inmişti. Mart ayı sonunda elimizde sadece fiyatı hiç değişmeyen 9 ürün kaldı. Üç aydır fiyatı hiç değişmeyen ürünlerden bazıları: Pirinç, lavaş, sandviç ekmeği, diş macunu ve çok sevdiğimiz Eti Burçak. Malzeme fiyatlarındaki korkunç artışa ve yükselen kurlara rağmen Eti Burçak direnmeye devam ediyor.

Birkaç günlük indirimler süpermarketlerde bütün hızıyla devam ediyor. Mart ayında bilhassa kâğıt ürünlerinde ve temizlik malzemelerinde çok ciddi indirimler oldu. Her gün bir şeyler ciddi boyutta indirimde oluyor. Biraz takip ederseniz çok uygun fiyatlarla alışveriş yapabilirsiniz.

Damacana:

Damacana fiyatları üç aydır hiç değişmedi. Fiyatlarda bir artış olmamakla beraber, siparişlerinizi akıllı telefonlar üzerindeki aplikasyonlar üzerinden vermenizi şiddetle tavsiye ederim. Hemen hemen her markanın kendi aplikasyonu var. Uygulamayı telefonunuza indirip siparişlerinizi buradan vermezseniz, bayilerin belirlediği fiyatlardan ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Şeker:

Mart ayında Şubat 2021 fiyatlarına göre dünya borsalarında şeker fiyatı %3,85 (USD) oranında azaldı. Böylece yılbaşından beri toplam artış %12,35 oldu.

Süpermarket raflarındaki şeker fiyatlarında hiçbir değişiklik olmadı.

Yumurta:

Yumurta fiyatları Şubat 2021’e göre Başmakçı Borsası’nda %0,31 oranında arttı. Başmakçı, Türkiye’de yumurta fiyatlarını belirleyen önemli borsalardan biridir. Toplamda da Aralık 2020’ye göre yumurta fiyatları  %16,65 oranında azalmış oldu.

Bu düşüşler marketlere nasıl yansıdı? Maalesef bu oranlarda bir düşüş olmadı ama Aralık 2020 fiyatlarına göre %7,19 oranında bir azalma oldu.

Süt:

Hatırlayacağınız gibi, yılın ilk gününde çiğ süt fiyatları %21,74 oranında artmıştı ve bu da yılın ilk gününden itibaren fiyatlara yansımıştı. Mart ayı içinde başka kayda değer bir gelişme olmadı. Toplamda da Aralık 2020’ye göre marketlerdeki süt fiyatları %22,34 oranında arttı.

Mevsimsel arz fazlalığı nedeniyle üreticiler ellerindeki sütü satmakta zorlanıyorlar. Bu nedenden dolayı Et ve Süt Kurumu en kısa zamanda süt alımına başlayacak. Daha önceki yıllarda olduğu gibi Kurum, üretici örgütleri üzerinden piyasadaki sütü alarak süttozuna çevirecek.

İçki, Sigara:

Benim takip ettiğim içki ve sigara fiyatlarında mart ayında hiçbir değişiklik olmadı.

Doğalgaz, Elektrik, Su:

1 Mart itibarıyla doğal gaz fiyatlarına bir kere daha %1 oranında zam yapıldığı açıklandı. 1 Ocak ve 1 Şubat’ta da %1’lik zamlar yapılmıştı. Yılbaşından beri toplam artış %3,08 oldu. Her ne kadar açıklanan toplam zam %3,08 olsa da, benim faturam bu dönemde %3,74 oranında arttı.

Mart ayında elektrik fiyatlarında bir değişiklik olmadı. Aralık 2020 ile mukayese ettiğimizde fiyatların bugüne kadar %5,63 oranında artmış olduğunu görüyoruz.

İSKİ 1 Ocak 2021 tarihinde su fiyatlarına %6,84 oranında zam yapmıştı. Mart ayı içinde başka bir gelişme olmadı. Zam bu oranda açıklanmış olsa da diğer parametrelerin etkisiyle ilk üç aylık dönemde benim faturamdaki birim fiyat %9,67 arttı. Su fiyatı kullandığınız miktara çok bağlı. Az kullanırsanız birim fiyat da azalıyor. Böylece hem faturanız düşmüş oluyor, hem de sıkıntılı dönemde su tasarrufuna destek sağlamış oluyorsunuz.

Birim fiyatlardaki değişim bu şekilde olmakla beraber bir kere daha her üç konuda da hayatımda ödediğim en yüksek faturaları ödedim.

Ham Petrol:

Brent Petrol fiyatı mart ayında bir önceki aya göre %5,79 oranında arttı. Aralık 2020’den beri toplam artış %31,05 oldu. Petrol fiyatlarının bu kadar artmasındaki en büyük etken Suudi Arabistan’ın üretimdeki kesintiye devam etmesi ve önümüzdeki günlerde de bu yönde devam edeceğini açıklaması. Şubat ayına göre artış hızı azalmış olmakla beraber fiyatlar halen artmaya devam ediyor.

Dolar, Euro:

Dolar geçen aya göre %7,55 oranında arttı. Bu artışla beraber Aralık 2020’ye göre toplamda %1,41 oranında değer kaybetmiş oldu.

Amerikan tahvillerindeki faiz artışı zaten doların ufak tefek artmasına neden oluyordu. Merkez Bankası’nda yaşanan değişiklikler ve diğer gelişmeler yabancı yatırımcıların gözünde istikrarsızlık olarak algılandığı için ciddi oranda bir yükseliş oldu.

Euro da geçen aya göre %5,91 oranında arttı. Bu artışla beraber Aralık 2020’ye göre toplamda (dolara benzer bir şekilde) -%3,44 oranında değer kaybetti.

Geçen ay Aralık 2020’ye göre değer kayıpları çok daha yüksekti. Mart ayındaki ciddi artışlar o kayıpların çoğunu götürdü.

Altın, Gümüş:

Altın fiyatlarında son dört aydır devam eden düşüş, mart ayında sona erdi. Mart ayında geçen aya göre %3,49 oranında değer kazandı. Böylece toplamda Aralık 2020’ den beri %7,46 oranında değer kaybetmiş oldu. Yaşanan istikrarsız görüntüler aynen döviz de olduğu gibi altın fiyatlarının da artmasına neden oldu.

Gümüş fiyatlarındaki artış mart ayında bitti. Mart ayında geçen aya göre %5,86 oranında değer kaybı yaşandı. Toplamda Aralık 2020’den beri olan artış da  %2,54’e indi.

Benzin, Motorin:

Tavan fiyat uygulamasına geçildikten sonra mart ayında benzin fiyatları Şubat 2021’e göre %1,03 oranında düştü. Böylece toplamda Aralık 2020’e göre toplam artış %0,41 oldu.

Mart ayında mazot fiyatları da bir önceki aya göre %1,08 oranında azaldı. Aralık 2020’ye göre toplam artış %0,38 oldu.

Fiyatlar azaldı azalmasına da, akaryakıt istasyonları bunun sürdürülebilir olmadığı konusunda yüksek sesle şikâyet etmeye başladılar. Bakalım nereye kadar gidebilecek!

Bu Ay Açıklanan Diğer Fiyat Güncellemeleri:

Yukarıdaki gelişmelerin dışında bu bölümde yazabileceğim ana bir fiyat değişimi mart ayında gözüme çarpmadı.

Dostlar, daha önce de belirttiğim gibi bunlar Emin’in enflasyonu ve Emin’in takip ettiği ürünler. Ne piyasa analizi, ne de sizlere nasıl hareket etmeniz gerektiği yönünde bir tavsiye. Herkesin öncelikleri ve gözlemleri farklıdır. Alım alışkanlıklarınıza göre sizin enflasyonunuz daha farklı olabilir. Bakalım önümüzdeki aylarda ne gibi gelişmeler yaşayacağız.

Sağlıklı kalın, mutlu kalın…